25 Ocak 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 2
| İnsan denilen mahlükun, ruhundaki göze görün- miyen, hesaba ve mu- hakemeye sığmıyan mefhumlara — ihtiyacı, midesinin vitamine tiyacı kadar kuv- vetli oluyor. Ram Mohan Roy, tâ on beş yaşında iken muhitinin yaşayış tarzını ve akidelerini kendisine yabancı bulmuş, Calcutta'dan kaçmış, bir hayli — dolaştıktan gonra Benares'de yerleşmiş, ora- da Hindu ülemasından hem San- ekrit lisanını hem de Hinduların mukaddes kitablarını esaslı bir gurette tetkik etmişti. Biraz son- ra Hindistana yavaş yavaş hâ- kim olan İngilizlerinŞarki - Hin- distan ticaret kumpanyasında kendisine bir iş bulmuş, biraz para kazanmış ve 1814 de Cal- cutta'ya dönerek orada yerıes- miştir. Brahma - Samaj cemiyetini 1815 de kurmuştur. Bugün hâlâ mevcud ve az çok Hündu âlemin- de müessir olan bu cemiyet o zamandanberi her reis değiştik- ge hüviyetini de az çok değiştir- miştir. Cemiyetin birinci — safhasına Ram Mohan Roy hâkimdir. O- nun devrinde cemiyete verilen kinci isim bu safhanın hususi-|ğ yetini tamamiyle ifade eder: “Dostlar cemiyeti,, . Bu devir' hem bir terkibdir, hem de daha; sonraki devirlere nisbeten çok aklidir. Bu terkibin merkezini Ram Mohan Roy, yüni Hindu- luk teşkil eder, bunun bir tarafı, Müslüman bir tarafı da Hıristi- yanlığın tesiri altındadır, ve bu suretle Müslümanlık, Hinduluk, Hiristiyamlık bir terkib içine girmiştir. Bu canlı müsellesin Müslüman tarafı vahdaniyetçi- liktir. Allah birdir, Allah hiç bir maddi rumuzla ifade edilemez, taş, resim, insan rumuzları Allahı- ifade küfürdür. Ram, Mohan Roy'un bundan başka, Hıristiyanlığı anlayışı ve tefsi- ri de tıpkı bir Müslümanınki gi- bidir. İsâ Allahın resulüdür, her hanki bir peygamber gibidir. Ba- zıları Calcutta'da bu devi, Unitarian christian church, yâ- ni vahdaniyetçi bir Hiristiyan killsenin teessüsünü Ram Mo - han Roy'un tesirine atfederler, dur ki unitarian yâni vahdaniyet- çi (1) Hiristiyan kiliseleri hem İngiltere hem de Amerikada e- gasen mevcuddur. Garib olarak mensubları ekseri ilim adamları- dir ve Müslümanlıkla en alâka- dâr, ve Müslümanlığa muhabbet besliyen bir zümredir. Ram Mohan Roy cemiyetinin Allah mefhümunu Müslümanlı- Za göre tesbit ettikten sonra, ahlâk mefhumunun bir. kısmını da Hiristiyanlıktan almıştır. Bu- nu müteakib Hindu cemaatinin zamanındaki kötü bulduğu âdet- lerine karşı kuvvetli bir cebhe almıştır. Dulları ateşte yakmak âdetine karşı ilk kudretle müca- dele eden Hindu Ram Mohan Roy'dur. Ve 1828 de dulları yak- mak âdetini cinayet telâkki e- derek ceza kanununa göre mü- cazat veren İngiliz idaresinin ABONE BEDELİ Türkiye — Ecnebi 1400 Krş. 2700 Krş. 760 » 1450 » 400 » —— 800 » 160 » 300 » 25 İkincikânun 1941 Cumartesi 27 Zilhicce 1359 121kincikânun 1356 Gün 25 Ay 1 Yıl: 941 — Kasım 79 SENELİK 6 AYLIK 3 AYLIK 1 AYLIK Güneş — Öğle — kindi 202 — 7T0 — 945 Ezani BABS — 1326 — 1601 — Vasati Akşam — Yatsı — İmsak 1200 — La5 — 1218 — Ezani 1817 1951 — 634 — Vasati DİKKAT «Yeni Sabaha a gönderllen yazılar ve evrak neşredilsin edilmesin iade olunmaz ve bunların kaybolmaların. dan döleyi hiç bir mesüliyet kabul edilmez, Whâ.