14 Ocak 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 2

üğezemna $ i : Yazan : Kurt Okay ENVERPAŞANIN ÖLÜMÜNDEKİ ESRAR Yeni bahın Tariht Tefriki 200 Kadar Gönüllü Asker Kaydedilmişti Enver Paşa ile Şan Sultan geceyarı- sına Kadar Köylülerle Konuştular Eaver paşanın harekete - geçtiği tarihlere tesadüf eden zamanlarda| Taşkend, Hokna, Semerkandd> Ruslara karşı başlıyan kıyam harv keti gün geçtikce ilerliy dunu genişletiyordu. Ruslar bunlara karşı artık ket etmek mecburiyetinde kalmıs- lardı. Derhal kendi hududları içinde | bulunan mintakada umüml bir as- ker toplamıya karar verdiler. 19 ya gından itibaren 43 yaşına kadar 0- Jan bütün erkekleri silâh altına vet ettiler. Bu davet ile eskisi gibi kâfi mik darda asker topliyabileceklerini zan| nediyorlardı. Fakat bu askeri davete o zama kadar olduğu gibi / (Mecburi Met) süsü vermeği de muvafık göre | düler. Çünkü (Harbe!) deyince kim senin gelmiyeceğine emin idiler. Iş- te bu emir Enver paşanın bulundu.| Hu köye kadar gelmişti. Gençiömüallim - Rusların - asker toplaması hakkındaki emri - okudu. — Görüyorsunuz ya.. dedi. Rus- lar bizi ne kadar ahmak sanıyorlar, Asker topliyarak kardeşi — kardeço öldürteceklerini söylemiyorlar. Fa- kat şimdiye kadar biz kâfi mikdar. da Rusların hesabına çalıştık. Bizi alâkadar etmiyen - yerlerd, Avrupada çarpıştık. Bundan sonra böyle bir şey olacağına pek kani de-| Filim. Muallim bundan sonra Enver pa-| #aya dördü ve dedi ki: — İnkilâbin ilk yıllarını çok hatırlıyorum. 1916 daki bu müd'mş| değisiklikte Ruslar Türkistanı elden kaçırmamak için bu taraflara bir-| Çok asker göndermişlerdi. Bunları| Başında da bu kumandan vardı. Kumandan buraya geldi. Ve ga- Tib bir tesadüf sizin bulunduğunuz! gayhaneye gelerek köyün ileri ge- Jenlerini topladı. Bunlarla konuştu.| Sonra çıkıp gitti. Burada temas et-| tiği rdamlardan memnundu. Ve ken| disine tarafdar zannederek- ayrılıp) Bitmişti. Fakat © gider gitmez ilk| Yapılan iş ne oldu biliyor musunuz?) Rusların döşediği telgraf hat- Jarını kesmek ve irtibatlarma mâni) olmak. Bunü gayet tabil bulmak Tzi Çünkü Rus çarlarının tazyikından kurtulan Türkistanllar artık hürri- yetlerine kavvçacaklardı. Baver paşa ile Şan Sultan ve ar- kadaşları o gece yarısına kadar köy Tülerle konuştular. Esasen iki yüze yakın da gönüllü kaydedilmişti. Kinver paşa ile Şan Sultan atlı ran yaklaştırarak ilerliyorlardı. D'işembe yakınlarında idiler. Şan Sultan bir aralık söze başla- & — Bugüne kadar henüz Kızlordu askerlerile karşı karşıya gelmedik. Bakalım bunun sonu ne olacak? Enver paşa güldü — Acele etmiyelim.. dedi. O da o- fur, Yalnız temenni edelim ki karşı| karşıya merdce çıksınlar da. Ar- kadan vurmak siyasetini takib et- meseler. Muallimin söylemiş olduğu sözler | de dikkat edilecek çok şeyler vardı. Ben kendi hesabıma bunların işleri-| 'ne karşı