15 Kasım 1929 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

KonstantdambarI? Professör Dr. Kemal Cenap Beyefendiden aldığım — aşağıki ktubu — aynen — dercetmeklen endimi alamıyorum, — (Vâ-NâJ Azizim Valâ Beyefendi, KONSTANTDAMBAL irk- çe diye yazılan bu kelime, bir teriolog (©) meslektaşımızın tahlil raporuna yazılan emsalı kelimeler- den biridir. İşte size bir bilmece! Bulunuz bakalım. Tekrar edeyir Konstantdambar! Acaba ambarda birşey mi var? Nedir?.. Ben si halledeyim de merakınız hemen mündefi olsun: Fransızca * Constanle d Ambard, n türkcesil? Ne bu- fonetik esasa müs- görüyormusunuz, yanlış bir telâkki ile, neler doğu- ruyor! Ambard isminde bir fransız efendi, idrar tahlilinde bir “ fari sabit, bulmuş ve bu işin adına, — “ Constante “d Ambard., demişler. Demişler amma, Fran- sa'da.. Şimdi, bu güzelim ilim mefhumunu, güzelim fransızcanın kafasını yararak türk - harflerine çevirip de böyle acaip bir nesne ortaya koymaktaki garabeti düş- ünün. Geçenlerde, * Allah Aşkma , diye bir yazınız vardı. Ondan mülhem olarak size rica ederim, şuna dair, Allah aşkına bir fıkra yazınız. O yazıda, demiştiniz ki: “Allah aşkına vagon-li demeyin yataklı vagon deyin.... İlâh.... Ben de tekrar edeyim: Allah aşkına.. Banliyö demeyin, dışmahalle deyin. Allah aşkına “Constante d'Ambard,, demeyin, ve hattâ, ne Fransıza, ne Türke ne dünyada hiç bir kimseye hiç bir mana ifade etmiyen “Kons- tantdambar,, kelimesine ilâmharp edin, Türkçesini yazın ve söyleyir “Ambard efendinin sabit mıktarı,, deyin! Vagon -li (kelimci acibussureti) için size bir müşahedemi söyliye- yime) Fakülte'de laboratuar hademe- sini çağırdım. ( İstidraden arzede- yim ki Mehmet efendi arap harf- lerini bilmez, çok şükür onun cahilidir; fakat Türkçe yazıyı mü- kemmel okur, yazar) Sordum: — Mehmet efendi, Vagon - li 'ne demektir? — Ne bileyim efendim, benl /— Peki, Yataklı vagon ne de- mektir? — Hani şu ki, efendim, katar- da yatak olur, işti o 1. Gördünüz mü türk - köylüsü vagon -liyi anlamıyor ! O yazı ona hiç bir şey ifade etmiyor. Demek, Türkçe, değildir. Ya o hâlda Galata köprüsünün başında | geceleri tenvir de edilen vagon-li kimin için duruyor !?.. Hörmetlerile : Kemal Cenap Ö Bodu serdr p deği Yelime, tüt malı deçildir. Barlin Türk ticaret odası Berlindeki Türk ticaret odası memleketimizde bulunan - ticaret odalarına birer mektup gönder- miştir. Bu mektupta Almanya ile iş yapadak tacirlerin Berlin Türk odüğüna müracaat etmesi. bildiril- mektedir. AkŞAM GAZETESİ İ 500 liralık Kığımetli eşya piyangosu küponu Ba ağöm saklayınız O SAKŞAMDAN AKŞAMA — Ü g 10 güne kadar Üsküdar - Haydar paşa tramvayı işlemeğe başlıyor Üsküdar tramvay hattının Hay- dar paşaya kadar temdidine mu- vaffak olunduğu yazılmıştı. Diğer taraftan Bağlar başından uzatılan bir hat, Karaca Ahmet, Tunus bagı, Paşakopısı, Dogancı- lar tarikile Ahmediyeye kadar gelmiştir. Burada yalnız 200 metroluk bir kaldırım ameliyesi kalmıştır. ki bu da nihayet bir haftaya kadar edildiğinden şirket vekâletten işletme ruhsa- tiyesi istemiştir. İstenilen müsa- aadenin bu günlerde gelmesine intizar ediliyor. Musaade gelir gelmez tramvay seferleri derhâl Haydar paşaya işletilecektir. Yeni seferler nihayet 10 güne kadar işleyecektir. Tetkik heyeti yolda iki tren kazası geçirdi Bundan bir hafta evel müskirat inbisar idaresi Parise bir tetkik Hukuk müşa- asetindeki bu i de*a kaza geçirmiştir. Kazas | Jardan biri sırbıstanda olmuştur. | Bu kazada bir kaç memur yara- “lanmış, yolculara bir şey