15 Mayıs 1949 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

Sahibi İdarer 15 MAYIS ' Tel adroslı «YENİ SABAHa ! Safa Kılıçlıoğlu Nuruosmaniye Nor 17 Ye 11 inci Yıl, No. 3643 #STANBUL Başbakan Şemsettin Gün altay dün, Silâhtarağadaki yeni elektrik tesislerini açıyor. » C.H.P.il merkezinde dünkü mühim içtima Başbakan, vermiyeceğ Ş. Günaltay, Silâhtarağa e!ehlri;t fabrikasındcaki| yeni tesisin aç Zümre B Ka Rler e Hâkimiyeti ) asbakan Şemseddin Gü- 5) raltay, vilâyet binasında yaptığı basın konferan- #ında günün ve Türk efkârını İş- Bal eden düâvaların hemen hepsi- ne temas etti. Hattâ pürüzlü dü- waların bile cesaretle Üzerine yü- Tümekten çekinmedi. Dünkü başyazımızda bahis mev wuu ettiğimiz seçim emniyeti, şim Giye kadar, Halk Partili zimam- darlar için sırf lâkırdısı, edilen tartışması uzatılan fakat bir tür- Ti ciddi ve samimi bir surette ta- hakkukuna doğru gidilmek iste- nilmeyen bir vâhime İdi. Günal- ftay, ne olursa olsun hattâ ken- &l partisindeki muhalefefi ve mu- kavemeti de icabında kırarak bu güvenliği sağlamak İstiyor. Buna müvazi olarak, daha doğrusu, doğacak bu emniyetin neticesi o- larak yurtta fert ve zümre hâ- kimiyetinin yıkılacağını tahmin ediyoruz. Hakikaten, seçim emni- yeti sağlanabilir ve esaslı temel- ler üzerinde kurulabilirse fert ve zümre hükimiyeti belki ortadan kalkar. Çünkü, sayın Başbakan açık olmasa da zımnen ltiraf et- miş bulunuyor ki Türkiyemiz, Cumhuriyet İlânma rağmen, çey rek asırdır bazı kudretli fert ve peflerin ve hattâ zümrelerin hâ- kimiyeti altında kalmıştır. Maa- mafih, sayın Günaltaya göre, ta- Fihi zaruretler ve inkılâp icapla- yi memleketin bu merhaleden geç mesini istilzam etmiştir. Amma »e de olsa artık bu safha atlatıl- mıştır. Tekrar bu sisteme dönme Be ne imkân ve ne de ihtiyaç var- dır. Yüz yıl evvel başlamış - olan demokratik hareketler bazen Gdessas bazen kudretli şahsiyetle- rin ortaya çıkmasile bir kaç de- fa sekteye uğradı. Fakat tarihin bu yaprağını kesin olarak ve bir. daha açılmamak üzere kapamak Tâzımdır. Bunun tek yolu da de- mokrasiyi ve millet iradesini ka- yıtsız şartsız hâkim kılmaktır. E Basen anayasamız bu ciheti ça ifade etmektedir amma çeyrek asırdır bu hüküm bir türlü yeri- ne getirilemedi. Birinci meşruti- yetin ilânından sonra da İkinci Abdülhamid, her sene çıkardığı devlet salnamesinin başına kanu- nu esasi hakkındaki İrade ve «hattı humayun» u kaydettirir, fakat Mebusan Meclisini bir türlü Açınazdı. Bu itiyadlar ve gelenek ler kökünden kazmac tar. Demokrasi, - seçli rbestliği 've emniyeti, milli hâkimiyet iyi fiyarlanamazsa yüni millet hâki- miyetine engel olacak gizli kapak h üsüller tatbik edilirse —nite- Kkim 1946 seçimlerinde bu ©; demokratik rejim İyi — işleyemez | ve bugün gahidi olduğumuz du- yum hâdis olur. Yâni bir zümre, bir hizip yahut daha geniş müâna #ile bir parti, çoğunluğuna daya- paarak, dilediği gibi hareket eder. Wies'ul adamları, tarafdarı İse, #orumlu tutmaz, sulistimal ve yol uştu— | aşırı taşkınlıkların fayda ini C.H.P. lilere hatırlattı ılış töreninde de hazır bulundu YanAnAAmAARANAA ArAnAnARAANANAN!: O,ELP. İl İdare