3 Ağustos 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

3 Ağustos 1941 4 üncü Yıl - No. 116 The Times' n GİT : makalesi Bizce esaslı nokta şadar: Düngada öir yendarma kuv- vetine lürum varsa küçük devletlerin eşkiyalığına kar- şı değil asıl büyük devlet- lerin tahakküm istilâ hırslarına karşı bir jandar- ma teşkilâtına ihtiyaç vardır. e G at Hüseyin Cahid YALÇIN ve ün gazetelerde The Times in çok mühim bir maka- lesinden ufak bir hülâsa Fdük. Bütün cihanı alâkadar edebilecek mahiyette bir yazının biraz daha etraflı ve tam bir| surette memleketimize gelmesi | pek temenniye şayan idi. Hele gazetelerimizde bermutad — mü- rettip sehivleri ile anlaşılmaz bir hale sokulması cidden teessüf edilecek bir noksandır. Makale “Şarki,, Avrupadan bahseder-! ken bizim gazetelerimizde “mer- kezi,, Avrupaya taallük etti- rilmiştir. Bunu ancak Beyoğlu gazetelerinde Fransızca metnini okuduğum zaman anlayabildim . Ayni tereddüd ve mübhemiyet içinde kalmış olabilecek okuyu- cularıma ufak bir hizmet olmak | üzere telgrafı Fransızca İstan- bül gazetesinden naklen burava âynen tercüme edeceğim: “Harpten sonraki Avrupa ve bu Avrupada yapılacak teşki- lâtta Rusya ile Amerikanın oy- nayacakları rol, bu sabah “Ti- mes,, gazetesinin başmakalesine mevzu teşkil ediyor. “Sulh ve kudret,, ünvanını taşıyan bu makale mevcut kuv- vetler tarafından zorla kabul ettirilecek nihai bir tesviye tar- zı tavsiye ediyor ve Şarki Av- rupada teşkilât yapacak bir milletin lüzum ve zaruretini gö- ze çarptırıyor. . ALMAN-RUS HARBİ Berlin bildiriyor: Kief'de kat'i bir meydan muharebesi Rus ordusuna ye- niden büyük mik- | yasda zayiat Taymisin mütaleasına göre, Birleşik Devletlerin gittikçe faal | bir hale gelen rolü ve Rusyanın | Hitlerizm aleyhindeki mücade- leye doğrudan doğruya iştirâki harp sonrası Avrupası üzerin- verdirildi Berlin, 2 (a.a.) — Alman or-| duları başkumandanlığının teb- liği: #Sonu sayfa 3 sütun B de) a| Pek yakında Leningrad ve Kief'in düşmesi bekleniyor Askeri harekât Almanya lehin- de iyileşiyor Berlin, 2 (a.a.) — Anadolu a- jansının hususi muhabiri bildi- riyor: Son 24 saat içinde askeri va- ziyette hissedilir bir iyilik mü- şahede edilmiştir. Leningrad ve Kiefin düştüğünü bildiren | fevkalâde tebliğlere intizar e- dilmektedir . de kat'i bir nüfuz icra etmeğe namzettir. Gazete, kudret realiteleri zerine mülesses olmadıkça hiç bir”sulhun devamlı olamıyaca - ğı ve lüzumu hissedilen ilk şar- tın Almanyayı cürümlerine tek- | rar başlamaktan men için bir | takım askeri tedbirler ittihaz et- mekten ibaret bulunduğu müta- leasındadır. Birleşik Devletlerin rolüne birinci derecede ehemmı-ş yet izafe eden şey işte bu şart-| istanbul Mebusları Bu sene de muhtelif ka- zalarda halkın dilekle- rini dinleyecekler Her sene olduğu gibi bu sene- de İstanbul mebusları toplu bir tır. Avrupanın nihaf surette tan- zimi hakkındaki siyasetlerini tayin hususunda Birleşik Dev- letlerle Büyük Britanyanın ve- cibelerini hiç bir şey değiştir- miyecektir. —Bunlar mer'iyet mevkünde bulunan tesviye tar- zını idame hususunda gayret sarfetmeğe, tecrübelerden aldık- ları ders