24 Mayıs 1929 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

Çemenzarde | teferrüç (Şinemalarda berbat Türkçe) *Ettekrarü hasen, velev kâne yüz seksenl, derler amma. yüz geksen kere söylesek gene kâr etmiyecek galiba: - Filimlerdeki Türkçelerin berbatlığı hâlâ devam ediyor! Halbuki, sinemalara halkın gös- terdiği rağbet malüm ! Şayet ehemmiyet verilse idi, sinemalar, okuyup yazma — mücadelesinde , ihtimal gazeteler kadar mühim bir. hizmette — bulunabilirdi . Bu günki hallerile ise, öğretmek şöyle | dürsün, yanlış imlâları, bozuk | ifadeleri ile, insana, - bildiği varsa bile unutturuyorlar. İşte, şuraya, lisanının sadel ve pürüzsüzlüğü ile cihan edebi- | yatında mümtaz bir mevki kaza- | 'nan Tolstoyun cümlelerini cilerimizin türkçeye nasıl çevir- diklerini kaydedeceğim: *Valideciğim! Midilli ile çe- menzardan güzeran eyler iken eşcarı günagün gördüml. Lâftır ki edorsun? Eyer dilimize kastları ” varsa diyeceğimiz yok ! Bundan bir ay kadar evel, fransız harsına karşı matbuatı- mızda pek şayanı takdir bir cadele açılmıştı : Dünyanın hiç bir tarafında, filimlere memleket lisanından başka lisan yazılmadığı için Türkiyede fransızca yazılamğa hacet olmadığı sinemalardan ileri sürülmüştü. Her nedense, resmi ve gayri resmi mercilere, bu viz gelirdi. Beyaz perdeler üzerinde, frenkçe hâlâ devam ediyor. Bu hususta gayet garip bir şey daha — öyrendik: — Yazıları Almanca ve İngilizce olan filim- ler, İstanbula geldiği — zaman, filim sahipleri, bunları, şehrimiz- de, hem türkçeye, hem de fran- sızcaya tercüme ettirirlermiş; ve, türkçesi için 15kuruş verirlermiş. Dilimize karşt gösterilen bu lâkaytlik daha ne kadar sürecek? . ( Ak; İrandaki ;brîbat çok müthiştir Tahrandan bildiriliyor; İranda hareketi arz devam ediyor. Hora- san eyaletindeki Robat ve Raigan şehirlerinde her saat zelzele his- sediliyor. Şah zelzeleden vefat edenlerin miktarını tesbit murlar gönderi Bir çok şehi için hususi me- ve köyde berha- yat kalan insan pek ağ olduğun- dan insan ve hayvan Cesetlerini 'defnedecek adam bulunmuyor. Elliden fazla Köy mahvolmuş- tur. Bunlardan bazıları tam ma- nasile yer ile yeksan olmuştur. Hesapsız hasta ve mecruh vardır. Bunların imdadına pek çok etibba gönderilmek icap ediyor. Hesapsız ahali evsiz kaldığından kölliyetli miktarda çadıra ihtiyaç Kuraklık dolayisiyle tahlis ame- liyesi güçleşmi; Sovyet salibiahmeri tayyareler vasıtasıle doktor, hasta bakıcı ve ilâç göndermiştir. Rusyadan ve Türkistandan otomobiller ile erzak, geliyor. Lükin bu muavenetler felâketin azameti karşısında hiç makamında kalıyor. | Ecnebi şirketler Ticaret müdüriye- tinde bir içtima yapıldı Şehrimize gelen İktisat vekâleti müdürü Hamit B. ecnebi şirket- ler hakkında- bazı tetkikatta bu- Tunacaktır. Tetkikat son zamanlarda bazı ecnebi şirketlerinin Türk memur- larına — karşı aldığı - vaziyetten ileri gelmektedir. Bundan baş- ka ecnebi şirketlerinden bazıları- 'nın Türk memur istihdam etmediği anlaşılıyor. Bu sirketler hakkında da tahkikat yapılacaktır. Mesele hakkında ticaret müdürü Muhsin beyin riyasetinde bir içtima aktedilmiştir. Bu iştimada - şirketler mü Hamit, ecnebi şirketler komiseri Hayreddin beyler bulunmuşlardır. sene hazirandan işibaren lagve- dilecektir. Mektebe müdavim bulunan efen- dilerin imtihanlarına başlanmıştır. Bu imtihanlar bir iki güne kadar ikmal edilecektir. Malümatı hukukiye dersinden bir efendi pek şayanı memnuniyet cevaplar vermiştir. Baro içtimar Baro Heyeti umumiyesi 25 mayısta yapılacaktır. Bu içti- mada İstanbul avukatlarının te- nezzühü konuşulacaktır .. Muallim mektebi tenezzühü Muallim mektebi bayram ertesi trenle bir gezinti yapacaktır. Petrolu tağşiş Bazı şirketler petrola kolza yağı karıştırıyorlar Piyasada — bazı petrol - tenekelerinin yağı karıştırıyor. petrol sahtekârlığını yapan bir Kkaç müessesede vardır. Bu mü- esseseler petrol tenekelerinin içine kolza yağı karıştırmakla meşgu dür. Kolza yağı evsafı itibaril petrola yakın bir yağdır. Ve inhi sara tabi değildir. Piyasada kilosu 16 kuruşa satılmaktı Kolza petrol tenekelerinin içine yarı yarıya doldurulmakta bu su- retle petrol fiatına satılmaktadır. Petrol inhisar idaresi bu nevi müesseseler hakkında tahkikata başlamıştır .