Sahibit Safa Kılıçlıoğlu İdaret Nuruosmaniyo No: 17 üresli «YENİ SABAH» İSTANBUL Telefonı 20705 11 inci Yıl, No. 3624 Çin komlünistlerinin eline geçtidi bildirlen Şanghay dan bir görünüş anghay da düştü Çindeki durum İngilterede ve Amerikada endişe uyandırdı Amerikan B. Elçisi Vaşingtona çağırıldı-İngiltere Uzakdoğudaki filosunu takviye edecek-Atlee bugün Avam Kamarasında Çin durumunu izah edecek - Güzel bir nutuk ŞÜKRÜ BABAN ngiliz İşçi Partisi Başkanı ve Hükümet Relsi Mister 'Attlce, geçen pazar günü, Bri- fanya Muallimler Birliğinin top- lantısında söz almış ve çok gü- zel, bütün demokrasilere örnek olacak bir nutuk söylemiştir. Nuatkun söylendiği muhit ve bizzat hatibin şahsiyeti demecin kaymetini arttırmaktadır. Büyük Britanya Başbakanı, muallimlere demiştir ki: «Hocaların vazifesi, tâ İlk mektepten üniversiteye ka- dar, sadeco teknik bilgileri tale- beye öğreterek Iyi Idareci, mali- yeci ve sanatkâr yetiştirmekten ibaret değildir. Behemehal terbi- yenize tesiim edilen gençlerin di- mağlarını işlemeğe alıştırmalı ve| | tek taraflı düşüncelereden kur- tarmalısınız. Bir fikir ve hâdise- yi belli bir zaviyeden Incelemek ve sırf o açının aydınlığında in- celemek iyi bir demokrat yetiştir- | | menin en sağlam yolu değildir. Dikkat edilecek olursa Mister Attlee, politikaya ve günlük si- yasete temas etmiş değildir. Onun aradığı, tavsiye ve temenni eyle- diği ilmin öğretilmesinde bir dok- trine, bir mesleğe, bir. görüşe bağlı kalmamak ve İngiliz genç- lerini aynı mevzu etrafındaki çe- Bitli düşünce ve muhakeme tar- zından haberdar etmektir. Tek izah ve görüş, hangi kisveyi giy- 8© ve hangi adla anılsa dalma ta- assubu doğurur. İnsanlığın, bü- tün Istikametlerdeki toptancı ve tek düşünüşten, ne derece ıztırap| gektiği ise, hiç gizlenemiyecek bir hakikattir. Bütün ortaçağ devri böyle bir zihniyetin revaçta bulunduğu ve binaenaleyh fikri gelişmenin du- mure uğradığı bir fasıladır. Son zamanlarda, çeşitli ülkelerde, bu aistem tekrar canlandı. Nazizm, | Faşizm, Komünizm kendilerine uymıyan akideleri hiç bir veçhile hâkim oldukları ülkelerde yaşat» mağa tahammül edemiyen dar ve inatçı bir zihniyetin temellelliğini yaptılar. Fakat bu teşebbüs ve hareket, bu toptancılık, bu yard- ları saadete eriştirebildi mi? | Heyhat... Gözümüzün — önündeki örnekler böyle bir düşüncede bu- lunmağa imkân vermiyor. Bütün bir milletin yekpare oluşu, aynı düşünceleri taşıması, aynı kana- atlere sahip olması, aynı geflere kbanması, bunların — üstünlüğünü kabul eylemesi, binaenaleyh her türlü rahne, ve tereddütten masun kalması fikri selâm, mahvetmesino karşılık maddi re fahını bile - saj nıyor. — Milli kuvvetlerin en çetin imtihan de- tabiatiyle muharebelerdir, | ada son çeyrek asır içinde, | Iki defa toptancılarla fikirler ser- bestçe münakaşa edilen demokra- | siler karşı kargıya dikildiler. Her defasında da tecrübe aynı netice- yi verdi. Serbestisi olan memleket lerin galebesi, toptancılık, süküt ve mutavaat memleketinin mağ- lübiyeti. (Devamı 4 60. 