4 Kasım 1940 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

4 İKİNCİTEŞRİN 1940 Pazartesi Üçüncü Yıl - No. 902 Her yerde 5 kuruş Milli Şefin Nutku Türk cümhuriyetinin doğru yolu seçmekte izhar ettiği gösterdiği me kabiliyet ve bunu müdafaada tanet Türk milleti için en büyük bir iftihar vesilesi teşkil edecektir tatürk vefat ettiği za- man, bütün Türk milleti ruhunun tâ derinliklerinden gel- miş bir kanaat ve iman ile, göz- lerini İsmet İnönüne çevirmiş, yalnız muhakeme ve mantık ile değil, selim bir sevkitabif ile de onu millet için en büyük bir reh- ber ve şef olarak tanımıştı. İki senedir devam ve inkişaf eden realite bu ilk dakikanın itimad ve muhabbetini gittikçe arttırdı ve milletin görüş ve sezişindeki isabeti kat'i surette isbat etti. Dünyanın geçirdiği — şu büyük buhran devresi esnasında — İs- met İnönü gibi bir milli şefe malik olmak Türk milleti için en büyük bir bahtiyarlık teşkil ediyor. Muhterem — Cümhurrei- simizin her vatandaşın kalbinde tuttuğu yüksek mevki, bütün memlekette uyandırdığı sarsıl- maz emniyet ve tesanüd hisleri işte bu umumi kanaatin mahsu- lüdür Millet $ finden emin ve onun- la müftehir, şef milletinin feda- kârlık ve vazife hislerinden e- min ve onlarla mağrur. İşte bu- gün Türkiyenin arzettiği man- zara ve işte bugün Türkiyede- ki sükün ve emniyetin sırrı. Her kes şu dakikanın ciddiyet ve va- hametini müdrik; fakat bu şuur | hiç bir Türk vatandaşı için bir endişe ve zâf kaynağı olmıyor, bilâkis metin ve sarsılmaz bir vaziyet almak için en kuvvetli bir #aik hizmetini görüyor. Muhterem Cümhurreisimizin | memleketin her tarafında ga-| yet büyük bir alâka ve memnu- niyet uyandıran nutku.biraz sı- kıntılı ve elektrikli bir yaz gü- nünde havayı temizleyen — ve | kalblere ferah ve taravet veren bir rahmet sağnağı tesirini yap- tı ve bütün yüzleri güldürdü, bütün ruhları üümid ve itimad ile doldurdu. İsmet İnönü Türk cümhuri- yetinin hayatına hakim prensip- leri nutkunun başında bir iki kelime içinde hülâsa ederek bu | gün çarpışan ideolojiler arasında mevkümizi sarahatle tesbit etti. Türkiye geniş bir hürriyet için- | de vatandaşların hukukunu ve | emniyetini temin eden hakiki| ve huküuki bir nizama bağlıdır .| Türkiyede yaşayan herkes bü- tün hak ve hürriyetlerine sahib ve bunlardan en geniş bir suret- te müstefid olmaktadır. Türkiye gerbesti ile nizamı telif eden bir | hava içinde vatandaşların hu- zurunu temin edebilen müstes-| na memleketlerden biridir. - —| ve Bugün en müfrit istibdad tahakkümler içinde yolunu beden beşeriyet İsmet İnönü- nün nutkundan aldığımız şu bir kaç cümlede hülâsa edilen ebedi | ve yüksek manevi kıymetler sa- yesinde şimdiki buhran felâket- | lerini atlatabilecek ye tekrar yolunu bulacaktır. Türk cüm- huriyetinin doğru yolu seçmek hususunda izhar ettiği kabiliyet ve bunu müdafaada gösterdiği | metanet Türk milleti için en bü- | yük bir iftihar vesilesi teşkil e- | decektir. | İdeoloji sahasında Türkiye nin mevküni böyle * cesaret ve gıhhat ile tayin