2 Ağustos 1929 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

| Haftalık siyasi İcmal I İngiltere Mısır politikasını değiştiriyor - Lord Loyd neden azledildi? Son günlerin cihan siyasi hadi- satınm en mühimlerinden biri İn- gilterenin Mısır siyasetini birden- bire esaslı surette değiştirmesidir. hgilterenin mukadderatının lehine olan Amele fırkası hükümeti en büyük bir mes'eleyi halletmeğe te- şebbüs ederken Mısır mes'elesini de kökünden halletmek için gayet ciddi teşebbüsatta bulunmuştur. Misir ingiliz imperatorluğunun €n mühim eczasından olan Avus- turalya, Yeni Zeland gibi domin- yonlar ve kendi başına bir im- peratorluk olan H. indistanı ve Aksayış arka ve Afrikanın şarkına yılan kiymettar. müstemlikeleri iltereye rapteden ana yolun üzerinde olduğundan ve aynı za- manda dünyanın en zengin mem- leketlerinden biri bulunduğundan ingilizler bu yere büyük ehem- iyet veriyorlar. İngilizler, harbı umumi neticesi olarak Felestinde — yerleşmeleri fzerine imperatorluğun ana yolu olan Süveyş kanalının şarkında da derin bir hinterland temin et- tikten sonra Mısırın İngiltere için | hkaymeti bir kat daha artmıştır. Binaen aleyh amele hükümeti için kurcalanması en — tehlikeli olan mesele budur. İngiliz domin- yonları, İngiliz bahriyesi Mısır meselesinin ' i telakki eyler hallinde atılacak bir yanlış adım, amele hükümetini mahut Zinovief mektubundan daha çabuk devire- bilir. Bunun için Makdonald ve hari- ciye nazın Artem Henderson bu meseleye — gayet — ihtiyatkârane ftemas etmişlerdir. Hendersonun İngilterenin Mısır siyasetini değiş- trmeğe teşebbüs ederken ilk işi Masırda Hindistan valii umumisin- den ziyade mütehakkim olan İn- liz fevkalâde >komiseri Lord g';aıı oradan uzaklaştırmak ol muştur. Lord'Loyd Mürin hakimimutlakı idi. İstediğini yapardı. Kimseden pervası yoktu. Hatta resmen amiri) olan hariciye nazın Çemberleyne kafa tutardı. İngiliz politikasını parmağı ucunda çeviren Çember- leyn dünyaya meram anlat halde Lord Corç Loyd namiyle uzun müddet Bombay - valil daha doğrusu krallığı yapan bu komisere sözünü geçiremiyordu. İngilterenin Mısır politikası demek Lerd Loydun keyfi demektir. Hizdistandaki valiliği esnasında Hindlilerin mabut derecesinde börmet ettikleri" Gandiyi bile yakalayıp deliğe tıkan bu diktatör adam Misırda parlementoyu koğ- | maktan, kanumu esasiyi tatil etmekten çekinmemişti. Lord Loyd kim dir? Lord Loyd bu salâhiyeti ner- den bulmuştur?... Lord Loyd dik başlı ve gaddar eski ingiliz dip- lomasisine mensup bir hanedanın neslindendir. İkbal ve istikbalini şark memleketlerin de sergüzeşt- liklerde aramış ve bu maksadına muvaffak olmuştur. Harp zama- nında, Lord Kiçnerin casus teşki- lâbı reisi idi. Sonradan Maraşal Allenbinin sağ eli olmuştur. Bir zaman ikisi Mısra hükümran ol- muşlardı. Tam bir kafada olan bu ahbap çavuşlardan Allenbi Mısır saltana- tandan infikâk ettikten sonra Lord Loyd Misrin sahipkranı kesilmiş- tir. Çemberleyn 1922 beyanname- #iai müsaadeli tefsir yollu bir “ galitika takip etmek istediği halde Haa l ee n d Lord Loyd Lord Loyd daima buna muhalefet etmiştir. Lord Loydun arkası ve hamisi sabık maliye nazırı Çorçil oldu- | gundan kabinede ve parlamentoda Mısır komiserinin dikbaşlığına ses çıkaramıyordu.Bunu yeni hariciye nazırı Henderson selefinin boşa çıkmadığı Mısır komiserile bir iş yapmak mümkün olmadığını anla- dığından anut adamı