17 Haziran 1935 Tarihli Zaman Gazetesi Sayfa 7

17 Haziran —ZAANM— d bi 7_: Görüp bilmediklerimiz : Fenerin 27 inci yıl dönümü İtalaya Habeşte uyuşacak mı? Birinci sahifeden devam 1 nci sahifeden devam Ğ ininin söyleri de | — Fakat İtatja bir şey daha İi Daktilo nasıl bulundu?)|, Kör, sağır ve dilsizlere kolayca oku- mak yazmak öğretmek isterken... 'Yazı makinesi ne için icat edildi ve neye yaradı? Kör, sağır ve dilsizler nasıl okumak öğreni- yorlar? —Avrupada kaç kişiyebir makine düşüyor?| Körlerin ve sağır dilsizlerin birbirlerine maksatlarını kolay. ca anlatabilmelerini temin et- mek, bugünkü kadar, dünün de v için 714 stmasinde LIF. Mill adındaki İngiliz; kaba, sa- ba bir yazı makinesi vücude getirmeğe muvaffak olmuştur. ki bugüo elimizdeki yazı ma- kinelerinin ceddi olan koca ve hantal makine, büsbütün baş- ka bir maksatla bundan 220 sene evvel meydana getiril- miştir. Mill in vücude getirı küne, kâğıt üzerine bir takım delikler veya uzun hatlar ter- sim etmekte olup kör okuyu- cular elleriyle bu satırları ta- kibederek yazının ne demek anlamağa çalışırlardı. Körlerle, sağır - dilsizlerin okuma öğrenme usulünün bugünde böyle kabartma nok- ta ve hatlardan ibaret isede büsbütün başka Mil'in yaptığı bu makine, »: sılsa birgün Amerikalılardan birinin eline geçmiş ve Ame- rikalılar bu makineyi yazı yaz- mak vasıtası olarak kullanıla- cak bir şekle koymak için ça- b e barlecidlerdir. makinesi, (Amerikah. arın elinde her ne krdar te- | cemmül etmişsede, mükemmel olamamıştır ! Bugünkü yazı makineler ilk 1845 de (Türber dö Brüklin - Thurberde Bro. li lercimden Öyleli; İi diğimiz yazı / makinelerindeki 'en küçük parçalar bile Tür- berin bulduğu parçalardan ibaret olup Millin kene ben- zemez. Yani yazı makineleri- vün keşfi şerefi, Mill den zi yade Türber indir. Yazı makineleri, malüm 0.- duğu Üzere, üzerinde bir ta- kun işaretler rakam veya harflerin mülâsık — bulunduğu tuşlara el parmaklarile vurmak suretile kullanılır. Tuşların mer- but bulunduğu demir çubuk- Jarın uçlarında bir takım iça zet, rakam veya barfler var- dır. Parmak tuşa vürünca bü harf, dönen ve soldan sağa hareketeden bir kola çarpar. Taşların altında bir sütan var. dir ki, parmakla buraya de kunmak, kelimeler arasındaki asılayı 'temin eder. İşte, Türberin bulduğu ma- kinenin esası budur. — yalnız, Türberin makineyi büyül birçok zekâlar, onun bu gür kü şekilde tekemmülüne çalış- miş ve müvaffak- olmuştur Bugünkü — yazı makincler hakikaten kullanışlı, ameli ve portatiftir. Yazı makineleri, bütün dün. yada yazı işlerinde kullanıl. maktadır. Yalnız 1928 ( Harf Ankilâbı) na kadar biz bu ca- miadan ayrı idik. Filhakika, Avap — harfleri Üzerine tertip edilmiş yazı ma- kineleri de yapılmış idi isede yazılar çirkin, harf adetleri Hamütenahi, ve bu harflerla uzunca birşey yazmak isikân. #sız denecek kadar güç idi 1928 harf inkilâbından son. ra, yazı makineleri Türkiyenin ber köşesine dağılmış ve kul. Tanılmağa başlanmıştır. Yazı makinesi bütün dün- yaca kabul edilip kullanılmağa başladıktan sonra yine bütün dünya da bir (Daktilograf — yazı makinesi ile yazı yazan- Jar sanıfı) teşekkül etmiştir, ki bu iş bölümü noktasından mü. birdir 1928 senesine kadar mem- leketimizde bir takım ccnebi mücaseselerde