2 Ocak 1949 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 5

OCAK 1949 YAZAN: Eski bir politikacı: . No: 10 Müderrisler Meciisinin toplantısı çok heyecanlı ve münakaşalı olmuştu Artık Ali Kemal isminde bir, hoca değil, bir vatandaş bile ta- nımıyacağız. — Sabrımızın kefa- Teti uhdemizde sebat olacaktır. Cenabı Hak şahid olsun!..» - 'Bu uzun ve ağır cümlelerle dolu ithamname şu - satırlarla nihayet buluyor: ğ <Yaptığımız siyaset değil mil liyettir. Bu ise bir Darülfünun- Ju gencin en sarih ve mukaddes hakkıdır. Bu beş şahsın zaman zaman yaptıkları affedilmez ha tüların zehirini ruhumuzda her an hissettiğimiz içindir ki şim- di içimizde vazifemizi yapmış ol maktan mütevellit bir. vicdan istirahati var!>. 1Ş | Şimdi gelelim - müderrisler meclisinin içtimana: Edebiyat, fen, tıb, hukuk fakülteleri tale belerile eczacı ve dişci mekteb- lerinden ve mülkiyelilerden iki bino yakın genç, Zeyneb Hanım konağını, koridorları ve bahçeyi doldurmuştur. Meclisi müderri- Bin böyle bir hava içinde İsmail Hakkı beyin reisliği altında top Janıyor. Celsede felsefe şubesi hocalarından İzmirli İsmail Hakkı, Ahmed Naim, Riza Tev- fik, Mehmed İzzet, Şekib, Meh- 'med Emin (Tekel Bakanı), Ali Haydar, Necmeddin Sadak (Dı- gişleri Bakanı), tarih şubes den Şemseddin (Günaltay), Ah- med Refik, Ali Reşad, Ali Ke- mal, Behcet, Fazıl Nazmi bey- ler ve Avram Galanti efendi, edebiyattan Köprülüzade Fuad, Cenab Şehabeddin, Hüseyin Dâ- nış, Yusuf Şerif, Yahya Kemal, Ferid beyler ve Barsamyan e- fendi hazır bulunmaktadır. be ithamnamesi okunduktan Sonra Ali Kemal bey ve onua ardından Barsamyan efendi söz alarak kendilerini müdafaa edi- yorlar ve talebenin bir takım gizli maksadlara ve siyaseti let edildiğini ileri sürüyorlar. Görüşmeler o kadar heyecanlı ve serttir ki talebe, içeride ko- pan fırtınayı, koridordan dinli- yebilmektedir. Nihayet müzake Treye on dakika için ara verili- 'yor. Bu sırada Riza Tevfik ve Hüseyin Dâniş beyler çantala- Tını alarak Darülfünunu terkedi yorlar. Ali Kemal ve Cenab Şe- habeddin beyle Barsamyan di başka bir odaya çekilip (i ti celseye iştirâk etmiyerek met lisin kararını bekliyorlar, Toplantı akşamın geç saatle- Tine kadar devam ediyor ve is- tenmiyen müderrislerin gıyabın da kararını veriyor. - Edebiyat fakültesi profesörler meclisi, ta lebeyi giriştikleri işte ve işledik leri şeylerde haksız bulmakta- dır. Yalnız Riza Tevfik ve Hüse yin Dâniş beyler talebenin bu tarz hareketini ağır ve teessüfe 'an bularâk kendiliklerinden ifa ettikleri için istifalarının kabulüne, ve diğer üç müderri- Bin istifaya dâveti için hiç bir Bebeb mevcud olmadığı kanaa- tine varıyorlar. Bu suretle mı lisi müderrisin diğer üç müder- risin derslerine devamını karar altına almış, Yalnız Barsamyan efendinin <Torlakyan» ke mesi esnasındaki ifadesinin mah kemeden getirterek tetkinini de ayrıca kararlaştırmıştır. Karar suretinde <«Ali Kemal ve Cenab