çok tedbirli hareket etmek| Mecburiyetindeyim. Şan Sultan: — Bvet.. dedi. Fakat bizim kaç| haftadır yolda olduğumuzu çoktan | duymuşlardır. Çünkü Rusların öy- Je küvvetli casus - teskilâti - vardır| ki.. burada, bir sessizlik içinde ök- sürseniz muhakkak surette Mosko- vada duyulür. Rusların bize karşı bu kadar sesiz durması biraz da hay ret uyandırdı. — Sessiz durdukları ne malüm.. yarın öbür gün Döşembe - civarına Belince vaziyet tamamen — anlaşıla- caktır. — Askerlerimiz de memnun ve biraz da sabırsız. Çünkü hepsi uzun zamandanberi Ruslardan — intikam almak için çırpınıyorlardı. Böyle ol üzerinde olunca tabil olarak he- yecanlandılar ve sevinriler. — Yakında da şeytanların ayak- Jarımı kırarlar. — Yalnız benim düşündüğüm di- ğer Basmacılardır. Bunlar kendile- Tine lâzım olan silâhları ve cebha-| Releri tamamen temin ettilerse Dö-| #embede çok çabuk muvaffak ola.| cağız. Buna kanaatim vardır. (Devamı var) — Ucuz Ekmek İçı'n Tecrübeler Yapılıyor YEelediyenin fakir halk için ikin-| a ekmek hazırladığı ve bu. 'Bun nümünelerinin bir fırında ha. zırlattırıldığını yazmıştık. Yapılan - bu nümüneler, içinde yüzde 25 nisbetinde —mısır olduğul için sarı olmakla - beraber - lezzeti Bayet iyidir. Bu nümüneler son kimyevi tah- İilleri yapılmak üzere belediye kim yahanesin Tar üzerine bu nevi ekmeklerin a: Ji için emir verilecektir. Belediye piyasada kâfi miktar-| a musır ” olmadığından — ekmekte, kullanmak üzere Adapazarından misir getirtilecektir. Beynelmilel Avcılar Bir- liği reisi şehrimizde Merkezi Pariste bulunmakta - Jan beymelmilei avcılar binliği rebi Dukro dün sabehki ekepresle Kti Badan gelirimize gölmiştir. Müsyü Dukro Atinade bulunde-| u müddetçe Yunan karalı Majeate| Jorj tarafından - kabul edilmitir. Mumaileyi - memleketimizde - bir RaDyo | Cumartesi 14/1/939 13.30 Müzik (müzik hol parçala-| ). 1400 Saat, ajans haberleri ve Meteor - Ankara. 14.10 Türk müzi, #i (PL). 15 - 1530 Müzik (Operet, ler - Pi). 1730: Müzik.(dans saati - PL.). 18.00 Konuşma (dış politika hâdine. leri). 1815 Müzik (dans saati de. vam). 18.30 Saat, ajans haberleri eteoroloji ve ziraat borsası (fiat), 1840 Türk müziği. İnce saz, Niha- vend faslı (Tahsin Karakuş, Hakkı Derman, Eğref Kadri, H. Tokay, B | Üfler). 1940: Nedim gecesi: Tem-| #i Şir, Müzik, Ekrem Reşi, B den Ferit, Mesut Cemil Çi Bi Ziği küme okuyucuları, ayoler temll kolu İştiçak cökcektir) Si0 Saat, esbam, tahirilt, kambiyo e| hat borsası (ft 2115 Müzk (e a müziği). Piyano: Cemal Reşit Keman: Necib Aşkın - Viyolonsr. p Sezen Zai lerti Si bomal a (Mozart) “Alleçro Larehetto, Allegretto. 2145 Konuşma (Hafta- hik Posta kutusu). 