Kurulunun daveti üzerine Başbakan Şemseddin Günaltay, dün saat 15 de beraberinde Sağlık Bakanı Dr. Kema, Mt Beyazıt ve İstanbul Valisi Dr. Lütfi — Kırdar olduğu halda C.H.P. İl Merkezine gelmiş ve İl İdare Kurulu, Belediye Daimi Encümneni üyelerile C.H.P, İlçe başkanlarının iştirâkile bir toplan ta yapmıştır. (Devamı Sa. 7 Sü. 4 de) NOovaaamaanamannananan Ali ihsan Sabis ateş püskürüyor Emekli General, D. Partisile olan ihtilâf ve mü- nasebetlerine dair dikkate değer şeyler anlatıyor Dün kendisiyle görüştüğümüz Emekli General Ali İhsan Sabis; şunları söyledi. «— Geçen pazartesi günkü nü: hanızda Ankaradan alarak havadis tamamiyle doğ- rudur. Dünkü yazının sonunda Demokrat Parti İstanbul il idare kurulu âzasından birinin (Ya o, (Devamı Sa, 7 Sü. 6 da) Mâhüt danslı Çay hâdisesi Milli Eğitim Bakanlığının Dershane Müdürü Muammer Orbay'ın vazifesine nihayet verdiğini müjdeleriz . Hâdisede E; ne; öslerdiği hassasiyetten dolayı Milli tim Bakanına teşekkür ederiz Alemdarda — Amerikan dershanesindeki — mahut danslı çay hâdisesi etra- fında yaptığımız neşi tın bütün memlekette n: sıl bir tepki uyandırdığı malümdur. Öğrendiğimize ğitim Bakanlığının hâdi- seyi takipteki hassasiye- tinden dolayı teşekkür e- 1 dans hâdisesi Ü- Zerine, memleketin dört bir tarafından gazetemi- göre, Milli Eğitim Bakan- Ze gönderilen protesto lığı, bu dershanenin mü- mektuplarını neşre de - dürü bulunan Muammer vam ediyorduk. Fakat, Orbayın vazifesine niha- — M. Orbay bu mektuplar o kadar yet vermiştir. Bu suretle, hâdi- | çoktur ki, neşre devam suretile senin mes'ullerinden biri, ceza- | arkasını almak maddeten müm landırılmış olmaktadır. Milli E- | (Dovamı Sa, 7 Sü. 5 de) ıi Sakah HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYIZ Sayısı : 10 Kuruş (Gdl — Teze Kuvvet Şurubu GENEL ZAFİYETTE, NEKAHAT HAL- LERİNDE, DERMANSIZLIK VE SİNİR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BİR KUVVET ŞURUBUDUR. C. Bayar, umumi seçim kampanyasınıdün açtı Başkan, Kayserideki mitingte, iç politikayı tahlil ve C.H.P. yiçok acı bir dille tenkidetti DışişleriBakanının son seyahatinden de bahseden C. Bayar dedi k “Haysiyetli Türkün kaderi bu olmamalı id verdiği son izahatını tasvip edememek durumundayız , Sadakın Mecliste Kayseri: 14 (Hususi surette gönderdiğimiz arkadaşımız Zihni Kanmazdan telefonla) De- mokrat Parti Kayseri mitingi bu- gün pek muazzam bir şekilde ya- pılmiştir. - Miting, Cumhuriyet meydanında saat 14.30 da başla- mış, 17.30 a kadar devam etmiş tir. Meydanın etrafındaki evlerin damları dahi mitingi taki lerle dolmuştu. Kars, Niğde, Sivas Yozgad, Adana, Ceyhan, Kırşe- hir ve İçelden gelen D. P. temsil cileri de mitingde yer almıştı. İstiklâl marşı ile başlayan mi- tingde ilk sözü Kayseri D. P. il başkanı Ali Riza Kılıçkale al- mış, müteakiben konuşan Refik Koraltan ezcümle demiştir ki: Koraltanın konuşması — Tek partili sisteme son ve- ren Demokrat Partinin kurulu- (Devamı Sa. 7 Sü. 2 de) Moskova - casusları ” sincirinden bir halka: Londradaki Polonya Elçiliği askeri ataşe Kajdy, casusluk suçile itham edilmektedir. (Foto: AP.) Amerikadan kaçan lider gz