Şehabeddin» — beyler hakkında talebe ithampamesin- de ancak «Kanaatı sigesiyeleri mevzuubahis edildiğinden bu. nun tedrisata tı olamıyaca- ği da» belirtilmektedir. Fakülte reisi, talebe mümes- gillerini çağırarak kararı aynen okuyor ve buna ittiba' etmeleri- ni tavsiye ediyor; aksi halde kendileri için vahim neticeler doğacağını da İlâve ediyor. Meclisin bu kararı yalnız e- debiyat medresesi talebesi ara- sında değil, diğer fakülteler ve bütün yüksek mektebler genç- liği arasında kıyametler kopma- gına vesile oldu. Beş müderris- ten yalnız ikisinin istifası tale- beyi tatmin etmediğinden, diğer üç hoca da çekilinceye kadar derslere girmemeğe edebiyatçı- lar tekrar karar veriyor. Bir Bgün sonra fen fakültesi, onun ardından tıb ve hukuk fakülte- leri talebeleri de, üç müderris atılmadıkca derslere girmiyecek Iğrini ilân ediyorlar. Artık ders lere boykot kararları, çorap sö- || ü gibi birbirini takib etmek- tedir. Kadirgada büyük bir b naya yerleşmiş bulunan eczacı ve dişci mektebleri talebeleri de greve iştirâk ediyorlar. Ardın- dan baytar ve ticaret mektebi Glileri talebeleri, ertesi gün mül ye mektebi ve mühendis mek- lisi gençliği, ziraat ve or- tebi man mektebleri talebeleri, kap- ebile ticareti bahriye talebe cemiyetleri de birer beyanname neşrederek dersleri tatil ediyorlar ve talebe mümessillerinin imzalarını taşı- yan birer ariza ile Darülfünun divânının meseleye derhal el ko yarak iştenmiyen hocaların Da- lfünundan uzaklaştırılmaları- nı istiyorlar. İstanbulda ve bütün Türkiye tarihinde ilk defa böyle bir hâ- dise ile karşılaşılıyordu. Bütün yüksek tedrisat müesseseleri ka pılarını kapamış ve on binden fazla genç, kitablarını kapıya- Tâk sokaklara dökülmüştü. (Devamı var) Biga kaymakamının bir mektubu Gazetemizin 22-12-048 tarihli sa- yısının yürd haberleri”“ sütununda (Sinekci bucak anüdurünün marif, ti) başlıklı yazıya cevab veren Bi- ga kaymakamı hâdiseyi şöyle izah etmektedir: €Demetokada dört ö Bir tanesi bekâr olduğundan k dışı öğretmen evinde oturmak memiştir. Evin sahibi öğretmen düğünden ev boş kalmıştı. Bu harab olmaktan — kurtarmak le ili milli eğitim müdürü- nün şahs? ricası ve kaymakamlığın muvafakati ve köy sandığına muay- yen bir kira — vermek ve yeniden öğretmen tayin edildiği takdirde e- | vi tahliye şartiylo bucak müdür nün bu evde oturmasına müsaaı etmekten ibaret bulunmuştur.> TÜRKİYE iŞ BANKASI Tasarruf Hesapları için hazırlanan 1949 İkramiye Plânı nın ciususiyetleri 1 — Yılda altı kegide: 1 MART, 21 NİSAN, 1 HA- ZİRAN, 5 AĞUSTOS, 1 KASIM, 1 ARALIK, süş NİSAN çekiliği yalnız ÇOCUK henaplarına, 1 KA- SIM çekilişi yalnız KİZ ve K ADIN hesanlarır« tahsis edilmişt tir. " 2 — Mart, Haziran, Ağustos, Kasını Aralık Keşide- erine birer güzel EV ve birer ARSA ile dolgur: para ik- Tamiye'eri ko 8 V LİRA bakıyeli Çocuk ve Kadı kendilerine tahsis olunan özel keşidelerdan ba, keşidelerden de fayo: 4 — 150 Lira bakıyeli hes: ra Lumarası ile katılacaklardır. Hesapl DAN fazla olan!ar her 500 Lira için numaras: alacı onmuştur. hesapları, şka diğer acaklardır. aplar, keşidelere birer Ku- ında 150 LİRA- ayrı bir Kura aklardır. ——— —— 1949 IÇIN, TASARRUF HESAR IKRAMİYELERİNDEN FAYDALANMAK ŞİMDİDEN 150 LİRAYA YÜKSELTİNİZ: Türkiye Iş BINIZDARİ PARAYI I Bamnkası ——H——” FRANKENTAL MATBAA MAKİNELERİ FABRİKASI ALİYETİNE BAŞLAMIŞTIR! 