— Verilen malümata göre petrolun içine kolza- koyan imalâthaneler dört danedir. Fatih - Edirnekapı tramvayı Fatih - Edirnekapı tramvay hat- fının son noktasında bir Ruma ait ev vardı ki bu, şimdiye kadar inşaatım ikmaline mani oluyordu. Nihayet mahkeme kararile bu €v yıktırılmıştır. Artık ortada hiç bir mani kalmamıştır. Ferşi- yata sür'atle-devam edilecek ve Haziranın 15 ine doj Tesmi gaz tacirleri | küşadı yapılması mümkün olacaktır. Mühendis mektebi hadisesi Mühendis mektebindeki Hadise- ye Halk fırkası vazi, Dün Hakkı Şin: dis mektebi müdürü Fikri B. il mektepten — koğulan altı genci dinlemiştir. Tart edilenlerin tekrar mektebe kabul edilecekleri muhtemel gö- rülmektedir BNN AAA0 500555555 552 Kurban faatları pahalı olduğu için bu sene şehrimizde kurban satışı binnisbe daha azdı. Mamafih arife günü Beyazıt, Fatih mey- danlarında, Beyoğlunda, Şişli ci- hetinde bir çok sürüler vardı; bu sürülerdeki koyunlardan mühim bir kısmı satıldı. iskemle tamiri L İskemlelerin ucuz olduğu za- manlarda bozulan iskemleler te- kaüt edilirdi. Son zemanlarda en adi cins iskemle bile bir kaç liraya satıldığı için bozuk iskem- leler tamir ettirilmektedir. Bil- hassa yaz münasebetile sokaklar- da iskemle tamircileri çoğalmıştır. Dondurmaya ragbet b Sıcakların artması üzerine don- durmacılar çoğalmıştır. Mahalle aralarında dolaşan dondurmacılar son günler zarfında çok iş yap- maktadırlar. İzmirdeki yunan emvali İzmir 22 ( Hususi ) — Dahiliye vekâletinden - vilâyetimize gelen ir telgrafta kendilerine Yunan emvali tahsisedilmiş olan mübadil, muhacir, harikzede, bir defteri istenmiştir. resi defteri hazırlamakla meşgul- dür. Bir iki güne kadar hazırla- narak gönderilecegi tahmin edi mektedir . Maliye ve - Dabiliye vekâletlerinin bu meselede uzla- şacakları istidlâl olunuyor. 1 Temmuz 928 senesine kadar teffiz ve temlik muamelesi neti- celenmemiş olan Ermeni malla- rinın Emlâk itam — bankasına devri cihetinin Maliyece tesbitine başlanmıştır. Çeşme banyoları İzmir 22 (Hususi) — Hilal ahmer reisi Sezai bey bu gün İzmirin sıhhi banyolar , mahalli olan Çeşmeye gitmiştir. Burada belediye ile görüşerek asri plâj- lar yapılmasını kararlaştıracaktır. Evrak yazıları mutlaka makine ile yazılacaktır Resmi dairelerin bir çoklarında evrak ve muharrerattaki bazı el yazıları okunmuyacak bir şekilde yazılıyor ve bunun tesirile mua- melatta bir çok teşevvüşat vuku bulduğu görülüyor. 4 Bu noktai nazardan muamelât hem teehhür ediyor, hem de bir | çok yanlışlıklar göze çarpıyor. Yazı makineleri hemen her daireye tevzi edilmiştir. Binaen- aleyh bu yanlışlıklara meydan vermemek üzere evrak üzerindeki muamelâtın mutlaka yazı makine- lerile, yazılması ve yahut yazılar daha dikkatlı olarak tebyiz edil- Şehrimizden iki Amerikalı gazeteci geçti İki gün evel şehrimize iki Ame-| rikan gazatecisi geli Bunlare Çarlis Marş, ü pek begenmiş türk matbuat cemiye- tini ziyaret arzusunu izhar etmi; tir. Çarlis Mars bu fikrini kendi: refakat eden tercümana söylediği zaman Madam Çarlis buna itiraz etmiş ve bu itirazına da Matbuat cemiyetinin Avrupal bir yer o masına istinat etmiştir. Amerikal