6 da) Nankin, 25 (ALA.) — (afp): Yangtse nehrinin güneyinde bu- lunan komünist birlikleri genel karargâhından bi!dirildiğine gö- Te, Şanghay bu gece koamünist Kudüs kuvvetleri tarafından işgai miştir. Komüni.tler Hang Tshe dış Tahallelerine de varmı dır. (Devamı Sa, 5 Sü. Mü ftüsü ile bir mü lâkat edil- u'nın uşlar- 1 de) Hacı Emin Hüseyni, Filistinin taksimi — Arap milli misakına mugayird Kudüs Müftüsü Hacı Emin Hüseynt (Hususi muhabiri-| dar miz Nüzhet Kerimoğlu yor) — Kudüs Müftüsü Hacı E-| dim. Tin Hüseyini'yi Helmiye'deki köğ- Künde ziyaret ettim. Bir saat ka bildiri- | hazırlamış oldı Türkçe ir, diyor konuştuk. Nihayet uğum sualleri ver» Cevaplarını bildiriyorum — Filistin” meselesinin siyase- (Devamı Ba, 6 sü. 1 de) hududunda iki hâdise Bir_'î';i rk köyü ateş altına alındı Ankara, 25 (Telefonla) — Haber aldığımıza göre Türk Bulgar hududunda yeni bir hâdise vuku bulmuştur. Do« ğancaköy hudut - bölgesinde bir Türk köyünde, Bulgaria- tandan edilen devamlı bir: mteş, bazı tahribata ve ha; van telefatına #ebebiyet ver- miştir. Mahalli idare bu hu- susta İcabeden muamele — ve incelemelere başlamıştır. Bu- radan da hâdisenin mahiyeti hakkında valilikten malümat istenmiştir. Bilhasaa hüdise- de bir kasd. olup olmadığı tahkik edilmektedir. (Dovamı Sa. & Ü. 6 da) Bayarın nutkuna cevab —ii İçişleri Bakanı, Erzurum D.P. başkanı hakkında askert ve adli tahkikata başlandığını bildirdi Ankara, 25 (Telefonla) — De- mokrat Parti Başkanı Celâl Ba- yarın dün açıkladığı hâdise ü- zerine İçişleri Bakanına müra- caatımızda Bakan: «— Telefonla Erzurumdan hâ- disenin tahkikini istedim, aldı- Bim malümata göre, Dem Parti-Erzurum İl idere kurulu başkanı hakkında askerf ve adif makamlarca tahkikata — başlan- mıştır. Bizde başkaca bir malf- mat yoktur. Ancak gimdi işin daha esaslı teferruatını öğrenmek için Mil- Mt Savunma Bakanlığından key- fiyeti tahkik etmek yerinde olur; demiştir. Yine burada yaptığımız ince- lemelerde hâdise yeni değildir. Üç dört ay evvel bu hâdiseye muttali olan vali, İçişleri Bakan lığını keyfiyetten haberdar — et- Demokrata; (Devamı Sa, 5 Sü. 6 da) Ot omobil VYemi Sabah HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYIZ Sayısı * 10 Kuruş MİYANOL İştah ve ferahlık verir SOFRANIZDA BULUNDURUNUZ Dünkü Meecliste Dört Bakan, sorulan muhtelif sualleri cevaplandırdılar Ahmed Tahtakılıç: “Hükümet, dört yıldır cereyan eden Ankara: 25 (Hususi) — Cevdet Kerim İncedayının toplanan BİM. Meclisi ilk - olarak tit İnan hakkındaki tahkikatı ya pan komisyonun bir buçuk — aylık mehil talebini incelemekle müza . kerelerine — bağladı. — Komlayonun talebi okununca Binan Tekeliğlu ve Ahmet Tahtakılıç bu işin daha fazla uzacnasına meydan verilme- mesini itediler, Bunun üzerine söz lan kanma komisyon başkanı Nâ zım Poroy, Sinan Tekelioğlunun de magoji yaptığını komlsyon çalış - malarının hayli ilerlemiş olduğu « 'nu anlatarak Meclisin tatilinden ön ©e yetiştirileceğini — bildirdi. Oya konan talep kabul edilerek bir bu çuk aylık mühlet daha verildi, Bu ganada elini gakağına dayamış ola rak tartışmaları takip eden Atıf İnan, el kaldırmadı. A, Yüregirin Mister Fiedler Balıkçılığımızı tedkik edecek ' “mütehassıs Şehrimize gelen Mister Fiedler'in beyanatı Marahali iktisadi yardım plânı- Tan Paris merkez idaresinden Mr Reginald H, Fledler memleketimiz de bulunmaktadır. Kendisi. Mar - ahal plânınm balıkçılık - programı ni tatbik eden heyette Çalışmak. fadır, Mir. Ficdler, Ankaraya Me Dorr'un “Tiyasetindeki heyetle isti (Dovamı: Sa, - sü, c da) zarışı 946 ve 947 modeli otomobiller için de bir yarış tertip edildi Ankara, 25 (Hususi) — Anka- Ta Şoförler Cemiyetinin - tertiple- diği, 1 Mayıs pazar günü yapıla- sak otomobil yarışlarının hazırlık- ları tamamlanmaktadır. Bütün yurdda alâka ile kargı- lanan bu otomobil yarışlarına iş- tirük etmek için muhtelif vilâyet- lerden Ankara Şoförler Cemiyeti- ne teklifler gelmektedir. Bu ara- da İstanbuldan Pakard acentesi, İzmirden Fransız konsolosluğun. dan bir zat ve Mersinden bir mü- racaat yapılmıştır. Ömer