Komünist elebaşı muavini yapurda tevkif olundu Londra 14 (AP) — Birleşik Ame rika'dan kaçan komünist elebaşıla rından Gerhard Eisler'in Polonya Pandıralı «Batory> gemisinde So1t hampton'da Skotland Yard memur Harı tarafından tevkif edildiği - bu gece Londradaki Amerikan elçiliği |en bildirilmiştir. | Eisler yarın Londraya - getirtile cektir. Bir elçilik sözcüsüne göre, Bisler kuvvet istimaliyle - tevkife karşı koymak İstemiştir. Şimdi A. an elçiliğinin Eisler'in Amo rikaya iadesini temine — çalışacağı anlaşılmaktadır, Dün Kolejde kutlanan bayram kazlukları, yapanlar mensupları £Dovamı a. 7 8ü. & de) Dün Amerikan Kolejinde yapılan bayram münasebetile törene işt Ü enai Ki Ka bi aa aat el Selçuk kız — Berlin ablukası kaldırıldıktan sonra ilk Müttefik jeef'i Berlinde bö yle karşılanmıştır. (Foto: 4.P.) Avrupa savunması Amerika, Batı Avrupanın savunmasının bir. askeri taarruzu davet edecek kadar zayıf olduğu kanaatinde Berlin: 14 (AP.) — Birleşik Amerika, Büyük Britanya ve Fransa Batı Berline, mahdut müt tefik nezareti altında, müstakil idare sağlamayı teahhüt etmişler dir. Batı Almanya federal cumhu- iyetini ilgilendiren işgal statü- kosuna benzer bir. <Batı Berlin statükosu> bugün 3 batılı işgal devleti tarafından Berlinde imza lanmıştır. Bu vesika daha önce- den Batı Berlinin Alman hükü- meti tarafından görülüp tasvip e- dilmiştir. İşgal statükosu gele- cek hafta müttefik komutanlar tarafından Berlin Şehir Meclisi- ne bir merasim sırasında sunula caktır. Batılı işgal makamları kontrol (Dovamı Sa. 7 Bü. 5 de) Gelir vergisinden çıkan tartışma | — Esci bir meslekdaşa cevap. — Yazan: SALÂHADDİN DUMLU İngiliz Büyük Elçisi Ankarada. Jâ siz do kabul edersinin ansın milleti değil, onlar nere olmuş mahdut bir zümre Aziz eski meslokdaş; Günün belli başlı malt olan gelir vergisi, bu movzu ile ilgili de ” N Mareşal Çakmak Millet Partisinin İzmitteki toplantısıma bir mesaj gönderdi İzmit, 14 (Telefonlay — Bu- gün Millet Partisi merkez ocak ve bucağının açılış töreni şehri- mize gelen general Sadık Aldo- ğan ve İstanbuldan gelen Millet Partililerin iştirâkile — yapı'mış- tır. Merasimden evvel Millet Parti- Bi Genel Başkan vekili Mareşal Fevzi Çakmaktan gelen şu mesaj alkışlar arasında okunmuştur: «Partimizin Kocaeli teşkilâtı- nin kurulüş töreninde — değerli mefküre arkadaşlarınız arasında bulunamıyacağımdan çok — müte- essirim. Bütün kalbimle ve her zaman sizlerle beraberim. Hak ve hürriyet yolundaki mücadele- (Devamı Sa. 7 Sü. 4 de) İngiliz Elçisi Ankarada Büyük elçinin Ankarada verdiği demeç “Ankara: 14 (AA) — İngiltere « nin yeni Ankara Büyük Elçisi Siz Noel Charles '€eşi bu sabahki eka Ğ N — presle gehrimize gelmişlerdir. (Foto: Yeni Sabah — Ankara) (Devamı Sa. 7 Sü. 7 de) KAKAAAAAANANAMRLAMARAMAAKAAAMUAN IA_lg'LMU N BİR YAPRAK: Hayat pahalılığı mütehassısı ULUNAY İstanbul belediyosi tecrübe edik miş çarelere başvuruyor... — Tanzlat satışı, narh, coza... Bunlardan müe bet bir netioo alınamıyor. Fakat ae caba hayat pahalılığına çare bul < mak için alınacak tedbirler bundan Ibaret midir? azı dairelere işlerin temen- l edilen şekilde cereyanı