olma- mıştır. Son kaza da Parise girer- ken olmuştur. Düne kadar bu kazadan endi- şe ediliyordu. Hattâ heyet azala- | rından bazılarının yaralandığı bile | şayi olumuştu. Şimdiye kadar | ian beydan Te Bahar ll | mesi de bu şayiaları teyit etmiştir. Dün heyet azasından tehassısı M. Bonziden idaredeki arkadaşlarından birine bir kart ir. Bu kart endişeleri izale 3 Grip yok, yalnız nezle | vukuatı fazla Geçenlerde bir refikımiz, şeh- rimizde grip vukuatının başla- dığını yazıyordu. Bunu — sihhiye üdüriyetinden sorduk. Sıhhiye " müdüriyetinin fikrine göre son günlerde şehrimizde müstevli hastalık yoktur. Grip başlamamıştır. Yalnız ” havaların değişmesinden dolayı nezlevi has- talıklar vardır. Eskişehirde ufak para derdi Son günlerde Eskişehirde para azalmış ve bu hal bir çok müşkilâtı dâi olmuştu. Bilhassa geçen cumartesi günü piyasada hemen hiç ufaklık kalmamış ban- Ekalar tüccara nihayet beşeryüz lirahk bütün paralar vermek iste- miş ve bu yüzden borsada adeta alış verişe atâlet gelmiştir. Borsa komiseri borsa reisi ve ticaret odası reisi beyler, banka- lara giderek bir çarei hal aramış- lar,ve bankalar da merkezlerinden telgrafla ufak para istemişlerdir. Bu buhran, ufak paraların köyl Müskirat idaresinin heyeti heyet ekspresle seyahat ederken | Palamutlar gitti. Karadenizden torik sürüleri geliyor Balık bolluğu bitmiştir. Çifti beş kuruşa satılan - palamutun tanesi birkaç gündenberi 7 buçuk kuruşa satılıyor. Balıkçıların ifadesine göre pala- mutlar kışlamak için Marmaradaki yataklarna çekilmişlerdir. Balıkhaneye — gelen haberlere karadenizdeki — torik balığı sürüleri buraya doğru gelmektedir. İmrali adası Balıkçılar bu adadan istifadeyi düşünüyorlar Bursa vilayeti bu sene başında Imralı adasını kiraya verecel Bu seneki kiracı adanın merasın- dan istifade ederek i beslemektedir. Senelik kira 300 liradır. Bu sene adamın daha yüksek ücretle kiraya verileceği 'tahmin ediliyor. Harpten evvel İmrahı şimdiki gibi hali değildi soğanı piyasada şöhret almıştır. Bundan başka İmralı adası balık- çılığile meşhurdur. Adanın sa- hillerinde en zengin barbunya yatakları — vardır. En — büyük istakozlar gene bu İmralı adasın- da bulunmaktadır. Bu adada tutu- lan istakozlar içinde 8 kilo geleni bile görülmüştür. Halbuki adanım bu zengin balıkçılığından istifade edilmemektedir. Balıkçılar bu ada- | dan daha fazla istifadeyi düşün- mektedir. | Millet mekteplerine kaydolu- | nanlar çoğalıyor | — Millet mekteplerine her gün bir | çok kimseler kaydediliyor. Maarif idaresi geçen hafta açtığı dersa- nelere ilâveten bu hafta da ihtiyaç görülen — semtlerde — dersaneler açacaktır. Millet — mekteplerinin — açıldı; günden beri kaydedilenlerin mil | tarile hasıl olan neticeyi tespit etmek üzere bir cedvel hazırla- miyor. Malül gaziler kongresi Malül gazilerin senelik kongresi Liman meselesi Ticaret odasında yeni bir komisyon toplanıyor Ticaret odası İstanbul limanı için bir komisyon teşkil edilmiştir. Odanın denizcilik raportörü 180 sahifelik bir rapor. hazırlamıştır. Komisyon bir kaç içtimada bu Rapor limanın umumi vazıyetini izah ettikten sonra nasıl asri bir limana ihtiyaç — olduğunu - tarif etmektedir. Bundan başka ileride zuhur edecek antrepo. buhranına karşı ne gibi tedbirler ittihaz edilmesi lâzım geldiği de rapor da| kaydedilmektedir. Komisyon bu tedbirlerin nelerden ibaret oldu- ğunu tespit edecektir. Liman komisyonu bu mesele hakkında Rüsumat idaresile rıhtım şirketine de bazı vazifeler tahmil edecektir. Komisyon ilk içtimamı bugün