2200 Müzik (ei Gük orkcetray, 1 — Ormanda p (CL Sehmal 'tek 2 — Küpidon ve Prişe - 5 kısım. Tik ak hikâyesi (CL Seh> 1* Yaklışma » z YENİSABAH Maarifte Yeni Tayinler Olacak mı? iatanbul maarif müdürü Tevfik Kutun orta tedrisat umum müdü: üğüne tayin olunacağı ve yerine İzmir maarif müdürü Ali Rizanın Betirileceğine dair dün bir gazetede çıkan havadis hakkında alâkadar lar ademi malümat beyan etmekte- dirler. Bununla beraber maarifte yeni bazı değişiklikler hakkında bir çol rivayetler deverdn etmektedir. Vefa erkek lisesi müdürü - Os- man Nurinin yüksek tedrisat u müm müdürlüğüne, ilk tedrisat v- mum müdürlüğüne vekâlet müfet- irbi yesi genel direktörlüğüne ilk tedri. Sat umum müdürü İsmail Hakkı 'nın getirileceği söylenmektedir. ün bunlar şimdilik res- ni makamlar tarafından teyit olun. mamaktadırlar KO YREU 'Yunanistana gidecek talebeler Yüksek iktisat ve Ticaret mek- 'tebi talebelerinden —bir grup - sö mestr tatilini geçirmek Üzere dün Transilvanya vapurile Yunanistana hareket etmişlerdir. Almanyaya - gidecek yiversiteliler Üniversite - talebelerinden — bir /grupun Almanyaya kadar yapacağı büyük torne yarından itibaren baş- hiyacaktır. 40 kişiden ibaret olan grup yarın saat dörtte Galata rıh- tımından Köstenceye hareket ede- cektir. Radyoloji enstitüsü için bir mütehassıs getirildi Güreba hastahanesine bağlı o- lan radyoloji enstitüsü için Viyana” dan getirtilen Viyana Üniversitesi radyoloji mütehassısı Dr. Carl Weisglassla yapılan mukavelenamı. dün imzalanmıştır. - Profesör rad- Yyoloji enstitüsünde teknik müter hassısı olarak çalışacaktır. Bir römorkör battı Kılavuzluk idaresinin romorkörü 'dün Tophane önlerinde seyretmek- te iken Barzilây vepur acentesine ait Ayakapu romorkörüne bindir- miştir. Musademe çok şiddetli. ol-| duğundan — Barzilâyın - romorkörü derhal parçalanmış - ve batmıştır. Kaza âni olduğundan içindeki mü- rettebat derhal denize dökülmüş kat etraftan yetişen kayıklar tara- fından / kurtarıldığı için — nüfusça bir zayiat olmamıştır. Liman idaresi — kaza hakkında | tahkikata başlamıştır. | Nomikos vapuru limanda Karadenizde evelki hafta çıkan büyük fırtınada — Ereğli limanında 19 vatandaşın hayatına - mal olan Millet vapuru faciasına sebep olan. Yunan bandıralı Nomikos vapuru bir kaç gündenberi limanımızda bu- | lunmaktadır. Müsademe neticesin. | de Yunan - vapuru da - büyük bir| Tahne almış olduğundan — yaraları. n tamiri için bir müddet Nmanı: mızda kalacaktır. - Vapurun tami- Tatı bittikten sonra Deniz Ticnret Müdürlüğü “fen heyeti tarafindan Mmuayene edildikten sonra hareke- | tine müsande edilecektir. ti - 5 - Kavgacılık ve v 3 — Barbele - folka (H. Munkel) 4 — Venedik. hatırası - serensd | (H Münkel). | 5 — Die Hydropathen - vals (3. Gung'l) Op. 140. 6 — Aşk haberi - balet müzi (L. Siede) Op. 68 Wninger ter. 7 — Esmeralda - baletinden a- ir vals - (R. Drigo) Pol K. ter. 8 — Ninni (A. Gret.) ve İspanyol' dansları. 2300 Müzik (Eğ- denceli plâk). 