19 Temmuz 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 1

- — — —— —— — — — —— nnn Z G A — d A lll ei | | Tüm K — —- -.. — e A G L L -— ü — —— ——— aa M n a LA aa SİYASİ İKTİSADİ l a| " | | ] İ Ku w â w İ " | H d ıE j | | | İ | | ! J | ] ; " n —— | ,_;g:"_#“ ğ——m—j ıiî;m-a kkml ğ k, ; İ d, A .| | | l | e ,| —i OU L Te FOK | M Sayı 231 — 10 kuruş C Beyoğlu - Müellif Caddesi 6 - 8 Posta Kutusu 2100 Beyoğlu Abonea ! altı aylığı 17, Üüç aylığı Hariç memleketler Türkiye İçin sewneliği ikl İlânlar : Gneci sayfada santimet- Telefon :-44756 -44757 Santral f ytça MÜSTAKİL GÜNLÜK GAZETE ödel |2 biradee ll lardarı lll | mislidir. Tesis eden ı HABİB EDİB-TÖREHAN | bir mesuliyet kabul edilmez. Telgraf Adresi : Hetlo. İstanbul LI_. Truman, kısmi salâhiyeti istiyecek Başkan bundan başka beş milyar dolarlık askeri masraf eferberlik talebinde bulunaca İngilizler de askeri tedbirlerini arttırıyorlar İç politika Muhafefe_r_ NSAN ve cemiyvetlerde, muhalefete W karşı gayrı ihtiyari bir çekingen- | B lik ve husumet mwvardır. Milletlerin Siyasi terbiyelerine göre bunun dere- öesl| defişebilir. Fakat en demokrat memleketlerde bile bütün zâhiri te- beasüimlere rağmen, muhalefete kar- gı girli bir husumet sezilir. Ancak bu memleketlerde muhalefetin ten- kidleri açık olduğu gibi, buna veri- len cevaplar da herkesin önünde o- lur ve millet bu hususta hükümlerini vermek İmkânını bulur. Biz, öteden beri bir muhalefet lüzumunu duy- Mmakla beraber, beş sene evveline ka- dar bundan mahrum bulunuyor, de- mokrat ve halkçı Cumhuriyetimizde ancak bir partinin temsil ettiği bir meclisle memleketin mukadderatını idareye çalışıyorduk. Bu vaziyet kar- şısında muhalefet denilen sev, halkın gurada, burada yaptıfrı tenkidlere iİn- | hiaar ediyor ve bu bir hoşnudsuzluru gibi tenkidlerin büyvük bir kısmı, her- hangi ciddi bir tetkike istinat etme- se bile tesirji daha fazladır. kulaktan kulağfa haberler nakledilir- ken, bilerek ve bilmiyerek bunlara bhir çok şeyler ilâve olunur. Tek parti ile kdare edilmiş olan bir memlekette bü- tün bu vayılan haberler çok defa tas- hihi kabil olmıyan bir mahiyet alır ve neticede hükümetin otoritesini a- zaltır. Zaten bu sistem 1İle İdare o- lunan bir memlekette İdare edenlerin büyük bir kısmı, — vaptıklarının İiyi olduğuna iman etmiş olduklarından, bunların hariçten değil, hattâ kendi partiler! içinden bile yaplacak ten- kidlere tahammülleri voktur ve itiraz edenleri ya aralarından çıkarır, vü- vaziyet umumi hut da onları disiplin iddiasiyle suz- turmıya çalışırlar. Biz, Cumhuriyet — devrimizin son beş sene evveline kadar geçen zama- nı içinde hep bu vaziyetlerin şahidi olduk, Demokrat Parti, Mecliste az miktarda temsil edilmiş olmasına rağmen, kuvvetli tenkidlerini yapmısş- tır. Bu tenkiderde bir Ççok halllı noktalar olduğfunu o0 vakit umumi ef-! kâr pekâlâ takdir ediyor ve bunlara hak veriyordu. Zaten son seçimde elde edilen büyük — muvaffakıyetin sebebini de bunda aramak İcap eder. O vakit Demokrat