17 Mayıs 1935 Tarihli Zaman Gazetesi Sayfa 5
FİLMCİLİĞİN İÇYÜZÜ Yazan: VEDAD ÜRFİ g FİLM YILDIZINI BİZZAT GÖRMEĞE HEVESLENMEYİN 1. z Çünkü sizi imrendiren güzel saçlar bir prukadan, in bir takımdan, ikler de iğreti kıllardan başka birşey değildir! Filmler de baş n .. dedi,.. Onlarda Tol oyniyan her ç artist, halk gö- zünde bir “Ma- Onlarda ben, her göre düğümüz kadından üstün bir fevkalâdelik bekliyorduml. Güldüm. Ertesi gün bir ve- gile ile kendisini “Montmart- ea meşhur “Kadın perlikâri,, Henrinin muhteşem salonlarına götürdüm, —proka dairelerini gösterdim. — Bunlar nedir?.. diye surarken Türk kızının Bazarlarını / kaplıyan - hayreti unutmam. Busuala cevabı biz- zat Henri verdi: — Bunlar, film yıldızları- mızın bütün dünyayı mesteden, gi kâinata aşk hevesleri tacıtan nacak kadar gü- sahte - saçlarıdırl.. zel, örnek edile- Yanılmıyorsam Türk sanat” cek kadar iyi gi K hanim, 6 dakika, bayatta inmiş bu film - Pariste film yıldızlarının bütün dünyeyi “mest — tanıştığı “ İakisarı hayal , lerin ati ince 'inkisarı hayakin — o küvvetlisini pek baklı olar rak hissetti. Bu Türk Hanımı- 'mın hikâyesi güzel bir misal- dir. Hangi insan, film yıldız- but,, eşi bulun- maz bir “Güzel,, perde — üzerinde eyrettiğimiz va- kit onlarda bir fevkalâdelik bu- dür gibi oluruz. Yüzlerinde, poz- © larında berhangi bir. kusuru güç buluruz. Gözler alıcı, çehreler çe- ten. billür ir. Âşık olu- sanatkâr'larının | — ça kasvetlirini hiseden Raşit Rıza, hergün heryerde — “romu artletlerinden Bayan Neri rastladığımız insanlardan hiçte | dır. Ne bir yıldızın farksız olmadığını unutmama- | zelliği,, ine i diyız. Onlara bu güzelliği ve- | ne de larının gözelliklerinin iç yüzü 'Ten ustaca bir bi sarı saçlarının parlaklı; 'nü tetkik etse duyacağı, hay: bir “ışık verme, Film yıldızının yüzü bir kaç | ret, duyacağı hayret, bu Türk ve rejisörün "Poz, almak hu- | kat krem altında saklıdır. Film ği sundaki “Öğretiş, leridir. Her | yıldızının binlerce kişi - tara- yıldız alelâde bir “Güzel, dir. | fından tapılan saçları bir pto- | — Film yıldızlarının çok meş- Jarikülâde, liği “Film entiri- hurları arasında “yüzleri çiçek kaları, sayesinda takınabilmiş- bozuğu,, insanlarda bulunduğu & ylersek biç hayret etme- pikleri sahtedir. Film yıldızları. 'nın çok insanca imrenilen inci | melidir. te- | gibi dişleri, alelekser takma | — “Kalın pazulu,, gibi gördü- Ma | birer takımdır. günüz kolların “ bir. çoğunun Rodlof Valântinonun ölü bütün dünyada uyandırdı essürler halâ hatırlardada temini yalnız onu şahsen ta- | — Bundan bir iki yıl önce ilk aıyanlar. değil, biç görmemiş | Türkiyeye - gelişimde İzmirde onlnlar da tuttu. Genç kızlar | "Ergenekon, — kulübünün bir hakikatte “cılır,, olduğunu id. din edersek gülmemelidir. imde en mühim rolü oy- 'boya,, ve “işık,, tır. bu ö'üm haberini hınçkırıktarla | müsameresinde genç bir Ba- Bir film yıldızını yalnız Kargladi. yan amatör tanımıştım. Ken- kil Mabut öldü!.. Erkekle imalıdır, Bir film yıl- ai