—ai.._) Boall | - YAZAN : * HALİDE EDıB| No. 56—| fermanı bu cemiyetin neşriyat ve kudretli propagandasının bir aksülâmelidir denilebilir. Ram Mohan- -Roy, - bundan — sonra| Cuıı.e meselesine hücum etmiş- | . Fakat caste yâni sınıf ay-| rıLıgı meselesine hücumu nazari | kaldı. Hattâ kadın erkek müsa-| vatını tesis etmeğe çalışması da || büyük bir netice vermedi. Fakat | Hindular arasında taaddüdü zev | catı Aazalttı. Kadımın veraset | meselesinde erkekle müsavi ol- masını da temin edemedi. Fakat | bu bugün de Hindistanda henüz | toessüs etmiş değildir. — Ram- Mohan Roy'un en mühim mu - vaffakıyeti tahsil sahasında ol- du. Bugün dünyaca tanmmış 0-| lan, hattâ içinde ilim sahasında | Bir de Nobel mükâfatı kazanan | simaya malik olan Cakutta ü-| niversitesini bu adam tesis etti. | Ve garbin Hisdistana bir ıeıhte* olarak girişi bu üniversite sa -| yesinde oldu. Sırf bu vak'a Mo-| han Roy'un muvaffakıyet bilân-| çosu içinde hatırı sayılacak bir | başarma teşkil eder. (Arkam var) | İaşe teşkilatı fa- aliyete geçiyor. İaşe teşkilâtını organize et- mek üzere teşkil olunacak iaşe| umum müdürlüğü teşkilâtı ta-| mamlandıktan söhra İstanbul Limanda vesaiti nakliye güçlugu yarat yor Motör sahibleri tacir: ferden Uç misli fiyat istiyorlar AĞ Muhtelif sebeblerle limanımız| da çalışan motörlerin adedi a-. zalmış ve bu fırsatı ganimet bi- len motör sahipleri füzuli yere| bir vesaiti nakliye buhranı ya- ratmağa başlamışlardır. Bu mo- törcüler evvelce aldıkları nav- lun ücretlerini arttırarak müşte- rilerden birkaç misli fazla fiyat taleb etmekte ve akgi halde i$ kabul etmemektedirler. . İşinin bir an evvel bitmesâne bakan ta-| cirler bu taleblere ister istemez boyun eğmek mecburiyetin: kalmaktadırlar. Halbuki Müna- kalât Vekâleti limanda çalışan motörlerin ücret tarifelerini tes-| bit etmiştir. Liman idaresi bu vaziyet karşısında tarife harici hareket edecek motör sahibleri | hakkında şiddetli tedbirler alma | ğa karar vermiş ve tahkikata | başlamıştır. | —— | Gümüş 100 kuruşluk- | lar için 1 Şubat 941 den itibaren teda- vülden kaldırılacak olan 100 ku ruşluk gümüş liraların daha' şimdiden bazı müesseseler, hassa tramvay idaresi dan kabul edilmediği göl tedir. Bu hususta müşkülâta dü- çar olanların derhal polise mü- racaat ederek Türk ceza kanu- nunun hükümleri çerçevesinde parayı almaktan imtina edenler hakkında zabıt tutturmaları ve ellerindeki 100 kuruşluk liraları, | bilhassa tramvaylara, vapur ve tren gişelerine vermeleri lâzım- dır. N Gümrük ve İnhisarlar Vekilinin tedkikleri Şehrimizde bulunan Gümrük ve İnhisarlar Vekili Raif Kara- deniz dün İnhisarlar Umum Müdürlüğünde meşgul - olmuş - tur. Vekilin bugün İstanbul Gümrükler baş müdürlüğünde tetkikler yapması muhtemeldir. |e EOKUYUCU K DİYOR Kİ: |İKayseriden 12 günde gelen telgraf Aksaray Muradpaşa Corrah Ke- mal sokak 10 pumaralı