yaparken, sırtında — uzun bir idare devrinin mesuliyetini taşıyan bir par- tiye hitabediyor ve onun tenkid e- dilecek bir çok şeylerini gösterebi'l- yordu. Zaten bunu göstermek o ka- dar da zor değildi. Çünkü bir çeyrek âaırda yapılmış olan geylerin aza- metl yanında, yapılmamış veya fena yaplımış olan şeylerin miktarı da her halde cemiyetimiz iİçin haklı sikâ- yetleri mucip olacak bir yeküna ba- liğ oluyordu. Memleketimizin İstik- lâlini temin ettikten sonra İstediğzl- miz en büyük şey, ilerlemekti. Ma- arifte, istihsalde, umumi refahta, İ- marda asırların tahrip ve ihmallerini gidermek ve yepyveni bir âlem yarat- mak, herkesin değişmez — arzusunu teşkil ediyordu. Bütün bunların ya- pılmasının o0 kadar kolay olmadığını da Türk Milleti idrak ediyordu. Simdi yenil iİktidar parlisi geldiği vakit vaziyet başka bir manzarai ar- zetmektedir. Çünkü bu parti, bes se- nelik tenkidleri esnasında memleket İçin yapılan seylerden — hangilerinin İyi olmadığını ve memlekete bir fa- ide veremedifini görmüştür. Onun İiçin İlk iş aarak, memleket İdaresin- de bir. falde temin edememisş olan seyleri kaldırmak, onun iİlk vazifesini teşkli edecektir. Bundan baska D.P. Iktidara — gzeldiği vakit C. H, PP. de olduğu gibi sahayı boş bulmamak- tadır. Karşısında memleket uüzuün zamanlâr müukadderatına hâkim al- muş bir parti bulunmaktadır, Bunlar bir taraftan yaplıklarını müdafaaya çalışacak, diğer taraftan da iktidarı tekrar ele geçirmek için yeni hükü- metin her şeyini tenkide uğfrasacak- lardır. Biz bu noktada C.H.P, ne he- nüz çok Aacele etmemesini tavsl- vevyi faldeli bulmaktayız. Henliz İki avlık bir idare zamanında | hükümetin hatalarını aramak ©o kadar müspet bir netlce veremiye- cektir. Biz, memlekette hakiki ve | bllgiye müstenlt hbir muhalefeti çok lüzumlu görmekteyiz. Zaten eski manın hataları da hep bunun yoklu- ğundan İlerl gelmiştir. Ancak yeni hlikümetin, şimdi her sşeyini tenklde uğrasarak onun çalışmak İmkânla- rını- zorlaştırmaktan İse, evvelâ ya- pacağı ve yapmakta tetkik etmek ve ondan lüör yvapmıya başlamak, daha semereli olacaktır. HABİB EDİB-TÖREHAN oldufu geyleri sonra tenkid- her halde celbediyordu. Bu | Çünkü | Parti tenkidlerini | Fad- | Korede Amerikan piyadesini destekle yen topçuları, bir köprü ve ikl tank tahrip eden Washington, 18 A.ÂA. (United Pressi — Başkan Truman çarşamba y —günü Köngreden yeni askeri masraflar için | takriben beş milyar dolar ve çelikle diğer bazı maddelerin s&iviller tarafın- dan kullanılmasında bazı koöntroller tatbik edilmesini isteyecek ve y Koöre harbinin hazırlanması maksadiyvle Birleşik Amerikada kısmi seferberlifi İlan eden bir kanunun kahul edilme- sini tavsiye edecektir. Truman, daha yüksek vergiler koy- mak, fiyatları kontrol etmek veya ve- sika usulunu ihdas etmek tasavvurun- da defkildir. Truman'ın ellâhlı nunun arttırılmasını Kongreden — İz- temesi de ihtimal dahilindedir. Washington,; 18 -(YİRS) — yTru- man'ın yarın Kore harbi hakkında Koöngreye vereceği