eden muhterem | Teisi, Türkiyenin harici tinin de ayni felsefi ve s0s kanaatleri müdafaa eden Mmilletlerin menfaatleri ile ahenk li ve müttehid bu! nmasını gör- mekten şübhesiz ki memnun- dür. Maamafih, bugün harb haric bulunan Türkiyenin bize karsı iyi niyet göste ve tatbik e den bütün devletlerle en nor mal münasebetler idame etme mesi için hiçbir sebeb yoktu Çünkü maddi tilü hirsin; kapılmamış ulunan Türki i ve sosyal bir narmm y mez. Türkiye harici giyaseti de medeniyet ve beşeriyetin ( tedenberi tamdığı — ve hürmet ettiği hak dalet prensiple rine tâbi olduğu kadar gayet Hüseyin Cabid YALÇIN (Sonu 3 Üncü sayfada) —| 1auşlardır. Reisicümhur tarihi wutuklarım söylerken Nutkun hariçte yaptığı tesirler İngiltere ve Yugoslavyada nutuk samimiyetle tasvib ediliyor Belgrad 3 (A.A.) — Reuter: Bel- gradın diplomatik mahfilleri, hükü- metin harp hakkındaki — siyasetine dair yapmış olduğu beyanatı, Reisi- cümhur İsmet İnönünün beyanatile sıkı surette alâkadar - görmektedir. Bu' beyanat Yugoslavyada — samimi (Sonu 3 üncü sayfada) | terem az İnönünün tarihi nutukları Türkiye - Sovyet münasebetleri dünya siyasetinin ivicacları içinde başlı başına birer mevcudiyettir Sonteşrinin birinci cuma gü- nü saat 15 de Büyük Millet Meclisi altıncı intihab devresinin ikinci içtima yılma başlarken aziz Cümhurreisimiz Milli Şef ismet İnönü tarihi bir nutuk irad buyurdular. Dünyanın şu karışık ve buhranlı günlerinde yurdun harici ve dahili durumu- nu kendilerine has vakur, - ve, ve berrak cümlelerle ifade ve teşrih eden ve bütün dünya ta- rafından alâka ve dikkatle din- lenmiş olduğunda şübhe - caiz olmıyan bu kıymetli nutku dere- ediyoruz: «— Büyük Millet Meclisinin mu dtnci intihab —devresinin ikinci içtima senesini açıyorum rulduğu gündenber su vatar selâmeti olan lisimizden ör lar miz mühim sen de adı Dünyayı saran büyük buhrana rağ men Türkiyede yaşıyan herkes, bü- tün hak ve bürriyetlerine sahib ve bunlardan en geniş bir surette müs- tefid olmaktadır. Memleketin her tarafında emniyet ve sükün, hale v atiye itimad mevcuddur. Türki serbesti ile nizamı telif eden bir ha va içinde vatandaşların - huzurunu temin edebilen müstesna memleket- lerden biridir. Vazifedarların dikkat ve ihtimamı asil milletimizin ve onun Büyük Mec lisinin yuürdseyerliğinden ve basi - retinden dalma feyz ve kuvvet alı- yor. Milletten hükümetle kargı gö - rünen tam ve samimi itimad, milli kuvvetimizin kaynağıdır. Bu hal me- | ' Yeni Sabah GÜNLÜK SIYASI HALK GAZETESİ İtalyanlar sahil mıntakasını tazyik ediyorlar Bir İngiliz askeri he- yeti Yunanistanda vazifeye başladı Selânik bombardımanın- da 200 kişi öldü Atina 3 (A.A.) — Henüz- resmen teyid edilmiyen haberlere göre Yu- nan — kuvvetlerinin — Aravutluktaki evvelki günkü Yunan tebliğine na- zaran üç buçuk mili bulan ilerleyi- Bi şimdi altı mile çıkmıştır. İtalyanların ise sahil boyunca ancak 12 mil ilerledikleri söyleni- yor. İngiliz tayyareleri Tiranayı bombaladılar Belgrad 3 (A.A.) — United Press muhabirine