19 Mart 1930 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
Sahife 4 İspiritizmanın iç yüzü : Tedkik etmeden RiS EFENDİnin tetkikat (Ahret var mı, yok mu? — Ruh, bedensiz yaşar mi? ) iküm vermek bir âlim ıçın pek fenadır. Meşhur âlim ve kâşif Lavoisier ( - Lâvuazye ) demişti ki: “*Semadan hiçbir | taş düşmez. Çünkü sema kâgir değildi! Mamafih, şimdi, haceri semavilerin >düştükleri tahakkuk etmiştir.! Hülâsa Fransırların Fatin Er Tatathanesi müdara C ispiritizma / aleyhtarlığı ile " meşhurdur. Mamafil, ulâmu hafiyenin l0 yapıyor: “Ziruh mahtükların vü- Çutlarndan çıkıyormuş gibi gö- rünen, ve şimdilik, ruhi ve fi Zlolojik hiçbir izahaha sığmı- yan ve malüm miha, fizik ve kimya ilimterile izah edile- Bu tariften anlaşılıyor. ki, düselerin bir : «Bütün bu işler Giye kestirip atmışlar; neti- /çup düşmüşlerdi. saçmmadır! cede m * Onları şaşırtan cihet şudur ki, kestirip atma — tarzım ihtiyar et- mişler: Faraza, “ tabiat kanunla- Tma mügayirl , diyor... Amma, durun bakalım hele... Tabiat ka- munlarını biliyor mu? Yahut bun- ların hepsine mı? Garabet burada! Zira, &lim Babin: saadetinde, ulemayı kiram, “ tabi- atin kanunlarını , — bildiklerine kaildiler. Şayet, biri çıksaydı da fizikçi âlim Babinet'e ve muasırı ulema- dan bir çoklarma, artık bugür hakikat olan ve fakat klasik ilim kaidelerine muhalif bulunan şu asri keşfiyatı haber verseydi, ne diyeceklerdi: — “Ecsamın kütlesi, sür'atlerine göre tebeddül ederl,, — “Ziya, hattı müstakim üzere dağılmaz!,, — “ Ecsamı basitai kimyevi- yenin de inhilâli kabildir. Tekmil ecsam, aynı iptidai parçacıklar- dan mürekkeptir! Şayet © ulemaya bütün bun- dar söylenseydi, çığlıklar kopara- rak fellik fellik kaçar giderlerdi. Zira, bütün bu sözleri , “Tabiat kanunlarına muhalif bulurlardı. © halde, ispiritizmanın benden evelki muhalifleri, meseleyi böyle: — Olmaz! Tabiatın — kam mına muhaliftir | - diye kestirip atmakla pek müthiş bir bataya kapılmış oldular. Dahası da varl İspiritizma ve ulümu hafiyenin meşhur aleyhtarı fizikçi âlim Ba- binet, “herşeyin tecrübe edildik- fen sonra kabul yabut reddedil- mesi , ni esas itibarile tasdil eylemekle beraber: “İspiritizma — tecrübeleri gibi saçma şeylerin ilim akademilerini fuzuli işgal etmesine mütabayyir kaldığını söyliyor. Sabık muarızların iddialarında- ki çürüklük derhal görünüyör. İspiritizmayı biçe saymak- içi bakınız daha neler söyliyorlar. diyorlar ki, ispiritizma tecrübele- Tine ilmi manasile tecrübe demek mümkün değilmiş, Zira, tecrübe her istenildiği zaman tekrar edi- debilmeli imiş: Her istediğimiz zaman, iki müvellidülma müvellidülbumuzayı biribirine ka- Tştırıp su elde edermişiz — tec- rübe daima muvaffakıyetle neti- celenirmiş amma, — ispiritizma | tecrübeleri denen şeyler daima? muvaffakıyetle neticelenmiyormuş. Bu, ne biçim işmiş böyle.. Cevabı basit: iz zaman tekrarlıyamıyız.. | Meselâ, hüsuf ve küsuf... Hüsuf küsufu — istediğimiz — zaman latmıyoruz