mesaj, sşimdiye ka- dar Bevaz Saraydan verilen en uzun rapör olacaktır. kuvvetler yekü- Başkanın huüsuüsi kâtibi Kosae, Tru- manın, bu akşam hükümet . âzasivle birlikte mesajın kati metni Üüzerinde muzakere edecefrini gğuk harp *müsavini ÂAverell Hartiman ve toplarntıra -Bü- L ve Mili Savunma Arastırma Kurumuü ağır atışlarını yaparken Başkanı Stuart Symington da İştirak edecektir. Kongre gruplarının liderleri toplan- tıva İştirak etmiveceklerdir. İngiltere de askeri tedbirlerini genişletmektedir. Londra, 18 A.A, (United Presa) — İngiltere Kore'ye kara kuvvetleri göndermevi düşünmektedir. Trygve Lie'nin Birlesmiş Milletler Teskilâtına Âza olan devletlerden Kore'de çarpı- şan Âmerikan kuvvetlerini destekle- mek İçin vardım talep etmesi üzerine İnziliz Kabinest buğün bu husustaki plânı münakaşa etmistir. Bununla beraber Büyük Britanya Malezya, Hongkong ve Süveyş Kana. li bölgesi gFibi hayatl ehemmiyeti ha- iz noktalarda bulunan kuüyvvetlerini zayıflatmak İstememektedir. Londra, nı George İsaaâacsg bugRün Avâm Ka- mârasında Muhafazakâr bir mebusun sörüsuüna Yerdiği tevaplta, Büyük Bri- tanyanın seflerberlik plânlarının ta- mamiyle hazıiır olduğunu ve milletler- arasmıOlağanustü bir durumun- patlak vermesi halinde.derhal tatbika könu- labilaceğini söylemiştir. öi C KOREDE ASKERİ DURUM ) Cephede istikrar kurulmak üzere Komünistler ağır zayiata uğradıklarından Amerikan hatlarında tazyik oldukça hafifledi. Washington, 18 (A,P,) — Uzakdoğu genel karargahından bukün Washinz- tondaki milli savunma genel karar- gahına sunulan bir raporda, Ameri- kan ve müttefik kuvvetlerin Kore'de tutmakta oldukları bütün hat bü- yunca düşman tazyikının gevşediri belirtilmiestir (rsenel kararrkahın —basınla Mmemuru gazelecilere bu 14 e doğru alındığını söylemiştir. Bu- Nnün üzerine bir gazeteci kendisinden bunun “bir dönüm noktası, olup ol- madığını #ormuş ve suübay su Vermiştir! “Kanaatimce hunun he- nüz zamanı gelmemistir. Dönüm nok- tasına ulastırımızı belirtecek ler henüz belirmemistir... Bununla beraher subay, cephe hat- larının kesin olarak İstikrarlasmaya yüz lbuttuğunu, ÂAmerikan topcu Ve hava küvvetinin kara birliklerini git rık.-f_'ıj'- daha Tazla desteklemekte l"'.lı'"ı“ g#unu ve “butüun mekanizmanın daha iyi çalışmaya başladığını, — aöylemiş tir. Sozcü bir soruva cevahben, Kuzet Kore'llere “korkunec zavint. verdirli. temâas mesalın Bâüağl cevahbhi Nehru, Hint milletini ikaz - ediyor müttehit olmak lazımdır Tehlike ve basiretli karşısında Yeni Delhi, 18 A.ÂA. (United Presas) Hindistan Bashakanı N da verdiği bevanatta, milletinin teh- llkeli anlar yaşadığını, müttehit — ve basiretli bir şekilde hareket etmesi gerektiğini belirtmisş, dünyayı — Tfelâ- ketten kurtarmak İcin gayret — gar- fettiğini İlâve etmletir İran Şahının kardeşi Türkiyaye geliyor Prens Gulam Riıza, İran ordu- ları baş müfettişidir Tahran, 1$ (YİRS) rı Müfettişi ve Prena GUlam İran Ordula- Rıiıza Pehle, Rızanın Türkiyeye sah inin teşekkülleri görmek