gazeteciler gezdikleri yerleri şarka — benzetemedikleri için inkisarı hayale uğramışlardır. Buz tarifeleri Yaz tarifesinin tatbikine başlandı Karaağaç müessesatı meclisi idaresi buz için yeni bir karar vermiştir. Buz satışı yazın ve kışın ayrı ayrı tarifelere tabidir. Buz, kışın umumü merkezlerde 3, yazında 5 kuruştan satılmaktadır. kış t: si teşrini evelde, yaz tarifesi de haziranda başlayor. Bu sene sıcaklar birden bir; bastırdığı için yaz tarifesinin 1 Mayıstan itibaren tatbik edilmesi İmüştür Veremle — mücadele cemiyetinin faaliyeti Verem mücadele cemiyeti, Ha- ziranda muayyen bir günde rozet tevzi edecektir. Cemiyet geçen sene daha henüz tam bir surette teşekkül etmediği halde rozet tevziatından büyük bir fayda te- min etmişti. Bu seneki hasılatın daha büyük bir yeküna baliğ olacağı tahmin ediliyor. Bozuk konserveler Kıştan kalan konservelerden bazılarının, bozuk ve havası kaç- mış bir vaziyette oldukları görül- müştür. Bu konserveler bakkallar- da ve sair müessesatta - satılıyor. Bozuk konserveler, halkın sıhhatımı ihlâl edecek bir halde oldukları için bunların satışları men edile- cektir. Bu senenin tütün mahsulü Bu seneki tütün mahsulü hak- kındaki tahminler başlamıştır. Bu tahminlere göre bu seneki rekol- tanın geçen senekinden az ola- cagı muhtemeldir. |da şu Dün matbaamıza sarı bir zarf geldi. Açtık İçinden sarı bir kitap çıktı... kabında, hastalıklı bir yüze sami vurmuş gibi bir resim var... Ben pek iyi anla- mam, — fakirizm, — atmasyonizm, fütürizm diye yeni bir. ekol v. İşte bu resim de bu izmli san: lardan birinin nümunesi... ( Vâ- Nü) ya nazaren fütürizm imiş. Bana kalırsa Fekirizim ve atmas- yonızm olacak... Her neyse, resim kısmını geçelim. Fakat yazılara, üsluba ne de- yelim?.. Kitabın başında şu cümle var : Kerim Sadi: Yazan. Altında Neştetlen, Dühaf öliyer susanmi Yazan : Kerim Sadi değil; neşre- den: Nüsret Kemal — değil :. Tersine !.. Sahifeyi çevirdim. Serlavha: An- siklopedideki vahşi... Güzel. İlk Cümle: “ Denizin kuduran dişleri! Tepelere oturmuş beyaz sakallı şehrin ! Buruşuk ayaklarını asırıyordu 1... , Nasıl ?.. Biraz daha aşağısı. *Buhar - Elektrik - Makina - Çelik Zaman ve Mesafeyle, teneke | oyuncak gibi eğleniyor. ,, 2 inci sahife: ü *— Viraaal.. Viraaal.. * Güverte: ğ Ağır denkleri bir avuç pamuk gibi ambarlara boşaltan vincin gürültüsü - Kemikleri testı soğuk - zahmetli iş - zincirler, halatlar - sefalet! Vi — Viraaal İlâhi Nazım Hikmet!.. İlâhi ha- şarı çocuk!.. Bu edebiya- tını bilmem kaç satırınla memle- kete sen soktum..: Şimdi şu eseri al da oku... Bak türkçeyi ne hale koyuyorlar!.. Haydi biz seni beğendik, fakat sen beğe.'yor musun şu yaptığın işi?.. Komünistler Almanyada şid- detli tedbirler it- tihaz ediliyor Berlin 22 (Hususi ) — Çineli komünistlerinin mücadele teşkilâtı olan'kızıl cephe muharipleri tata- fından Raybiştağ meclisine taar- ruz yapılacağı haber alındığından Alman parlamentosu reisi tara- fından Fevkalâde tedabir ittihaz olunmuştur. Almanya — dabiliye nazırı M. ( Severing )n — riyaseti — altında erkâni devlet tarafından aktolunan konferansta umum Alman memle- ketlerinde kızıl cephe muharipleri teşkilâtının fesholunması kararlaş- tırılmıştır. Bazı Alman hükümet- leri bu karara itiraz eylemiş isede neticede cümlesi kararı kabul inistlerla polis arasında bir müsademe Berlin 22 (Hususi) — Kızl cephe muharipleri teşkilâtının menedil- mesinden dolayı Prozlan şehrinde komünistler karanlık sokalarda zabıta memurlarının üzerine hücüm etmişlerdir. Bidayette memurlar fena halde sıkışmışlar isede sonradan kauçuk matraklar ile kendilerini kurtar- mışlardır. Bir çok tevkifat yapıl- mış ve geç vakit asayiş iade olunmuştur.