u:ı TEKLE ŞT deki sanat cevherini anla- | dızına yalaız filmlerde aşık ol Sesleri bütün memleketlerde Onun biricik hakiki yapmak arzasunu büyük bir yalsız gözlerinde ve akiler. uyandırdı. / Valantino | yeaniyetle karşılamış ve | bakışlarındadır. © bu kadar güzelmidi ? Şark- | benimle birlikte Parise ğele- | — “Mabut, edindikleri “yıldız,, hlar arasında çok az insan, | bileceğini söylemiştim. Raşit | ları sokakta görmeğe haves Cihanşumul bir şöhret sahibi | Riza — tiyatrosunda Neriman | etmek, alelekser onun. haya- yıldızı benim kadar yakından | “Meral ismile sonraları mühim | Hinizdeki aşk saraylarından ka- Valantino da | olerde görünen ve Raşit Riza İ Pr dışarı edilmesi demektir. alalâde bir erkek idi, bir ha- | karşısında “Otello,, nun “Dez- | — Film yıldızını filmde seyre- rükvlüdeliği yoktu, yüzünün | gemonnm., sı gibi mühim rok İ diniz, hayatta görmeyiniz I. kusurları belki meziyetlerinden | teri büyük bir muvaffakıyetle | Varsın o, hayalinizde hör va- fazla idi, fakat “iyi boyanma,, | başaran bu Türk Bap kitki gibi “fevkalbeşer bir gü “şk oyunları, , “Büyük rek: | zel, gibi yaşasın L dâm, , bühassa kadınlar ale- Vedad Ürf mine “Valantinonun eşi bulun- Yüz eli güzğik) Bllnbü öeme a Gkril üeüi ll a gü mahkümiyeti :f' Y'f:: yalnız. “bakışlarında- | Makedonya ihtilâl komitesi reisi “Mihailof,, hak- AELEA kındaki idam kararları bir türlü bitmiyor Sofya 16 (Hauni) — Türkiyer / ci ihinel ölüm - mahkümiyetidir. de siyasi mülteci” Mfatile bulüne | — Cumalbala Şehefmuhakemeslade ik. Makidonya il | Cebren zaptedilen yabancı ve hu 'reisi İvan. Mibilof Siğa b Mença — Karniçevanın bura nekeri muhake- dinç ı “güzeller " güzeli, gibi tanrimak istedimi, muvaffaki. yeti suhakkaktır, - mutlakt Onun kasuruda 'olasa - bunu belli ötmemek için “film fen ni nin türlü tüdü - vastaları aç ble törlü bitip tükenmemektedir. .mf,a'îf"Lİ—T;TİĞ;_'",..İZİ,İL'.L'İ'.' Bulgaristanda komü- | Yeni Türk - Bulgar © vaziyeti verir ki bu kusur | nistler rahat durmuyor | — ticaret müzakeratı Sar d Sofya 15 Hut — “Kambana,, | — Sofya 16 (Humut) — Bulgar Tller BCRÜLE boyü ge | sesetesila kücdipine: pöre; dön. | barleiye mazın “Küzlesaeti Ai GA L gekilde filme çekilir | “kvar Borin, bahçesinde birkaç | ger Üceri müzakerati. hekikında ki b kısalık farkedimez bilet.. | komünini, halka kargı tahrikf amiz | gazetecilere demiştir Filtoca yıldız” fala — hafiftir, | nutuklar söylemek ' teşebi * Z Yeni aktediletek Türk - Yizman görterilmesinden kolay | bulunmuşlar Bllğir eei dalaelakiı sanika Rlyar yoklr TÜ SaR | ssiyockeri alen hir: gol eipleri | c Hüşüeikledir. üan TaMAp. Ka yüz ada a MN S Kalabaliğı görünce içtim'der | b gümtük meseleleri de kallediler padek l ae Taşcai, Ça | a eli rikat'isse | Bitcekün Vei makardenin çe bir “Makyajçı, için yarım saat- | birkaç el silâh Loşaltaran diğer | <earaa hik bir iştir. polisjeri de imdada çağırmıştır. miting yapmalarına müsaad: Sözün İasası: Film yıldızla- | " “Bitkaç komünlt terkif ediimi