makine ile yazı yazan ecnebi kadınlara tesa- düf edilmekte idi isede Türk kadınımın bu işe atılışı 1928 genesinden sonradır. O zamana kadar issiz so: kaklarda, kafes arkalarında hayat ve ziyadan hisse alms dan yaşayan soluk benizli Türk kızları altı sene kadar. kisa bir zaman zarfında, erkek, ka- din diye snıf gözetmeksizin umumi hayata karışmış ve va- zifesini mükemmelen ve bihak- kın ifa etmeğe başlamıştır. Yazı makinesi kullanmak, #on zamanlarda okadar umu- mi bir şekil almıştır ki, son yapılan — istatistliklere — göre Amerikada üçte bir, Avrupa- da onbir de bir. Afrlkada (şi- mali) otuz dörtte birdir. Yazı makinelerini Fransızlar - ( Dactylographie ) derler. Bu kelimeyi Lâtince parmak manasına gele (Dak- ile yine Lâtince yazmak gelen ( Grapheia ) billeştirerek mü- rekkep bir isim suretinde kul- lanmışlardır. Yazi makinesi ile yazı ya- zanlara : “Daktilograf,, (Da- ctylografhe) denili HH Yıldızlar nasıl bulunur? 5 inci sahifeden devam Mesika'dan : Ramon Novar- Arjantin'den: Dolores Del Pio, Rusya,dan: Anna Sten. 8 — Sinemada kademe ka- deme yükselenler Janet Gaynor, yekten yil- diz olüverdi. Diek Barthelemess elektrik- cilikten artist oldu. Chartes Farelle ? Corlnne Griffit'in kâtibi idi. Ronald Collmann — figüran- hktan yetişti. Gary Cooper, Cowboy film- lerinde ikinci derecede artist liyatrosundı Başlı 1 — Bugün Amerikada (er- kek Gkrbo) lağabını alan Pavl Muni, 2 — En yüksek sinema ar- tistlerinden, Edward G. Ro: 3 — Eddie Cantor. Al Johnson. Roger Pryor. Geor- ge Raft. 4 — Holliwood'a gelmesile Beraber, ortalığı birbirine ka. rıştıran ve kadın artistler ara- sında dehşetli kaskançlık sah- nelerine sebebiyet veren: Mne West. kkabı, beyaz ketli olarak uşdurarak geçtiler. Bunları tenisçi ve yine denizci bayanlar takip ettiler. Ondan gönra da atletler, avcilar ve sek- sen seklir fatbolen sekir. takım ederek kendilerini çılginen sına alkışlayan tibönlere selâm yererek yürüdüler. Bayrak merasimi Bu aporcu alayı devrettikten sonra — sahaş Merasimin birinci kızmı bu şe kilde bittikten külübü namız Celâl bir söyler verdi ve ezcümle dedi ki "— Bugün Fenerbahçenin 27i yıl dönümünü kutluluyoruz. Hepi- nize ayrı ayrı Fenerbahçe ailesi namına teşekkür ederim. Şu dakikada, bu hür toprak- ların üstünde, bu hür ve aaf gük yüzünün altında ve bu tribüm lerk süsleyen, — gelincikler — kar dar gözel, dünyalar durdukça dalgalanacak olan bu al bayrağın ae L ün — Fenerbabçeli — çocukları, onun heykeli - karşısında içtikler andı yeniden ve baştan ve can. d tekrarlarken bu / vatar tini bağışlıyan Atatürkce de- sinmet ve gük- ranlarımızı sunarız. de bu Ülküleri yaşatan Fe- 'nerbahçe bugün 300 sparcu ile bu- .yorsa yarın 600, beş 3000 gençle, 3000 bilfil iz ve açık büyük Türk Milleti, Yeşasın Atatürk, Yaşasın Cumhur riyet, Aaşasın Spor. Bundan sonra Güneş kulübü Bolu Saylavı Cevat Abbar ta bir söylev vermiş ve bundan sone kasm dan sonra tekslt maçı başlamıştı Fanerbahçe takime Güneş takımı Üi ; Mehmet Nazif, Hayati Ahmet Ârif, Kemal Rifat, Hayri ; Sabi, Yusuf Ziya, Necip Şahin, Latif, Müfit. Hatan Kâmll ; Sabih Sunt, Zeki, Hikm Fenerbahçe kapı deyi aldı. Hem> rüzgür ve hem de güneş altında oynuyordu. e iki takım da yaşlarının ve vücutlarıma müsaade ettiği kadar sanlı