16 Nisan 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 5

ERZİNCAN ERTURUN. KURTULULU Yazan: General Kâzım Karabekir İKTİBAS VE TERCÜME HAKKI MAHFUZDUR Taarruza Hazırlık Nihayet Ambarlardan İstifade Musaadesını Alabildik Vehip Paşa Erzuruma Karşı Bir Keşif Taarruzu Mütaleamı İcrası Hakkında Vanın Rus ordusu tarafından işgal Osmanlı askerlerine / kar; Ordunun; seri bir darbe hakkındaki teklifimi kabul etmesine rağmen tertibata dair verdiği emir, ve hele bu iaşe emri, işleri altlst ediyordu. Bu - yaffakiyetli hareketimizi felâkete çevirebilirdi. Dü: gündüm, taşındım, artık iş resmi çerçevesinden çık- mıştı. Manastırda binbaşılık zamanındaki eski sami- mi bukukumuzdan istifade etmek aklıma geldi. Ve hip Paşaya hususi bir cevap yazdım. Bu cevabın, birinci maddesi: "Hürmetle elleri- 'Son emirle bütün şimdiye idi. Ikinci maddesi de "Son emirler bütün şimdiye kadarki muvaffakiyetli hareketimizin mahvolacı gekilmekliği - icap bu emrin kıt'alarımızın maneviyatını da tamamile kıra- cağını ve Ermenilerin bundan istifade edeceklerini,, rir ifade ile gösteriyordu. idi. İkinci maddesi de Kütür köprüsüne ttiren Vehip Paşanın, şifreli telgra mmekle işlerimi yoluna koymuş oldum. Tum. Çünkü "Erzurumun kurtuluşu işi, yalin işimdi. la, ellerinden öp- 'işlerim,, diyo- idi bul Ah- icap ettirdiği hareketler dahi tabii be Hemen bugün (2 mart) gelen ikinci bir ömirle "Mecburiyet halinde yani geriden mevaddı iaşe cel- bedilemediği takdırde ileri ambarlardan istifade ede- bilirsiniz,, müjdesini aldım ki bu benim için kâfi di Bugün Rizenin de kurtulduğu haberinden pek #evindik. '3 martta Vehip Paşa telefonla Ersuruma karşı iki alayla bir keşif taarruzu icrası hakkında benim ve 9 uncu fırka kumandanı üştü beyin mütalealarımızı zordu. Ayni günde gu cevabı verdim: 3 Mart 1384 Erzuruma karşı iki alayla bir keşif uncu fırka kumandanının mütaleası emir buyurul- muştu. Ortalık ziyade karlı olup yol haricinde hare- ket pek müşkül ve bazı yerlerde imkânsız dahi oldu. Bundan gerek harekât bakımından ve gerekse iaşe 've cephane ikmali, yaralıların geriye alınması gibi hizmetleri bakımından merkezi sikleti şose boyunca tutmak lâzımdır. Bunu iki istihkâm bö Ga topladıktan için kısmı külliyi Çiki alay, ğü, 12 top) Evreni hanları civarın- onra bir alayın şose şimalinden, di. T bir alayın da cenuptan sevkini - ve sağ cenahta Haydari (baritada Cidâri yazıyor) cihetinden 2 t bur, iki makineli takım ve bir cebel takımından iba- zet bir müfreze sevketmeyi - ve Karasu - gimalinden dahi mürettep süvari alayının - Erzurum şimalinde “Tufaneç İstikametine ti umümiye bir fırka demek olduğundan dokuzuncu fırka kumanda- ni miralay Rüştü beyin kuma; sİp görüyorum.,, Rüştü bey de buna yakın mütaleada bulundu. Sordu il için lsyan eden ermenilerin siperlerde - hazırlıkları CEPHEYE HAREKET 4 mart sabahi karargâhimin bi Brzincandan cepheye hareket ettim, H: vekâiti ken- dim idare edecektim. Yeni bir zorluk karşısında kalmamak için orduya, “keşfi taarruziyi yakından görmek üzere cepheye hareket ediyorum” diye bil- dirdim. İşi arzu ettiğim yola koymuştum. Ahvalin icap ettireceği şekli yakından görerek kararımı verece. ğimden pek sevinçli idim. Sabahleyin saat 