Ü g, n Berlariniklalde talekedi . | gaa aaaş eşmaşine 6 Sofya 15 (Hunad) — Bölges | Vin biralapı İi ee Söndükice senep keya küşü clee Hükümek b de bi May günü komünletler, | »a » köyünden ta miyen Jandarma ve arkerin üzer ver ne düşünüyor ? .m,,w,,w.,,,,,,.N,r//,///////// P TU Alman Propaganda bakanı (Berlin)de “Ulunlı sinema kongresi açıldığını ve bu kongreye bütün ulusların delegelerinin işlirük eyledikle- rini geçenlerde yazmıştık. Bu kongre, Nisanın 30 uncu Salı günü dağılmıştır. Kongrenin dağılması dolayı siyle, Almasya propaganda Bakanı Doktor Göbbels, sine. ma hakkında pek mühim ve dikkate değer bir söyler vere miştir. Bu söylev, kongrede - bul 'nan bütün ulusların delegeler üzerinde pek büyük bir alâka uyandırmışlır. Bu mühim — söylevi * hemen bemen bütün Avrupa matbu- atı pek müsait bir surette tef- sir eylemektedir. Doktor Göbbels; umumiyet- de sanata dair ve siyasi veya iktisadi kavkaların erişemedi- Bi yüksek bizalardan uluslar sanatın doğru mulâhazalarla izahatına başladı. Sanradan, — siz nunlarım ve ülküsi Ancak bu şart yaş ve an'anc itibari kendisinden yüksek olan, l ifade kuvveti itibarile onu ge- tlarla hur kuk müsavatına erebilecektir. Simemanın bugünkü eksikleri onuniçin kâr yerine geçebilir: Çönkü, eski görenek yük- lerinden azade olduğu için, kendi sahasında mutlak birhâ. kimiyet elde edebilir. Bugün sinema - sirf ticaret, yani para kazanmak zehniyeti ile ciddi sanat hamlesi gibi iki zit kutup arasında boca- İlk vazifesi, bu iki kutup n bulmaktır. Sinemanın vana prei ipleri Doktor Göbbles buprensip- leri Tye ayırmaktadır. — Sözü sanatlara, tahsisen tiyatroya karşı istiklli. Bütün sanatlar gibi sinemar lemeğe koyulmuştur. Bu köyün etrafındaki — dağlar ve kuyutu yerler, p. evvelki gün bir tepenin içine oda geklinde oyulmuş bir mahzer mahrende de bir. ceret ve kadı albizeleri buluamuştur Cesedin, Dendi İvar Enina köylüsünden birine,elbiseler fakat komünletler iki tepeledikten sonra kaçı ölmüştür. Hasılı Enina komonistleri bir kaş ki dar anışlardır. 'da bakanı B. Göbbele mın da kendi ayrı kanunları vardır. Ancak bu kendi ka- nunlarına uymakladır ki kendi ayrı fiziyonomisini Bu kanunlar tiyatrodan gel- miyor. Tiyatronun film üzerine hâ- kimiyeti iflâs etmiş bir pren- siptir. Tiyatro kendi dili ile konuş. tuğu gibi filmde kendi dili le Tn HK BO SAA B D, elinden geleni, geri, koymıya- caktır. Lâkin bu boyunduruktan sil- kinmek ve kendi kanatları ile uçmak, sanat bakımından, si- 'nema için, bir. hayat veya ölüm 2 — Halk ile sıkı sıkıya te- ması korumakla beraber adilik ve aşağılıktan Kurtulmak. 3 — Aynı zamanda; akim olan . estetizmden — korunmak, Film, — hareketini, — yaşayıştan almalıdır. 