Üzere emâare ehruü büuüra- mekte olduku cihetle nın azaldırkı Tokyo, 18 kanaatini belirtmistir. A, A, (United Press) — General Mac Arthur bugzün vayınla- dıkı resmi tebliğinde 24 üncü Ameri- kan tümenine mensup y kuvvetlerin Taejon'un batı ve kuzeyindeki mev- zilerine verlesmekte olduklarını VA düuşmanın muhtemel harekâtını teâsbit İçin civara kesif kıtaları cıkardıkları- ni bildirmektedir. Komünistlerin Taejon'a meleri ve Âmerikalıların taarruz et- takviye kı- taları yolladıkları demorvoluündan ge- çÇerek, tebheden 12535 mil uzakta Ve güney doğu sahilinde ve Amerikan | deniz üssünün bulundufu Pusan 1i manına kadar uzanmalariı bekler mektedir Mac Arthur'ün bildirdifine göre Kuzey Kore'liler Taecelon kesimine GA mil kuzey dokğuda bulunan Tanvanrg cephesine takviye kıtaları gönder- mektedirler Pusan yoöluüunun 35 mil zünev dorku- sunmnda buluüunan ve İ50ü0 ila 2000 avak irtifamda olan Tevelache Dağlarında Âmmerikalıların vazivetlerini — düzeltae. cekleri sanılmakladır Bugün vayvınlanan resmi tehlikde Amerikan hava küuvvetlerinin komlü- nlet takvivyve kuüvvetlerini İmha etmek üzere hava akınları yaptıkları bildi- rilmektedir. I8 VA.P.) — Çalışma Baka- | düşman tazyikı- | Dün Yalovada milli savunmamızla ilgili mühim Toplantıya Devlet Başkanı, Başbakan, bazı Bakanlar ve ll toplantı yapıl Genelkurmay Başkanı 1le kara, hava ve deniz kuvvetleri Askeri Şura yarın Ankarada mühim bir toplantı Yalova, 18 (Husus!t muhabirimiz bildiriyor) — Dün Yalovada Cum- hurbaşkanı Celâl Bayarın riyasetinde çok mühim bir toplarntı yapılmıştır. Bu toplantıya iştirak edenlerden Baş- bakan Adnan Menderes, Diışişleri Ba- kanı Fuat Koöprülü, Genelkurmay Başkanı ÖÜrgenecral Nuri Yamut, Ha- rekât Dairesi Başkanı Tuğgxeneral Yusuf Eğeli, Hava Kuvvetleri Koc- mutanı Körgeneral Muzaffer Göket- nin, Deniz Kuvvetleri Komutanı Tümamiral Sadık —Altıncan sabah Dolmabahçeden saat 91lü da hareket eden Sultanhisar muhribi iİle Başba- kan Yardımcısı Samet- Ağaoğlu da Büyükadadan Acar motoriyle Yale- vaya gelerek Cumhurbaşkanına mü- lâki olmuşlardır. Milli Savunma Ba- kanı İse hir gün evvelden Yalovaya gelmiş bulunuyordu. Misafirler gerefine Cumhurbaşka- nının verdiği öğle yemeğinden sonra saat l14 de başlıyan toplantıların bi- rinci kısmı üç saat sürmüştür. Cum- hurbaşkanının riyasetinde yapılan bu toplantıya sadece Başbakan, y Milli Savunma ve Dışisşleri Bakanları, Baş- bakan Yardımcısı ve Genelkurmay Başkanı iştirak etmişlerdir. Saat 17 de Deniz ve Hava Kuvvetleri Komu- tanlariyle Genelkurmay Harekât Da- iresli Başkanı da konuşmalara katıl- mışlardır. 