8 Kasım 1940 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

Ü korTorMANE N vze Yenı Sabah GUNLUK SIYASİ HALK GAZETESİ Sovyetler - inkılâ- bının 23 üncü senei devriyesi MEZ Cat Şimdiye kadar cereyan e- den harb vekayli karşısında Sovyetler Birliği — tamamen sakit bir et muhafaza 'üir.vu.îlnt Kalinin yoldaşın son nutkun- da beyan edildiği veçhile Rus- ya lâkayd ve ihmalkâr değil- dür. Rüsyanın da Yakın Şark- ta hayati menfaatleri vardır. söyleyecek sözü vardır. Na- sıl ki Tuna komisyonunda ihmal edildiğini görür gör- mez sösini yükseltti ve komis- yona girdi. Yazan: Hüseyin Cahid YALÇIN | omşumuz — Sovyetler Cümhuriyetleri Birliği inkılâblarının 23 üncü Benei devriyesi bayramını ya- pıyor. Bu inkılâbın hatırasını | büyük bir memnuniyet ve ifti- | har ile alkışlamakta haklıdır- | lar. Çarlık Rusyasının k | bir heyulâyı andıran zalim ve gayıf hükümeti yerine şimdi | bütün dünyanın ciddi bir ehem miyet ve alâka ile karşıladığı | kuvvetli bir devlet mevki al- mıştır. Çarlık Rusyasının yıkılması hususunda büyük bir rol oyna- mış olan Türkler şimdi onun ye- Finde dost ve gayri mütearrız bir komşu görmekten pek mem nundurlar. Eski Rus otokrasisi | en insafsız bir emperyalizm ih- | tiraslariyle dolu olduğu için a- | gırlarca müddet Türk ve Rus milletleri arasında çok kanlı| harbler vukua geldi. Fakat biz kendi hesabımıza Rus milletine karşı hiçbir düşmanlık ve inti- kam hissi beslemediğimizi temin edebiliriz. Rusyada rejim değiş- tikten ve bolşevizm teessüs et- tikten sonra da Sovyetler Bir- liğinden dostluk tezahürlerinden başka bir şey görmedik. Kendi ideolojilerini dünyaya | neşretmek isteyen — komşuları- | mız için en birinci hedef emper- | yalist ve kapitalist büyük dev- letleri yıkmaktı. Bunun için, ilk merhale, ecnebi tahakkümü al- tında yaşayan memleketlerde milli hareketleri teşvik ve teşci ederek emperyalizmi ortadan kaldırmayı düşünüyorlar ve As- yada zulm ve tahakküm altın - daki milletlere karşı bu yardım politikasını takib ediyorlardı. Bunun içindir ki milli istiklâlini temin maksadiyle bütün Avru- paya karşı cidale kalkmış olan Türk milleti ilk yardımı, ilk dostluğu Sovyetler Birliğinden gördü. Zor ve kara günlerde te- essüs eden bu samimi münase- bet işte bundan dolayı bizlerin harici siyasetimizde en esaslı bir prensip teşkil etmiştir. Faşizm ve Nasyonal Sosya- lizm tehlikesi garb demokrasi-| leini olduğu kadar komünizmi | de en büyük bir düşman bilerek dünyayı tehdide başladığı za- man, garb demokrasileriyle te- dafii bir ittifakı düşünen Tür- kiye bu ittifakın hiçbir. zaman bizi Ruslarla muharib bir va- ziyete seyketmemesini — esaslı şart olarak ileri sürmüş ve müt- | tefiklerine kabul ettirmiştir. Ve- | kayi Türkiyenin bu siyasetinde ne kadar halis olduğunu isbat- tan geri kalmadı. Çünkü Sov- yetler Birliğine hücum etmek ve Rusyayı parçalamak isteyen Nasyonal Sosyalizm bu plâna İngilterenin yardımını elde ede- mediği için garb demokrasileri aleyhine dönmek — maksadiyle Bolşevik Rusya sında diz çöktükten — ve o dakikaya ka- dar müdafaa ettiği imanı inkâr | ettikten sonra Avrupa harbi başlayıp da İtalya da buna iş- tirak edince Türkiye, Sovyetler Birliği ile bir ihtilâf vaziyetine düşmemek için harb harici kal- makta devam etti. Milli Şefi- miz İsmet İnönünün geçen gün | Büyük Millet Meclisinde verdiği nutukta — muharib hiç birinin memleketimizde ka bir devlet aleyhinde hareket etmek üzere faaliyette bulunma- sına ve üsler tesiz etmesine mü- saade edilmiyeceğini sarih su- rette temin eylemesi Berlinde uydurulmuş mahud rivâyetlerin tekerrürüne imkân bırakmıya- Hüseyin Cahid YALÇIN (Sonu sayfa 8 sütun 3 de) | aflardan | Kalenin Sovyet politikasını izah etti Kalenin dediki: * Şimdiki enternasyo- nal vaziyet bize, cere- yan etmekte olan hâ- diselere alâkasız kal- mak hakkını vermez ,, ae Moskova, 7 (a.a.) — Yükse Sovyet Meclisi Riyaset! Divani Reisi Kalenin, Moskova şehri işçi mebusları " Sovyetinde, bü- yük teşrinievvel sosyalist ihti- | Hâlinin 23 -üncü yıldönmü hak- kında bir nutuk söylemiş ve ezcümle demiştir ki: W Finlandiya ile harb, bazı gay- retler sarfını mucib 'olmuştur. Tabiat kuvvetleri, tamamiyle Sovyet — kıtalarının aleyhinde | idi. Geçilmez ormanlar, batak- hklar, kalın kar tabakaları, bü- tün muharebe esnasında 40 de- receden aşağıya düşmiyen 50- B askeri tekniğimizin tam ğuk, tatbikini sektedar etmiştir. Fa- kıtaları, İngilizler Af- rikada bir mevki aldılar Cebelüttarık geçilmez hale getirildi, İngilizler Ro mayı açık şehir olarak tanımıyarak bombar- dıman edecekler Hai Kahire, 7 (a.a.) — İngilir umum! karargâhının resmi tebliği: Sudanda: Dün sabah erken tayyarelerin hi- Mayesinde hareket eden bir İngiliz kolu ansızın Gallabati zaptederek bir miktar esir almıştır. Hava bombar - damanını müteakıb yapılan — şiddetli iki mukabil hücum — muvaffakiyetle Püskürtülmüştür. Kassala bölgesinde: İngiliz seyyar — kuvveti Tenelai - Cebel bölgesinde düşman müfrezesi üzerine tazyikimi devam ettirmekte- dir. Misir, Fifistin ve Kenyada: Kayda değer küç bir şey yoktur. (Sonu sayfa 3 elitun 6da) Sahil müdafaasına mahsun (Hudson) tüipi tayyazelere M Kalinin Yoldaş Â kendileri için mânia mevcud ol- | madığını isbat eylemişlerdir. Üç | ay sonunda, Finlandiya, Sovyet- ler Birliğinin teklif ettiği şart- | larla sulhu imzaya mecbur ol- muştur. Satılmış burjuva matbu atı, kızılorduya bühlan etmiş- tir. Askeri — makamlarımızın, matbuatta bu harbin hakiki tab- losunu göstereceklerini sanıyo- ram. (Sonu sayfa 3 sütun 4 de) İngiliz hava Nazırının nutku “ İçinden çıkmağa mu- vaflak olacağımız teh- likeli uçurumun tasav- vuru tarihçinin başını döndürecektir ,, Az Londra, 7 (a.a.) — Sheffield- de dün bir nutuk söyliyen ha- va nazırı Sir Arehibald Sinclair, İngiliz hava kuvvetlerinin istih- sal ettiği parlak neticeyi izah et- miş ve demiştir ki: İngiliz hava kuvvetlerinden bir çok defa takdirle bahsedil- miştir, Fakat bu kuvvetleri teş- kil eden insanların