dolayısiyle hazır bu- lunacaklardır. Şimdiki harbin sonunda Av- rupanın tanzimi saati hulül et- tiği zaman, İngiltere ile Birle- k Amerikanın devlet adami rı ve halkları kendi kendilerine büyük bir itina ile şu suali irat etmelidirler: Tavsiye edilen ted- birleri ve hele bu tedbirler kud- retli milletler tarafından gönül rizasiyle kabul edilmemiş oldu- ğu takdirde, müteakib seneler- de mer'iyet mevkünde tutabil -| mek için icap eden kudret dere- | cesi ne olmalıdır? Kezalik ge- rek kendileri, gerek halkları bu kudreti temine ne şartlar dahi- linde mütemayil bulunacaklar- dir? | Times gazetesi Şarki Avru -| pada bir sevk ve id areke- tinin mevcudiyeti küçük mem-| leketlerin hayrı namına pek |: zumlu ve esaslı olduğunu be, ettikten sonra bu sevk ve idare âhiyetinin ancak Almanya yahut Rusyaya ait olabilece ni söylüyor. Çünkü ne İngiltere, ne Birleşik Devletler bu havali- de hâkim bir nüfuz ve tesir ic- ra etmeğe hevesli değildirler. Diğer taraftan İngiliz, Rus ve Amerika menfaatlerinin Avrupada Rus nüfuzunun man nüfuzu tarafından küs uğratılmaması icap ettiği Al- a de güphe götürmez bir keyfiyettir. Gazetenin fikrince, istikbal deki harp ve sulh meselesi Av- Şarki | halde şehrimizin her kazasına giderek halkın dileklerini dinle- yeceklerdir. Öğrendiğimize göre meclisin pazartesi günü başlıyacak olan Ağustos ayı toplantılarının s0- nunda mebuslarımız nbula gelerek evvelâ partide bir top- lantı yapacaklardır. Bu toplantı da mebusların geçen sene halka yaptıkları temaslar neticesinde elde edilerek belediye ve vilâye- te bildirilen bazı dileklerin tat - bikleri meselesi mevzuu bahse- dilecektir. Bu toplantıya diye reisi doktor la belediye ve vilâyet erkânı da (Sonu sayfa 3 sütun 4 de) | Hava Seferleri api A İlk tayyare yarın s:bah şehrimizden Ankaraya hareket edecek Yarından itibaren İstanbul - Ankara - Adana hava seferleri şlayacaktır. Böylelikle İs - tanbuldan tayyare ile hareket e- den bir yolcu, Ankarada kısa bir tevakkufu — müteakip, ayni günde Adanaya cektir. İstanbuldan ilk rın 840 da hareket edecek, 10.40 da Ankaraya varacaktır. Ayni günde 15 ara kalkacak bir tayyare de 1 İstanbulda bulunacaktır. radan 15.30 da kal 5 de Adanaya vara- yareler Ank kacak 17 caktır. 8,30 da Adanadan kalkacak (Sonu-sahife 8 sütun T de) —— e a ni aa ada aa aa reramrnaman ae aa ae rupada Almanyanın mevkiini tayin meselesidir. Alman kud- reti öyle bir âmildir ki mağlü - biyet Gdolayısiyle muvakkaten ortadan kalkabilir. Fakat bü- yük bir tehlikeye düşülmeden bu u izale etmeğe, yahut kabul ve takdir etmemeğe imkân yok- tur. Maamafih, Almanyanın ceb ren parçalanmasının devam e- debilmesi muhtemel — değildir. Emniyet icaplarının Mr. da ,yani halâs olmuş Aln yı genişlemiş ve kuvvetlenmiş dünya çerçevesi içine sokmak suretiyle, tatmin edilebilmesi daha ihtimal dahilindedir. İşte Si hakkında müda - faa ettiği noktai nazar budur, Anlaşılıyor ki harpten sonra sulhu muh: darma kuvveti mektedir. Bu aradı rupadaki - devletle: mektep hocalığı, yahut mub: sırlık yapmak vazifesi Rusya- ya terkedilmek isteniyor. “ | tine ki Avrupa,, nın — hudutları dir ve “Rusya,, hangi