6 saat süren toplantı saat 20 de bit- miştir. Cumhurbaşkanı ve memleketin en yüksek askeri şahailyetlerinin işti- rak ettiği bu görüşmeler sırasında za- man zaman dışarıda dosyalarla bekli- yen yüksgek askeri memurlar girip çı- kıyorlardı. Toplantı bittikten sonra Cumhurbas- kanı, gazetecileri kabul ederek hepasi- nin ellerini sıkmış ve İltifatta bulun- duktan sonra: “Sizi Başbakanla yal- niz bırakıyorum. Ö, kgereken tafsilâtı verecektir" demiştir. Adnan Menderes, konuşulduğu hakkında sorulan suale şu cevabı vermiştir: “Silâhlı kuvvetlerimizin takviyesi ve tensiki hususunda yeni tedbirleri mü- zakere ettik. Yeni iktidar bu mevzua büyük bir ehemmiyet — vermektedir. Takdir edersiniz ki, dünya Şşartları ayrıca milli savunma meselelerinin on plâna alınmasını zaruri kılmaktadır.” İstanbulun siyasi mehafilinden öğf- rendiğimize göre Yüksek Askeri Şüra Milli Savunma EBakanının başkanlığın- da ve Genelkurmay Başkanının da 1İş- tirakivyle yarın ÂAnkarada bir toplantı yapacaktır. Yalovada yapılan dünkü Iüplıniıdnn aonra Askeri Şüranın akabinde yapa-| cakzı bu toplantıya buyuk bir ehemmi- yet atfedilmektedir. Sızan haberlere göre bu toplantının CBAS MEVZUU rumu karşısında aszakeri kuvvetlerimi- zin takviyesi hususunda bir karar İt- tihazıdır, Bu toplantıya İştirak edecek olan kömutanlar gşehrimizden y bugzün bir aakeri uçakla ÂAnkaraya hareket ede- ceklerdir. komutanları iştirak ettiler yapacak toplantıda na»'if;-rı dünyanın bugünkü du-| Amerikada komünizm tahkıkatı Âyan Meclısı Tahkikat Komis- yonu MecCarthy'nin iddialarını | varit görmedi Washington, 18 A.A. (Reuter) — Üç Demokrat ve iki Cumhuriyetçi Â- yan Üyesinden müteşekkil Âyan Met- lisi Tahkikat Komisyonunun dün ver- | diği raporda Âyandan Joseph MecCar- thy'nin ÂAÂmerika Dışişleri Bakanlığın- da koömlinist memurların yer aldığı yolunda yapmış olduğu — ithamların yanlış ve hakikate aykırı olduğu açık- lanmaktadır. İrtica hareketi hortlamağa başladı Menemende, ulu orta tekbir getirenler İzmir, 18 (Hususi muhabirimiz bil- diriyor) - Arela gkecesl, Meneman İl- çesinde 20 kadar gencin camiden al-| “Sakal-ı gerif"İ cami cami ger-| faydalanarak | dıkları dirdikleri ve bundan vollarda tekbir getirdikleri anlaşılarak İsa savcılıkca elkonulmustur. yapanların vaşları l0 ve 10 arasında- dır. Bu İştin Müftünün malümatı tah- davet edildiği bildirilmektedir. İngiliz donanmasında komünist sabotajı 18 aydan herı hır çok haltalama hareketleri meydana çıktı (AP) İngiliz harp gı aabota| eğeri ülmasindan edilen 8 veni hâdisenin cereyan bBugün acıklanmıştır Bu hüdi aelerin komünleatler taraflından gFirisl len teskilâtlı bir vyiıkma kampanvasın dan maduüt bulunduğuna dalr savlalar mevecultur İ.ondra, 14 milerinde ünhe ettiği Portasmuth Üssü Komutanı ÂAmlral Sir Algernon Willla buğgün iİnfilâk hakkında _'r_;'.ııtr”ııı m_ııf"ı,]:ıırjı sövlemletir Sabotaj ihtimali artık bertaraf edile mez," Donanmava barlı hugünlerde b0 den cektir,. hir (azla tahkik heveti sahit dinliye Muhafazakâr “Dally kü başmakalesinde manlar var”' demiştir terlibatı meselesine daea meti tenkld etmizş ir MAD güvenlikle tırilan köüömünlistlere birlerin fevkinde bir #eve lüzüm öldiü Bğunu Artik cansıiz ve hüareketsiz Basş bakanımızın . bile İldrak etmiş olması lazımdır. Bu İnfllâkin koömliinistler ta ralından mülhem dbir sahotail aldu tunda kimsenin süphesi var midir? Basşka kimler Koredeki