7,30 da iki faytonla ben ve erkânı harbiyem Pirvan-Küpesi ova yolundan hareket ettik. Yol berbat, köprü yok. Süleymanlıya kadar bataklıklar ve karlar içinde çok aıkıntı çektik. Çok yerde indik ve arabaları batak- hıktan kurtarmak için hayli uğraştık. Bizden sonra hareket eden karargâhin atli kısmı, - bineklerimizle beraber âdeta yürüyüşle şoseyi takip ederek hiza- mızdan geçiyorlardı. Aramızda 1000 metreden fazla — mesafe vardı. Köyde kimse bulunmadığından faytonlarımızın ça- murdan çıkarılmasına yardımcı da bulamayınca at kafileye doğru koşmaya ve onlara seslenmeğe baş- ladık. Soğuktan başlarını sıkıca saran zabit ve ne- ferler bizi görmüyorlar - ve sesimizi - işitmiyorlardı. Rövelverlerimizi çıkararak o tarafa ateş etmeğe baş. ladık. Bir kaçımız mendil de salladı. - kıyı kışlık hali, hızlı koşmamıza engel oluyordu. fetimiz Ak bakın ki atlı kafile süratliye de kalktı. Artık hiza. mizi geçtiklerinden onları geri baktırmak — için keramet lâzımdı! Şoseye gidip daha geriden gelecek olan ağırlıkları beklemek, yahut geri dönüp fayton: ları çamurdan çıkarmağa uğraşmaktan başka çare miz kalmıyordu ki ikisi de bu soğukta hoşa gide işlerden değildi. İşin daha fenası; bu vaziyette atlı kafile başını alıp konak yeri tayin ettiğim Sansaya giderse biz muhafızsız, karargühsız ortada kalac tık, Ufak fotograf makinelerini andıran telsiz cihaz. larının tam tatbik sahası idi. Telsiz çıngırak bile ne kadar faydalı bir âlet olacak. Vaktile okuduğum - Kâmil Flamaryonun — (L incomuls, Meçhüller) başlıklı eserinin sonundaki hayyüller gibi "İnsandan İnsana fikir geçirmek,. hü- neri, herkes için tatbik sahasına geçmiş bir devirde olsaydık bu gibi sıkıntılar belki eğlenceli birer oyun olurdu. Bugün içine düştüğümüz kötü vaziyet, er kâni harbiyemi artık maneviyattan imdat istemeği kadar götürdü. İş artık dunya kaldı! Çünkü muh rebe yürüyüşünde karargâhı bu hale sokan erkânı harplerim, maddi çaresizlik karşısında çok maheup bir halde kalmışlardı. Işin vahim ciheti de olabilirdi Bir Ermeni çetesile karşılaşmak- Gerçi kıt'alarım gok İlerilerde idi. Fakat bu işlerde p are Bibi bizi yalnız bulunca Dersim milislerinin de teh idik. Dedim ki; Alanyanın Dertleri Kazada; Yeni Telefon Ve Modern Bir İskele İle Geniş Sağlık Kadrosu Lâzımdır Tesisi Alanya (Hususi) — Mesahal sat- hiyesi 3000 metre murabbar olan A- Üçte ikisi Janya kazasının arazisi birisini toprak — teş-| kil etmektedir. Ormanlardan keres- te nakliyat ve katiyatı tadil edildik-| 'ten sonra coğrafi vaziyet itibarile) ilçenin gimal rüzgürlarına kapalı bu-) Tunmasından — ve arazinin azlığına Tağmen feyizdar. olmasından çok gayyur ve kanaatkür olan Alanya ve| #ahil köyleri narenci mahsulâtı yetiş| tirmek için toprağa sarılarak. bir- birlerile müsabaka edercesine çaba- Jamalarımın neticesi on sene gibi az. bir zaman zarfında muhtelif ” cins) nefasette “memleket için bir çok fedakârlıklar ihtiy: piyasa- Jarında şöhret alan Alanya portakal| ve muzculuğunu doğurmuştur. Ha- yice ihraç edilen bu mahsulatın her| türlü rağbete mazhariyetini temin dilmiş, bu meyanda ambalaj husu- sunda mühim rol oynu cak 0: lan sandık tahtalarının dahilde daha, itinalı ve muntazam bir şekilde na- zarı dikkati