oynuyorlardı. Fakat devre- 'nln ortalara doğra - şişme altimi ihtiyar oyuncularda. baş görterdi. Bu arada, Fenerbahçeye- bir pe- maltı oldu va İş bankası direktö. ü “Yusuf Ziya bunu göle tahvil etti. Bundan biraz sonrada Fener- bahçenin Suadi beraberlik golünü atarak müvazeneyi temin eti ve maç ta bu süretle beraberlikle ne- ticelendi. Servet - Fener maçı Artk büyük maça ura gek işti. Tem aat beşbuçokta önde Sere Servet oyuncularının sırtlarında vişne çürüğü fanila ayaklarında haval Omavi / pantolonları - vardı. Malüm ve mutat merasimden son. ra Fenerbahçe hem rüzgür hem de güneş altına düştü. Oyunu hakemn Şezi Terean İda- re ediyordu. Takımlar. dirileceke leri zaman. Fenerbahçenin yu ge- kilde olduğu görüldü Bedi, Yaşar, Fazıl, Cevi ö sad, Reşad, Niyazi, Şaban, Ali Rıza, Naci, Fikret, bahçe oyuncuları çok iyi oynamaz ya ve b sürette görmeğe Rüzgârın ve başladı göneşi sirlerini “mükemmel bir alında olmakla beraber, hücumların bire ettiği görülüyor. 'da çox güzel di Ve Bilkmse 've topu Şabana veriyor. Şel atla bünü göle tahvil yorsa da yerinde bir kı n Servet kaleci akı layı müzalir ta. müdafaası oldukça buv oynıyan muavia 'Esat, Fikret, tek derhal 'syunun an sekisinci başına Ü gae öeire gea oluyar. Buu iki tane daha mükem- el firsat takip ediyor ve şanı ibakkak olan üç ge- uğumızdan (0 kaçırıyoruz. Mamafi 28 nci da- kikada Fikret oyunun ilk alyor ve devre İkinci devre İkinci devre - başlı bizim takımda bir deği; gölünü bitiyor. yor ve Yaşarın yerine Lebip gi riyor . Bu / devrede rüzgün arkasına almıştı . Fenerbahçe 'da İsviçteliler biraz derre- Biyklkeie mamğak Gi Bu gölden sonra oyun son de- vece zerkli” olmai Servet kalesi hal bardımasına tululdu, başlı tik Fenerlilerden — başka goktu. İndi ve Fenerbahçeliler bu devrede, bi ikada Niyazi Son en heş dakika da mütemadi hücümları ile geç oyuncular ederek bir gol daha n (en beş dakikam, | t birer gol at şında dörk gol atmiş ol 26 levrede oynadıkları oyunu bırakacak | bir lar. Nitekim bu şekil 'oyunun bir. fırsaltar İeviçre takımı, bakikaten çok kurvetli bir takım faket dün Fe- merbahçeliler fevkalâdenin Üstünde bir oyun oynadıklı netica 15 Haziran 935 NUKUT 16850 Dolür 126 1Kur Çelk. 59 Mükne — sezm Hat sa.s0t6 İSTIKRAZLAR İstikranı da. 5a.s0 Z Şi Haytiye e İ L z D : SFg z : g ; ü (Satıp) 1 Çemoviş Alta o, heti Madrla ESHAM Çineeta Kunat dey. Şarke dey. Girl'e ( a Şilin Ae | zisterin 2 liret VZ F Brişika 5z ti (20 Drahal — M Vyrlerin — Ga İ — Biak ÇEK FİYATLARI LA a maçi bu .. sazdas H 182035 n Habeyistanla görüleci yor. Ve işte, bütün bu pli b bulanduğunu Ye bu het | M ha git karar noktas olacal görülmesine hiç kimseyi | ga ya, karıştırmıyacağım apaçık ilân et ai miştir. Ölür yandan yabancı e a kamcller, Üğilr Tazümu Haber | folan derali Şazel Ut KDA | öçl Sergetlerin lunturya korüel Enyet olduğu takdirde İtalyanın | ca Çin Şark demiryollarını yaptare kurumdan ayalacağı Kanantlader | diği zaman” aldığı tedkiri 'almak T Roma bükümeti - Berlinle | istemektedir. Birişamlik yumleaa ge Yani, hattın iki yanında bir. Giğer tarrafısa a kab e İagüterey tle hücum etmek- lemiryolu mıntakası , — ola- lırğw. aeti M eti tı::(lrlı VGdzuı l’ll;yy!n ?hlın İngiliz efkârı umumi); sebepler layısiyle, inzibat siliz. eİaN EMUMİYARİ İ Gikee almncelktir Ve TaRila ll Londra, 16 (A A.) — İngilir | da İtalyanlar temin edecektir. kaaakarlı g fikirde ulahmaktadır | — Habar verildiğine ge Elan lvıcmıı:sı ı:;r u mnnııııwmııı.