evde oti ran karilerimizden Muzaffer Er- tenir dün, matbaamıza gelerek bize su garib vak'ayı anlattı «— 16/1/941 tarthinde İstanbul Fatih postahanesinden akrabala- rumdan biri Kayseriye cevablı bir telgraf çekti. Telgrafda mevmuu bahsedilen iş süratle hallolunma- sı Jâzım gelen bir mesele idi, Bu itibarla gelecek cevaba — merakla intizar ediyorduk, — Pukat bekle- diğimiz cevap ne ertesi gün, ne de daha ertesi gün gelmedi. Hattâ bir haftalık intizarımız da boşa çıktı. Biz artık cevabdan ümidi- mizi kestik ve telgrafla sorduğu- muz meseleyi menfi cihetinden alarak ona göre hareket ettik. Fakat cevabi tam 12 gün sonra Kayseriden telgraf gekdi. Bu tel- graf mevruu bahsedilen — mesele- nin müsbet şekilde hallblunduğu- nu yazıyordu. Bu vaziyet karşısın- da oldukça büyük bir Zarara uğ- radık, Vaziyeti Fatih posta müdü- ründen sorduk. Bize telgrafın ayan 7 sinde İstanbula geldiğini, fakat bayram dolayısile bize verilmesi- nin geciktiğini söyledi. gün devam etse bile bir telgrafın bu kadar geciktirilmesinin doğru olup olmadığını sordum. Bana ge- ne ayni cevabı verdi. Posta ve tel- Eraf idaremizin bu garib hareke- timi aldıkadarların nazarı dikkati- ne arzetmenizi.rica ederim. YENİ BSABAH — Vüziyet, posta telgraf idatemiz için hakikaten çok tecasür vericidir. Bu kabil hü- dişelerin bir daha tekerrür etme- mesi için lümumlu tedbirlerin alın- masını istiyor ve bekliyoruz. Karako müessesesi” ihtikâr yapmamış Sayın gazetenizin 21/1/1941 tarihli nüzhasında ticarethane- | mize atfedilen ihtikâra müteal- lik bir fıkrayı esefle okuduk. Mevzuu bahis sürahinin gerci mağazamızdan satın alınmışsa da, müşteri tarafından herhangi Bir fiyatla âhâra satılmasında ticarethanemizin bir güna dahli ve alâkasi olmadığından, şeref ve haysiyeti ticariyemize taal- lük eden bu hususun ehemmi - yetle tashihini'diler ve bu vesile, Sile saygılarımlı sunarız. YENİ SABAH — Mevzuu ba- | his ihtikâr ” hâdisesi hakkında Karako müessesesinin alâkası ol madığı anlaşılmıştır. Muhtekir| müesseseden aldığı cam eşyası- nı iki misli fiyatla satan İdeya isminde biridir. | Yanm milyon liralık paçavra depolarda çürüyor Harbden sonra memleketi- mizdeki çorap eskisi stokları ih- racat yapılamaması yüzünden mühim miktarda artmıştır. De- polarda biriken bu maddeler boş yere birçok yer işgal et- mekte ve çürüyüp gitmektedir. Her sene memlekete yarım mil- yon lira getiren bu maddelerin ihracatına müsaade edilmesi için bazı tacirler Vekâlete mü- racaatta bulunmuşlardır. Da- hildeki mensucat fabrikaları- mızın hiç birisi bu maddeleri is- timal etmediklerinden ihracata müsaade edileceği ümid edilmek tedir. MAARİFDE Tabiat bilgisi kitap- ları değiştiriliyor Maarif Vekâleti ilk okullarda okutulan tabiat bilgisi ders ki- taplarını yeniden yazdırmak ka- rarını vermişti. Bu hususda bir müddet evvel açılan müsabaka tamamlanmış ve muhtelif kimseler tarafından hazırlanan kitaplar Maarif Ve- kâletine gönderilmiştir. Vekâlet bu kitapları tetkik etmek ve için den en muvafık görülenini