celbedecek bir tarzda) imalini temin noktai nazarından bir. İki sermayedar hususi motör geti- zerek bu ihtiyaçlarını karşılamağa çalışmışlarsa da — her müteşebbis döktülüp saçılmasına bu bapta fazla meydan vermemek, ve bu yüzden birçok servetin ecnebi kaynaklarına| gitmesinden ülkemizi korumak, hal- kımızı kurtarmak, her hususta şim- diye kadar elektrik ışığından mah- Tum olan beldemizi bu vesile ile d> nurlandırmak zımnında bölgeye bir. Saat mesafede bulunan yından su kuvvetile istihsal edilecek elektrik kuvvetile hem kasabayı ten| vir ve hem de narencilik ambalajı hu Susunda lâzım olan imalâtı sınaiyeyi Makine kuvvetile meydana getirmek zımnında icap eden tetkikatı fenni- yenin yaptırılması, ve bu bapta müs. bet neticeler elde edildikten sonra 120 beygir kuvvet istihsal eden bi: gekilde tertibat ve tesisatı haiz ve| 40 bin lira sermayeli bir 'Türk ano- nim şirketinin kurulması için teşeb-| "Obe,, ça talya ile olamamal dere mal lime ifraj | yeni hatlı sebbipleri tevdii ve paranın Gazi beki zeri n | (8000) dilmektedir. vam eden sarlar id sütunundu kurtulüy dördüncü zeytin hil 1a Erdeki daki tav l olan Erdi bere ve mükâleme kal ticari, iktisa: telefon muhaberatının bir tarzı sa- gebekesini evvelce teşkil edilmiş olan komisyo- 'nun hemen faaliyete bapta telâfi kabul edilmez noksan: Jarın ikmalile Antalya-Alanya tele- fon hududunun muntazam bir hale derhal ifrağı, zaruri ve mühim olan kate uygün olmadığın yanmış bir kasabadır. doğrudan doğruya muha- 've mümkün Bidayette - devlet iktadır. sermayesile kurulan, bir çok emek- olan, her hususta, siyasi, mühimi roller oynuyan ği şarttır. Kazada telefon canlandırmak zımınında | geçmesi, bi ların açılması, memleketin h damarlarına taallük eden bu tesisatı meydana getirmek için 'n paradan zimmetlerine pa ra geçirenler hakkında ciheti adli- 'yece yapılmakta olan tahkikatın bir an evvel ikmalile mü- tetkikat ve inin pençei kanuna hemen zimmetlerine geçirdikleri bir an evvel tahsili âmme menfaatlerinin icabıdır. TÖMBEL ZERİYATI paşa nahiyesine bağlı dört köyde ve 50 dekarlık arazide töm- atı yapılmakta ve senevi logram tömbeki istihsal e- Yedi senedenberi de- n ve dört senedenberi İnhi- Jaresi tarafından kontrol ve| TAVZİH Erdek Belediye Riyasetinden: 30 Mart gazetenizin beşinci sayfası beşinci! 9 tarihli “muteber a (Erdekliler pis sudan 0r) ve yine ayni - tarihli gazetenin altıncı sayfasının üç ve ü sütunlarında (Erdekte lekârlığı) başlıklı yazılar, cten verilen malümat haki- zihnamenin aş (4200) haneden ibaret lek üçte tamamiyle| (80) hek-| 'den sermayenin esası bankaya ko-| Dü * Ca Df kasaba “",“ S nularak bu baptaki merasimi kanu- | Pütün tesisat ve inşaat e âmme niyenin ikmal ve intacına çalışılmak | HiZMetlerine müteallik . belediye Halkın bu yeldaki pek büyük a-| 95 DEp Bİn liralik varidat bütçesir teşci Zımnında vilâyet mer T elektrik girketinin hini tesisinde gir-| Pilacak işler tasnif edilmiş ve büt keti korumak, ve böyle mili mües.