akdedecektir. Yeni dispanserler Vilâyetin köylerinde birer dispanser açılacak İdarci hususiye geçen sene biri Kemörburgazda, diğeri de sırf müteverrimlerin tedavisi için Ye- rebatanda iki dispanser açmıştı. Bundan daha tahsisat ayrılmış bu para da diğer dispanserlerin noksanlarının ikmaline Fakat 1929 but- az tamirine, hasredilmiştir. çesinde — sıhhiye için kâfi derecede tahsisat olmadığı için bu sene yeni dispanser yapılma- mıştır. İdarei hususiye, gelecek sene faslı butçesile İstranca civarında Karaca köyünde bir dispanser açacaktır. İdarei hususiye her sene birer dispazser inşa etmek bütün vilâyet köylerinde dispanser açacaktır. Gelecek sene yeniden 3 dispanser daha açıla- caktır. suretile birer cuma günü toplanacaktır. Kon- T greye cemiyetin on sekiz şube- Şakir bey ğ | sinden birer murahhas iştirak | — Ticaret müsteşarı Şakir bey ü bugün Ankaraya gidecektir yazdıramadım, şimdi hususl muallim arıyorum! — O Jalde size bir şey tavsiye edeyim; ( Akşam ) a bir küçük İ | — Derdimi hiç sorma birader, geç kelmnışız, çocuğu bir mektebe ilân ver, derbal bulursun!.. Geçeh güm — Şeliklerimizden birinde, — Dartibedayi —müdürü Suphi beyefendinin, yağlı, sovanlı, patlıcanlı bir nükteyle biten be- yanatı vardı: Bolulu, üstat bir ahçı- başı elinden, 'imambayıldı ne kadar nefis çıkarsa, bir sanat müessisesi müdürünün dilinden de, patlıcanlı nükte, öderece fena çıkıyor.. Pat- hcan bahsını burada biraktıktan sonra, sadede gelelim. Suphi beyefendi buyuruyorlar ki: “Selâmi İzzet beyle İbrahim Necmi beye bir şey beğendirmek kabil değik Adapte yerine ter- ceme oynatılsın dediler, Zehirli çiçeği öyle yaptık, gene beğenme- temaşa ile uzun boylu tevaggul buyrulmadığ anlaşılıyor. bidayetindenberi, yazmış olduğu- muz tenkitlere, mürüvveten birer kere daha atfı nigâh eylerseniz; adapte ve terceme hususundaki hoktai — nazarımızın pek - vazih olduğunu , ümit ederiz ki , anlar- Mahaza, belki zatı âliniz gibi, bu hususü'sui tevil edenler vardır. Bunün / için fırsat düşmüşken, fikrimizi bir- kere daha- tekrai edelim: — — — Şöhreti edebiyesi - beynelmilel olan eserleri adapte etmek doğru değildir. Dikkat buyurunuz, bu noktada Ertuğrul Muhsin bey bendenizle hemfikirdir. Şiller'i Şekispir'i, İpsen'i adapte etmez. Amma - ve lâkin, fransız edebiyatı ve temaşası diye bir şey mevcut olmadığı kanaatında bu- lunduğundan, Batayın en meşhur eseri olan La marche nuptiale'ini adapte temsil eder ve sonra, mükem- mel bir propaganda eseri olmaktan başka hiç bir kıymeti edebiyesi olmayan Zihirli kucağı terceme olarak sahneye koyar. İşte bizim itiraz ettiğimiz nokta budur. Bize biç bir şeyi beğendirme- — nin imkânı olmadığına gelince; kismen döğrü ve kismen yanlış bir mülâhaza! Kısmen yan- lış olduğunua, — Zehirli kucağı methetmiş olmamız delildir; doğ- ru olduğunu da iki temsilden sen- ra halkın — “Voyvol,ya — tuttuğu kumarbaz faciası ispat eder... Be- 'nim bundan başka bir diyece. ğim yok, em — sizin — bir diyeceğiniz kaldı mı? Selâmi İzzet Hamiş : Beyanatınızda Zehirli kucak, Zehirli çiçek diye yazılmış. İnşallah bu zühül, sizinle mülâkat yapan muhar ona alt olmasını temenni ederim. Yoksa * Darülbedayi — müdürünün — piyes isimlerini bilmemesi hayli garip olur, değil mi efendim? — S. / İDARENLANE Telgraf adresi Telefon » yazı işleri içim İt 1686 Telefon : İdare işleri içim »: MS4 Gönderile yanlar, vehibims tede olilmen ABONE-ÜCRETLERİ Türkiye içini Se aylıfı S08, üç aylığı 16007 üç aylığı 900 kurüşlür. Gazetemle Ütelerlen mes'aliyek Kabal senex