22 Şubat 1949 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

Ai raie y Sahibi; Safa Kılıçlıoğlu İdare: Nuruosmaniye Not 17 Tel adroslı «YENİ SABAH> LETANBUL Telefon: 20705 11 inci Yıl, No. 3561 UHALEFETiİN Yeni Sabah HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİIYİZ ÜDCE * * LiLi MERiNOS YÜNLERİNİ ARAYINIZ TENKİDLERİ Sayısı : 10 Kuruş Dün gece yarısına kadar devam eden Meclis müzakerelerinde hükümeti şiddetle tenkid eden muhalefet sözcülerinin müşterek kanaati: “memleket mali bir uçuruma sürüklenmektedir,, Bütçe üzerinde Maliye Bakanının Meclise verdiği izahat ğ Ankara 21 (Teletonla) — Bü - yük Millet Meclisi bugün — Şükrü| Saracoğlu'nun başkanlığında yap- ni müzakereye başlamıştır. Bu münasebetle Maliye Bakamı Ismail Rüştü Aksal büdçenin he- yeti ümümüyesi Üzerinde açıklama &a bulunmuş, 2 ci Hasan Saka hükümeti tara- fından hazırlanan büdçenin yeni başdan tetkikine lüzum hissedil - Giğini belirterek 949 yılı büdçesi-, 949 büdçesi Muhterem arkâdaşlarım, İkinci — Hasan Saka hükümeti tarafından takdim olunan büdçe- Ge ödenekler yekünu 1.415.550,000 'a buna mukabil gelir tahminle- fi 1.295.550.000 lira olarak — teklif Yeni (Devamı Sa: 5 Sü: 5 de) edilmi Müstakil Demokratlar grupu sözcüsü Ahmet Oğuz BÜDCE KANALİLE... Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal Müstakil Demokratlar adına A. Oğuz'un tenkidleri : Ord. Prof. Ai ŞÜKRÜ BAB/ “Demokratik bir i'dareılc büdcelerin her şeyden dn, Büyük Müllet Meclisi, evvel samimi olmaları şarttır, 'yeni Maliye Bakanının ye-| Ankara, 21 (Telefonla) — 'ler ve doğurduğu neticeler üze- ni yıl bütçesi hakkındaki umumi Suphi Baturdan sonra Müstakil|rinde kısağa durmak fayda mütalâasiyle 1949 senesi hesap|Demokratlar adına Ahmet Oğuz Tacaktır. Bâdce f sına Hü müvazenesini incelemeğe başla-İsöz alarak şunları söylemiştir: |olun zihniyet ve görüşü tesbit maş bulunuyor. Türk milletinin bir yıllık gelir ve giderini tâyin edecek bu konuşmaların ve kabul edilecek kanunvn ehemmiyeti hiç bir zaman gözönünden kaçırılma- malıdır. Millet Meclislerinin, her memlekette, en esaslı vazifesi bütçeyi tetkik etmek ve onun ü- zerinde çok büyük bir hassa: la durmaktır. Hattâ millet hâl miyeti dâvası başlangıçta millet temsilcilerine ve murahhaslarına gelir ve giderlerin kontrol hakkı verilmesi yüzünden çıkmıştır, de- nebilir. Gerek Fransada, gerek İngilterede hükümdarların — ve kralların mutlak - üstünlüklerine x— Büdce hakkındaki mütale-|etmek maksadile büdce komisyo- alarımızı arza başlamadan önce|rvı.da Hükümet Başkanını dinle- bu gecikmeğe müessir olan âmil-| — — (Devamı Saz & Sü: 1 de) Atlantik paktı hazırlıkları sür'atle inkişaf ediyor Akdeniz paktı, imzalanmasından sonra ele alın: k Atlantik paktının cak Toturum akşam saat 21 de Vâun Fikrinin başkanlığında açıl- Meclisin bundan evvelki içtimalarından bir görünüş Meclis dün üç oturum yaptı . H. P. Milletvekilleri büdee dolayisiyle kalabalıktı. Dinleyici locaları da | tamamen dolmuştu. İlk defa baş- kan celseyi açmış, büdçe mü- zakerelerine başlanacağını söy) miştir. Başkan, zamanın, dâr- ol duğunu söyliyerek Meclisİy y £.. - | ma programını şu şekilde ty ;t | tmiştir. Sabah ondan — on üçe, öğleden sonra 15 den 19 a, akşam ları da 21 den 24 e kadar, "Tek- lif bütün üyelerce kabul edik İlk defa kürsüye gelen Maliye Bakenı İsmail Rüştü Aksal büd çe hakkında tir konuşma yapt