gösterdiği büyük kahramanlıkları — pek az kimse bilir. İngilterenin içinden çıkmağa muvaffak olacağı tehlikeli uçu- Tumu tasavvur ettiği vakit ta- rihçinin başı dönecektir. Şu anda demokrasi müdafi- lerini teşci edecek hâdiseler (Sonu sayfa 3 eütun 2 de) | | SS Bd a maanan | M. SAMİ KARAYEL YETMİŞ OKKA GELEN VE | SAĞ KOLU ÇOLAK OLAN MOLLA, NÂAMAĞLUB KOCA YUSUFU NASIL HATALA- DI? MEŞHUR ADALI HA- LİLİ MEYDAN YERİNDE NASIL AĞLAYTTI? Yakında başlıyoruz ÇOLAK MOLLA 12 ADA İngilizlerin adala- ra karşı yakında harekete geçme- leri muhtemel İtalyanın bu adalarda- ki vaziyeti endişeli bir, şekil aldı eöüğleş Londra, 7 (a.a.) — Daily Sktech gazetesinin Kahirede- ki harb muhabiri yazıyor: İngiliz hava kuvvetlerinin yapmak üzere olduğu hayati ehemmiyeti haiz hareketler a- rifesindeyiz ve bu hareketle- rin Akdenizdeki çok mühim bir tesiri olacağı bildirilmek- tedir. Üslerimiz şimdi İtâl i/ Oniki Adadaki Şarki İtalyan üsleri arasında bulunuyor. As keri makinemiz bir saat inti- zamı ile işliyor. Çoktanberi beklediğimiz. bir fırsat — zü- hur etmek üzeredir. Akdeniz- deki — İngiliz kuvvetlerinin vaziyeti çimdi Fransa teslim olduğu zamanki vaziyetten çok daha müsaittir. Halen kuvvetlerimiz Girid adasını, bizi bu esas sevkülceyş mev- ziinden çıkarmağa matuf her türlü teşebbüsten masun bir hale koymuşlardır. ve bana bildirildiğine göre, İtalyanın Oniki Adadaki vaziyeti Roma hükümeti için endişe uyandır- maya başlamıştır. Başvekil İspanya Elçisini kabul etti Ankare, 7 (a.a.) tor Refik Saydam bü; 1180 da Başvekâlette İspanya elçisi Marki Dupart de Nantouillet'yi kabul et- Miştir. İspanya Hariciye Nazırı Sefirimizle goruştu 7 (as.) — Stefani ajan - Müadrid, sından: Hariciye nazırı B. Serano Suner, dün Kolombia, İsviçre, Uruguay Türkiye sefirleri ile Küba maslühat- Büzarını kabul etmiştir. Harb Vaziyeti Yunan harbinin birinci safhasında İtalyan hava kuv- vetlerinin kullanılışı YAZAN: Hikmet lgaz Malüm olduğu üzere hava kuv- vetleri iki şekilde kullanılır: 1 — Cephede. 2 — Cephe gerisinde. Askeri harekât devam ederken cephe vazifeleri diğer işlere te - kaddüm eder. Çünkü düşman mu- kavemetini kırmak veya taarru- zunu durdurmak asıldır, Gerideki hedeflere yapılan taarruzlar cep- he harekâtına geç müessir olur Harbin ilk s: da bu kaide hilâfına olarak İtalyan hava kuv- vetlerinin daha ziyade cephe geri- sindeki hedeflere tevcih edildiği görülüyor. Yunan hatlarında düş- man tayyarelerinin hasreti çekil- diğinden bohsolunmaktadır. —Bu- na mukabil Selânik ve Pire her gün bir. kaç defa ediliyor. bombardıman sebebsiz k ve idare lüzumu ha- kullan- ttalyanların bu hareket değildir. Mühim bir hatasını tashih etmek va kuvvetlerini bu şekilde mağa mecbur ediyor ftalyanlar Yunan meselesimi tet- kik ederken ya bu devletin kuvve- tini istihfaf etmiçler veyahud da ibtilâfın silâhla hallolunacak — bir (Bonu sayfa £ sültun 4 de) rekil dok- | | Hiralık ikramiye de 294239 ni- Amerikada faada bir vazife tek- ediliyor, kabine- de değişiklik olacak Nevyörk, 7 (a.a.) — Kolumbia rad- yosu bu akşamki neşriyatında şu ha- beri vermiştir: Reisicümhurla teması olan Mah- fillerde zannedildiğine göre, B. O00- sevelt milli müdafaada mühim — bir (Sonu sayfa 3 elitun 7 de) Wilikie Mmilif müda- | Y J AOA Yugoslavyada Harbiye Nazırının istifasının ciddi ak- sülameller yapma- sından korkuluyor Belgrad, 7 (aa.) — Reuter: Belgrad .m.