inti- hab etmek üzere bir komisyon teşkil etmeğe karar vermiştir. Komisyon her vilâyetten bu hususda gönderilecek bir müte- hassısdan müteşekkil bir ko- misyon tarafından teşekkül ede- cektir. Şehrimizde bu komis- yona gönderilecek mümesil bu- günlerde seçilecektir. YENİ SABAH AARETRTZRAKY OA C CU YD ADK KNN NNN G GS BAA TC TKBNDT AAA YENNEAPDE 1A &m%m:m — Münakalât Vekılm seyahat intıbaları (Bap tarafı 1 inci sayfada) varmakta olduğunu ve vazife-| darların bu ihtiyaçları telâfiye matuf tarzda gayretle çalışmak- ta olduklarını gördüm. Daha ilerisi için lâzım gelen yeni ta- limatı mahallerinde verdim.,, Atelye ve fabrikalarda “Şunu bilhassa kaydederim ki esasen iyi kurulmuş olan atel- yelerimiz yeni tedbirlerle gerek hafif ve gerekse yeniden imal denecek derevede ağır tamirleri yapmakta hayli hızlanmışlardır. Az zaman sonra atelyelerimiz normal tamir işleriyle meşgul o- lacak bir hale ermiş olacaklar- dar. Mühendislerimiz, ustaları- mız, işçilerimiz üstün bir vatan- severlik şuuru içinde ve göz ya- şartıcı bir gayretle çalışmakta- dırlar. Denizyolları atelye ve fabri- kalarımız da her zorluğu yene- rek çok memnun edici bir ham- le ile çalışmaktadır. Bu iş yerle- rindeki geceli gündüzlü çalışan işçilerimizin iyi randiman vere- bilmeleri için esbabı istirahatle- rini daha iyi bir hale koyacak tedbirleri de almış ve almakta bulunmaktayız.,, Son su taşmalarının tahribatı * Münakalâ&t Vekilimiz bu tet - kik seyahatinde, bilhassa son haftalar içinde yer yer tahribat yapmış olan seylâb mıntakaları hakkında da şunlari söylemiş - tir: “Son Bu taşmaları en ziyade Trakyada, Balıkesirle Alaşehir arasındaki ada ve Aydın civarmdaki Âziziye tunelleri de- nen kısımlarda - olmuştu. Bu mıntakadaki tahribatın birinci safhası süratle “ikmal edilerek | münakale tesis edilmiş ve şim- | di bu tahribatın bıraktığı esaslı tamir safhasına geçilmiş bulun- Tdaktadır.,, Tahmil ve tahliye işleri İstanbul limanında — kesafet ,Peyda etmiş olan / tahmil ve tah “liye işlerini ayni zamanda ma-| kine ile görmek hususunda aldı- | ğımız kararlar kısmen ikmal e- | dilmiş ve kısmen de ikmal edil- mek üzere bulunmuştur. Bu sa- hada vesaitin tezyidi tedbiri de semerelerini vermeğe başlamış- tır, Günün ve ahvalin icabatından olarak ehemmiyet kesbetmiş o- | lan bazı istasyonların tahmil ve tahliyenin süratle yapılması ve münakalenin intizamla temini i- çin tevsii işlerine aid emirler vı rilmiş ve tatbikata geçilmişti Yeni plân ve projeler B. Cevdet Kerim İncedayı, Deniz ve Demiryolları münâk; le ihtiyaçları bakımından /bü- yük ehemmiyeti haiz olan liman tesisatı ve işletme işleri üzerin- de de şunları söylemiştir: “Bandırma ve İzmir limanla- rında uzak istikbalde göz önün- de tutularak gerek denizyolla- rı, gerek liman işletmesi ve ge- rekse demiryolları noktasından âhenkli, kolay ve verimli t ler vücude getirilme: uridir, | Beraberimizdeki — arkadaşlarla bu hususta tebellür ettirdiğ umumt noktai nazarları plânla- mak ve projelemek 'için icab e- den fen