Meclisten l NOTLAR “Ânkaya 21 (ADİL AKBA telefonla bildiriyor) — Bu- günkü — toplantıda Maliye Bakanı Rüştü Aksal'ın, he- nüz bu makam için biraz daha tecrübeye ihtiyacı ol- duğu”ve Meclisteki beyana tının da dinleyiciler arasıı da fazla müessir olmadığı Müteakiben de A, Menderes, (|| gibi rakamlar üzerinde de Batur, A. Oğuz konuştular || zaman zaman kat'i - ifade- Jerde bulunmaması nazarı ÜÇÜNCÜ OTURUM Ankara, 21 (Telefonla) — Büd €e müzakereleri üzerinde üçüncü Feri- dikkati celbetmiş ve bu yı ni Bakanın önümüzdeki se- ne büdcesinde daha çok tec- rübeli olarak ortaya çıkma- sı temennisi hemen hemen di. bir çok milletvekilleri tara- Demokrat milletvekili Hakkı fından izhar edilmiştir. Gedik: (Dovamı Sa. 6 Sü. & de) karşı ilk ayaklanmalar hep vergi | — Londra, 21 (a.a.) — «Reuter>: Bevin, Atlantik projesine, — oto- ve bütçe yüzünden olmuştur.| Pcuter ajansının siyasi yaza-|matik askeri yardıma ait herhan- Mal canın yongası olduğuna İrımn bildirdiğine göre, İngilte- (Devamı Sa. 5 Sü. 8 de) (Devamı Sa: 5 Sü: 2 de) göre milletlerin kendilerinden a- hnan paralar ve onların sarf ma- halleri hakkında çok titiz ve yanık bulunmaları en tabli hak. rerin Vaşington Büyük Elçisi Sir Ol.ver Franks, yarın veya çar- gemba günü Dişişleri Bakan Jardandır. Uzun zamanlar mex | Acbeson ile buluşacak ve kendi- leketimizde bütçe tartışmaları | ©Yİe Atlantik Paktına müteallik Mecliste, çok büyük bir ,..M,wmmvrymım» devam edecektir. 'İstanbul tutmazdı. Tek partinin —memle.| — Lındra, 21 (a.a.) — <<Afp) ket mukadderatına hâkim oldu-| —V mumiyetle Iyi haber alan ka; Ku o devirlerde bütçe daha ziya- / paltar bildirildi € elüe 'de encümenlerde etraflıca incele- | 4.,. Dasisleri Bakanı Bevin, nir ve parti grup toplantılarında | -: | $ BAkAn SREY tenkitler gizli yapılırdı. Fakat | Silitzenin Vaşington Büyük El bütçe umumi heyete arzolunduğu | $'? Sir Oliver Franks'a, Atlantik vakit bütün müzakereler iki, üç | Pabtı projesinin müzakeresinde celsede biter, suri bazı tenki ağı dufum hakkında talimat ler yapılmakla iktifa olunurdu. —| YeTiriştir. En büyük mantıksızlık ve te-| - İSiltere Dışişleri Bakanı Va zadlara bile kimse ilişmezdi. F etondaki temsilcisine gönder raza zamanın Maliye Bakanı göğ- | t7i bu talimatta, müzakerelerin | — İdari bazı temaslarda bulun »ünli gere gere Meclise denk büt- | Ceveyanını hızlandırmak gayesile | mak üzere Ankaraya gitmiş bi ge getirdiğini Made eder, fakat | ko,grede gecikt tepki ya-|lunan Emniyet Müdürü İ yine aynı celse veya müteakip| persk hususlar n kkı Baykal b bir oturumda bütçe açığının bir |tavtiye etmiştir. Achecon n ÜŞT İT AA veener Ü Y kelkra Te karglasacağnı söY | biyünt ÜĞRMDİYle Kabul eden .| Ölrerdiğimize” göre Teranbul ler, binaenaleyh bu hususta ke, modernize ediliyor Belediye zabıtası emniyet teşkilâtından ayrı bir kadro halinde çalışacak Ankaradaki temaslarını bitiren İsmail Hakkı Baykal şehrimize döndü Emniyet teşkilâtı Müdürünün bu defaki| Son alınan kararlara göre İs- İstanbul şehrinin | tanbulda hâlen Emniyet 6 ncı Şu ve İstanbul tarafından yapılmakta olan Belediye zabıtası vazifesi bundan n doğruya beledi- 2mniyet temeslarinda mniy besi ve asayişi emniyet teşkilâtı için önemli - gö- sonra doğrudi 1 ve emniyetle hiç bir vretle alâkası olmayan ayrı bir olmuş, yeni bazı karar- disine müsaade terdi. .