ı mahtfillerindeki ka- naate göre, harbiye nazırı — general Nediç'in dün bildirilen — istifasının ciddi — aksülâmeller — doğurması mümkündür. General Nediç, halkın (Bonu sayfa 8 sütun 4 de) Tayyare Piyangosu- nün dünkü keşidesi 30,000 liralık ikramiye 183875 No. ya çıktı Milli Piyangonun dördüncü tertip birinci çekilişi dün Anka- rada 19 Mayıs Stadyomunda saat 18 d& yapılmıştır. 30.000 lira 183875 numaraya, 10.000 lira 151133 numaraya, 5.000 liralık ikremiyelerden bi- ri 167225 numaraya, diğer 5.000 maraya çıkmıştır. 019533, 231452, 2767b4, 266870, 278822 mumaralar da | ikişer bin lira ikramiye Kkazan- mışlardır. Son dört rakamı (2654) ile dühayet bulari 30 numâra biner, lira, son dört rakamı (3124) ile nihayet bulan 30 numara biner lira, 500 lira ikramiye kazanan numaralar Son dört rakamı (0262) ile ni- | (Sonu sayfa 2 sütun 3 de) SABAHTAN SABAHA I.MM__- tanın harbe girmesi harbe girmesin- | lerin — İtalyanlı karşı nasıl geniş menfaatle elde ettiklerini gene İngilizler söyle- | mişti. italyanlar eyid ediyor ve ihgilterenin bu menfoatleri elde et- mek için Yunanlıları | ettiğini iddia ediyor 'Akdenizde — İtalyan karşı müthiş bir hâkimiye İngiltere bu hâkimiyetinden hakki istifade edemiyor. Hele garbi Akdı iz mtrol vazifesini pek a rebiliyor, Sebebi Fransanın çı mesinden sonra belli başlı üsleri kay- betmiş olmasıdır. Garbi Akdenizd Tngiltere yalnız Cebelüttarık limanı- | na kalmıştır. Orta Akdenizde — bir| Malta adası var ki, o da İtalyaya ya- rım saatlik afede| olduğu için 'a hücumun maruzdur. İtalya merkezi bir vazi-| YK aati ORlA Yo tark zi Dalelen TREkE| bin TArann aA üzere| lerini elini ) millik lunu sallıyarak aVi bir emni-| yolu k hedeflerine olan mesafelerini gösterir | Oniki adayı her ân ha Akdenizin yeni hava ve deniz üsleri üzerine İngilterenin elde ettiği harita .. yete almaktan alıkoyuyordu. — İngil- tere hem Irak petrollerini, hem mı vasalasını ancak İskender veyş üslerinden temine çalı; Halbuki Yunanistanın - harbe gir- mesi üzerine İngiltere Akdenizde ar- tik ve serbest hare daha az kuvvetlerle daha geniş et imkânını bulmuş- tur. Düşmanını her ân tehdid altın- da bulundurmak imkânını elde et- miştir. Bu İngiltere için bir nimet- tir. Yunan harbi başlıyalı henüz on gün geçer geçmez Giridde İngiliz üs- leri tesis edilmiştir. Bu suretle İta yanın Oniki adaya gizli ve kaçamak muvasalası kat'i bir darbeye maruz kalmıştır. Bu üs en hızlı deniz vası- talarile bile Oniki adaya malzeme nakline engel olacaktır; 250 kilomet- re, yani bir saatlik bir hava yolu, a hücumları- nn tehdidi altında bırak buki bundan evvel Rc nderi- yeye 560 kilometre ede idi, Selânik üssü bütün Ege denizini himaye edecek, Arnavutluk içindeki nakliyata, İtalyan ordusunun müna- (Sonu sayfı un 7 de) Nııruomnmıym. 