diye mevcudiyet- inkâr mı edeceğiz? Sonra kayan yıldızları, Hele onları kül- liyen kabul etmemeliyiz.. Çünkü, arzu buyurduğumuz zaman, Eyfel kulesinin tepesine bir haceri se- mavi düşüremiyoruz. Münasebeti düşmüşken bakın size meşhur âlim Lavoisier (—Lâ- vuazye) hakkında bir menkıbe anlatıyım. | En büyük adamların bile zaif tarafları vardır.!) Lavoi- sier, semadan hiçbir taş düşemi yeceğini çünkü semanın kâgir olmadığını söylemişti. Mamafih, — haceri düşmektedir. Lavoisier de, Babinet'in tarzı muhakemesi yüzünden hataya ka- pilmiş - bülünüyor: — Vehleiulâda Saçma görünen şeyleri mutalâa etmeksizin hükmünü vermiş. Binaenaleyh, ben, ispiritizma aleyhinde hükümler verirken, ben- den evelki muarızların düştükleri hatalara düşmiyeyim diye herşeyi esasından tedkik eyliyeceğim. (Arkası yarın) Vilâyetle emanet Birleşme meselesi ne şekilde olacak? İstanbul vilâyetile — emanetin tevhidi bakkında tahkikat yaptık. Birleşme muamelesinin tarihi he- müz malüm değildir. Mütemmim — malümata — göre Istanbulda 10 kaza bulunacak, kaza kaymakamları ayni zamanda belediye reis - vekilliği vazifesini göreceklerdir. Bundan başka her kazada ayrı ayrı nabiye teşkilâtı olacaktır. Nahiye müdürleri bele- diye teşkilâtı kendi kadroları dahilinde idare edeceklerdir. Sabah — refiklerimiz, emanet teftiş heyetinin — lâğvedileceğini yazıyorlar. Lâğvedilecek emanet ve ya vilâyet daireleri - şimdilik henüz kati surette kararlaştırılma- mıştır. Ancak, yeni lâyihada şeh- remaneti teşkilâtile idarei husu- İ inden bu iki teşek- | külde birbirine benziyen daireler birleştirilecektir. Fakat maaşlarını umumi bütçeden alan idarci umu- releri ipka edilecektir. Bu suretle meselâ defterdarlık teşkilâtı ipka edilecek, ayni za- manda idarei hususiye ile bele- diye teşkili defterdarlıktan semaviler başka muhasebe bulunacaktır. * Şehirlerin hududu— İstanbul mebusu Süreyya paşa meclise bir takrir vermiştir. Bu t birlerin bududunun küçültülmesini talep etmektedir. Hayat pahalılığı leki hayat pahalılı- (1930) kânunüsanisi hayat pahalılığı bak- kında İzmir ticaret odasınca mu- | kayeseli bir cedvel hazırlanmıştır. Bu cedvel bir. altın Türk - lirası 930, bir. İngiliz lirası da 1031 | kuruş olduğuna göre ve biri bir | buçuk, biri 7, diğeri de 15 ya- şında üç çocuklu bir ana ve ba- badan mürekkep aileye nazaran hesap edilmiştir. Gıda maddelerinde yüzde he- sabile 18,30, mahrukatta 18,60, giyeceklerde 1459, ev kirası 16,66 nisbetinde bir tereffü Tülmüştür. Netice hülâsa edilince : 1914 senesinde bu ailenin bir aylık masrafı 960 kuruş 50 santim iken 1930 senesi birinci kânunuda 160 lira 66 kuruşa fırlamıştır. x 15 milyon tasarrufl — Bi çede yapılacak 15 milyon İiralık tasarruf meselesi 3-4 güne kadar heyeti vekilede iktisat programile birlikte müzakere edilecektir. * İki Fransız maliyecisi — Fransız mahafili maliyesinin ma- ruf simalarından M. Pol Valaga ve M. Rumyö şehrimize gelmişler ve Ankara'ya