I- çin mütohassıslar getiriliyor. Mese- iâ Imar mütehassısları... Yol mü- dik mütehar plânlaştırma Bizim akılımıza — gelmeyen daha olan ve olmiyan birçok kalem erba- bını haroketo getirdi. Bunlardan bir kısmı, körlerin fili tarifleri gibi; gelir vergisini görüş ve anlayışlarına göre tarif et- tilor. Hattâ bu işde o kadar ileri gi- kendi bazı fıkra muharrirleri Mi- milerini, Fifilerini bırakıp, birer ma> liye profesörü pozu ile sütunlarını bu ciddi mevzua tahsia ettiler. Bu memleketin; vergi roformuna muhtap bulunduğuna iman etmiş bir maliyeci sıfatiyle, movzua tomas eden her yazı bende alâka bulur. Yeni Babah gazetesinde imzanımı Börünce; menfi do olam (zira aramı: (Devamı Sa. 7 Sü. 1 de) enstitüsündeki Ayakarı da tazlim. Nai süme| dünkü defile altında toplamıyor musunun ?, Dün Çapa Selçuk Kıa Enstitüsün- sınımı parça, parça gözden ge- | de bir tören ve defile yapılmış- Franı rgoru ; kaçmak mümkün irâk eden gençlerden bir grup (Foto Burhan — Yeni Babah), olan bir vergiden kacmıyana garmut> «enai> dermiş tır. Yukarıdaki resim defileye iş- tirâk eden öğrencilerden dirini göstermektedir. (Foto Burhan — Yeni Sabah), mütehassısları, hattâ İstihbarımıza Böre elektrik, tramvay, tünel ve o* tobüs İşletmelerini istah için de İsi viçreden mütehassıslar getirileceki miş. Vaktiyle böyle bir hüdise karşık #sında biraz homurdanırdık. Fakat zaman ile anladık Kİ İşleri düzelti mek İçin yalnız güzel niyet KâfI değildir; bir çalışma sistemi lâzımı dir; bizlim müsbet olarak gördüğü Müz tedbirler bazon menfl netioe: der veriyor; şöyle bir vâkıa anlat mıştardı. Bir yorde tren münakalâtı dalma açık veriyormuş. Açığı kapatmak & çin alınacak tedbir nedir? Münal dât masraflarını arttırmak... Yol pa rası arttırıldıkça zarar da o nisbot- te artmağa başlamış. Bu - vaziyot karşısında Idare no yapacağını şa- gırmış... Çaresiz bir mütohassıs ge tirmişler. Bu adam derhal nakli f yatlarını yarı yarıya İndirmiş. Bu 'tedbir halkı seyahato teşvik oyle- miş; koyfiyotten doğli komiyyotten kazanmak surotile yavaş yavaş zat rar kapanmışı kâr başlamış ve bu suretle Idare İflâstan kurtulmuş. Bugün hayat pahalılığı bahsinde ayni vaziyotteyiz. başka tedbirler olsa gerek. Böyle olunca bu hayat pahalıilğı buhranına çare bulmak İçin emsâli mislilü bir mütehassıs getirtsek nas #i olur? Zira bugün pahalılık - buhranı memleketin umuml hayatını müthiş bir sıkıntıya doğru götürüyor. Ve yapacak hiç bir şey kalmadı en salâhiyetil mercilerin itirafı ile sabittir. Bakalım hazık bir tabip bulalım. Bir kere de bu marazı onun ellerk ne birakalım... Belki bir çaresi bus dunur. Bunda alınacak, darılacak, Büconecek bir şoy yoktur. İhtimal bu mütehassıs yonldem karne usulünü tatbik edecektir; fa kat bir zamanlar bizde olduğu gibi değll... Mosolâ İngilterede hüküme 'tin hor İngilize paskalyada bir yuk murta yedirmek İçin yaptığı teşkk JAt gibi muazzam bir şey... Hani öy de bir teşkilât Ki İngiltore kralına da ancak bir yumurta yedirmiştir. Bu meos'eloyi baştan savma bir movzu olarak ele almamalı... Düşü Nülecok... — Ehemmiyotle, dikkatle düşünülecek bir bahistir. — Bizden bir kore hatırlatmak |»