ıml:':rlfxı yulr. bütçe daha sık eğe başladı. Hattâ bi Oumhüuriyet — devrinin - tarihinde llk defa olmak üzere iki ay mi vakkat bütçe İle Idare olundi Çünkü encümenlerde ve tâli « cümenlerde —bu da — bu olunmasını is mahsus mesut bir yenilik— ra- kamlar çok didiklendi, hattâ eş. ki kabinenin düşmesinde bu bü çe çatışmalarının hiç tesiri ol dığı bile iddia edilemez. Bunu Uğurlu ve verimli bir - başla olduğunda şüphe yoktur. Yalnız bütçe her türlü tediye- lere kanunen imkân veren veya her nevi tediye imkânını selbe- den keskin bir âlet olduğundan bütçe ile ayrı ve üzerinde uzun ı'ı"ı u n konuşulmak icabeden evraatı İhlâT vey Yolunu ihtiyar etmemek datı olur e Faraza Fransada üçüncü cum- huriyet devrinde — Üüncü cunı huriyette daha ziyade, öyle ya fiyan meclisinin kabineyo güven. kizlik reyi vermesine imkân yok. <Devamı Sa: 6 Bü: & de) teşkilât tarafından tedvir edile cektir. Bu teşkilât mensupları ayrı bir kıyafeti lâbis olacaktır. Emniyet 6 ncı Şube, seyrüsefer işlerinin yalnız emniyet ve inti miyle alâkalı olacaktır Halen Belediye hudutları için c Belediye zabıta işlerinin gö- (Devamı Sa, 5 Sü. 6 da) Ağaçlı Linyitlerinin işle. tilmesi işini tetkik etmek üzere evvelki gün Ankara- dan şehrimize gelen Ereğli Kömür İşletmesi Genel Mü- İhsan'ın başkanlığın- daki beş kişilik heyet dün dürü Etibank'da banka müdürü. nün de iştirakiyle bir top- lantı yaparak meseleyi et- raflıca görüşmüştür Heyet yarın Linyit mın- Tek mahallin- bulunacak tetkikler Linyitle de işletilmesine baş na çalışılmaktadır. tır n bu sene İç cMenderes dedi ki :- U lefonla) — Mali- ye Bakanı İsmail sonra D, P. adi- na Adnan Men- deres söz aldı ve hükümeti övmekte kusur etmediler ezcümle — şunları p: in tenkit- söyledi: lerini şöyle açık- .. - TU ladı: Müzakereler bugün devam edecek|, , ttselerin tan — <1949 büt- - 21 (Telefonla) — Mec Surette - tahmi: çesi iki aylık bir lis bugün saat 15 de Raif Kara- D k lere dayanmak- gecikmeden son- © denizin başkanlığında toplanmış- ge— ll— tadır. Fakat bu ra bu müddetle- tır. Salon her zamankinden daha Gülninlerin” çildl re ait muvakkat Millet Partisi ve Demokrat Partinin yeni yıl büdcesine ait tenkidlerinin metni D. P. adına | M. P. adına c S. Batur dedi ki «Milleti bugünkü şekilde vergi yül- altında tulan iktidar partisinin milli bünyenin temel toprağını sarstığını söy lemeden geçemiyeceğiz. Milli takati sar- san şimdiki büdce ile devam edegelmek- te olan sistemin halkla hükümet arasın- daki kırıklığı idame ettireceği bir haki- kattir.» «lçinde bulunduğumuz - şartlarda bu şekilde cezri tedbirler almazsak iktisadi ve mali sahada bir çöküntü muhakkak- tır. Yeni hükümet bir kaç gün içinde 80 milyon liralık bir tasarruf - sağladı. Fa- kat bu çok azdır. Daha fazlası sağlana- bilirdi.» Ankara 21 (Te- lefonla) — Ade nan Menderesten © sonra Millet Par tisi adına konu- ( şan Suphi Batur kürsüye geldi ve — Ankara 21 (Te- Rüştü Aksaldan bütçeleri de kap- hyarak huzurunu za getirilmiş bu- yakın farklar are zetmesi de şart« tır. Halbuki bizde tamamen — bunun © : lunuyor. - İktidar aksine gidilmek- — Demokrat Parti sözcüsü partisi hükümeti — Millet Parfisi sözcüsü tedir, Meselâ-947 Adnan - Menderes geçirilen. tecrü- Suphi Batur 'Belerden İlham alarak bu mahzuru daha evvel görebilmiş olsaydı Meclis murakabesini zanfa uğratacağından şüphe olmıyan ve israflara yol açan muvakkat bütçeler getirmek zorunda kale mazdı. Vergilerin