84 İstanbul Telgraf; YENİ SABAH İstanbul Her yerde 5 kuruş acaktır. Hal- | İdare Yeri TELEFON: 207195 — Italyanla rın merkezdeki ——— cebhesi yarılg_ı Yunanlılar yeni- den birçok esir, top ve tüfek aldı İtalyanlar Volos ve Patrası yenipen bom- bardıman ettiler L Atina, 7 (a.a.) — Cebhedem gelen haberler, şayanı memnuni- yet olmakta devam ediyor. Bildirildiğine göre, Arnavut- luk arazisindeki bütün Yunam kıtaları yerlerini muvaffakıyet- le tutmaktadır. ve bu kıtalar, takviye almışlardır. Tebliğde kaydedildiğine göre, garbi Makedonyada, Yunanlılar | dün muvaffakıyetle tetevvüc e« den hücumlar yapmışlar ve dört sahra topu, 9 havan topu ve 23 makineli tüfek almışlardır. Ge« ne tebliğin bildirdiğine göre, - talyanlar, bazı şehirler üzerine hava hücumları yapmışlar, fa« kat askeri hedeflere hiçbir ham sar iras edememişlerdir. Bir kaç sivil ölmüş ve yaralanmışk tır. Diğer taraftan, Atinaya gelem haberlere göre, merkez cephe- sinde, Yunanlılar, İtalyan kuv- vetlerini, Pindus mıntakasında ikiye ayırmışlardır. Bir mıktar esir alınmıştır. Esirlerin ekse- risi, tecrid edilmiş İtalyan cüzü- famları kaçıp kurtulmağa çar hşırken alınmıştır. Bombalanan Yunan şehirleri Atina, 7 (a.a.) — İtalyan tay- yareleri Volos açık şehrini ye niden bombardıman etmişler - | dir. Hafif zayiat vardır. Yen> şehir, Patras ve Korent limam | (Sonu sayfa 38 sütun 5 de) | ile Misolongi de hücuma uğra- mıştır. — Düşman tayyareleri Korente giderken ve avdetlerim de Atina üzerinden geçmişler -« dir. Bu münasebetle Atinada iki defa hava tehlikesi işareti verilmiştir. İtalyan — tayyarelerinin muvaffakıyetsizliği Selânik, 7 ( İsviçre gazeteleri nin İtalyaya gir- meleri menedildi Roma, 7 (a.a.) — D.N.B. âr jansı bildiriyor: İsviçre gazetelerinin kâmilen İtalyada 8 in — yasak edi- miş olmasını mevzuu bahsedem Giornale d'İtalia diyor ki: Bütün İsviçre gazeteleri, he- a.) — Reuter &. men istisnasız olarak Yunam mukavemetinden dolayı memnu- niyet beyan ediyorlar ve bunu gayet açık bir şekilde yapıyor « lar. Umumiyetle İtalyan kays nağından verdikleri bir habere mukabil Yunan, İngiliz veyaA- | merika qunmnnndnn altı, y | di haber veriyorlar. | — İsviçrenin ve bilhassa matbu- | atının aldığı vaziyı | meşgül oluyor değiliz. Bu va- | ziyet mihver devletleri içi ve itimat verici değildir. men hemen İsviçre — basınının ittifakla yaptığı bu tarafgir- lik üzerine bugün açıkça şu suali sormak İlâzım geliyor: İsviçre hakikaten bitaraf m- dir?, Venüs'ün yeni bir heykeli bulundu | — Madrid, 7 (a.a.) — Stefani ajan « sından: Sevi le vilâyeti dahilinde Sante « Ponte'de yapılan arkeoloji hafriyatı esnasında iki metre derinlikte Ve- nüs.ün mermerden bir heykeli — bu- lunmuştur. Heykelin sanat bakımın- dan kıymetine paha biçilemez.