2845 - 24: Son ajana haberleri ve yarınki program, AAAAAAARAAAAAAAAARAARAAAAAAİ SEHİR HABERLERİ Okuyucularımız Diyor ki: Bir Kariimizle hasbihal izmirde, Karantina, Halepli 40 kak 27 numarada Vilâyet matbas- # sabık müdürü Emin Edis'den al- dığımız bir mektupta ezcümle çöy- le deniyor (Yeni Sabah) gazetesini llk nüs hasındanberi takip ederim. - Ken dim de eski bir gazeteci olduğum- dan bu gazete hakkında bir kaç gev söylemek isterim. Yeni Sabal iyi karşılamıştır İzmir muhiti çoi Fakat İzmir ba: az miktarda gönderildiği an. Çünkü biroç ıkl müvezzilerde bi Ben buna m mamaktadırlar ak| Yeni (Kalmadı, gelmedi) gibi cevap| larla ellerine ” başka gazeteleri su- nuyorlar. Vakıa bu cihet benim alâ- kadar olacağım - keyfiyet d belmeslek bu hususu ö renerek haber veriyorum. asıl mev Zut bahsetmek - istediğim — meselej sunlardır. Biz Yeni Sabahı ciddiyetine, dur endişliğiyle mütenasip — intişarınıl temenni ederi. Yazıları kadar tabı ve tashihi- ni de temiz görmek isteriz. Gazetej maddeten sizin ise manen de hai kındır. Bu gazete ile alâkamız bur | dan ileri geliyor. Geçen senebaşı nüshalarınız 1z mire geldiğinde o nüsha beraberin- de bulunduğu — ilânınızdan — anla- sılan İsmet İnönünün resimlerinder bir tane bile bize müverziler ver- medi. Sordum. — istanbul bize de göndermeti ki verelim. dediler. Şundan anlaştıyor Ki postaer| nız da dikkatsiz hareket ediyor. Bu cüretimi hüsnüniyetime at? edeceğinize şüphe yoktur. olarak hürmetlerimin kabu menni ederim.) bah istiyenlere müvezz der Yalnız h teşkkkürlerimizi — suna gazetemizin gayesi — okuyucuların münikür mertebe faydai, olmak, isteklerini yerine getirmektir. Cüm hu reisimiz İsmet ini'nünün büyür| resimleri için bir çok ekuyucular muzdan u şekilde - mektuplar a. maktayız. Ayni resmi bu sefer Et narkı için bir müracaat İstanbul celepleri ve ziraat u rumu vali ve belediye reisi doktor Lütfi Kırdara müracaat ederek bu günkü et narhının az olduğunu ve kendilerinin bu şerait altında mü: temadiyen zarar ettiklerini söyle mişlerdir. (GÜMRÜKLERDE Gümrük Müdürünün tefrişleri Gümrük Başmüdürü Medhi dün İstanbul cihetindeki gümrük antre | polarını teftiş etmiş ce Denizban kın ambarlarını dolaşarak - şefler. den İzahat almıştır. TAKVİM İ14 Künunusâni 1939 Cumartesil Hicrt t 23 Zilkade 1357 Rumi: 1 son Künun 1354 Kasım Öğle 11223 — İkindi Akşam: 1703 — Va 4 1839 Vali Dün Üniversiteyi Ziyaret Etti Vali ve belediye relsi — Doktor| Lütfi Kırdar dün Üniveretteyi zi- yaret etmiştir. Rektörü ve bütün fakülte —dekanlarını ziyaret eden vali Üniversitedeki bütün lâboratur yarları gezmiş, talebenin ihtiyaçla- rile meşgul olmuştur. Vali ayni u- manda — Üniversiteye — bağlı olan Cerrah paşa, Güreba ve Haseki| hastahanelerini gezmiştir. Buradaki ihtiyaçlar da — tesbit olunmuştur. Valinin — müstakbel — Üniversite| Mmahallesi ile meşgul olduğu tahmin LA Bir şoför sekiz aya mahküm oldu Bundan bir müddet evvel Lâleli/ civarında feci bir otomobil kazası olmuş ve Mehmet isminde bir şoför otomobili ile; bulunan Nihal isminde bir kize Za çiğnedikten sonra kaçmıştı. O vakit facin yerinde bulunan- dar; Mehmedin Nihali çiğnedikten gonra arabadan inerek yaralı ço cuğu kucaklayıp tramvay yolun BoLu sugunü ve raylar üzerine bi- raktıktan sonra <açtığını söylemle- bu şayanı dikkat iddia ile ehemm. lerdi. verek hu nüdiseye ve gerek 'yetle meşgul olan asliye 4 üncü ce- 'za mahkemesi dün bu davayı bitir- miş ve kararını vermiştir. Yapılan tahkikatla, şoför Mehmedin çocuğu çiğnedikten sonra tramvay yoluna koyduğu hakkındaki iddianın doğ- u olmadığı ve bilâkis kazada kü- gük yavrunun da dikkatsizliği bu- | Tunduğu anlaşılmıştır. Mühakeme bu sebeple - of Mehmedi 8 ay hapsa mahküm et- miştir. Katil Rafet yine adliyede Geçen haftalarda Fatihte H: dar isminde genç bir Sanayi Mekte- bi talebesini öldüren ve evvelki gün| yakalanan — katil bahriyeli lâkabite | Mmaruf Rifat dün tekrar adliyeye| getirilmiz Dün; 2 inci sorgu hâkimi huzu-| una çıkarılan katil Rifat ile, ken- disini firarı esnasında saklıyan şo- för Süleyman ve ağızlıkçı Haydarın mevkunyet halerini devamma ka- rar verilmiştir. Lâtif berat etti Geçen — senelerde Arnavut kö- yündeki / gazinolardan - birinde bir| hâdise olmuş ve maruf umumhane | #ahiplerinden — Külizarın dostu — ve) eski komliser müavinlerinden Lâtir| Je bir adam, Gülizarla alâka- dar olduklarından dolayı şaför Si- yamettin ve Halidi yaralamıştı. 3 üncü azliye mahkemesinde o| vakittenberi devam eden ve müte- addit şahit dinlenen bu dav bitmiştir. Muhakeme karar vermiştir. Trende birsizlik Dün Edirne - Istanbul treninde bir yankesicilik - vakası olmuş ve Hüseyin Yılmaz isminde bir yanke-| #ici cürmü meşhut halinde yakala- narak asliye 4 üncü ceza mahke- mesine verilmiştir. Kompartiman arkadaşlarından Nazımın cüzdanını çalan bu yanke- sici dün mahkemede tevkif olun- muş ve dava; gahit celbi için başka bir güne bırakılmıştır. VEFAT Emekli eczaci binbağı Nizamet-| 'tin Mehmet Mirel bir senedenberi müpteli olduğu —bastalıktan kur- tulamıyarak 13/1/089 cuma saba. hi vefat etmiştir. Cenazesi bugün vakti Çemberlitas - kargısında | irbekir - kirasthanesi - yanında| Karababa sokağındaki 13 mümara- h evinden kaldırılarak, Beyazıt ce misinde cenaze namazı kılındıktaı| Edirnekapı şehitliğine def-| nedilecektir. dün Lâtifin — beraetine henz 45 yaşında| i4 KÂ 'NUSANI — 1800 Roma Görüşmeleri Uzun zamandanberi, öikkat merakla beklenen Roma görüşme leri hiçbir netleeye varılmadan, Hayet bullu. Ve Akdenizdeki siyasi istikrartızlığın izalesi, hiç değilse a- zaltıması Bakkında beelenen ümid ler de bir kenarda kaldı. Halbuki İngiliz nazırlarile İtalyan Başvekili arasında muhtelif ve muğlak mese- Şüde kmmonlacakı, benlece Gyyen benı süreti baller bulunas meseleleri üzerinde ve hususl da