26 Mart 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 5

26 MART 1939 AZİNCAN,ERTURUN. ğ KURTULUZSU -<— İKTİBAS VE TERCÜME HAKKIİ MAHFUZDUR. Ordu Karargâhında Teftiş Neticesinde Efrada İyi Bakılmadığını Müşahede Ettim “İyi Beslenmediğinizi Görüyorum. Fakat Artık Iztırap Günleriniz Geçti. Size İlk Ziyafeti Pek Yakında Erzincanda Vereceğimi Vadediyorum,, General âzma Karabekir 3 Şubat 334 tarit nde Kafkas cepnesinde Efrada söz söylerken * « Yakında Erzincasda sizi - böyle toplıyacağım» Ermenilerin mezalimi hakkında - oralardan rak, aç kalarak karışan arkadaşla kaçıp gel anız da olduğu- halk pek feci şeyler anlatıyordu hu anlıyorum. Demek sizler daha güç şartlar için- On gündür mezalim başlamış. (650) Türkü yol —de çarpıştınız. Fakat, artık iztırap günleriniz bitti. yaptıracağız diye götürmüşler. Bunlardan haber yok- Bize ilk ziyafeti pek yakında Erzincanda vereceğimi ğ vaadediyorum. Ondan sonra da istihkakınız kadar mış. Cami ve evleri yakıyorlarmış. değli, istediğiniz kadar yemek vereceğim. - Ordu- 1-Şubatta, harebetiniksi küğür MP tedblr olmak ÜKA'ileh Şibise ve bapuıt, e buhinam. ahmak 'içla, dınların ve çocukların ırzlarına geçiyorlar- incan civarı halkından olan askerlerden —Uzun kış yolculuğu yaptığımı düşünmiyerek hemen 43 ve kaçıp gelen halkdan da 26 kişiyi çete olarak — Süşehrinde ordu. karargâhına da - gideceğim. hazırlattım. ve ordunun da — müvafakatım alarak - gili zabitlerim, sevgili askerlerim, — hepinizin - yük- Erzincan civarına gönderdim. 3 şubatta 9 uncu ve — sek 'rim. Şehidlerimizin ruhu şâd ol- 10 uneu fırkalarımı ve kolordu kıtalarını teftiş ettim. Efrad kaputlarını giymiş olduğu Kğİde kumandan ve zabitlerin kaputlarını çıkarmış bulunduklarını - hay- Sözlerimi bitirdikten sonra askerlerimin ağlaş- ıklarının farkına vardım. Bir şeyler söyleşiyorlardı. retle gördüm. Soğuktan müteessir oldukları görülü — tkt v Sietrelardı ivali Sonradan öğrendim ki saf duygularını şöyle ifade ediyor — Kaputlarınızı neden çıkardınız, diye 9 un- Cu fırka kumandanı Rüştü Beye sordüm. Şu ce> 1di Bu kumandanı bize Allah gönderdi. Hali- mizi - ve kalbimizi ilk görüşte anladı. Biz onun em- kumandanı Vehib paşa teftişlerde ka- rettiği yerde ölürüz.,, Putlarımızı çıkarmaklığı di. İşte dünyanın en kudretli askeri: Türk askeri! Sordum (İki gün sonra Suşehrine hareket ettim ve as- — Üşümüyor musunuz? Ben çok üşüdüğünüzü kerime ordu depolarında bulabildiğim 7000 kat el görüyorum. bise tedarik ettiğim gibi kolordu ambarından da Titreyoruz. — Hastalananlarımız da oluyor. — bolca şeker vererek ve fazla iaşe temin ederek yü, Fakat belki siz de ordu kumandanı gibi istersiniz rüyüş kabiliyetlerini erttırdim.) diye kaputlarımızı çıkardık. Harekette kArargalmala daha DAĞ Sihhatlarını, hayatlarını düşünmiyerek akdıkla- Gan Erzincana varabilmek — için — Kemahlan ı emre itaatı vazife bilen bu kahramanlara karşı harekete karar verdiğimden 36 ncı fırkanın kalbimdeki itimad ve şefkat arttı. Şu emri verdim - teftişini — şimdilik — biraktım. — Bu fırkanın ku /Hemen kaputlarınızı giyiniz. Çünkü benim mandamı olan Köprülü Kâzım Bey ordu emrine e Gzerinmde kapatam vardır alındığından