komiserlikten çekilmeğe icbar etmiştir. Çorçil ve rüfekası, Lord Loydin Mısır- dan defolunmasına itiraz ederek gürülü çıkarmak istemişlerse de tutturamamışlardır. İngilterenin — şimdiye — kadar Mısırda tatbik ettiği siyaset Lord “Loydun alet olduğu kahrü tazyik idi. Tabü siyaset Mısırlıları igzap ediyordu. Mısıra gelecek ingiliz sefiri Bu siyasetin devamı mısırlıları büsbütün İngilterye düşman yapa- caktı. Amele hükümeti bu haki- katı gördüğünden Mısırdaki İn- giliz nammnı ve itibarın muha- faza için mütekabil bürmet ve itimat esasına müstenit bir poli- tika takip etmek istiyor. Hem- derson ancak Mısir. milleti ve İngiliz - parlamentosu — tarafından serbestçe kabul ve tasdik oluma- cak bir muahade yapmak iste- diğini resmen beyan etmiştir. Bu muahedenin esasatı ne ola- cağı henüz malüm değildir. Yak mız şurası muhakkaktır ki İngil- tere Lord Loydun yerine bir daha Mısıra bir komiser göndermiyecek Mısırın istiklâline hürmet eyledi- ini isbat için bir sefir göndere- cektir. Sefirin kim olacagı taayyün etmiş gibidir. Bu zat yakınlarda Lord rütbesi aldığından — Lord | Pasfield — denilen — müstemlikât nazırıdır. Kabineye girerken bu siyasinin ismi Sydney Meff idi. Kralı kurtaran koyu sosyalist Lord Loydun son zamanlarda kabinede tahakkümü son dere- ceyi bulduğundan nam ve mev- hi sıfıra inen Kral Fuad memle- ketinin istiklâline bir çare buk mak ümidiyle Avrupaya seyahata çıkmıştı. Şimdi de gayri resmi olarak altı hafta ikamet etmek üzere Londrada bulunuyor. Hükümdarın imdadına, cilvei kader olarak, bir sosyalist koş- muştur. Lord Loydun hakimiyyeti devam eylediği takdirde taç ve tahtını kaybetmesi muhtemel olan Kral Fuadı kurtardı. Amele hü- kümeti hariciye nazırı koyu sos- yelist Hendersondur. Kızıl ordu Kızıl ordunun hazari mevcudu yarım milyondan fazla Deyli Meyl gazetesi Çin - Rus ihtilâh münasebetile kızıl 'ordunun mevcudu hakkında şu malümatı veriyor : Son resmi malümata —nazaran Kızıl ordunun hazari mevcudü 562000 kişidi Birinci, ikinci ve üçüncü sınıf ihtiyat mevcutlu 5,000,000 kişidir. Müstahfaz mevcudu 12,000,000 kişi olup komünist alayları, ame- le birlikler alayları ve talebe alayları olarak ayrılıyor. u müsellâh / kuvvetler: ten müttehid tayyare ve zehirli gaz cemiyetleri vardır. İç sene evel vucuda getirilen bu teşkilâtın 3,000,000 faal azası vardır, Kızıl ordunun tâlim ve terbiyesi sıkı olup uzun gece ve gündüz yürüyüşleri yaptırılır, sık sık silâh altıma davet olunuyor, yaz hücum- ları yaptırılıyor, umumi ve mahalli harp manayreleri yaptırlıyor. ordu katalı ağırlığıle bir- || likte sıcakta ve soğukta dağlık düzlük arazide günde 50 mil mesafe katedebiliyor. Rus hava kuvetleri dünyanın en birinci kuvetlerinden addolu- nuyor. Kıbrıs adasının atisi Larnakadan Londra gazetelerine Kıbris adası teşrii m-clisinin Rum unsuruma mansup azaları Londraya bir komisyon göndermeğe karar vermişt Komisyon adanın meli ve siyasi ahvalini tetkik için azaları kral tarafından Tayin edilecek bir komisyenun gönderilmesini rica . ederek İngiliz müstemlikât nazı Denizin suyu ısınıyor! Amerika plajlarında insanlar karınca 1 süthiş sıcaklar devam ediyor. Her gün büyük şehir> S Hrakan SUeR Haayük gllmlek vf sahile koşmaktadır. Yukarıdaki resim plâjlardaki kala- Yeni FORD Otomobil İmalâtı Resmi veMusaddak WHlarak GÜNDE 9183 olup her güh“' artmaktadır Frdheler Güztany Caporb e Hazamdrir Göygplo