14 Mayıs 1949 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

Cumartesi 14 Sahibi İdareı Safa Kılıçlıoğlu Nurüosmaniyo Nor 17 Tel adreslı «YENİ SABAH» MAYIS İ 1949 BTANBUL Telefonı 20705 Yeni Sabah I1 İnci Yıl, No. 3642 ,HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MUDAFİIYIZ “Demokrasiyi sağlam olarak kurmak için, ilk esas, sağlam bir seçim yapmaktır,, “Memlekette zümre hâkimiyetine meydan vermemek için, Ayân Meclisine ihtiyaç vardır,, Şemseddin Günaltay, Dün gazetecilerle yaptığı samimi konuşmada, hayat pahalılığı, Marşal plânı yardımı, irtikâb ve irtişâ ile mücadele ve daha bir çok çeşitli memleket meseleleri etrafında geniş izahat verdi Demokrasi Tahakkuk Edecek aşbakan sayın Şemsed- din Günaltay, dün, gazete- cilere memleketin umu- mi vaziyeti hakkında çok ehem- miyetli ve dikkati çekecek beya- natta bulundu. Bu konuşmanın 'en bariz vasfı gayet açık, sami- mi ve İçten gelme olmasıdır. Muhterem Başbakanın - sözleri, böyle toplantılarda, benzeri vazi- yetlerde İşitilmeğe alışılmış kli- #e iadelerden değildi. Demokra- siyi behemehal ve her şeye men tahakkuk ettirmek lüzumu- mu ısrarla açıkladığı vakit bunu me derece Istediği hattâ özlediği her halinden anlaşılıyordu. Vak- tile Atatürkün hayatında yapıl- mıiş Serbest Fırka - tecrübesinin, şahsen de İçine karıştığı, safha- larını hikâye ederken bu deneme nin verimli sonuçlar vermemesin den duyduğu ezayı da izhar etti. Bu eza, o zamanlar yurdun he- nüz çeşitli partilere alışamamış olmasından doğuyordu. Artık bu devirler tamamen ve kesin olarak kapanmıştır. Mem- leket, bir asırdan ziyade müddet- tir hasretini çektiği ve bu uğur- da kurbanlar verdiği hürriyetine kavuşmuştur. Şimdi bütün ay- dınlar ve memleket halkı el birli- ile bu demokrasi ağacını kökleş firmelidir. Günaltay demokrasi başlangıcının, bu sütunlarda her gün inatla iade ettiğimiz veçhile, temiz ve dürüst bir seçim oldu- Kunu söylemiştir. Millet hâkimi- yetinin İlk mânası milletvekille- Tini dilediği gibi seçebilmesidir. Bu hususta hiç bir fertde en u- fak bir tereddüd ve güphe kal- mamalıdır. Kalmaması için de sırf sözde vüldler kâfi değildir. Filli teminat ister. İşte Günaltay bu teminatı tahakkuk ettirmek için elinden geleni yapacağını bütün yurda karşı taahhüt edi- yor. Başbakana göre önümüzde- ki eylülde kısmi seçimler yapıl- Malı ve çeşitli partiler karşı kar- sıya boğuşmaya — çalışmalıdır. Amma eldeki seçim kanununa muhalefet muarız olduğundan Demokrat ve Millet “Partilerin- den bu kanuna itiraz olunan nok- ftaları sormuştur. Alacağı ceva- ba göre lâzımgelen tadilâtı yapa- caktır. Hattâ Başbakan, İcabe- derse, adli - teminatı bile sağla- Mmağa kararlı olduğunu açıklamış fır. Amma şahsen adli teminatın fayda ve lüzumuna kani değildir çünkü adli teminat yolile adalet cihazı politika makinesine parma Kanı kaptırmış olabilir. Bu düşün ©e ne dereceye kadar varittir bili- nemez. Amma Başbakanın bu babdaki kanaatinin samimi oldu. ğunda şüpheye hiç mahal yok- tur. Şu halde ilk merhale, adli teminat da dahil, memlekete emniyet verecek-bir seçim yap- maktır. Esasen çeşitli memleket lerin Intihap kanunları tercüme ettirilmiştir. Bunlar tniversitede mütehassıs profesörlere de tet- kik ettirilecektir. Bütün bu araş- hntı:ılıımı sonunda elde edilecek :ııw,v»;»h— L;vırıv teferrilatlı bir ka- n hazırlanacak ve 1950 seçim- lerine işte o emniyet havası îçln do