Rusyadır? arını bilmiyo' azete nin kullandığı lisan ile sevk v idare -hareketi ( Action direc trice) ne mânayı haizdir? Bu- nun yalnız uslu oturmak, baş- ka bir millete tecavü mânasına gelmiyec dir Bizce esaslı nokta şudur Dünyada bir jandarma kuvve- lüzum va küçük dev letlerin eşkıyalığına karşı deği asıl büyük devletlerin tahakktim ve istilâ hırslarına karşı bir jan- | darma teşkilâtına ihtiyaç vardır. ne- Halbuki The Times üklerin tecavüzlerine karsı nasıl sed çe kileceğini hiç düşünmiyerek kü çüklerin sevk ve idarelerinden bahsediyor. Bu, hakikatte dün- yanın büyükle; fından pay laşılmasından bir mân: ifade etmez. Meseleyi uzun uzun düşünmek ve tahlil etmek ister. Onun için, tekrar bu avdet edeceğiz. Hüseyin Cahid YALÇIN mevzua varmış olabile tayyare ya- | JJALMAN -RUS —— HARBİ — Moskova bildiriyor Alman hücumları muvaffak olamıyor Rus mukabil taar- ruzlari bazı cephe- lerde iyi neticeler verdi | Moskova,2 (a.a.) — Bugün öğle üzeri neşredilen Sovyet askeri — tebliği Sonu sayfa 3 sütun 3 de)) Almanyanın lwleksikaya yaptığı tavsiye Amerika- da asabiyet uyandırdı Summer Velles'e göre bu: Aşikâr bir küstahlıktır Vaşington, 2 (a.a.) — M. Summer Welles, Mihver lehine faaliyette — bulunduklarından şüphe edilen cenubi Amerika | ticarethanelerinin kara listesi- ne karşı Meksikaya birleşik A- merikayı protesto etmesini tay- iye eden Almanyanın bu ha- | reketini “aşikâr bir küstahlık diye tavsif etmiştir. Almanyanın — tecavüzleriyle bir çok milletlerin hâkimiyetle- rini yapt irlatan M. Wel les demiştir ki: | Meksika veya | a bir memlekete| hâkimiyet haklarını müdafaa için ne yapması Jâzım geldiği| hakkında telkinlerde bulunması şikâr bir kü: ktır M. Welles, Meksikanın Alman yanın nasihatlerine ihtiyacı ol- madığını ilâve etmiştir, “Yeni İktisat Vekili işe başladı Ankara, 2 (Hususi) — 'Yeni | İktısat Vekilimiz Sırrı Day dün vazifesine mıştır. Sırrı Day Vekâlette, — vekâlet müdüranı | mı bürosuna davet ederek Ve- kâlete ait işler hakkında iza- hat almıştır. Te Sabık İktisat Vekili geldi İktısad Vekâletinden çekilen | Hüsnü Çakır, istirahat etmek maksadı ile dün Şşehrimize gel- miştir. Tahrandaki ıngi-r liz elçisi lran hükü- metıne bir nota verdi | İngiltere İranda bulunan Aimanların memlieketten çıkarılmasını istiyor — | Tahran, 2 (a.a.) D.NEB. bildiriyor: Tahrandaki İngiliz elçisi İran da bulunan Almanların mem - leketten - çıkarılmalarını - talep eden bir notayı İran hariciye nezaretine tevdi eylemiştir. Berlin, 2 (a.a.) — Deutsche Diplomatische Ünd Politisch Korresponddenz - gazetesi, Al- manların İrana güya entrikalar çevirdiklerine dair İngiliz pro- Sonu sayfa 3 sütun 3 de)) Doktor Göbbels 1 Göbbels diyor ki; “Zaferi Hitler ka- zanacak,, “Almanyanın ya- ratmak istediği iç- timai hareketten kimse şüphe edemez.,, Berlin, 2 (a.a.) — D. N. B. : Alman propaganda - nazırı | doktor Göbbels cuma günü nas- | yonal sosyalist içtimai muave- net teşkilâtının Almanyadaki | bütün mıntakalardan gelen mu- | rahhaslarını kabul etmiştir. Bu murahhaslar bir kaç gün de- vam edecek olan bir iş konfe - ransı münasebetile hâlen Ber- linde