heyetini yakında maha lerine gönderceğim. Bu etüdl&- | rin sonunda imkân nisbetinde buralara yeni şekillerini verme- ğe başlıyacağız. Aydın istasyonu gittikçe bu- | radaki faaliyete kâfi gelmiyecek | halde olduğundan bu istasyon- | da icab eden tadil ve tevsi ted-| birlerinin alınması emri de rilmiştir. Bundan başka seyahatim için de bulunan mıntakalarda vek ve- | “Vatandaşlarımız vatanseverlik şuuru içinde gayretle çalışmaktadırlar,, leti ilgilendiren diğer işlerin de| ikmali hususu temin edilmiştir.,, Telefon işleri ve demiryolu | tesisatı: Münakalât Vekilimiz - telefon işlerimiz ve demiryolu vesaiti' - | miz hakkında da demiştir ki: -| “Telefon şebekesi mevcud şe- hirlerdeki telefon servisinin h)-W kemmülü ve şehirler arası mu- haberatının süratle daha iyi bir şekle getirilmesi ve bu meyan- | da İstanbul telefon işinin tevsli ve tamamen otomatikleştirilme- si ve daha tekemmülü için her tedbire baş vurmaktayız. Yakın- da semere veriti neticeler elde - deceğimizi ümid etmekteyim. Bugüne kadar harice sipariş vermiş olduğumuz demiryolu ve- saiti peyderpey gelmekte ve ser- vise girmektedir. Yeniden, ge- nişçe ve kısa zamanda teslim a- labileceğimiz siparişler vermek üzereyiz. Bunlar ve atelyeleri- mizin artan istihsalâtı nazarı dikkate alınınca alelumum nak- liyat hususunda evvelahır bir sıkıntıya düşmemiz mevzuubalıs Demir ve denizyolları atelye- lerimize aynı zamanda orta tah- sil derecesinde tahsil almış işçi yetiştirmek için kurulmuş olan çırak mekteplerimiz, bu husus- ta esaslı ve kıymetli birer nüve- dirler. Maarif Vekâletiyle de te- masa gelerek bunları daha ve- Timli ve tevsi edici safhaya koy- mak tedbirlerini almak üzere - yiz.,, Mühim - mikdarda idhalât eşyası geldi Dün limanımıza yeniden mü-| him miktarda ithalât eşyası gel- miştir. Bu meyanda iplikçilik makinesi, sellüloz, “kâğıd, asid| sulfrik, sanalin boya, Sargılık kâğıd, sun'f ipek ipliği; karton, mukavva, karpid; vernik, yazı makinesi ve aksamı, dökme de-| mir tel, sigara kâğıdı, toflanmıs| gamadris — Suriyeden — trenle kara biber, Hindistan — cevizi, çay gelmiştir. Buna Mmukabil 950 bin liralık ihracat yapılmış ve bu meyanda Almanyaya 350 / bin liralık tütün ve Macâristana da tiftik gönderilmiştir. | miyeti ve kooperatifinden harb- Harıçten ham | | kösele geldi Ayakkahı fiyatlarının | düşmesi bekleniyor di Bir müddet evvel İngiliz müs- temlekelerine siparişredilen ham köselelerden 39 ton Basra ta- rikiyle şehrimize gelmiştir. Bu köselelerin gelmesiyle yerli ku- ru sığır derilerinin fiyatlarında yüzde 5 - 10 mıktarında bir dü-| lük başlamıştır. Bu vaziyetin ayaldfabı fiyat- larına da tesir edeceği tahmin edilmektedir. Diğer taraftan fiyat mürakabe bürosu ayak- kabı satışları hakkındaki tedki- | katını genişletmektedir. Sümerbank, ayakkabıcılar ce- den evvelki senelere aid satış ve maliyet fiyatı raporlarını iste- miştir. Yapılacak kontroller — netice- Binde ayakkabı satışlarınm ıımrW mal vaziyete avdet edeceği ümid | edilmektedir. Genişletilecek