ıs sız hükümeti, bu teklife çok karşı gösterilecek ve tedbir alınaz | mütemayildir. İugiliz hükümeti, v Karupıda bulgadeğo | İtalyanların bu teklifini "tet tehlikeli olan yeni bir | kik,, etmektedir. amlaşmış bulşaa | — Habeşistan hükümetinin noke ai nazarı, anladığıma göre henüz belli değildir.., B hk"" a Susuzluk ve haStalık Eertaya lafe' düşmn Direr MAF BÖT Gramlirmaa AM b ige terebilecekti * Kö” | bresi, gözetesinin Afrikada İtalyan — müstemlekesi — olan Eritreye gönderdiği muhabiri, İtalyanın birdenbire yaptığı sev. kıyatla müthiş kalabalıklaşan Erit suzluk içinde kıvran dığını bildirmekte ve bu mühim meselenin İtalyan kumandanla- ciddiyetle düşündürdüğünü f he ve Sömliyi İlalyan Er ilâve etmektedir. Yine bu mu- Kaplıyacak demiryola kolaylıkları | habirin verdiği matâmata gür — vermek bususunda 1906 andiaş- İtalyanlar pek büyük fe- dakârlıklar ve — güçlüklerle Eritredeki askere “Aden,,dem su getirmektedirler. Asker arasında — malarye dizanteri ve güneş Çarpman edilmiş olmak. | gibi hastalıklar da oldukça bü- a berbçer ol te apnuçnuz kalmar | yük zayiayata” sebep - olmak, aştırı Geseğ için Hllbeş hakümı. | tadır. tine İtalyayı Musolininin 7,000 asker önünde verdiği si Roma 16 (A. A, Müsc 7000 eski humbara- Ş cının önünde bir söylev veree —— rek uzun süzün sırası olmadı- ğ | gını çünkü ulusu yüküm altına toyacak kararların verilmekte olduğunu ve sonra çok değerli askerlerle konuştuğunu söyler Tagile metine “geniş ekonomik imtiyaz” ğ : #ildir. Fransa bu andlaşmamın kendi- sine vermiş olduğu bütün hak dan vaz geçmişse de Roma ile Londra bunu yapamı göliz mentaatlerinin Hud Trana gölü sule sular İngiliz - Mısır « Südan tope Taklanırı bir. bölgesini suladığı takdirde pek geniş ölçü- de pamuk yetiştirecektir.. Demiryolu teklit Dün gelen İagilizce gazeteler ğ ; Ruzvelt mecliste i 4 ncü .ıdl/ıdel devam stehiplerinin edemiyen kongre dehşetli MAT gaĞINLAN “YR Saela bin adat İkielede” öe Cemur MA ö rer | Hdi gnn CU unleyolu kolarak. İi Şleri götürememiştir. Te KEE S yazi (vetoj bakkını kull geçen hafta Tarbusan mecliz toplandığı tarihi talyan elçisi Grandinin Romaya gidip hüküme- 'tine danışmasını da buna atfotmek mümkündür. Aslen bir İtalyaz aldığım beber şudur, rtada, İlalyi Ruzvelt, müharipler yapmağa maddeten imkân olmaz dığim mali durumua — güçlüğünü Ürün urun izah etmiş ve 2 milyar ikiyüz milyon tutan böyle bir miktarın hazineden tesviye edile- görtereiği ba ı Solayı: Büyül Tacelisi kendi fekirlerine uymaz n b mecbur. birakmmişlir. Pa Dedar aa ça NS | “Rüzvelt ve yüksek adâlet Hiagadeyi, e İllyas Socli divanı vünim Tlmanıdır. Kınl / denizdeki n olan Massoya'da Ttalyanlar, böyle bir imtiyezın SamA b 1928 “aabedeine göre Ha KUR A harlerie ila tanın İlalyanlara -Mdr kalkınma, teşiailâtim dettikli dünle bir suretir çalış, la ında çok Pa (ölarlen Evana Hoghedim dökea ürat İtalya “arasında yapılmış olan müshedeye de ye gun düşeceği ileri sörülüyor. — B Muahede, Habeşistanın Gtüklâlimi tamımakia ler yapmıştır. Ruzvele mabiyede İtalya bareket taraı takip etmiştir.