kumandanlık - vekâletine - erkânıharbi. Alapatlarını vi ga Ertrimden çok sevindiler ve derhal - ye reisim Cavid Beyi gönderdim. Ben de $ şebaf B ae e sabahleyin 7.15 de Suşehrine hareket ettim. ti ve üstbaşlariyle alâkadar oldum. - 1 - diklerini görünce çok teessür duydum. Üstb ORDU KARARGÂHINDA şamaşırları “da iyi değildi. Lüzumu kadar kalori —— Havalar soğuktu. Barometrelerim amışlardı. Teftişimi bitirdikten sonra tees. ÜCTCCesi (—6) olduğundan hakikt dereceyi anla. kadar sıkıldım ki kaputumu çıkarıp ha. YATYorduk. Fakat soğuk " herhalde daha fiflemeğe mecbur oldum ve bu vaziyette askerleri. #iddetli idi: Değ v buzlar içinde - kalm min karşısına geçerek şu sözleri haykırdım. roğlu boğazında soğuk müt 1 buzlar Soveili evlâtlarım, Size zaferler müjdelemiye — ÜZerinden kızakla kayarak geçtim. Çobanlı'ya ka. geldim. Yakında zaferden zafere koşacağız. Memle- Gdar süren ve yorgunluk vermiyen bu kızak yolcu. ketimizi tamamile kurtaracağız ve daha ötelerde luğunun letafetini, bana cihan harbi. arefesinde l bizi bekliyen kardeşlerimizin de imdadına koşaca- - viçrenin Alp dağlarında yaptığım - seyahati hatırlar Hız. - Ben Çanakkalede ve Irakda da” kumandanlık tı. Buradan Ortaköy'e kadar faytonla git ettim. Oralarda gerçi çok üstün - kuvvetlerin çok l ile yoluma devam Gehşetli ateşlerine askerlerim göğüs gerdi. Çok da kan 2.15 de Suşehrine vardım yani T snat verdik. Pakat onlar eisin gibi karlar buzlar içinde ren ve yorgunluk vermeyen bir seyahat: Bir aydı daği başlarında açlıktan / inlemediler Çok açlık çek- - fazla karlar tiğinizi, iyi beslenmediğinizi yüzleriniden görüyo. — çeti yöle Tum. Düşman ateşinden şehid olanlar arasına dona. — * YEANISARAK Etilerle Meskün Bir Nahiye lar tealiyet içinde ve müretfehen yaşıyorlar Mersin (Hususi) — Iki sene ev- | 'vel görülen lüzum Üzerine Kaline ifrağ olunan ve Mersine kilometre mesafede bulunan Kazan- h üç yüz senelik bir tarihe maliktir. Rivayete göre, Hataydan gelen kafilesi 0 tarihte Mersinin baj Tunduğu Gükçeli köyü ağasına baş- yurarak / kendilerini bir yer isterler. O da şimdiki mev. kü göstererek (Gidin kazanın, kaza. yiyin) der. Nahiyo merkezi bu | yüzden o ismi almış bulunuyor, der- Çanakkale Zaferinde Türk Bahriyesi Türkiye Harbe Gireli Bir 4 Ay OrL- mamişken Çürçili Telâşlanıran Mısır Tehlikesi Ne İdi? “Kazanlı,, barındıracak | Sahil boyunca — veya sahile pek yakın bir mesafede sıralanmış olan | dört Eti köyünün merkezi Kazanlı- | dir. Nabiye teşkilâtı da - Kazanlıda | yapılmıştır. Çok çalışkan ve namus- hu, faziletli kimselerden — terekküp eyliyen halk en ziyade pamuk ziraa- tiyle iştigal eder. Kazanlıda bir de pamük fabrikâsı açılmıştır. Hubu- | bat bereketli toprakta-mebanlen ye- | tişir. Meyve ve sebzecilik, bilhansa Portakalcılık son zamanlarda ilerle- | S irak eden sgoluya» zırhlısı Suriyenin'bir muhtemel düşman-ih zacına karşı temini müdafaası için buradan başka kuvvetler. göndeni!. mesini talep etmeğe başladı. Süriye- den aldığımız haberler orada ahva: din pek karışık olduğuhu ve arap h- tilâlcilerinin icrayı faaliyete başla- dığımı gösteriyör. Binnenaleyh düşü. nüyordüm ki zatı liniz bir fedakâr- hik ihtiyar