29 Ekim 1939 Tarihli Yenigün (Antakya) Gazetesi Sayfa 5

; ÜL im e rek | W YENİGÜN C.H. Partisi . Biz yüksek mefküreli büyük bir Fırka ailesinin; biribirine samimi arkadaşlıkla bağlı azasıyız.Müşterek mefküre ve karşı- lıklı samimiyetin icabı, biribirimizi tenvir ve irşad ederek umu- mi heyeti en isabetli yolda yürütmektir.» — «Fırkamız mensub- larının bu şiarı yükseldikçe, fı: kamızda tesanüd, yüksek bir - lik ve Milli mefküreye hizmet küdreti inkişaf eder, yükselir . Biribirimizi irşad ve halkı tenvir etmekte yalnız faydavardır . Bundan asla zarar gelmez, fakat aksinden çok zarar geleceği ATATÜRK tecrübelerle sabittir. Her memlekette bir veya bir kaç , Parti olabilir. Bun geçici bir siya- si cereyanın, zamanla fayda- li bir tezahürün, nl bir buhranın doğurduğu te- Şekküller olabilirler. Cere- Yan, diner veya tal ederse; tezahür akim kalır tilerin vazifesi bitmiş,mevcu diyetlerinin hükmü kaybol muş olur ve ister bilader tarihe intikal ederler. 5 izim Partimiz, dan hiçbiri değildir. Bizim ordumuz nasıl milletten ayrı bir teşekkül değilse, nasıl or- dumuz seferber bir millet İse, Partimizde gören ve kollayan, düşünen ve yapan bunlar- n olmamış, milletten ve millet olmamıştır. Cümhuriyet Halk Partisi Halkın Partisidir. Bu, Parti hin bir propagandası,vecize- si, hatta tahakkuka gi lacaktır: Cümhuriyet Halk Pârtisi, Türk milletinin ve Çümhuriyet rejiminin Partisi Türk milletinin asil ve ulvi e, asil ve kudretli kanından, asıl ve ensalsız iielmden doğan N ehâ, Türk milletinin siyasi Stiklâlinden, ( iktisadi, ilmi istiklâle kadar nasıl her sa- Vâşta her istediğini * daha bir arzu başlangıcı | iken ifa- © kahraman arkadaşının, hal leh Milli Şef İnönünün Far isi olan Cümhuriyet HalkPar temsilde okadar isa betli ve salâhiyetlidir, Cüm buriye t Halk Partisinin bü- tün prensipleri ve umdel leri Türk milletinin, tanın ve Türk medeniyetinin Icaplarından ve ifadelerin: en alınmıştır. Milletini şimdi olduğu gibi, her zaman için dei imtiyazsız sınıfsız kaynaş mak yolunu k Cümhuri- yetHalkPartisi olmuştur.Türkl Milletini medeniyetin,ön safına Zelirmeği ülkü edinenCümhu| riyetHalkPartisi medeniyetin, şimdiye (o kadar alınması dü şünülmiyen tedbirlere riayet edilmediği için başka müte rakki memleketlerde” doğur duğu sayısız buhranları t»- zadları önlemek yolunu tut- muştur, aldığı tedbirlerde isabetini zaman lar” etmiş: bu Partinin saflarında yer al- maktan birgün (bile gecikme melidir. Her milli maksa- da feraget ve huzur içinde erişebilmek, o maksadın ta- hakkukuna hizmet edebilm ek içi her yaşta oveher tabiatte , insanın ruhunu tat min edecehtek cephe Cüm- huriyet Halk Partisidir. Onun içindir ki; biz, her Türkü | Partmizin tabii azasından sa- oruz. Saymak birtarafa dursun zaten ş-niyette böyle dir ve bunu emrediyor. Partinin prensip- leri Millet arasında siyasi kana atleri birbirine uyğun ferd- kin ğun olan veya uyabilen insan ları ancak bir Şef sia ve onları bir (o teşkilât al tında toplar. "Şefin rolü kdr yerde ve bil- hasse parti hayatı henüz inki şaf etmemiş memleketlerde mühimdir. Çünkü bu siyasi kanaatleri ekseriya prensip- ler halinde birleştirip olğun laştırılacak, fikirlere aşılıya- cak ve mütamadiyen besliye cek, memleket siyasetine isti et ef- Cümhuriyet Halk Partisi bu Şefi ilk defa 1919 mayı sındaAnadoluya ayak basan “Mustafa Kema,,lin dâhi ve kahraman şahsiyetinde bul- muştur. Filhakika yaratıcı Şef, vatanı kurtarmak için bütün milleti tek maksat et- rafında toplıyarak (Anadolu ve Rumeli müdafaai hukuk ike kurduğu zaman Ci yet Halk Partisinin bc de atmış (o bulun ordu. Başkumandan (Mustafa Ke- mal) Dumlupınar meydan mu harebesi ile millete vadetti- ha çok evvelden tasmim et- e faydalı sayılacak fikir ve siütelileğtin bildirilmesini va kuracağı Partinin 923 (bütün millet fertlerinin o fikir ve (o emellerinin Oo muhassa lası olacağını) söyledi. Ve di ğer yerler de e umde lerini halka izah e Şef, bir çok hira fır- sat veren seyahatinden dö- ü kongresi yerine geçen Parti mebusları toplantılarında mü nakaşe edilerek bu toplantı ların sonuncusunun tarihi olan| 9 eylül 1925 te kabul edile rek kati şeklini buldu. Bu nizamnamenin bariz vasfı bu n Partimizin sarih ve kati Sekilde ifade edilmiş buluna programı smd. başlı- calarını daha o zam açi olğun ifadelerle ilân etmiş olmasıdır. Şurası hatırlatılmak lâzım dır ki, o tarihte hilâfet mü essesesi henüz İstanbulda şe- riatçılık zihniyeti ve bu zi niyetin davâcısı olan zümre medrese ve şeri mahkeme- lerile yaşamakta idi. Nizam nameyi Meclis Gurupunda bile yukarıda yazılı müesse selerin o zararlarını göremi yen veya görmek istemiyen mutaassıp zümre oldukça büyük bir yekün teşkil edi yordu. Filhakika bu nizam namenin birinci omeddesi Partinin Ki hâkimiyetin halk tarafin ve haık için icrasına rehberlik etmeğe; ürkiyeyi asri bir devlet | blinde yükseltmeğe; rkiyede bütün kuv! vetlerin üstünde , kanunun velâyetini hakim kılmığa; Çalışacağını söylüyordu. Bu ana fikirler tahlil e- dilirse, Cümhuriyet, Milliyet z #7 Pİ, kanun, Cemiyette 'kadının vaziyeti, oşapka, yenig?Türk | harfleri, Türkün öz diline evr medres elerin şe re edecek kanunlarımızı ve müesseselerimizi kübhne çürümüş zihniyetlerin ve mü esseselerin tahakkümünden kurtararak ilim, fen ve tec- rübeye istinad ettirmek, ya- ni din Bai dünya işlerin- den ayırmak bu günkü bey nelmilel ii ile lâiklik esa sı gibi bir az sonra tahakku kunu görmekle bahtiyar ol- duğumuz ve fikirlerini de ifade e Ayni nizamnamenin ikin- ci maddesinde halkçı lık mefhumu çizilerek halk ırkası nazarında halk mefhu- sınıfa si dığı, hiçbir imtiyaz! iddiasında bulunmı yan ve umumiyetle anun nazarında mutlak (o müsavatı kabul eden bütün fertlerin balktan bulunduğu, halkçıla- rın hiçbir aile, ei sınıf kanunları vazetmekteki mut lak hürriyet ve istiklâli tanı ol yan Li duğu tasrih edilmişti Bütün yp“ işlerle yeni diril tici, yaşatıcı, ve yükseltici esaslar üstünde Halk Parti- si kurulurken bir taraftar da Lozan sulhü*24 temmuz, 923ile şerefli haklarına sahip, tam müstakil yeri Ge doğ- muş bulunuyor Esaslı dış gaile biterbitmezl| Yetinin gözler, memleket içinde ya- pılacak işlere çevrildi. Parti- nin ilk ve yeni nizamname- side az kapalı ibarelerle ya esaslarile beraber medeni zılmış olan şeylerin biribiri ardından tahakkuk ettirilme # devi gelmişti. İlk iş dev lete yeni rejim adının veril mesi ai Bundan tam 16 oi evvel 29 ilkteşrin 1923 saa kiyede Cümhuriyet ilân o lundu. Ve büyük m Kema) ittifakla yeni T mhuriyetinin birinci Cünbekieii seçildi. Bu büyük ve şanlı hadise takip eden günlerde inkı İâp hızlanmış see du. 2 Mart 1924 Parti Gi toplantısında asim ve evkaf vekâletlerinin lağvi, tedrisa- A tevhidi ile birlikte hilâfe- n de lâğvi teklifi | utifakla kabil olundu. 3 Mart 19247 de Millet Meclisinde kani: laştırıldı. Türkiye Cümhuri- ve a esasiye kanunu a 20 n de bu ye- ni teşkillere göre tadil edil- di. 23 son teşrin 1924 teki bir Grup toplantısında Par tinin adına yeni devletin adı olan Cümhuriyet kelimesi eklenerek (Halk Fıkrası) esas taki Gem muhafaza e derek ır Halk Fır kası) ol Partinin ilk umumi kong resi 15 ilkteşrin 1927 de An göre hakikatte “ikinci kon idi. gre Sonu 6 ıncı sayfada