- | ŞENİR çevresi dahilinde hiç bir iş temin ve devam ettir L eeei G Antalya vilâyeti hususi muhasebesi LK D rafından Antalya elektrik şirke n v a Tiranın şirketin bugün tamamen pare | Çİn belediyenin gösterdiği Tüzum hyarak hissedarlarına yüzde ondan| ÜZerine tekarrür etmiş olduğu gibi' sinden delayı beldemiz halkıaız, aç | YalT9 olmayıp kâmilen / yeni eti Tasakarlıklarını tesci ve tesvik Yo | vatle başarılarak nihayet bu hafta biri de telefı Antalyanın bü- | n dan mahrumdur. Hiç bir zaman An: | H YÖCE şirin Alanyadan iki güzel görünüş mürakabe edilen, ve idarenin eksper leri tarafından fidelikten başlıyarak tömbeki mahsulü meydana gelince ye kadar tohumların ıslahı, dikim, kırım, kurutma işleri gibi bir çok faydalı öğütleri bilfül arazi üzerin- 'de köylülerimize gösterilen bu töme beki tecrübe ve denemelerinde iyi bir randıman alındığı, çok fakir 0- lan bu havalide halkın bu işten bü- yük istifadeler temin ettiği sitayişle görülmektedir. Yalnız memleketi- mizde tömbekinin istihlâk miktarı göz önünde bulundurularak bu ihti- yacın hariç memleketlerden teminin 'den ziyade dahilde istihsal edilmesi- ne çalışılarak her sene mühim mik- tarda paramızın dışarıya gitmemesi için icap eden tedabirin âcilen itti. hazı temenni ve arzu edilir. ARVA VE İSKA İŞLERİ VE İHRACAT Muhitimizdeki sanayii ziraiyenin daha olgun ve mütekâmil bir şekil de meydana gelmesi için Dim çayın. dan açılacak bir kanal ile Alanyanız. 'amudu fıkarisini teşkil eden porta: kal, muz ve dut bahçelerini sulamak üzere Nafta Vekâletince istikşaf pro fil ve projeleri yaptırılarak 150.000 lira sarfile meydana getirilecek ve 989 senesinde başlıyarak 940 sene sinde nihayete erdirilecek olan su- Jama tesisatı hakkında - halkımızın feyizdar Cümhuriyet ve halkçı hü- kümetimize ve bilhassa bu hususta büyük milli bir hassasiyet gösteren, 'en büyük maninları kıran ve mülkü- müzü her cephesinde umrana kavuş furan sayın Ali Çetinkayaya karşı bütün Alanyalıların duydukları mia net ve şükran hisleri büyüktür. Kırk bin nüfusu cami ve 181 pare köyü ihtiva eden kazamızın sahası Pek geniştir. Bazı köyler merkeze vasati 24 saat mesafededir. Bu köye Tülerin sıhhatini korumak, - onlara aıhk tarzda ilmi ve fenni bilgi aşı- lamak, lâzım gelen edeviyeyi vermek için münhal olan gezici sağlık me- muruna ilâveten kadroya ikinci bir seyyar sağlık memurunun ilâvesile ekserisi merkeze uzak köyler halkı- 'nın hastalıklardan korunma, ve u- zun yolsuz mahallerden gidip gelme mesinin temini - noktai nazarından ve sağlık kurumunun menfaatleri . cabındandır. Buradan — cenebi memleketlere, bilhassa Yunanistana her sene öküz, koyun, keçi gibi mevasi ihraç edil. mektedir. Bunlara ilâveten harice gönderilecek mühim miktardaki de. rilerin sevkiyatında lüzım gelen fen- ni tedabiri almak ve halkın günlük yediği hayvanları belediye çavuşu 'nun müayene ve kontrolüne inhisaz eden şekilden kurtarmak, civar kas da ihracat iskelesi olan Alan yada icap edenlerin yapılmasına ih- tiyaç göstermektedir. Burada mevsimin - dört gekline Kgöre dışarıya, narenci, koza, beki, susam, fıstık, ve hayvan ihraç edilir. Alanya Denizbankça ikinci sınıf bir iskele olarak kabul edilmiş tir. İskelenin ahşap kısını kâmllen haraptır. Varidatı 988 seneel haziı ranında belediye tarafından Deniz. e döşemesi kahkı mamış bir şekilde olan ve keşfi De nizbankça yaptırılan iskelenin tamip 've tahkimi ile yenilenmesi umumf iri olan menfaatler icabından