ne gibi hizmetlere tahsis edil- diği hakkında umumi efkârın açıkça haberdar edilmesine pek de lüzum hissedilmiyen bir deve rin itirazsız denilecek bir şekilde çabucak yı (Devamı Sa. 5 Sü. & da) senesinde giderlerde 230 milyon İlra bir tahmin farkı, 948 de 180 milyon fark. Bunlar umumi bütçeye nisbet edilirse bu farklar yüzde 16 ve yüzde 14 nisbetlerindedir. Halbuki bütçelerin özlük hakları ve devlet bütçelerine ayrılan talı- sisat gibi mühim masraflara varan yekünları aşağı yukarı sabit olduğundan tahmin farkla- rının bu nisbetlerin de üstünde olacağı aşikâr- (Devamı: Sa, 3 - sü. 3 de) IŞLEMEĞİLER KÜÇÜK | SANAT KOOPERA' KONGREŞi | HALKEVLERi Müpte et B çei sün Hatkevlerinin ka çuk kooperatir se aK | a aa aanümü tes'id odildi. Haikevine iniyor; vereceği siyasi nuz , ini dün saat 14 de Bmi- | L L rada bu törene ait verilen bir tuk Halkevi salonunda veriliyor ; İnönü halkevi — salonlarında Yap- | Aitukta Iktidar partisi umuml sek- hattâ o esnada kalabalık — toplamak mıştir reter muavini, bir müddettenberi Için kahvelerin kapattırıldığına da Malkevlerine verilmek İstonen şekle- şahit oldum. do temas eyledi ve «Halkevlerinin — Halkovleri hakiki — hüviyetleriyle Mi Sihniyote uygun her fikir - Ve yaşatmak İstenlliyorsa onları hemen kanaato açık olduğunu» söyledi. tamamen siyasetten tecrid eylemelis dir. Bu yapılmadıkça Halkevleri bi. faraf bir rağbetle faaliyotte buluna: maz, Unutmamalı Ki memlekette rejim olarak kabul cdilen demokrasi, — here Takvimden Bir Yaprak İstanbul umum i t bir kaşabaya gidecek olsa, doğruca | Kongre başkanlığına Muzaffer hoeyetinin bir yıllık faaliyet ve sonra idare Bundan anlaşılan mâna şudur: İktidar partisine — mensup — olsun olmasın herkes bu. teşekküllere di vam edebilecek ve ondan faydalana İktidar fırkasının genel sökre- lunmuş ve serbest dileklere geçil Dilekler mevzuunda konu şahsiyet stir arın ekserisi işi dökerek kargılıklı ağız kavgala- | VAy keso İstediği gibi düşünmek hakkını rında bulunmuşlar ve kongrenin | terinin bunü tekide lüzum görmesi, Vermiştlr. Bu Itbarla tek parti rejir mahiyetini değiştirip salonu gü-| Halkevlerinin çok mahdud bir saha- mindo olduğu gibi İçtihad ve kanaas rültüye boğm jır, Münakaşa | da kalmış olmasındandır. Bunu par- tini mutlaka bir fikre, bir düşünces kar neticesinde kooperatif müdü | tİnin büyükleri görüyor ve anlıyor. — ya bağlamak mecburiyeti artık kal- rü Feridun Baykal, kooperatifin | — Halkevleri Iktidar partisinin bi- mamıştır. Nasıl iktidar - partisinda rer klübü halinde bulunuyor; İktis taraftarlıkta münakaşasız bir bağları çalızmalarına dalr bir. Çok aç y a rtisine dahil bulunmiyanlar, ma varsa muhaliflerde de buna mâ, sonra bulunduktan bildirmiştir. heyeti Bi küs olarak iktidar partisi siyaseting karşı bir uzak durma taassubu vari dir. Halkı, / Halk Partisine - değilsg bilo Halkevine olsun çekebilmek İçir Jkendilerini bu evlerde tamamon yas İbancı gibi görüyorlar. —Çünkü - bazı 1- | partizanlardaki sektor ruh, - onların Mu | samimi bir tebessümle kabulüne mânl akiben idare ilmiş, Recep - Çölbaşı Blkret Bvd, C özipek, Va İnin siyasi şubeleri halinde - kaldıkca dediğimiz Bibi Halkevtorine | yalnız BAA BaR ? çerçevesini değiştirmeğe İmkân ola- kültürel bir şekil verır. kle ol hap Mertkan, İürle Özerler : mıyacaktır. Meselâ — partinin — sayılı ULU giln'şlerdir. İşahsiyetlerinden biri propaganda içim