buyursanız da dördüncü ordu kumandanlığını derühde etse. niz, heza kanal seferini hem de Suriyede âsayiş ve emniyeti dahiliyeyi temin buyursanız, — bile- mem, teklife cesaret edeyim mi Cemal Paşa bu teklifi kabul ve nlel- acele hazırlanarak 1914 teşrinisani- 'nin 21 inci günü Suriyeye mütevec. cihen Haydarpaşadan - hareket et. ister Çörçilin tek- lifini dermeyan ettiği esnada Mısır seferini deruhde edecek olan Türk kumandanı yolda ve İngiliz efkârı umumiyesine 10 Murt hücumu a Karadeniz . hâkimiyeti. Türk ve| Rus donanmaları ara du, her iki tarat birbirir anı topa tutuyor, nakliyelerini batı- ülliyelerile te- 'ek top dücllosuna girişi. 'yor, manmafih Amiral Souşon kat'i bir muharebeye tutuşmaktan müç: tenip görünüyordu” İstanbul - Trab. | zon deniz yolt bu emniyı de iken iüç Tür anda oynuyor- şanç kamunbay Salâhaddın Tan cabı, Kazanlı ve köylerine biret yeri gehre vermek azmile çalışıyor. Köy kanununun tamamen tatbikt saye- sinde dört köyde-de yeni ve güzel| ezerler vücut bulmuştur hars komitesinin yardımı'ile modern bir ilkokul kurağı, güzel bir park te- Sis edilmiş, yeni ve hususi binalar yükselmiş, köy yolları yapılmış, te. Mizlik ve tenvirat işleri intizama so gece mektepleri köy de irfan oca- ğına kavuşmak üzere bulunmuştur. B x« Pancar fiatlarını tesbit lâzım riyor, arasıra kuvvei Kazanlıda| nakliyesi kıymettar hamülesile beraber Ereğli Ruslar tarafından batırılmış ve bu | hâdiseden sonra Kafkas cephesi sev- kiyatı müşkülâta uğramıştı. Diğer taraftan Akdeniz boğazı düşman tahaşsüdü - endişebahış bir | imış ve İngiliz-Pransız filoları- 'na tahtelbahirler de ilti mıştı. Bu sırada iki itilâf devleti giz- liden gizliye Çanakkale seferine ha- zarlanıyordu. mektepsiz olan mişti. Şu halde Pancarın su (60) paradan aşağı köylüye idare etmivor Dinar (Hususi) — (Dinar dükl. - Çivril) havaliz “1914 snesi teşrinisanisinin 25 in-| de Mister Çörçil duçarı tehdit olan Misiri müdafaa etmek için hareket olmak üzere Anâdolu sahi- Tinin bir noktasına vakitsiz bir heyecan veren tehlike henüz kuvvede bulu- nuyordu. Belki bu hakikatin derhal tezahür eylediği içindir ki Çörçilin teklifi başka bir zamana t di. Manmafih Anadolu sahillerinde bir noktaya asker dökmek nazari- yesi, gittikçe nüfuz ve şümulünü ar. tıran bir tasavvur şeklinde zihinler- de yerleşti. Lord Kiçnerin riyasetinde ierayi faaliyet eden Şürayi harp, biraz son a üç yeni teklif karşısında bulun- Henri Morisin muh tarasıydı. Bu muhtıra "Garp cephe- sinde o günlerde hüküm süren nisbi #ükün üzerine açıkta kalan kuvvayı Aaskeriyenin âcilen ve müessir bir sürette diğer hizmetlerde istihdam edilebileceği imkânına âzanın dikk: tini celbediyor ve en ziyade müstaidi mağlübiyet olup Avrupa kıt'asında- ki Türkiyeyi ezmek,, nazariyesini leriye sürüyordu. (28 kânunuevvel 1914) tarihinde serdedilmiş olan bu künunusanisinin birinde Mister Loid Coreun teklifi takip et- ti. Büyük Britanyanın tarihi Baş- vekili, muhtırasında çök isabetli Je bir kararla Uşşak şeker fabrikası mıntakasına alınmış, mıntakaya memurlar yollanmış, pan | teklif ederek bu meseleyi herkesten car ekicileri çağırılmıştır. Lâkin köylüye kat'i olarak hücum etmeyi uu