11 Eylül 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

DÜNYADA OLUP BİTENLER Filipinlerde Volkan Volkan — konferansta — patlayacak - diği gibi Amerikan kongresi bu nevi- Uzak DOgU den «otomatik» hareketler karşısında endişe — duyar. İster ki karar ermek Filipinde Konferans yetkisi elinde bulunsun ve — memleket S iyasi konferanslarda âdet tecilerin kapalı kapılar arkasmda an eden hadiseleri, — konuşmaları, tekhf edılen planları oğrenmek için teri sarfetmelerıdır Her- mek ve alın kes herşeyı herkesten sakla Güney memleketlerını bir içinde toplamak üzere Manilla'- vel yalnız gazeteciler — değil, istinasız herkes konferansı iilen — tertipleyen Amerikan plânını hem de bütün te- ferruatı ile blıyordu Plân, bir gaze- tede neşredilmi: Hâdise bır bomba tesiri yaptı. Filipin gazetelerinden biri Ameri- kanın yapacağı teklifleri ele geçinmiş ve tabii derhal yayınlamıştı. Halbuki teklifler mahremdi. nlerinde uzun zamandan beri görüşmeler Amerikalılar bunları bir bakıma İngi- lizlerle — beraber hazırlamışlardı Ara- da mutabakat — olması için uğraşılmış ve mutabakat elde edilmişti Kon- ferans 6 Eylülde açılacağı halde mü- tehassıslar 1 Eylülde Filipin başken- tine gelmişler ve faaliyete geçmişlerdi Plân, bir bakıma Anzus (Amerika, Ye- ni Zelanda Avustralya) paktının esası- na pek uygundu. Yani taraflar, ortak- lardan biri tecavüze uğrarsa — otomatik olarak harbe girmeye icbar edilmiyor- du. Herkes, kendi Anayasasının icap- larına göre harekette serbestti. Bilin- AKİS. 11 EYLÜL 1954 za üzerinde sında ihtilâf mevcuttu. naatince milliyetçilerin elinde bulunan bu ada, paktın haricinde bırakılmalıy- dı. Buna mukabil — Washin hükü- meti adanın, pakt dı ında kalsa bile garantiden istifade etmesı taraftarıy- dı. Ayrıca, ele alınacak bir çok iktisa- di ve imali meseleler de vardı. İşte, Amerikanın bu teklifleri açı- ğa vurulur vurulmaz ortalık karışıver— düpe- Plânın metni ele geçi- rilmiş ve neşredilmişti. Amerik milli emniyeti derhal faaliyete geçti. O zaman anlaşıldı ki u bir sabotajdır ve işin altında komu nıstler vardır. Mesele kik etsin diye Amerikan pin hükümetine tevdi Filipin hariciye komünist — ajanları plânı ele geçirmiş- ler ve Güney Asya paktım toptan bal- talamak — maksadile bunu neşrettirmiş- lerdi. Hâdiseye karışanlar tevkif edil- diler. Fakat olan olmuştu. Bu, olsa ol- sa Amerikan harıcıyesıne daha tedbir- li davranmak lüzumunu hatırlatacaktı Konferans Güney Asya zey Atlantikteki gıbı lanması ve o bölgeni dan büyük bir ihtilâfları yoktur. olsa «yerliler» ile <«yabancı- arasınd bir fikir ayrılığı müşahe- Filipinin meşhur devlet Romulo, daha konfe- hareketlerı lar» miştir. olarak kalacağını caklardır. Böyle bir şey düşünülemez bile. Sonra müstemleke halkı istiklâl nu kendilerinden — birine tecavüz say- mak deliliğini elbette ki göstermeye- ceklerdir. ktın başlıca gayesi Güney bir komünist tehlike- şimdilik Rusyanın galip göründüğü bir hakikat- Eısenhowerı tenkid itekim, işte bu yüzdendir ki Ame- N rıkada, seçimlerin arefesinde Baş- kan Eise şekilde tenkid edilmektedir. Gerçi kitler daha ziyade Demokratlardan gel— mektedir, fakat kendi partisinin içinde de başkanın komünistlere karşı sıkı bir politika takıp etmediğinden şikâyetçi olanlar çok Son unlerde şiddetli bir tenkid Demokra Senatör Alberi Gore'dan gelmiştir. Albert Gore, bırıncı sınıf bir Fakat itibarı yarinde- ir ve sözlerinin akisler — uyandıracağı şüphesizdir. Senatör şöyle demiştir: «— Başkan Eisenhower verdiği demeçte Guatemala, Iran ve Süveyş tekı siyasi Zaferlerın en ift a bah- setti. Bu bolgel rde elde edıle ü Fakat şahsıyet değildir. ugradıgımız Hakikaten Amerikan Umumi € rını Avrupa meseleleri kadar, hattâ on- lardan çok Uzak ğ hadiselerinin alâkadar ettiği bir hakikattir. Pek çok Amerikalı bı]hassa garp sahilinde ya- şayanlar için mühim olan, komünizmin Asyadaki gelişmeleridir. Amerika şim- çinide — barışı temin için dahi olsa — tavizler — vermiştir. Bunların artık bir sonu gelmek J1âzımdır. İşte Manilla konferansından beklenilen netice dür. Manilla Konferansı Amerikan hü- 13