bulunmaktadır. Bu münasebetle irad ettiği bir hitabede doktor Göbbels “bugün kimsı Almanyanın ya- ratmak istediği içtimai hareket ten şüphe edemez,, demiştir. Alman milletinde bugün ken: diliğinden tezahür eden bu i timaf nizam şimdiden diğer mil- letleri teshir eden bir propagan | da mahiyetini kesbetmiştir. İDARE YERİ Nuruoııııınıye No. SA İstaribal “Igraf: YENİ SABAH İstanbul Yakında piya ve köylü Yeni buğday mahsulünün piyasaya gelmesi üzerine, hü- kümet bugün imal edllen yüz- de yetmiş buğday ve yüzde otuz nisbetinde arpalı ekmek tipinde tadilât yapmayı ka- rarlaştırmıştır. Hükümet yarından itibaren yalnız buğday unundan ek- Mek imaline müsaade edecek- tir. Bu haber halk arasında büyük bir memnuniyet uyan- dırmıştır. Yeni tip ekmek saf buğdaydan imal olunmakla beraber bu unun kepeği alın- mıyacağından renk- itibariyle biraz esmer ve köylü ekmeği | ekmeği lezze- tinde olacaktır TELEFON: 20795 Her yerde 5 Kıırıı.ğ Saf ugılayılan Ekmeİî saya çıkacaflîş lezzet ve renginde olacaktır. Yeni tip ekmek ununun randımanı yüzde 89 ile 91 a- rasında tesbit olunmuştur. Öğrendiğimize göre Tica- ret Vekâleti yeni tip un ima- line başlanması için Toprak Ofisine lâzım gelen talimatı vermiştir. Ofis yeni tip un imali için değirmenlerde lâzım gelen hazırlıkları yapmağa başla- mıştir. Bu hazırlıkların ta- mamlanması için bir kaç gün lük bir müddet lâzımgelmek- tedir. Bu itibarla şehrimizde yeni tip ekmek imali ancak çarşamba günü kabil olabile- eektir. Silivri Faciası Bir müddet evvel, Bulgaris-. tanın Varna limanında yükle- | diği musevi muhacirlerle Ak - denize giden, Uroguvay bandı- | ralı Salvador yelkenlisi Silivri açıklarında fırtınaya — tutula - rak kayalara bindirmiş ve par - çalanarak batmiştı. Kazadan sonra 203 musevi ile 3 sıhhiye mem ölümüne sebebiyet vermek suçundan ikin ci ağır cezaya verilen gemi kap- tanı Rus tebaası Viktor Yuna- nidisin muhakemesi dün bitiril- aniş, her ne kadar hattı hareke- tinde bir suçu olmadığı görül- müş ise de, klavuz kaptanın Rusyaya yapılacak Amerikan yardımı Roosevelt beyanatta bulundu Rusya icar ve iare kanunundan istifade edecek mi? Vaşington, 2 (a.a.) — Reisi- cümhur Roosevelt, gazeteciler toplantısında Sovyet Rusyanın icar ve iare kanunundan istifa- de eden memleketler arasında olmadığını ve bu kanunun Sov- yet Rusyaya da tatbik edilip dilmiyeceğini henüz - bilmediği- ni söylemişt M. Roosevelt şunları ilâve etmiştir Sovyet Rusyanın birleşik A- merikada yapacağı harp malze- mesi mübayaatını ödemek - kı biliyetine haiz olması buna bir sebep teşkil eder. Reisicümhur icar ve iare k: nununun ahkâmı mucibince ni kredilerin verilmesi için vu- Nazır bundan sonra zamanı- mızın büyük siyasi dolayısile nasyonal sosyalist iç-| timaf muavenet teşkilâtına dü- şen vazifeyi teferrüatiyle izah| | etmiştir. Nazır demiştir ki: | Alman milleti şimdiki harbi yaşama hakkını tanıtmak, iç-| timai nizamını ve bu suretle bü tün milletin mevcudiyet ve re - fahını müdafaa etmek için yap- mak mecburiyetinde olduğunu anlamaktadır. Bütün millet bu harbin gayesinin ne olduğunu Almanyanın bu harpte neler ka zanacağını biliyor. Ayni