göre, İngiliz tayyareleri Yunan tayyarelerile birlikte Arna- wutluk hükümet merkezi olan Tira- nayı bombardıman etmişlerdir. Yunanistana gelen İngiliz heyeti Atina 3 (A.A.) — Bir İngiliz ge- neralinin riyaseti altında hususi bir irtibat heyetini gelmiş olduğu res- men teyid edilmektedir. Bu heyet Orta Sarktaki İşlsiliz umymi karar; gübından — gel iktedir. Bir deniz tayyaresile gelen İngiliz generali, (Sonu 3 üncü sayfada) Tuna konferansı Almanlarla ihtilâf mı ? Konferansın üç gün- denberi toplanama- dığı bildiriliyor ça Belgrad, 8 (a.a.) — Reuter: Almanya, Sovyet Rusya ve sâair alâkadar devletlerin iştirak ettikleri Bükreşteki Tuna kon- Sovyet heye- tiyle daimi temas halinde bu- lunmuştur. Sovyet murahhas heyetinin iddiasına göre Almanların kur- dukları rejim Bratislavaya ka- dar uzanan üst Tunada nehrin kontrolünü tamamen Almanla- rın eline geçirmektedir. Heyet, Braila, Kile, Sulina arasındaki kısmın - kontrolünün hukukan sahil devletlerine yani — Sovyet uliyet almış olanlara işlerinde ce-| Rusya ile Rumanyaya ait bu - saret ve vermektedir. Diğer ta-| hunduğunu da ileri sürmektedir. raftan hususi idarelerle belediyeleri- miz, salâhiyt ve vasıtaları derece - : Sş ei inde, varifelerini yapmaktadırlar Amerikada paraşütcü Medeni seviyenin yükselişi ile mü- tenasiben artan ihtiyaclara, arzu e- kıtalar dildiği gibi cevab verebilmeleri için| — Vaşington, 3 '(a.a.) — Ameri- alâhiyetlerinin ve mali membaları -| ka harbiye nazırı Stimson, p: nin takviyesi arzuy ndır. Be -| raşütçü kıtaların Amerika or- lediyelerin Ve bunlara memurlarının tekaüdlükl Büy kanuniyet ik- b etmesi, Buralarda çalıgan- va- tikbali elâmeti ba- e hizmetlerini daha eli yolundadır. Hâkim sınıfının yeni imkânı hası) olmuştur. fera işlerinin (Sonu 2 inci sayfada) feclise takdim | | dusunun yeni - bir cüzü olarak kabul edildiğini bildirmiştir. İlk paraşütçü kıta 500 asker- den mürekkeb olacak ve Benni- no istihâmını leşecektir. Yunanistanın askeri vaziyeti aNF L Hikmet Ulgazın bu çok mü- knik yazısını yarın ga- Yunanlılar Arnavutluk ta İf Klı_ıı_. ilerlediler Sovyetler arasında feransı üç gündür toplanmamış- | tar. Bu müddet zarfında Alman | | murahhas heyeti TIRAN . " ERivaye Pekini * — evs” Mi llll_ Her yerde 5 kuruş « Molista .Nonı!zo Esli ö Prttsina YUNANISTAN Amerikadan gelen haberlere göre Hitler SULH teklifin de bulundu Hitler İngiltere ve Ame- rika ile 10 senelik bir ademi tecavüz paktı yapmak istiyormuş ——— Nevyork, 3 (a.a.) — Colum- bia radyosu bu akşamki neşri- yatında demiştir ki: Hitler aşağıdaki sulh şartla- rını Amerika hükümetine bil- dirmiştir : 1 — Mağlüb ve istilâ edilmı miş olan İngiltere olduğu - gil | kalacaktır. 2 — Hali hazırda hemen bü- tün Avrupa Alman nüfuzu al- tında bulunduğundan istikbalde İngiltere bu kıtada hiç bir siya- Si nüfuz tesiri yapmıyacaktır. 