13 Ağustos 1929 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3
a13 Afustos 1929 AKŞAMDAN AKŞAMA Macar edebiyatı Son asırda büyük bir - varlık göstermiş bazı milletler vardır ki, onların hayatlarına tamamile bigâne bulunmaktayız. Bu millet- lerden bir. tanesi ” Macarlardır. Irkan ve lisanen kardeş olduğunuz Macarlar, gerçi, , daha harp senelerindenberi, operetlerile, bize musikiler Fakat, “ hi romanları » desek, galiba hata et- meyiz. Buna rağmen, Macarların, dünya mikyasında tanınmış muhar: rirleri vardır. İşte François Herczeg, işte Louis Biro, işte Zoltan Am- brus... Zoltan Ambrus'un piyesleri, bir- çok Avrupa payıtahtlarının mu- ayyen tiyatrolarında, senenin her gecesi oynanmak — mazhariyetini kazanmış eserlerdendir. Girofle ve Giroflayı misal — olarak gösterebiliriz. - Pek yakında, ken- disisin * Kadın sabrı , isimli bir Sonra, Louis Biro da beynel- milel bir simadır. Tiyatrolarda ve Holywood / filimlrinde — dramları oynanmaktadır. Onunda, — bugi altıncı sahifemizde bir hikâyesi tercüme ediyorum. Bir dostum, macarca hakkında bana pek alâkayı calip malümat verdi. Bu kardeş dilin yalnız sarf ve nahvi bizimkini — andırmakla kalmıyor : / birçok — kelimeleri de — bizimkilere — benziyormuş . Faraza, elma, soba — #oba, kiçi — küçük, sakal — sakal, balta — balta, şokot — çok ilh demekmiş. Macarlar, uzun müddet, |. Cenin tesirinde kalmışlar, âdeta yazı dillerini unutmak derecelerine gelmişler; sonra, kendilerinde bir milli intibah hasıl olmuş, ve tama- Men asri bir esas üzerine dillerini kurmuşlardır. Hattâ, elekrik ke- İimesinin bile aslını macarcada aramışlardır. Villamus... Tarihte '€n büyük şairleri Pötöfi, en bü- Yük nasirleri de Mikesz'dir. Macar edebiyatı, uzun müddet, alman edebiyatı tesirinde kalmı Şimdi, onda” fransız ve ingiliz Netekim, enim tercüme - ettiklerimde de, Aynı — tesir mevcüttür. — Buna Yağmen, macar edebiyatının çok orijinal cihetleri vardır. Sırayla birkaç üstadının eserlerini ter- cüme edeceğim. ( Vd -Nü ) Kooperatif teşkili Dadayda zirat kooperatif teşki- line çalışılmaktadır. Daday Bele- diyesi kıştan evel bir. Motopom getirmeye karar vermiştir. Kastamonu maarif emini Kastamonu — mıntakası maarif z Osman Nuri bey Sam- sun tarikile İstanbula gelmiştir. Maarif emini gelecek cumartesi günü Kastamonuya dönecektir. — | Akşam, istanbul, fom » yamı İşleri içine isti 1636 Telefon : dare İşleri için vi vası — İ | ABONE ÜCRETLERİ Türkiye İçler Seneliği 1700 at aylığı #06, Üç aylığı 500 kuruş. £ şemlek etler için : Seneliği 3000; Aylığı 1U0 ç aylığı 909 kuruştur. Castimmiz Üönlürden mev'iyet babal mez. Gümrük tarifesi Tatbik edilmezden evel ticaret muahe-, deleri aktedilecek | Yeni gümrük rinci — teşrinden edileceği yezılmişti. Fakat yeni tarifeler tatbik edilmeden evel bazı hükümetler ticaret muahede- si aktetmek için hükümetimize müracaat etmişlerdir. İlk ticaret muahedesi lu[ı'ııl(lae Fransa, İtalaya ile olacaktır. İlti: vekâleti bu devletlerle yapılacak mu-, ahedeler projelerini hazırlamıştır. Diğer taraftan bazı devletlerle de aramızda muvakkat ticaret itilaf- nameleri vardır. Bu itilâfaamelerin müddeti bit- 'tikten sonra yenileri aktedilmezse © hükümetlere karşı yeni tarifeler tatbik edilecektir. Temmuzda hayat pahalılığı Ticaret odası Temmuz ayına ait hayat pahalılığı istatistiklerini tanzim etmiştir. Bu istatistıklara nazaran hayat 1914 senesine nis- betle yüzde 1421 defa artmıştır. Meselâ 1918 senesinde 486 kuruşla geçinen bir aile 1929 temmuzunda ayni ihtiyaçları 6,825 kuruşla temin mecburiyetindedir. 