Ispanya harbi ve İtalyaya Büyük Britanyanın, yapacağı mühtelif ik- fatadi ve mali” müsaldat Üzerinde cereyan edeceği kanaati taşınıyor, hattü İngitere tarafından İspanya meselesinin kat'1 olarak halledilme Si ve mümkün İse muhasamatın yolunda d marş yapılacağı söyleniyordu. Pakat | |et dırduram DAPTR aa içerleedeki. vükaler bilhassa İspanya hâdiseleri bunun pek muvaffakiyet göstereceğini tah- | mmin ettirmiyordu. Filhakika siyasi vaziyet, geçen ilkbaharda Ingiliz talyan anlaşmasının akdi sırası aziyete benzemektedir. O za- man da olduğu gibi General Pranko /rruza geçmiştir. Fakat bu sefer Barselon yolunda nihal zafe re intizarın muhik olacağını askeri vaziyet göstermektedir. Bu sebeble Mussolininin lapanya isinde cezri hareket etmek isted ingiliz tekliflerini kabul - etmediği neticesi çıkarılabilir. Diğer taraftan, italyanların Pran. sa hakkındaki metalibine de taraf. | dar olmiyan M Chamberlain'in, bu hususta Pransayı / tutması ve Akdenizdeki statükonun muhafaza. #i için gösterdiği hassasiyet ve bu noktalar üzerinde İngiliz - italyan anlaşmasının hukuki / hükümlerine dayanması bu hususat hakkında di İtalyan Başvekili ile bir fikir mu- tabakati tesisine imkân bırakma maktadır. | Bu sebebilen, mütemmim — malü- mat gelinceye kadar bu konuşmala- rın, siyasi müzakerelerde âdet ol- duğu vechile umumi siyaset / hak- kında âfâki görüşmelere inhisar et. tiği anlaşılmaktadır. Büyük ümidler bağlanan ve Mü- nih anlaşmasından sonra vukun ge- lecek doğrudan doğruya temas u- sulünün mantıki bir neticesi olan bu İngiliz - İtalyan konuşmalarının bu gekilde bir neticeye varmaksızın bitmesi, hâlâ Avrupa siyaset ufkun- da barışın hüsüle gelemiyeceği, ye- 'niden uğraşmaların, devam edece. #ini göstermektedir. Dr. Reşad SAGAY “Rektörün Hukukçulara Çayı Üniversite - Roktörü Cemil Bilsel dün Hukuk - fakültesi Son Sınıf talebesine bir veda çayı vermiştir. Çaya - bütün son sınıf talebesi iştirak et- miştir. Çay, çok samlı miştir. l Helkevleri I Konferans Emiönü Halkevinden: 17/1/989 salı günü akşamı saat 20,30 da Evimizin Cağaloğlundaki merkez salonunda İstanbul Üniver- sitesi Edebiyat Fakültesi tarih do- çenti Bay Mükermin Halil tara. fından (Anadolu Selçukileri) mev- zulu bir konderans verilecektir. Bu kanferans için davetiye yok. tur. Herkes gelebilir Kadın hekimleri - toplantısı Türk ginekoloji kurumu bu a- yın toplantısını Dr. Ahmet Asım Onurun başkanlığında yaptı. Bu celsede Dr. Hadi İhsan Gediz Töntgenin ginekologideki tatbika 'ti hakkında tebliğatta — bulundu. Dr. Zeki Tektaş ameliyatla - elde ettiği dış zurriyet aletlerine ait bir holluscum — pendulüm - piyesi gösterdi. Bu mevzular üzerine Dr. Ah- met Asım Onur, Hadi İhsan Ge - diz, Nuri Süleyman — Canbakan, Zeki Tektaş, İhsan Arif, Şükrü Fa. zal İlkel, Halis Sarıkadıoğlu, Leon tiyadis, Abraham Salomon söz al muşlardr.