4 — Hükümet, bütün diğer sanatlar için olduğu gibi sine. mayı da korumalı ve ona yar- dım etmelidir. ve canlılığını yal- bulan san'nt devriu mimarı yaratış ebediyete geçiren bü. yök halk abideleri yapış kara koymasını, her hül âr bir. mecbüriyet telak- ki eylemektetir. Ve her hü- kümet, yaşadığı devrin Feci veya gülünç harslarını (göste- ven tiyatrolara, tahsisat ver- meği yine aşikâr bir mecbu. riyet telakki eder, ulusal re- sanatının şabeserlerisi top- lyacak - sergiler. muzeler aç. mağı pek tabii görür. Demekki, şayet - sinamayı sanat telâkki ederek onu ulasal dahanın bedi? doğurum darı srasına sokmaktan çekim miyor ise, maddi fedakârlıklar- Ja onun varlığını temin etme #izaruri bir keyfiyettir. 5 — Sinema, bütün sanatlar gi yapmak i liğer , Zamanına tesir zamanının çer: çevesi içinde kalmalıdır. 6 — Busağlam esaslara da- yanan sinema, ulusların bir. birini daha iyi tanımalarına firsat vermek surtiyle uluslar: arasında bir rabıta olur. 7 — Sinemanın tesir vası- Yeni bir sinema şehri yapılıyor! (London Film Prodüksiyon) Tz sikemi Acdte B gil büyük stüdyo in şasına karar vermiştir. Bu stüd. yolar Avrupa stüdyolarının en büyükleri olacakmış. Bu stüd. yoların inşası için 3 milyon frank sarfedilecektir. İnşaata pek yakında başla- nacaktır. İngiltere bükümeti, stüdyonun inşasında kolaylık- darda bulunulması için Tâzım. gelenlere emirler vermiştir. Sarışın Karmen Bir müddettenberi — meşhur sinema — yıldızı. Marta Egert tarafından : çevrilmekte * olan (Sarışın - Karmen) filmi, Mare tanih hastalığı yüzünden ya- rıda birakılmıştir. Şiddetli bir bromşitten müztarip olan Mar- taya, . doktorlar, — hastalığını yeçirdiğinden sonra böyük istirabat tavsiye eylemektedir. Unutma beni... Bu, Alman stüdyolarından biri tarafından çevrilecek olan büyük bir filmin ismidir. Bu film Fraosizca - ve Almanca olarak yapılcaktır. Meşhur İtal- yan tenorlarından (Beyjanino Gigli) bu film için angı edilmiştir. Filmin başrolü dahi meşhur İtalyan sanatkarı Aa- gusto Genina tarafından yar pilacaktır. “ Neva nehri üzerinde vals ,, Bu; meşbur musikişinas Yo- han Siraus'un hayatının bi safhasını tasvir eden ve geçen ay çevrilmeğe başlanan bir filmin famidir. Bu filme baş roller meşhur Alman san'atkârları Pol Hor- biger ile Elisa İlyar tarafların- dan yapılmıştır. Film muvaffak - olmuş bir erdir. Müsiki kısmı bilhassa Fransız. stüdyolur tayyareciliği hakkında bir film çevirmeğe başlamışlardır. *Bu in ismi (Güneşin sür'atı) yabut (Güneş kadar sür'atlı) olacaktır. Film Fransız tayya- recilerine gerek umumi harp enasında, gerek” son seneler zarfında elde eyledikleri mu- yaffakiyetleri gösterecektir. (dISASİNEMA HABERLERİ) (© Son zamanlarda şöhreti artmış bulunan Rus - sinema yıldızı (Anna Sten) Amerika- Bundan üç sene evvel (Ho- Kivut) ta imza eylemiş olduğu itama erdi- disine yapılan teklifleri artist da ve Almanyada bir İm çevireceği söylen- mektedir. Meşhür Fransız edibi (Ed- mon Rostan) nn (Sirano dö Berjerak) adındaki eseri İngi- liz stüdyoları tarafından filme alınmak üzeredir. (Edmon Rostan) nn oğlu bu. dunan şaiir (Moris Rostan) eve- alınmasına nezarat tir. (Sirano) rolü meş- hur tngiliz sanatkârı (Şarl Dan- ton temsil edilecektir. “taları doğrudan doğruya ol zaalıdı Bunlarda doğruluk. sadelik tabiilik