girilecektir. Kanunlar ne kadar Iyi olurlar- sa olsunlar asıl tatbik tarzl: nn bir kıymet ve mâz deceği açık — oldi n Gdevlet| memurlarının gu veya bu parti lehine nüfuzlarını " kullanmaları nın önüne katiyetle geçilecektir. Bunu temin için memurların par- filero intisaplarını meneden bir kanunun yalanda çıkarılacağını da sözlerine ekleyen — Başbakan beşer kuüdre genişliği nisbe- | tinde dürüst seçim pesinde kos- tuğunu ve koşacağını, bunu kud- « bir gaye saydığını bütün mat- (Devamı Sa, 6 8ü. & de) arı- ifade e- îf Pataloji kongrestle, Silâhtarağa elektrik te. Aislerini açmak Üzere gehrimize gelmiş bulunan Başbakan Şemseddin Günaltay, dün #aat — 10,80 'da Vilâyette basın mensuplarile memleket işleri- Di görüşmek maksadile bir toplantı Istanbul gazeteleri başmuharrirlerinin de ra demiştir ki: yapmıştır. hazır bulunduğu bu toplantıda Başbakan, toplantı sa- ARAAAAARARAN Jonuna ald tarihi bir hatırasını naklettikten son- «— Burada bir. Başbakan olarak - değil memleket işlerini, münevver bir zümre olan siz. lerle, eski bir hoca mıfatile görüşmek istiyorum, Bir Başbakan olarak konuşursam, toplantının (Dovamı Sa: 5 Sü: 2 de) Dün Yıldız sarayında açılan Pa taloji kongresinden bir görünüş (Foto: Burhan — Yeni Sabâh) , E İ Pataloji kongresi dün sabah açıldı Başbakan Şemseddin Günaltay, maddi ve cismani hastalıklar gibi, ietimai, siyasi ve iktisadi hastalıklar için tedavi çareleri bulunması temennisini izhar etti Milletlerarası Beşinci Pataloji Kompare kongresi dün Yıldız S: rayında çalışmalarına başlamış- tır, | Memleketimizde — toplanan ilk milletlerarası tıbbi kongre olan Pataloji Kompare kongresine iş- tirâk etmek üzere 300 ü müteca VergiUzmanlığıihdası kabul edilmedi Hukukçu Milletvekilleri Tasarıyı tenkid ettiler Ankara, 13 (Hususi) — Bü- yük Millet Meclisi bugün 14,30 ta Feridun Fikri Düşünselin bay kanlığında toplandı. Evvelâ, ba- z milletvekillerinin izin istekle- Ti okunmuş ve kabul edilmiştir. Bundan sonra kürsüye gelen Ek- Türk- Mısır Milli maçı Cihad Arman'ın Atina röpo Cihad Armanın dün akşamki uçak postasile Atinadan yolladığı resimlerden: Türk ve Mısır milli takımları Atina stadında karşı- rem Oran; bir gazetenin Atıf İ- nan hakkında verilen ademi ta- kip karârının sebebinin, kararı veren komisyon âzalarına elliger lira hakkı huzur verilmesi oldu- ğu geklinde yazdığı bir yazıdan (Dovamı Sa. 5 Su. 6) viz yefli ve yabancı âlim saat 10 dan itibaren Yıldız Sarayının kon ferans salonunda toplanmış bulu |nuyorlardı. Başbakan Prof. Şemseddin Gü- naltay, Sağlık Bakanı Dr. Kema- li Bayazit, kordiplomatik mensup ları, Üniversite profesörleri de gelmişlerdi. Saat 10.30 da Başbakan Şem- #eddin Günaltay kürsüye gele - rek bir nutuk söylemiş ve kon- greyi açmıştır. Başbakan ki: bilhassa — demiştir Başbakanın nutku Hayat — varlıkları — tehdit den türlü hastalıkları mu, li bir surette incelemenin feyizli neticeleri, tababet sahasında ol- duğu kadar ziraat alanında da büyük terakkilere, önemli keşif- & (£. Bayar lere yol açmış ve açmaktadır. Bu (Devamı Sa, 8 Sü. 7 de) Taşmadan önceki törende Sayısı : 10 Kuruş Başbakan Şemsettin Günaltay, dün Vilâyette yaptığı basın konferansında Wahat verirken Mesken Inşaatına yardım ARSALAN TUĞLA Fabrikaları ve Bahalılıkla fil. Mücsseseleri len savaşıyor Delikli - makina - kerpiç - Hasköy - Feriköy Bir telefon kâfidir. Tel: 21132 - 43040 (Foto: Burhan — Yeni Sabah) ' Kayseride Bugünkü mitingde, D. P. Genel Başkanı, mühim bir nutuk söyliyecek Kayseri, 13 (Hususf surette gönderdiğimiz arkadaşımız Zihni Kanmazdan telefonla) — Celâl Bayar, refakatinde Refik Koral- tan ve — Kayseri — Millet - vekili Fikri Apaydın, Reşit Turgut ve İçel Milletvekili Salih İnankur olduğu halde bu akşam saat 20.30 da Kayseriye geldi. ler. Bayarın Ankaradan Kayseri- ye kadar devam eden — yolculu: ğunda Yerköyden itibaren hemen her istasyonda yüzlerce demok- rat partilinin kendisini karşıla- mağa çıktığı görülüyordu. İstas- yonlardaki kısa tevakkuflarda Bayar, köylülerle kısa hasbıhal- (Devamı Sa, 5 Su. aa Türkiyeye yeni askeri yardım Kongreden en az 200 milyon dolar tahsisat istenecek Vaşington, 13 (AP) — Bugün demeç veren hükümete mensup yetkili bir şahsiyet, 1 temmuzdan itibaren başlıyacak yeni mali yıl zarfında Türkiye ile Yunanista- nin savaş kudretlerini takviye i- çin kongreden en az yeniden 200,000,000 dolar yardım tahsisa tı istenileceğini açıklamıştır. Yeni yetkili çevrelere göre, bu talep, Amerikan hükümetinin ya bancı askeri yardım programı İ- çin istiyeceği 1.450.000.000 dolar- lık yardım teklifiyle birlikte sunu lacaktır. Evvelce de - bildirildiği gibi yabancı askeri yardım prog- ramı yekünü, Atlantik Paktı mem YeSe- | Jeketleri için 1.180.000.000 Türki- ye ve Yunanistan ve muhtemel o larak İran, Korean ve Filipin'ler de dahil diğer memleketler için 320.000.000 — olmak — üzere 1.450..000.000 dolara yükselecek- tir. nasıl oldu? rta jları (Yazısı 6G ncı Sayfada), S.Rusya'da, Stalin rejimine muhalefet Gizli polis herşeye hâkim Rusyada, esir kamplarına adam vermemiş tek bir aile bile mevcut değilmiş Silâhtarağa Elektrik fabrikasında yapılan yeni tesislerin açılış töreni, bugün saat 18 de yapılacaktır, Törnde Başbakan, Sağlık Bakanı İçişleri Bakanı da hazır. bulunacaktır. Yukarıdaki esimde, fabrikaya yeniden üâve köşeyi gürüyorsunuz, | ve edilen — makinelerden Üir Fahri Kurtuluş - Cumhuriyet davası Dünkü oturumda, heyecanlı sahneler cereyan ett dinleyiciler Fahri Kurtuluşu alkışladılar Rize milletvekili Doktor Fahri Kurtuluş tarafından tekziblerinin neşredilmemesi dolayısile Cumhu riyet gazetesi sahibi ve başmu - harriri Nadir Nadi ile yazı işleri müdürü Cevat Fehmi aleyhlerine açılmış olan matbuat düvasına dün de 10 uncu asliye ceza mah- kemesinde devam edilmiştir. Mah keme salonu her zamankinden daha fazla kalabalık bir dinleyici grupu tarafından hınca hınç dol- durulmuştu. Bilindiği gibi, bundan evvelki duruşmada, tanık vekilleri, ehli- vukuf raporunu tetkik için mehil Resmi plâkalı otomobiller ae Plâkaları sökülen arabalar dairelere iade edilecek Bundan bir müddet evvel bele- diye ve diğer resmi daiftlere ait husust arabaların plâkalarının, İçişleri Bakanlığından gelen bir emirle, sökülerek alındığını yaz- mıştik. Bazı daireler, bu durumun, İş- lerin çabuk yapılmasına mâni ol duğunu ileri sürerek arabaların tekrar geri verilmesini istemiş- lerdir. Öğrendiğimize göre Bakanlık Milli Eğitim başta olduğu halde muhtelif dairelere bazı kayıtlarla arabaları iade etmeğe karar ver. ir. Arabalar ancak teftiş iş. lerinde kullanılabilecek, hususi işlere tahsis edilmiyecektir. Pa- zar günleri sağlık ekiplerine ait arabalardan başka diğer resmi otomobiller kullanılmayacaktır. miş istemiş, mahkeme, isteğe uyarak duruşmayı dünkü güne bırakmış 'tı. İki saatten