zaman da içinde bulunduğumuz tehli -| keyi, daha doğrusu hiç beklen- medik bir anda bolşevizm şark- ta Almanyanın üzerine çullan - dığı takdirde içinde bulunaca- ğımız tehlikeyi biliyor. Nazır sözlerini -şöyle bitir- mü Bu muazzam harpte zafer dâhi bir şef olan Führer Adolf Hitler emrindeki Alman — kuv-| vetleri tarafından kazanılacak- |tır. | Amerikaya geldiğini ku bulan talepler hakkında hali zarda Moskovada bulunan M. Harry Hopkinsin birleşik Ame-| avdetinden evvel hiç bir ğını söylemiştir. atör âfın — halloedil- miş olmasından dolayı memnu- niyetini izhar etmek suretiyle | beyanatına nihayet vermiştir. | M. Harriman Amerikada )— Ödünç kanununu memur M. Harriman be- ta bulunarak ödünç verme ve kiralama işleri idaresine iza- Jat vermek üzere İngiltereden ylemiştir. Beyaz Saraya giderek — Reisicümhura bir ra- por — tevdi etmiştir. Harriman bir kaç haftaya kadar İngilte- reye dönecektir. M. Harriman Kapdanı bulunduğu Salvator yelkenlisini kayalara| oturtarak 203 Musevinin ölümüne sebep olan Viktor Yunanidis mahküm oldu T tavsiyesini — tutmıyarak sahile - baştan kara etmediği için ken - disini 1sene müddetle ağır hapse 100 lira da para cezası- na mahküm etmiştir . İngiliz - Fin ünasebatı kesiliyor mu ? Londra,. 2 (a.a.) — Salâhi- yetli mahfillerde, Finlandiya | hükümetinin yapılan — tahkikat neticesinde Mihvere iltihâk et - meğe ve Almanya tarafından Büyük Britanya ile olan “diplo- matik münasebetlerini kesmeğe mecbur edilmesi çok büyük te- essürle karşılanmıştır. Zannedildiğine göre, Finlan- diyadaki Britanya menfaatle - riyle birleşik Amerika meşgul olacak, İngilteredeki Finlandi- 'a menfaatlerinin müdafaası sveçe tevdi edilecektir. ANANARARAAAAAAAAAAAARARAR gözazaman Her Sabah Meyva bolluğu İK karşısında koy"' ve şehirli Yurdumuz, hamdolsun, - bolluk ve bereket kaynağıdır. Türk top- raklarında her nevi mahsul meb- zülen yetişir. Çok sıcak İklim- lerde yetişen bir kaç mahsul müs- tesna, hiç bir cins meyva, cebze ve zahire yoktur ki mübarek va- tan topraklarında yetişmesin. Hele meyva Türk vatanında su- dan ucuzdur. Buna rağmen gehir- ler halkı, İstihsal parasız denecek ucuza satılan, o nefis Türk meyvalarını mintakalarında derecede ateş bahasına yerler. Pahalı yediğimize göre — bari verdiğimiz para köylü kardeşleri- mizin cebine girse, yine üzerinda fazla durmaz: — Üzümü ucuza almıyoruz am ma, hiç olmazsa cebimizden çıkan beş on kurüş mükabilinde köylü dayının yüzü — gülmüş oluyor! der belki haz bile duyardık. Halbuki biz şehirlerde meyvayı pahalı İstihlâk ettiğimizden dolayı nasıl söyleniyorsak köylü kardeş de Mmeyvasını ucuza satmak mec- buriyetinde kaldığından — dolayı © derece müştekidir. Demek oluyor Ki meyva bah- sinde asıl müstahsli fazla bir kâr , müstehlik fazla para veriyor ve bütün parayı da hakiki satıcı İle asil alıcı arasında tavassut vazifesi gören ya muta- temin edemiyor, vassıtlar topluyor, yahud da mey- va, İstihsal mıntakasından İstihlâk merkezlerine gelinceye kadar, faz- da nakil masrafı yükleniyor. Bu kör düğüm çözüldüğü gün köylünün de yüzü güler, şehirll de bol bol meyva yiyebilir. A. Cemaleddin SARAÇOĞLU