3852 sm. ebadında tam otomatik, saatle 4500 baskı yapan makine derhal teslim edilir 71102 sm. ve diğer boylar düz matbaa makineleri kısa bir zamanda teslimi mümkün dür. Müracaat yeri: A. C. Caino Yeşil DİREK EMİN BEY 12 P. K. 162 Telefon 20676 Trğ ZİRAAT BANKASI 1949 *Yılında vadesiz tasarruf hesaplarına verilecek ikramiye tutarı 300.000 1liradır Çekilişler: 28 Şubat © 30 Mayıs © 31 Ağustos e 30 Aralık Her çekilişte: ikramiyelerden başka 25.000, 461i 10.000, bulan ŞANSINIZ VARSA İSTEDİĞİNİZ EŞYAYI almak elinizde liradan fazla bakiyı ıpıninç.'u NU A A DÜ BAAT T SARNN 4Y ULAÂFo PD SYULÂF EZMESİ AMAD ZBUĞDAY İRMİĞİ AA AAA OK KOCLLR A NAAI #OŞEKERLİCOCUK MAMASI YERDEKİ Ş olacaktır, 100 liralık bir vadesiz tasarruf hesabı â olanlar her 500 lira için ayrı kur'a numarası Bunun ARSAYI, için, 5.000 İilralık ikramiyeler vardır. BEGENDİGİNİZ çekirişlerden bir ay evvel açtırmak kâtidir. Hesaplarında 100 / Ş NECiN, AÖ N AAA Hahud Sdleğ İPİRİNÇUNU! : alırlar. PİRİNÇ v: Adresi UNLARI Yavrulata Üzüntüsüz Yedirilen Yegâne Sıhhat Gıdasıdır İst! Rızapaşa Yokuşu Şark Han Tet HUBUBAT 24766 Felsefe-i târih bahisleri Korkak bir vezir nümunesi — Baş tarafı 2 ncide — karar vermişti. Kendi canından pek korkuyordu!. Naimâ, tarihinin dördüncü cildinde bir hikâye naklediyor ki, bu bahsimiz için pek kımyet- li bir vesika olduğu için, o Cil- din yüz doksan dördüncü sayfa- #'ndan aynen buraya nakledi- yorum. Fakat bugünkü lisanımı- za o sözleri tercüme etmiye lü- zum gördüm. Kazasker Abdur- rahim Efendi meşhur Kâtib Çe- lebi ile bir gün yalnızca konu- şuyorlarmış. (Bu Abdurrahim Efendi sonraları Şeyhülislâm 0- lup da Deli Sultan İbrahimin hal'ine fetva verip padişahı boğ duran adamdır.) (Bir gün Abdurrahim Efendi, Kâtib Çelebiye demiş ki, padi- sahımızın böyle garib işler yap- masına ve mizacının her an de- ğişmesine ve acaib hallerine se- beb, mahud Sultanzade Mehwned Paşadır» Zira gayet müdahin 1- di. Kara Mustafa Paşanın kat- linden sonra can korkusuna düş mekle Müdahinliği ©o dereceye vardırdı ki zihni boş olan pa- şah bile bu adamın mahiyeti- ni anladı ve ona bir gün bu mü- Gahenesinin sebebini öğrenmek için dedi ki: (Lalam Mustafa Paşa bana bazı bazı itiraz eder- di ve bu iş makuldür derdi, Senden hiç onun gibi bir söz i- şitmedim ve sâdır olmadı. Bü- 'tün sözlerin (Emir böyle buyur €u) demek kaidesine mebni ol- ün aslı nedir? Deyincc, vezir. Mehmed Paşa, padişaha Şu fâsid, yâni yanlış akik yutturdu ve dedi ki: (Siz, Yüzünün halifesi olmak münase- betiyle Allahın