gitmişlerdir. * Sanasaryan hanı davası — Sanasaryan hanı davası mahke- mei temyize — intikal Vakıfnamede — hanın zamanın patrikhanesine âit olduğu yazılıdır. Hükümet patrik tanıma maktadır. Başpapaz ise yalnız dini işlerle meşguldür. x Daktiloların imtihanı — Ma- arif vekâletine alınacak daktilo- ların — imtihanları dün — maarif Emanetince yapılmıştır. İmtihana yedi hamm iştirak et İmtihana girenlerden lise ve orta mektep mezunu — olanlar tercih edilecektir. İmtihan neti- cesi bir iki gün içinde belli olacaktır. » Bursada bir tacir kendisini öldürdü — Elbise taciri kazmirci Ahmet Ali bey, bubranlı bir geceden sonra bu sabah kendisini evindeki mutpağının tavanına as- mak süretile intihar etmiştir . Sebebi kısmen ailevi, kısmen de ticaridir. * Devri âlem seyahati yapan bir aile şehrimizde — Amerika'lı Mr. Freston - Barbe , ailesinden altı kadınla birlikte şehrimize iştir. — Bunlar Amerika'dan lıyarak Afrika'yı baştan başa dolaşmışlar, Avrupa'yı gezmişler- dir. Bir kaç güne kadar Peşte'ye, oradan Rusya'ya gideceklerdir.. Mir. Barbe ve ailesi tamam dört senedenberi , bu. süretle bilâtevakkuf seyahatlerine devam etmektedirler. Devri âlemi ikmal için daha bir çok seneler seyahat edeceklerdir. * Karısını kesti! — Halkapı- narda Asım isminde bir amele, karısını bıçakla boğazından kesti ve kaçtı. Yusuf isminde bir muhacir de, annesinin eve geç gelme, tenbi- hinden sıkılarak kendini öldürdü. 3* Devlet bankası — Devlet bankası müdürlüğüne tayin edile- ceği söylenenler arasında maarif vekili Cemal Hüsnü bey birinci derecede akla gelen namzet gö- rülmektedir. Sabık Moskova sefiri ve Diyarbekir mebusu Zekâi B. de ismi geçen namzetler meya- | onndadır. Bankanın nizamnamesine göre banknot ihracı salâhiyeti de ola- caktır. Bankanın bir idare meclisi lacak 25 milyonluk - hisselerin | beheri 100 liralık olacakrır. Umumi harpten evvel (1914- | Yarınki 19 Mart EROTİKON röllerini aşk ihtir; veten: Meşhur Spor ve Bu program İstanbul Birinci Sirkecide Üç 13 Mart 930 tonun Fenerbahçe bayramda İzmir'e gidecek mi? Fenerbahçe birinci futbol takımı, Kurban bayramında üç müsabaka yapmak üzere Altay kulül fından İzmir'e davet edildiş İzmir gazeteleri yazıyor. Fener- Lik maçları Futbol Heyetinden: 21 mart Cuma günü yapılacak lik maçları | aşağıda yazılıdır. erbahçe stadında inci takımlar: Topkapı Kum- - Üsküdar saat 10 , 30 Süleymaniye - Altınordu 11,45 hakem her ikisinde Refik Osman beydi irinci takımlar : — Topkapı- Kumkapı - Üsküdar saat 13,15 Süleymaniye-Altınordu 15 hakem Refik Osman bey. Taksim stadında İkinci takımlar: Beşiktaş - İs- tanbispor saat 11 hakem Saim Turgut bey, Vefa - Galatasaray saat 12,15 hakem Kemal Halim B. Birinci takımlar: Beşiktaş - İs- tanbulspor saat 1345 hakem Saim Turgut B. Yan hakem Ad- 'nan, Ragıp Biler Vefa-Galatasaray saat 15,30 hakem Şeref B. yan hakem Rüştü, Basi beyler. Kredi kooperatifleri Kredi — kooperatifleri, — ziraat bankasına borçlu olan