1914 senesinde 58 kuruşa tedarik edilen ayakkabı 1929 senesinde 516 kuruşa tedarik edilmekteymiş. Terkos meselesi Emanet Nafianın suallerine cevabını hazırlıyor Terkos şirketile Nafia vekâleti arasında cereyan eden müzake- renin tevekkuf devresi geçirdiği- ni ve vekâletin — şehremaneti ile şirketten sorduğu suallere şirket cevap verdiği halde emanetin henüz cevap vermediğini yazmıştık. Şehremanati mahafilinde yap- tığımız tahkikata göre şehrema- neti, terkos şirketinin vaziyeti ve şehrin — su — ihtiyacı — hakkında evelce uzun uzadiye mütalâasını bildirmiş olduğundan bu mütalâ- ata ilâve edilecek hiç bir şey olmadığı fikrindedir. Ancak vekâletin suallerini ce- vapsız bırakmamak üzere yeniden sorulan suallere cevap verilecektir. Bu cevabın hazırlanmasına ” baş- lanılmıştır. Kereste konferansı Çekoslovakyada —bir - kereste konferansı açılacaktır. Bu konfe- ransa İstanbul Ticaret Odası da davet edilmiştir. Konferans bu ayın nihayetinde açılacaktır. Oda kereste tacirleri arasından bir heyet seçerek, konferansa gönde- recektir. Bursa fırka müfettişliği Cumhuriyet Halk Fırkası Bursa ve havalisi müfettişliğine Antalya Mebusu Dr. Cemal bey. tayin edilmiştir. Evrenyede bir hadise Evrenyede Topsal oğlu Ahmet efendi — kendisine ait hususi orman — olduğunu çiddia — ettiği * Dikmentürbe , ormanını ama- neje etmek üzere giden orman heyeti fenniyesine köylüler mü- mancat etmişler ve heyet bir iş yapmadan İneboluya dönmüştür. Mesele hakkında tahkikat yapıl maktadır. ŞEHİR HA, Kanalizasyon - şirketinin —açtığı çukurların etrafına yığdığı toprak- lar şehrin umumi sıhhatı için bü- yük bir tehlike teşkil ediyor. Sıcakların şiddetle hüküm sürdü- ü ve sokakların sulanmadığı bu mvesimde — mikroplu — tozlarla etrafa milyonlarca öldürücü mik- robun yayılmasına sebebiyet veri- yor. Kanalizasyon şirketi çukurları sonra da Fazla kalan enkazı, tamamile kaldırma- doldurulduktan makta ve bu pisliklerin ilânihaye €n işlek caddelerde sürüklenüp kalmasına amil olmaktadır. Emanet şehrin sıhhatı için yük bir tehlike teşkil eden bu Pislikleri tamamen — kaldırmağa şirketi acaba icbar edemez mi? Et nakliyatı Mezbahada kesilen hayvanlar gayri sıhhi şerait altında kısmen motörle Balıkhane cıvarına nakle- İmekte ve oradan kasaplara olunmaktadır. sarfınazar etlerin tarz ve sureti nakli de mikraplarla dol- masına ve ciyarın sızan kanlarla daha ziyade mülevves olmasına sebebiyet veriyor Ematetin buna bir çare ve tedbir bulması lâzımdı Emanet garajında Sui istimal yapıldığı tahakkuk ediyor Şehremaneti Fatih itfaiye gara: jında bariçten otmobillerin tamir edilmesi ve harice benzin satıldı- ğına dair emanete bir ihbar vaki olmuştu. Bu ihbar üzerine tahki- kat başlamıştır. Tahkikatın - şii göre itfaiye garajındaki bir çok noktaları tahakkuk et- miştir." Şimdiye kadar emanete ait malzeme ile hariçten kaç oto- mobil tamir edildiği ve ne mik- tarda — benzin — satıldığı — tahkik edilmektedir. Tahkikat bir az daha tamik edilecek ve ihbarnamedeki noktalar da tahakkuk ederse alâkadarların lüzumu muhakeme- leri istenecektir. Tahkikat fezlike- sinin bir haftaya kadar tanzimine başlanacaktır. Dadayda havuz Dadayda Hükümet meydanında Belediye tarafından yaptırılmakta olan büyük havuz ikmal olun muştur. safhasına ihbarin | Bu sui | yar Müzahrefat | likle dolu Balıkhane civarıne iğer | plak doldurmak üzere gi gramofon plâğı doldurduktan sonra, evelki gü Resmimiz Berlin'de plâka şarkı söylediğini gösteriyor. İn sui istimali tahk ediliyor bazı çiflikle nan Benzin pi Teftiş heyeti çiftliklerdeki ben- zin kaçakçılığı hakkında tahkikat aktır. Bir teftiş heyeti de bavalisinde buknmaktadır. Adana Bulgaristandan gelen muhacirler