gölgesisiniz. Si- zin — (münevver yâni aydın) clan vicdanınızdan geçen hâtı- raların ve fikirlerin hepsi de Allahın ilhamıdır. Kavlen ve fü- len sizden lüzumsuz bir şey ve bir hata sâdır olmaz ki itiraza mecal olsun? Sureti zâhirede akla mugayir görünen bazı hal- ler zuhur ederse - elbet onların Dabkovic ve Ski. VAPUR İLANLARI Stayto Line Şimali Amerika munzam hattı S/S Hav 5-7 - Ocak - bi9 Transmarin İsveç vapur Kumpanyası S/S GUDRUN 1 Ocak 1949 m/5S BECKY 10-12 Ocak 1949 Hamburg, Anvers, ve Roter- 1 kabul eder. Fazla tafsilât almak için Galata eski yolcu salonu karşısında Frank han 3.cü kata müracaat. Tel; 44707/8 altında bazı gizli hikmet vatdır ki bize malüm değildir. Onun i- çin inkâr veyahud reddetmiye cesaret edemem.) demekle pa- dişahla alay etmiş (Naimâ s: Falına gülmüş tâbirini kullan- mış) ve safderun padişah dahi bu sözleri hakikate hamledip o itikada bağlanmış (yâni Papa gibi layuhti olduğuna inanmış.) Ondan sonra da kendisine ya- kın bulunan bazı kimseler, pek beğenilmiyen hallerine itiraz et- tikçe: (Sizin sözünüz garazdır. Bana lalam öyle öğretti ki hen- deri hata sâdır olmaz. Benden zuhur eden şeylerde bir gizli hikmet vardır, siz bilmezsiniz.) demeğe başladı. Mehmed Paşa bu müdahaneyi yâptıktan “son- Ta demiş ki, bir kaç vezir ittifak ile ölmeyi ihtiyar edip bu ukde- nin izalesine sâ'y ederlerse ih- timaldir ki padişah bu huyun- dan vazgeçer ve illâ memul de- ğildir ki bir hal ile ıslah oluna- bilsin!) Burada müverrih, babasından işitmiş olduğu bir mühim vaka- yı da ilâve ediyor: (Pederi aziz naklederdi: Meh- med Paşanın müdahenede ifra- tından dolayı, Sultan İbrahim bir padişaha lâyık olmuyan ta- vırlarını o kadar arttırmış idi ki, sadrâzam Mehmed Paşa be- ni davet edip kendi kendimize tütün içmekle meşgul iken bir (hattı hümayun) çıkarıp üzeri- me attı. Kendisine padişah şu sözlerle hitab etmiş imiş (Bre mütevelli yapılı (ko- deş?!), bre karpuz kıyafetli (püzevenk) ve daha irz ve na- musu terzil edecek nice çirkin sözlerle hitabederek şu sözleri de ilâve etmiş: (Ecdadım Medi- neye bu kadar cevahir ve emval göndermişler. Adam gönderip o- rada bulunan malların ve cev: hirin hepsini getirtmelisin, yok- sa senin derini soyup içine sa- man doldurmayı kararlaştırmı- şımdır. Bunu böylece bilesin!.) diye yazmış!.. Zavallı korkak sadrâzam, kendisinin de Sultan- zade olduğunu düşünmeyip ağ- hıyarak gu sözleri ilâve etmiş: (İşte bir alay Rus ve lehli y ni Polonyalı ve Macar ve frenk keferesinin kızları olan aklı kı- halayıkların teşvikiyle böyle giddetli bir. güçlüğe uğradım. Benim halim sonunda ne ola- caktır?!.) Diye şikâ, ladı. Siz ne cevab verdi dim. Ferman padişahımındır. Şimdilik Girid işiyle meşgulüm, Sadaretten azledilip Me- . Fa- Gem dine meselesini unutturmu kat nazü nimet içinde büyümüş bir adam olduğundan kışın Gi- rid seferine dayanamayıp gider gitmez ölmüş ve cenazesini İs- tanbula getirmişler. Anlaşılıyor ki