köylülere yaptıkları ikrazatı azaltacaklardır. Bazı yerlerde kooperatif idaresinin borçlu köylülere hiç para vermi- yeceği şayiası çıkmıştır. Bu şayia ziraat erbabı ve rençper arasında fena tesir yapmıştır. Halbuki bu doğru değildir. Koperatifler bütün — ziaatçilere ir. Ancak borcu dan daha ziyade yardım edile- cektir. Bu hususta bütün ziraat müdiriyetlerine birer tamim gön- derilmişti: Fili hizmetlerini adiyen yapan maksure erbabı Fatik asrkerlik dairesi riyase- | tinden 9 kânunuevel 929 tarihinden sonra ihtiyat zabit şeraitini haiz iken şubei askeriyesini bu husus- taki evsafından malümattar etme- den kıtaata sevkedilerek hizmeti sup olduğu şubelerine müracaatla n tespit ettirmeleri ve 'de bu kabil mükelle- finin mevcudiyeti halinde haklarında ahkâmı kanuniyenin tatbik edile- [ ceği ilân olunur. MELEK SİNEMASI BiR AN i layacaktır. Kâmil bir çift olan bu iki aşık oynamak Basket - Ball maçı Motosiklet yarışı ve Sporun zaferi MELEK SİNEMASININ irae edeceği son sessiz filim programıdır. tarihinde - tasdıkına bahçe bu teklifi henüz almamıştır. 19 Mart 1930 Çarşamba akşamı İTA RİNA ve OLAF FJORD'un — temsili ÇiN gençlik serisinden üç film. icaret Mahkemesinden: irekli handa 16-21 numaralı odalarda Tiftik, Yapağı, Afyon ve saire komsiyonculuğu ve muamelâtı tüccariye ile iştiğal etmekte iken 2 Mayıs 929 tarihinde mahkemece İflâsına karar veril- miş olan (Bolulu İlyas zade Biraderler lektif şirketinin şahsiyeti maneviyesile şü e Keçeci zade Hayrı ) kol- kâdan Keçeci zade Hayri Beyin şahsı müşahhasının alacaklılarıle akt eylemiş olduğu konkorda- verilmiş olmakla karar Büyük artist LON ŞANEYi (ea müessir en muazsanı şaheseri olan (SIYAMKAPLANI filminde LUPE VELEZin refakatinde seyredeceksiniz. Yakında MAJİK sinemasında (| TEMAŞA GEMİiSi SOZLÜ ve ŞARKILI ( — Filimlerin en büyüğüdür. ŞEHREMANETİ BU AKŞAM oamrara saat 21/30 da Yalnız muallim ve talebeye ( EVDEKİ PAZAR.. komedi 3 perde nakledenler: u M ae kracan Vasfi Riza Kadın haydutlar! İzmirde ikisi kadın dördü erkek olmak üzere altı kişilik bir haydut çetesil İzmirin Cumaovası garip bir vaka olmuştur. Köy sakinlerinden Süleyman ağanın evine geçen pazar gecesi ellerinde mavzer ve tabancalar olduğu halde Mustafa oğlu Ali, Ahmet oğlu Osman ve Kırlı Mehmetle — Alinin — hemşireleri Ayşe ve Emine duvardan atlıya- rak girmiş ve Süleymanı dipçik darbelerile uykudan uyandırmış- lardır. Karşısında silâhlı adamların ve kadınların ” dolaştığını gören Süleyman şaşırmış, ne istediklerini sormuştbhı Bunun üzerine Ali hemşireleri ve arkadaşları kendisini fena hal- de döverek saklı olan 56 lirasını almışlar ve lâf söylemeğe takatı kalmamış bir halde kendisini bıra- karak kaçmışlardır. Süleymanı bu hale koyanlar jandarmalar tarafından evlerinde | yakalanmıştır. köyünde MiT YILDIZI Her çocuk yurdunun bir ümit yıldızıdır. Fakir ve İ çocukları dü; Etfale 23 Nisan aftasında yardım, bu ümit yıldızlarını sönmek- ten meneder.