bahseyledi, harbe gireli henüz bir ay olmamı ken Mister Çörçili bu kadar telâşa düşüren Msır tehlikesinin mahiyeti hiç bir memur | (Pancarı sizden şu fi- yata alacağız) diyemiyor. (Fiyatın| Bir kuruş olmast mühtemeldir) di |/ acaba neden ibaretti? Bu sualin e doğru cevabını merhum Cemal Pa: şanın hatıratında buluyoruz: Hali harbe duhulümüzden beş 'on gün sonra Enver Paşa bir gün Y davet etmişti. O sıra- a ayağında çıkan bir çıbandan do-) layı Paşa yatakta yatıyordu. Dave- Pek mükemmeldir. Köylümüz tohum almakta, tarlası 'na saçmakta, yarı ye himaye gör| Tek endişesi mahsulünü ını bilememesidir. yüzden aboneman adedi yüzde elli| azalmıştır diyebilirim. Diğer taraf. tan köylümüz dede yadigârı buğday | tİNe hemen icabet ettim. Vaziyeti u. hakkında bir kaç kelime te- atisinden sonra dedi ki Cemal Paşa! Süveyş kanalı üzerine bir hareketi taarru. ziye tertibi suretile Ingilizleri » işgal etmek ine sevketmekte oldukları bir| Hind fırkasım Misirda alıkoy: mağa mecbur etmekle beraber Ça- kaleye bir kuvvei ihraciye sevk lerine mani olmak istiyordum. Bu. 'nun için bir iki aydanberi Suriyede bazı istihzaratta bulunuy ralay Mersinli Cemal Bey kumanda- sekizinci kolorduyu bu va, zifeye tahsis ettim. du. Birincisi, S beni konağ zirantine çok bağlıdır. — Ofisce himayeli buğı pası dürürken kat'i yen pancarın ekiln yor, elim varmıyor Binaenaleyh minot veremi esine aklım ermi. Demektedir. bu gün rençberin üümidi fabrikanın vereceği kat'i mide bağlıdır ona dikilmiştir. Fiat meselesi köylü. müzün lehine halledilmedikçe şeker arsız kalması teh- likesi vardır. Dinar başta gelmek ü. zere Sandıklı ve Çivrilin bu sene ya- ı milyon ton pancar istihsal ede. ceği kuvvetle ü dit nazarlar B "Şarkın hedefi hakikt olduğunu göstererek Yunan, Sırp ve Romanyanın sıkı iştirak far bilhassa — Avusturya ve Türkiyeyi vurmak siyasetir sipini müdafan eylemişti. ertesi günü Petrograddaki elçisinin telgrafnamesi geldi ve Rus, yanın Kafkas cephesinde pek vahim bir vaziyete girdiği cihetle yükün tahfif edilmesi için Akdeniz boğunı karadan ve denizden bir hücum icrasını talep ettiği anla. #ıldı. Birbirine inzimam eden bu üç aaikten başka Şürayi sebep daha vardı. Misir teb. likesi gittikçe büyüyor ve bertaraf edilmesi Türkiyeyi yeni bir cephe etmekle mümki yordu. İtalyanın JtUA£ manzümesine. ve Bulgaristanın devletlere iltihak emeline sureti ka- veda etmek hususunda karar *rini parlak bir nümayişle t cil etmek mecburiyeti üt olunmaktadır. | sındaki — Pancarın kilosunu istasyona | (60) paradan teslim edersek kaza, mariz. Bundan bir hareketin icrasına son derece e- hemmiyet atfettiklerinden heyeti 1s. ği masrafı ko. | Jahiyeye memuz Tumiyor. Diyorlar ki bu iddialarında ildirler. Binaenaleyh kümetimizin önümüzdeki rekolteden evvel pancar fiatlarını kat'i bir n Şlamasını köylü dört harbiye kay, makamı Fon Kres beyi de münhası- ran kanal seferi istil sekizinci ko yasetine tayin ve | tle| Şama izam ettim, Bir taraftan da| Mesut Ali Atasagın b eat ee mm eee e OnKarma 28 NISAN - ÇOCUK BAYRAMI Mümtaz Beyi, ve Tetkiki ger'iye meclisi reisi şeyh ik bayramı | ekâbirini s: gönderdim. D bap göster. ri lera etmek (Devamı var)