8 — Hitler, İngiltere ve Ame- rika ile on sene için bir ademi tecavüz paktı yapmaya hazır- dir. Bu şartlar Amerikanm Fran- sadaki büyük elçisi vasıtasiyle Vaşingtona bildirilmiştir. Demirli « İNGİLİZ bahriye nazırı mühim bir | nutuk söyledi “ingiliz kıtaları W Yunanistana ihraç edilmiştir. | W İktidarımızda bulunan. her şeyi yapaı:agız,,W Ht Londra 3 (A.A.) — Bahriye Na-| ziri B. Alexandre dün mühim — bir| nutuk söylemiştir. Vaziyeti — gözden Beçiren birinci Lord şu beyanatta bulunmuştur: Vaziyette çok emniyet verici un- Surlar mevcut bulunmakta ve zafe- rin yelü da belirmektedir. Bu yol Uzun ve çetin dahi olsa, kazanmak için vaktimiz — müsaittir. Halbuki düşmanlarımızın — vakitleri dardır. | Alman askeri hedeflerine — karşı | yaptığımız bomberdımanlar, memle- ketimize karşı — bilâtefrik — yapılan bombardımanlardan daha — müessir olmuştur. Alman hava kuvvetleri | birçok muharebelerde mağlüp edil- | miştir. Onların tayyare ve pilotları- | nn kiymetleri” bizimkinden daha aşağıdır. Zayiatı ise bizim - zayiatı- (Sonu 3 üncü sayfada) | Şah damarlar : iltisak noktaları Londra lokantacılarından birinin ilânı .... ingiliz Başvekili geçenlerde Fran- sızlara hitap etti ve onlara yılgınlık- tan kürtülüp — istikbale — emniyetle bakmak tavsiyesinde bulundu. Bu hitabenin, Hitlerin — mâreşal Peteni ziyaretinden bir gün evvel olması| dikkate şayandır Şimdiye kadar - İngiliz kuvvetini hiç övmemiş olan Çörçil denizlere hâkim olduklarını ve 1941 de lara da hâkim olacaklarını | etmişti. H temin larâ hükim olmanın manası- SABAHTAN SABAHA | n hâlâ pek iyi takdir edemiyenler üir.> deyip geçti. Beş buçuk ay. evvel, Fransa har- kank batalark gökim apolan gL Gövresinde vu * 2 inci sayfada) | GÜVEN Sigorta Sosyetesi HAYAT YANGIN NAKLİYAT KAZA | bar ile yıkılan hapishane ğ ITALYAN m eee | ZP HERLEYİŞİ Yunan - İtalyan harbi ile her iki tarafın taarruz istikametini gösteren harita Stefani ajansının bildirdiğine göre Ingiliz gemileri nereye gidiyor? 60 Nakliye gemisi donanmanın himaye- sinde Atlantiğe açıldı eĞ ı Tanca, 3 (a.a.) — Stefani a. jansının bildirdiğine göre, Cebe- kittarıkta, Atlantik istikametin- de altmış kadar ticaret gemi- sinden mürekkeb bir kafilenin deniz tayyareleri, torpidolar ve büyük harb gemilerinin muha- f tında hareketi Tanca ve İspanyol sahilleri” makama- tında hararetle mevzuu bah$ol- maktadır. Almanyadan gelen Türk jtalebeleri Edirne 3 (ALA.) bulunan Türk talebelerinden kişilik bir grup Konvansiyonel ile evvelki gün Türk hududuna gelmiş ve burada bir gece kaldıktan son- ra İstanbula gitmiştir KESİK BAŞ Yıkılan hapishane aı sasında bir kadın başı bulundu ai Almanyada yedi Dün zabıtaya yapılan bir ih- bina- sının metruk enkazı arasında henüz bir kaç gün evvel kesile- rek oraya konulmuş genç bir kadın başı bulunduğu görül- müştür. Derhal müddeiumumi- liğe ve adli tabibliğe malümat verilmiştir. Dün akşam göç va- kit nöbetçi müddeiumumisi — ve adli tabib başın bulunduğu yer- de tedkikatta bulunmuşlardır « Adliye doktoru kesik kadın ba- Şanın morga kaldırılmasını - bil- dirmiştir. Tahkikata devam olunmaktadır. Alman Filozofu Niççe'nin fikirleri FİLOZOF RIZA TEVFİK İkinci sahifemizde