fazla süren Halük Uluğ'la dâvalı vekilleri avukat Mahmut Even ve Niyazi Nun ara sında hararetli tartışmalar ol - (Devamı Sa. 5 Sü. 7 de) ,Londra: 13 (Nafen) — Londe ranın tanınmış yazarlarından Ed« warâ Crankshaw milliyetçi haf« talık dergisi <John Bull> da Rut Bizli polisi hakkında şu İzahatı vermektedir: ! «Rusyada mevcut polis rejimi tipik bir baskı rejimidir. Sövyet Rusyada memleketin sahibi ad- dedilen komünist partisinden son ra en kuvvetli teşkilât gizli polir İtir. Bu polis, bütün Rusyada do ğanlar kundaktan mezara kadar #ıkı bir şekilde kontrol etmekte- dir, Stalin Rusyadaki rejimin temelini kuvvet ve giddet olduğu (Devamı Sa. 8 Sü. « de) Eski İtalyan müstemlekeleri Trablus Italyan vesayetine verilecek Trablus müşavere komis- yonuna Türkiye © ğll' « seçildi Lake Success 13 (AP) — leşmiş Mületler Genel Kurul Siyasi Komlayonu, bu akşam İtalyanın Afrikadaki eski imparatorluğunun Afrikadaki eski imparatorluğrunun teksim şekline dair bir plânı onay. Pramıştır, | Komlsyon Kabul ettiği plân esas lmbırlylı müşterek İngiliz — İtal (Devamı Sa, 5 Su. 4) sanaanumanaaaamARARAAAAARARALNEN TAKVİMDEN BİR YAPRA! “Narh,ın tahifli «Azami fiyat tesbiti> diye bir ko- misyon varmış; bu komlsyon bir müddettenbori de çalışıyormuş; ni: hayet çalışmasını sona erdirerek ge 'da maddelerine narh koymakta bir fayda olmadığına karar vermiş. Narh nedir? Bizim bildiğimiz narh, halkın Ih fiyacını teşkli eden bir malın, faz: da flatla satılmaması İçin «tehdidini İkaa müktedir» bir belediyo tara- fından konulan fiyattır. Meselâ, ot fiyatı şirazeden çıkı rak bugün olduğu gibi dört yüz İiye fırlarsa belediye hemen Acil bir tedbir alır, ete halkı siyânoten bir fiyat koyar; et sıkıntısı devam et tikçe bu Yiyat da dovam eder. S kıntı zall olunca fiyat da serbeste der... İşte narh budur. Biz narhi koyamıyoruz. Çünkü bizde et buhranı, süt buhe ranı, yağ buhrar bze buhranı diyo bir şey yok. Bizde hayat buh: Fanı var; pahalilik buhranı var. Eto narh koyuyoruz. Kasap dük Kânı kapatıyor. Belediyo — elindekl salâhiyoti Kâfi görmediği Için fazla salâhiyot alıyor; bu şiddeti göste- recok esnaf bulamıyor. Biraz yuka- rıda bahsottiğim gibi maalosof be: todiyo etehdidini Ikaa muktedir» de- Bildir. Zerzavata no narh konabllir; ne de tanzim satışı yapılabilir; bunu YLUNAY herkes anlamıştır; — çünkü tanzlm Satışı Için zerzevat — stoka müsal€ değildir. Çürür, köklenir, denize dökülür. Bakliyat da öyledir. Belediyo zan ediyor Kİ fasülye, nohut, prinç B bİ bekleyecek mallara narh konu- dur ve tanzim satışı yapılabilir. Yanı ur. Zira fasulyenin envar vardır. Trabzon var, (Dermason) var, Ho- roz var, Selânik var. Bunların hane Bisi ölçü mikyası olarak alınacak da 'Ona göre Tiyat konacak. Pirinç de- nilince bunun da çeşidi var: Tosya var, Penbe var, Maraş var, Boyat bad var, Yazılı var... Var oğlu var. Kilosu elliye de piring var; Iki yüs 'ze de pirinç var. Narh konulursa lll kuruşlük - pirinci 200 Tük diye yutturacaklar. Bu mes'ele bir ÇDülre-i- tüsidey dir; İçinden. çıkılacak — taraf: Kaf mamışt Hastalığı müzmin hale getirdik $ bundan sonra bir. mirasyedi yaşas yışI sürüyoruz; no aldığımızı, ne verdiğimizi. biliyoruz. — Memlekotin umuml hayatı, günü gününe yaşas maktır. Bolediyenin bu İşin İçinden nat Si çıkacağını bilmiyorum ve artık onu hırpalamağı da doğru bulmur yorum. Zira bugünkü dürümü ile Belediyo acınacak haldediri