caddeler Münakalât Vekâleti — paket postahanesi ve Sirkeci gar mey danı Civarında — münakale işle- rini kolayl buradaki köşeyi rek yıkmak üzere faaliyete geç- mişti. Öğrendiğimize göre — vekâlet bu işi tramvay idaresine bırak- mâk kararındadır. Vekâlet bu hususdaki kararını Tramvay İdaresine bildirmiştir. Bu karar derhal tatbik olunarak burada da istimlâkler yapılacak güzel bir meydan haline getirilecek - tir. Diğer taraftan Beşir Kemal Eczahanesi karşısındaki istim- | lâkler - tamamlanmaktadır. Bu- raşı derhal açılacaktır, Galatasaray — karakolunun yıkılması için de faaliyete geçil- ir. Karakol yıkıldıktan son ra yolun genişletilmesi - için bir | proje hazırlanmıştır. Diğer ta-| raftan karakolun karşısına isa- | böt eden -kisımda da binalar caddeyi daraltacak şekildedir.| Burada kısmi istimlüâkler yapı- larak cadde genişletilecektir. Dün polise ve Cümhuriyet Müddeiumumiliğine gayet ha; ret ve merhamet verici bir ih- bar vaki olmuş, müddeiumu- milik ve Emniyet Müdürlüğ vak'aya ehemmiyetle el ko rak tahkikata ba: Haber 'a- dir vak'a- ldığımıza göre şöyle olmuştur. İmrahor halesinden 15 sayılı evde otu- ran Kostantin kızı 20 da muhitin fettan kızlarından biridir kat geçenlerde birdenbire < dan kaybolmuş ve hasta ğu nihayet on gün evvel Katina düğü şayi olmuştur lar nanin cen: büyük bir matemle te merasiminde bu- mezarlı- yapıl- lunmuşlar ve Balıklı ğında tedfin merasimi mıştır Aradan çok geçmeden, yani dün müddeiumumiliğe bir ih- bar vaki olmuş bu meselede es- rarlı cihetlerin bulunduğu bil- dirilmiştir Kız oğlan kız imiş amma yedi aylık gebe çıkmış!. Bu ihbara göre Katina, he- nüz bâkire imiş. Fakat nasilsa ve nedense Meryem ana gibi kendi kendine karnı büyüyüp şişmiye başlamıştır. Bunun ü- zerine endişeye düşen ailesi Katinayı doktora muayene et- tirip gebe olduğunu anlamış- dır. mesele- ddedilen bu. ı i- retten kurtulmak için bir dok- tora kürtaj yaptırılmış ve za- Vallı kürtaj esnasında ölmüş- tür. Müddeiumumilik bu ihbarı le telâkki etmiş ve muavinlerden Edip tahkikata başlamıştır. Dün muavin E- dib ve Tıbbıadli doktorlarından Nuri, ve emniyet müdürlüğün- den gönderilen memurlar Ba- lıklı mezarlığına giderek Kati- nanın cesedini çıkarmışlar ve aldırmışlardır yapılacak otopsi le ve haysiyet kilsiz va ehemmiyı mol Morg ne- ticesini bir raporla müddeiumu- miliğe bildirecek ve buna göre adli takibata başlanacaktır. cede İlim Köşesi I| Prof. Sallh Murad Uzdilek Keşifler, ihtiralar —— Nebatlar ve azot muvazenesi 1877 senesinde Paris belediye- si Sehloesing ile Müntz'u mecra- ların tasfiyesi kimyasiyle tav- zif etmişti. Bunlar araştırmala- rında ameliyenin nitratlar te- gekküliyle alâkadar olduğunu görmüşlerdi. Mecralar hava muvacehesinde tebegir üzerin - den bati sür'atle aktığı zaman bir kaç gün değişmedikleri, bundan sonra nitratların tera- küm ettiği ve ondan “sonra da mecra sularının tâsfiye edildiği görülmüştür. Gerçi bu hâdise eski küherçile fabrikalarında da görülüyor idise de hiç kimse neden ameliyenin bir kaç