İnönü de Cadillac marka otomobili ile sür'at yarı: ina girmek için 9 sıra numarasını almıştır. Otomo- bilin evsafı ve Ömer İnönü'nün iyi otomobil kullandığı gözönün- de tutularak kendisi — yarışlarda şanalı görülmektedir. Şimdilik hangi marka otomobi- lin yarışları kazanacağı malüm olmamakla beraber sür'at yarı: rında kısa mesafede derhal sürat kaydedecek evsafta bulunan 949 model Ford ile Cadillac markala- rın kazanması muhtemel görül- mektedir. Bununla beraber oto- (Devamı Sa, 5 Bü. 6 da) I 19 Mayıs Gen Şehrimisde yüpılacak olan 19 M ayıs Gençlik Şeref atadında toplu bir prova yapmışlardı K AA D aa. çlik Bayramına hazırlık bayrümı spor göste rilerine haftalardanberi hazırlanan kaz okulları öğrencileri dün . Resimde gen; kazlarımız muhtelif beden hareketleri yaparlarken görülmektedir. (Fo to: Burhan Tan — Yeni Sabah ) başkanlığında | tefsir talebi bazı münakaşalara #ebep oldu Yüreğirin on Üç yıl ana yyasa komlsyonunda kaldığı yo - Hundaki Madesine mezkür kotnis. yon başkanı sıfatile cevap — veren İNâzım Poroy arkadaşımın inki - lâp heyecanını anlar ve takdir e- derim, Fakat bu mühim bir mev. gudur, Daha iyi bir tefsir kararı hazırlayabilmek için bu — gecikme olmuş ve kasdi mahsusile -olmasa da hükümetinda bunda rolü ol - muştur, Dallanıp budaklanmış o . dan bu mesele hakkında ilmi bir tef Hir yapılacaktır dedi. Ahmet Oğuz geçen gün kabul edilen kan'ın mu vacehesinde bu tefsire mahal olma dığını belirtti, Başka hatipler de bu noktaya iştirak ettiler. Fakat (Devamı: Sa, 5 Sü, 3 de) Avrupa konseyi anayasası BN L İngiltere alâkadar devletleri toplantıya davet etti Londra, 25 (B.B.C.) — İngiliz hükümeti, Avrupa konseyi - için bir anayasa hazırlamak üzere Be- nelux devletleri ile Norveç, İsviç- re, Danimarka, Irlanda ve İtalya dışişleri bakanlarını mayısta yapı lacak toplantıya davet etmiştir. 'Yakında, Türkiye ile - Yumamista- nın Avrupa konseyine iştirâk hu- susunda yaptıkları müracaat hak- kında r karar verilecektir. Miss Thompson 3 Amerikalı kadın muharrir Perşembe günü geliyor Miss Thompson Meşhür. Amerikan Diğ Politika muharriri Radyo — tefsircisi — Misa Thompson 24 nisanda gehrimize gelecekti. Öğrendiğimize göre ha reketini birkaç gün tehir — etmiş olan Misa Thompson İstanbula ö - nümüzdeki pergembe sabahı gele- cektir. Türkiye'ye Amerikan ikrazatı Beynelmilel Banka )rç verecek 5 atten — Va: tona dönmüştür. Mr, Garne Va nda yaptığı demeçte Türkiye ve Mısıra ikrazatta - bu lunmağı derpiş ettiğini söylemiş- tir. Ona göre, İran, Cezair ve Fa: Bin da istikraz İstemesi muhte- meldir. hâdiseleri halletmek enerjisini gösterememiştir,, dedi Mcıhut_rçcıylı dans Afyon Milletvekili Hasan Dinçer bir sual takriri verdi Ankara, 25 (Hususi) — Afyon Milletvekili Hasan Dincer, Meclis Başkanlığı- na verdiği bir seru önerge- sinde; Yeni Sabah gazetesin- de birkaç gündür devam eden ve Y.M.C.A. ya ait lisan ve İsan'at dershanesinin Alemdar- daki şubesinde cereyan ettiği | bildirilen ve umumi efkârda | derin infial ve teessür uyan- | dıran danslı çay toplantıları hakkındaki neşriyat doğru mudur?, diye sormakta ve bu soruyu başkanının cevap- landırılmasını istemektedir. YENİ SABAH — Bu hâ- dise hakkında yaptığımız neş riyatın Büyük Millet Mecli- sinde de bir akis uyandır- ması memnuniyete şayandır. Başbakanın vereceği cevabı alâka ile bekliyoruz. Bu hâ- dise hakkındaki — yazımız Ü- çüncü sayfamızdadır. Mahut çaylı dans hakkında Baş bakandan izahat istiyen Hasan Dinçer 2500 veremli hasta sıra bekliyor Sağlık Bakanının beyanatı Birkaç