Padişahın o ke- fere kızları ile zevk ve safasına hazineler dayanamadığından do- layı —yine o kızların teşvikiy- le— peygamberimizin mezarımı soymak için sadrâzama emir ver mi Kabahat kimde?.. |Yeni neşriyat: AİLE muasının — kış sayısı SAYFA: $ PAZAR — 2/1/104 8.28 Açılış ve program. — 3.30 M. S. Ayarı, — 8.30 Haberler, — EA5 Müzik, — 9.15 Müzik: Dinlo- yici istekleri (Pl.) — 10.00 Mü; Amatör saati 11,25 Müzik — 11.45 Müzik 'tan Sesler, — 12.30 Müzik — 11.00 Temsil, — Yurt Şarkı- lar, — 13,00 M. 8. ayarı — 12.00 Haberler, — 13.15 Mü: 4 Öğle gazetesi — 1345 M 14.00 Kapanış. 17.58 Açılış ve program, — 18.00 M. 8. Aşarı, — 18.00 Müzik, — 1845 Müzik : Şarkılar, — 19.00 M 8. Ayarı, — 19.00 Haberler, — 1915 Geçmişlte Bugün, — 19.2) Müzik: İace saz, — 2015 Pazar Bazetesi, — 20.30 Müzik: Karışız garkılar, — 21.15 Müzik, — 2200 Konuşma, — 22.20 Müzil 45 M. 5. Ayarı, — 2245 Haberler, —— n ve kapanış. BULMACA H03 dibik A 8.0 z BĞ d00 c SOLDAN SAĞA: 1 — Saliseden başlıyarak rütbei hâlâya kadar kişinin rütbesi arttık- ca hicabı azalır, böyle ikn 66 derecatı namus, var geride vüzerada ne kalır? heccav şair, 2 - Terslen ilüve et, go çici, 3 - Bir kazamız, 4 - Hantiyet ve rahmetten rüsum alan, sonuna R ile gündüz, 5 - Conuna A ile b işe erbabını bul mânâsına emir i! 6 - İki harf, silmek, hazfet- 1 edilir- diyen Resim, çizgi, bir nebi, 8 - Ocak, Aralık köylü an jamma Nisana öyle diyor, 9 mişor Mu- ini zalimin dünyada erbabı dena- ettir, köpektir zevk —alan sayy bi insafa hizmetten diyen vatan ş: iri sonuna L ile. YUKARIDAN AŞAĞIY 1 — Bizo Kamuselilâm çok eserler hediye eden ve adı Sami olan bir ilim adamınuz. 2 - Sonuna T ile Yeni Sabahda ma- ceralarını anlatan bir pehlivan. 3 - Kudretlinin başındaki dikenli, mü- cevherli takke, zehirli bir yel. 4 - Köşlüyo öyle dedim anlamadı. Ha- kikat dedim anladı. 5 - Kendimize aid olanı öpemediğimiz vücud aksa- mından. 6 - Bir kamış düdük. 7 < Bayrak, tersten P ilo bize görünmi yenlerin güzeli. 8 - Diğer zenginle rimizin belki akıl hastası telâkti etlikleri yoksullara —yardım eden bir zenginimiz ve meinlekelin co bi bir 'yüz ağartan en büyük oteli, hibi. 9 - Bazen erbabı namusun il- 1 namus yoksulla- Evvelk” Bulmacasın Halleditmiş Şekli S üK MA 81L . B ALRSEĞE ISTANBU! BELEDİYESİ SEHİR TİYATROLARI w DRAM KISMI İN “su akçam saat ) DrAlii 26 de <Ruybins> YAZAN: VİKTOR HÜGO TÜRKÇESİ 8. E. Siyavüşgi NLNT Tereron £ azüsr KOMEDİ KISMI PAYDOS YAZAN: Cevad Fehmi Başkut 'Telefon : 40409 Dramda: Salı (Talebo Temsili) Sant 19 da; Pazar günleri anat 15 de matine. Cumartesi ve Çarşamba günleri aaat 14 de Çocuk Tiyatros —— | Yeni Sabah || | İLÂN FIATLARI | Ki | Başlık maktu elarak 1300 | 1 inci sayfa, santimi — 500 #a CeR > — 406 Bt d il » — 300 NB ci Do GN Be a BŞN N SAHİBİ: SAFAEDDİN. KILIÇLIOĞLU Neşriyatı Falen idare Edev REŞAT FEYZİ YÜZÜNCÜ Dizildiği yer: «YEN! SABAH» Mürettibhanasi Basıldığı yer: «Son Celgraf> Matbaası