gün dinlemeğe ihtiyaç gösterdi « ğini anlıyamamıştı. — Sehloe- sing ile Muntz küherçile teşek- külünü biyolojik sebeblere atfe- diyorlardı, çünkü kimyevi te- beddül için böyle günlerce sü- ren vakte lüzüum olmayıp bir kaç dakika kâfi geliyordu. Bun- dan sonra tebeşir üzerine klor- form serpmek suretiyle tecrübe yaptılar. Tasfiyenin durduğu görüldü. Bundan sönra klor- formu kaldırıp- tebeşir üzerine toprak döktüler. Bir müddet sonra azotlaşma faslı yeniden başladı. Tebeşir klorformla ba- yıltılmış bir hayvana benziyor- du. Bu bayılma esnasında oksi- jen alıyor ve karbon di oksidi dışarı veriyordu. Bunu gören Sehloesing tebeşir üzerinde canlı mayaların yaşadığına hükmetti. İşe karışan baktriyologlar top- rakta azotlu maddeleri dekom- poze eden bir takım organizm- leri keşfetmişlerse de hitratları hasıl eden organizmleri keşfede- memişlerdi. — Baktriyologların çoğunun faliyetleri muvaffakı- yetle neticelenmedi. Nihayet Pa- riste çalışan - Winogiodsky - is- mindeki genç bir Rus kimyage- ri kalâsik usullerden çıkarak mühim keşifte bulundu. Çiftlik gübresinden nitrat hasıl eden organizm artık keşfedilmiş ol- dü. Hellriegel “ile Wi —'ın 1888 de yapmış olduğu tecrü- beler havadan azot zapteden or- ganizmlerin keşfine sebeb oldu. Azotun pek âtıl bir eleman ol- masından dolayı keşfin e- hemmiyeti pek tü. Bu ke- şif şöyle olmuştur. Arpa gibi hububat âzot mürekkebatını havi olmıyan kumda öldükleri halde bezelye, fasulye, bakla ve yonca gibileri büyüyebiliyorlar. Bu tecrübe bu nebatların azot toplamak hususunda birer hu- susiyetleri olduğunu göstermez | mi? Lawes ile Gilbert 1860 da bu- na benzer tecrübeler yapmış- lardı, kumla yoncaları azot top layan organizmleri - tamamiyle öldürmek suretiyle sterlize et- tikleri zaman yoncaların da kum içinde nebatlar gibi öldükleri gö- rülmüştü. Basiller azotsuz kalıp zayıf düşünce yonca köklerinin ince tellerine nüfuz - ediyorlar. Köklerde nodül (küme) halinde bir kolonu teşkil etmek -üzere çoğalıp nebatın sapiyle geçini - yorlar. Fakat bunlar ayni za- manda topraktaki havadan azot çaldıkları gibi toprağın içinde karışık mahiyetteki azotlu mad- deleri de terkib ederek nebatı beslerler. Bu halde nebatı zayıf düşüren azotsuzluk bir taraftan azot husulüne ve nebatı takvi- yeye sebeb oluyor. | BELEDİYEDE | Grib salgını azalıyor On beş yirmi gündenberi şeh- rimizde salgın halinde devam e- den grip son günlerde azalmak üzeredir. Diğer tarafdan gene az mikyasda görülen kızamık kızıl vak'aları da mahsüs dere- azalmıştır. Dahiliye — Vekâleti 8se- ferberlik umum müdürü Dahiliye Vekâleti Seferberlik Umum Müdürü ayın 28 inci gü- nü şehrimize gelecektir. Sefer- berlik müdürü şehrimizde yapı- lacak alârm tecrübeleri için ve- kâletin bazı talimatını getirecek ve lârm tecrübeleri esnasında hrimizde yapılacak tecrübeleri v.ıkmdııı takib edecektir. Şehir dahilinde surlar Şehir dahilinde bulunan surla- rın ne şekilde muhafaza oluna- cağına dair şehircilik mütehas- sı Prost bir proje hazırlamakta: dır,