aakerlerimizi İster?" Mail,, bugrzün “Aramızda dü8âğ- (yazete eamniyet temasala hükü- ve gŞünları yazmıe- İlgili lölerda çalit karşı sşimdiki ted arkadan bıçaklamak Sakalışerifi cami cami gezdirenler, hakkında takibata başlandı Bu İşsi yollarda tında rinâ yapıldığı da İddla edilmesi Üüzre- milliyetperver Başbakana telgraf çekerek tekbir getirilmesine, dinin âlet haline bazı yollarda getlirilmesine müsaade — edilmemesini istemişlerdir. * Devlatli İngiltere Çine petrol sevkını durdurdu —N —e SN AAA LA Uzakdoğudaki İngiliz petrol stokları silâhliı kuvvetler emrine verildi Londra, 18 A.A. (United Presal İngiltere bukzlünden iİtibaren Komll- nist Çine petrol sevkinıi keamiştir Uzakşarkta bulunan İngiliz petrol stokları askeri makamların emrine tahsis edilmiştir. Bu başında Amerika Birleşik iltereden Koömünist Çine petrol gönderilmemesini gâayri resmi İngiltere CÇlinı vollanan petrolün tahsle edldiğini beyan ederek Amerikan Llek. lifini reddetmişti. avın eri İng bir sekilde istemis ve avil halka kgeneclerin İdare âmirlerinin yerleri ne sebepten degıştırıldı Menderçs: “İdare âmirleri, 14 mayıs seçimlerinden evvel parti faaliyetlerinin o kadar içine girmişlerdi ki, bu seçimlerden sonra bulundukları- mevkilerde mesuliyetle- rini deruhde ettikleri vazifelerine devama - izzetinefisleri müsaade etmiyecektir.,, dedi Yalova, 18 (Hususl muhahbhtrimliz bildiriyor) — — Yalovada yapılan askeri toplantıdan sonra gazelecilerle konuşan Başbakan Adnan Men- dercs, idare âmirlerinin zn-rierinlıı değiştirilmesi hakkındaki soruya ce- vyaben demletir. ki: “İdare âmirlerinin yerlerinin değiştirilmesi meselesine gelince: Bım- lar 14 mayıs seçimlerinden evvel parti faaliyetlerinin o kadar içine Kİr- mişlerdi ki, bu seçimlerden sonra bulundukları mevklilerde mesuliyetle- rinl deruühte ettikleri vazifelerine devama İzzgetinefisleri müsaade etmi- yecektir. Bu bakımdan onlar yerlerinin değziştirilmesinden memnun ve müteşekkirdirler. ÂAyrıca esas mesele bunları tecziye etmek olmayıp kendilerine yeni bir şans vermek ve elde mevcut İdare adamlarından ne şekilde İstifade edileceğinin meydana çıkmasının teminidir.” Bundan &onra Başbakan D, P. y ait bir suali Parti Başkanı sı- fnatiyle şöyle cevaplandırmıstır: “Matbuatın muhalefette bulunduğumuz zamanlardaki gibi iktidarda da bizi dexkteklemilyeceği ve D.P.nin direktifini kavbedecekzi zehabı bazi kimselerde uyanmıştı. İkl aylık vazife hayatımızda teveccühkâr olarak yanımızda yer alan matbuatımızın bu teveccühünü kaybetmediğkimizi görmekle bahtiyarız. Matbuat dalmi surette muhalefeti değlil fakat hakl yolunu desteklemekte olduğunu herkese İlân etmiş olüyor. Bu bakım- dan da matbuatımıza müteşekkiriz. Bu teyeccühü kaybetmemek İçin menmleket hayrına olan faaliyetlmize bu yolda devam edeceğir.” Yunanistanla Türkiyeye ayrılan 120 milyon doların 25 milyonu bize verilecekmiş (Gazeteler) & L—f—d düküke V. 7 S ğ d â z K - İi aa LH | li n »-—"dıwl!'ı—ı'__ —— üü - MUVAZENESİZLİK Üa B e AA LA 6 — <u