gündenberi - şehrimizde bulunan Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Dr. Kemali Beyazıd, dün saat 18,30 da il sağlık müdürlü- ğünde bir basın toplantısı yapa- rak basına, bakanlığını ilgilendi- ren işler hakkında izahatta bu- lunmuştur. Bakan, hatinin gayesi ve şehrimizde yaptığı tetkikler hak- kında şunları söylemişti: <— Evvelce de söylediğim gibi, yürürlüğe giren verem kanunu- nun tatbikatı bakımından İstan- TAKVİMDEN BİR YAPRAK: bulda acele olarak alınması ge. reken tedbirleri gözden geçirmeli, daha ziyade sıra beklemekte ©- lan veremlileri bir gün önce has- tahaneye yatırmak imkânlarını aramak için geldim. Bazı verem hastahanelerini guğ dik. Bu binaları yeni yatak ilâve edilecek vaziyette bulduk. Bun- lardan istifade edeceğiz. Bu teşebbüsümüzün de muvaf- fak olacağı kanaatindeyim. V2!de bağında'i dinlenme yurdu, statti« (Dovamı Sa, 5 SÜ. & de) Timarhanede ziyafet akırköy tımarhanesinde beş bin hastanın yemeğini temin edecek şekilde yapılan modern bir mutfağın açılış töreninde bulunmak üzere davet edilenler arasında bon de vardım. Bolediye birkaç sarı oto- büs tahsis etmiş. Biz gazetecileri de, Cemiyetten aldı, tımarhaneye kadar götürdü. Kır havası da for halde iştah açıyor. Yolda «Ehi Beş bin deliyi doyuracak bir. mutfal elbette bizi de doyürür1» diye has zırlandık. Otobüsler, Bakırköy - olvarının Çıplak tepolerini aşarak timarhane- nin önünde durdu; muntazam yol- dardan İlerledik; demir parmaklıklı pavyonların önlerinden geçerken bi- Çare bir mecnun, ellerini pencereden bize doğrü sallıyarak - bağırmağa başladı... «Utanın yahul Deliler yü- zünden geçinilir mIif? © — Fahrettin Kerimi sulh mahkomelorinde sürün- düreceğimia Zavallı sompatik adami Fırki cısı, polltikacısı, dellel, sarhoşu hop- Si ona hücum oder... Hoş! aldırış ettiği- yok... Gülüyor. Evveli pav- yonu gezdik; arkadan mutfağa git- tik; duvarda pirinç bir Tovha: 5000 Kİşİlik mutfak... Bir konarda, şimdi tâbir edilen bir masa hazır- Ortada beş tano otomatik Etrafa danmış... kapaklı muazzam . tenooro... duman savuruyor. Ateş görülmüyor, fakat dumanı var... Şöyle bir kokladık... Yemek kokusuna benzer bir şey yok amma, tencoro var. Saat bir buçul rinde bir miktar söğüş, Masaların üze- bir tabak ULUNAY mayancz, bir tabak sandöviç, biref 'tebak da pasta... Herkesin açlıktan Bözleri süzülmüş... 5000 kişilik mut4 fak hakkında Izchat veriliyor; Te« Kat açlık kulaklarda bir. uğultü yaptığı için kimsenin bir şay anlat diği yok... AhI şu tencerelerin — kapakları bir açılsa... Bakalım içinden ne çet kacak... Bütün bir sığır mı? Yöle sa İKi hörgüçlü bir deve mif Sald Kesler'le Kadıköy kayma- kamı Ahmet Bay bir şeyler konuşt mak İstediler. Fakat — ağızlarından 808 çıkmadı. Düşmemek İçin birbik rimize tutunduk. Açlıktan mahmur daşan nazarlarımla - Sald Keşlor'in tabağına uzandığını farkettim. Bu orug bozma» İşareti oldu... Mez herkes do bizim gibi imiş. Tabal ra yaklaştık... Bizleri ağırlamak le- 'ilyen doktorlar tabaklara bir tokmı et, bir çimcik mayanez, mini minl bir francala, bir de elma koyuyor- dardı. Ellerimizde tabak, bir kenas ra çokiliyor; yumurtadan yeni ge kan olvolvlor gibi, bu gıda nümune derini hemen bitiriyor ve belki büs fesinin memul odilmez bir Htifatı 'na mazhar oluruz da bir de pasta verir ümidiyle masanın fında herkese tebessüm ederok dolaşiycr" duük, Açık bir Jokantaya — yotişmak için sür'atle yoldan geçerki vallı mocnunun sesi hâlâ kulaklar rımda çınlıyordu * — Utanın yahu! Doliler yüzüne den geçinilir mi?I... Deli, ne kadar haklı Idf