Tekirdagından gazetemize yazı- hyor: Bulgarıstandan - peyderpey vurut etmekte olan mültecilerden arazisi müsait olan Vilâyetimize merbut kazalarda iskân ve terfih- leri temin edilmemiş hiç bir aile dahi yoktur. Ana vatana iltica eden bu kardeşlerimize ağuşu şefkat ve alıfetini açan büküme- timiz Azami teshileti göstermekte ve ziraat mevsimi geçmeden evel iskânlarının — icrası da — burada ehemmiyetle takıp edilmektedir. Ancak bazı mülteci aileler mukad- dema Balıkesir ve Bursa havalisine hicret eden akrabaları nezdine gilmelerini / talep . ettiklerinden ahiliye vekaletinin müsadesile bunların - Anadolu melerine müsade e Yeni tesisat Elektrik fabrikasının tevsii ameliyatı bitti Bir müddetten beri elektrik Şirkeli silâhtar ağa mevkünde yeni tesisat yapmaktaydı. Bu te- sisat bundan bir kaç gün evvel bitmiş makinelerin montaj ameli- yatı bitmiştir. Makineler- sanayi — mür den bir heyet tarafından muaye- ne edilmiştir. Yeni elektirik — makineleri kuvvei müharrikesi 13 bin kilo- vattır.. Yeni makineler Karlalda yeni yapılacak olan çimento. fab- rikalarına da ceryan verecektir ANKARA PALAS (CANKARA ) Bütün odalarda telefon, sı- cak suyu, kaloriferi vardır. Hususi banyolu apartımanlar. 6-8-10 ve 12 liradır. Amerikan barı, Orkes- tra, erkek ve kadınlara mah- sus perukâr salonu, çamaşır- hane, garaj, tenis, kütüphane, yataklı — vagonlar — şirketinin (Yırtık kulaklara dair ) Üç gün evel bir kadın kulağı gördüm, üç gecedir muntazaman rüyalarıma — giriyor. — Sabahlara kadar yatağının içinde bu kulakla uğraşıyor, didiniyorum.. Aman yarabbi ne kulaktı .. Ne bulunmaz, ne bambaşka, ne e bir kulaktık?. Kulağın — memesinde —muhtelif hv,nıı tamam dört tane yırtık vardıaHem de öyle böyle yırtık değil hâr Adam akıllı yırtık.. Kulağın “etamesi, yan yana di- zilen yırtıklardâk âdeta yumuşak bir tarak halini altaştı. — * Bu güzelim kulak sakibi bizim evi epi zamandır terketmiş eski - bir emektar - olduğu - için tekklsi sordum: a —Aman Vicdan kalfa kulağina ne oldu?. Sanki şaşılacak hiç bir şey yokmuş gibi elini kulağındaki yırtıklara götürdü: — Küpeden, dedi. küpe ağır geliyor da ondan.. Kulaktaki / yırtıklar bir böyük delik açıl likte iri iri taşlarla dolu armut şeklinde koskocaman bir küpe asılıyor. Bu mühteşem — süs, iri parmaklı bir el gibi kulağı me- mesinden yakalamış. aşağıya çe- kiyordu.. - Dikkatettim — küpenin deliği de öbür yırtıklar gibi, uz: mış, büyümüştü, kopması yakrı d .. Öbür. kulağına gözüs Medet Alfahl.Onda da altı adet yırtık yok mü?.. - Bütün bunlar süs için, ziynet için yapılıyordu.. Vaz geçtim ben böyle süsten, böyle ziynetten... Hani bir söz vardır: Ne Şamın şekeri ne arabın yüzü, Hikmet Feridun Belediye muhasebecisinin esrarengiz - ölümü İzmirdeki Belediye muhasebe- cisi Cemal efendinin ölümü etraz fında tahkikata müstantik Ali'Rıza v Namazgâh kömiseri Salih beyler tarafından devam edilmiştir. Mu- maileyhi öldürerek hadiseye intihar süsü verdikleri “iddia edilen Ces mal efendinin kayınpederi Mah- mut elendi ile zevcesi Hatice hanım tekrar isticvap edildikleri gibi hadisenin cereyan ettiği evde taharriyat - yapılmış ve mutbakta afyon bulunmuştur. Bundan, başka ölüme sebebiyet veren biçağı evdeki kuyunun ya- nında görmüş olan bazı şahitler arasında muvaceheler yapılmıştır. Güya Hatice hanımın bir gün bir gazinoda — içerken keyfiyet hakkında itirafatta butun- duğu şayıası da meydana çıkmış- tır. Fakat bu bir rivayet halinde- dir. Vak'anın esrarengiz vaziyeti devam etmektedir. Süreyya opreti primadonnası Suzan Lutfullah Hanıtaın Berlin'e, ini evelce yazmıştık. Suzan H. otuz kadar şehrimize dönmüştür.
