16 Nisan 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 1

16 Nisan 1950 — Pazar SİYASİ İKTİSADİ Sayı 137 — 10 Kuruş YENİ İSİTANBUL Beyoğlu - Müellif Caddesi 6 - 8 Posta - Kutusu 2100 Beyoğlu İÇ ve DIŞ POLiTiKA A0 1s/iv/19s0 malardan çıkan & İYASI partilerimizin yüzde * yetmiş yoklamaları, — önü- Müzdeki umumi seçimlerin ehem. miyetli bir merhalesi olarak ta- mamlanmış bulunuyor. Şu var ki, bunun tam neticelerini 24 saat gibi kısa bir müddet zarfında alıp ilân etmek, hiç de kolay bir iş sa- yılmamak lâzımdır. Netekim, bu kısa müddet zarfında en tam lis- teyi verebilen Cumhuriyet Halk Partisi dahi, bir kaç vilâyetin neticeleri üzerinde bir kaç gün taşmak mecburiyetinde kal- i, öteki partilerimiz, ay hı gayreti, kendi listelerinin aşağı yukarı yarısı üzerinde göstermek durumunda kalmışlardır. Bu seferki tecrübe, bazı nokt ların ortaya çıkmasına fırsat ver- miş bulunuyor. Bunları - gözden geçirmek faydadan hali olmasa gerektir. Bir kere, mahalli teşkilâtta be- lirtileri görülen bir kanaate göre, bütün yüzde yetmişler, mahalli teşkilâta — bırakılmış bir haktır. Şu halde teşkilât, mahallindeki | yeni yahut eski adamlar üzerinde | durarak, yerliden ve - hemşeriler | milletvekili seçecektir. aleyh, oralı olmayan bir eski yahut yeni milletvekili nam- zedi, parti için eğer mutlaka lâ- zımsa, bunu, parti merkezi,yüz- de otuz listesine sokmalı yani | kendi tahsisatından çıkarmalıdır. Çünkü bu görüşe göre, orta- da gerçekten bir tahsis - vardır. Reyleri de mutlaka mahalli teş- kilât vereceğine göre, yüzde otuz- ların bu teşkilât tarafından ka- zandırılması için, yüzde yetmiş- lerin merkez teşkilâtı tarafından, sineye çekilmesi lâzımdır. Çünkü yüzde otuzlar, yüzde etmişlerin yüzü suyu hürmetine ileceklerdir. Bir ikinci görüşe göre, otuz kontenjanı, Meclise y mücadele takımı sok- değerde bi mak için kâfi değildir. Binaena- leyh yüzde yetmişlerin arasına, merkezce matlüp kimseleri sok- makta zaruret vardır. Ancak bu, bütün yüzde yetmişleri kaplaya- cak miktarda olmamalıdır. Hem sonra bir listeyi mahallinde ge- girmek için de; büyük — isimlere ihtiyaç vardır. Zira mahalli nam- zetler; ne de olsa, bütün partiler için ancak mahalli ölçüde birer destektir. Bu iki zarureti kabül eden ikin- ci görüş, diğerinden, her bakım- dan üstündür. Hem kendi parti- sini mecliste güzel temsil ettir- mek hem: de memlekete, seviyeli unsurlara kâfi miktarda —malik bir meclis vermek bakımından. Başka memleketlerde, yüzde tmiş yahut otuz diye ayrılmış kontenjanlar yoktur. Partiyi, ev. çimlerde, arkasından da, ında yahut muhale- | ffakıyete götürecek | nde, merkez sadece danışma | hükümet b: fette ” muv dar üze lâzımdır ki, ma gibi, zor — bir Danışmak için, her mevzua hâkim ol- vazife hissinin arttır. İleri- | İdan yürüne- | k po- kabiliyet litika takımında kim göstermiş yahut gösterecek ise, © seçilecektir | Üçüncü nokta, daha ziyade C t Halk Partisinin ken- i e tirme — istikametinde € rıdır an yok- in en iyilerini mu- kânını vermiş 2) bü- isimlerin kendilerini yokla- e tehlike “geçir- i etmiş 3) yeni * *kk İşçi Partisi, yeni genel seçimlere hazırlanıyor 15 (AP) — İngiltere Herbert Morrison bu. | ği bir demeçte, İşçi Partlı n an etmiş, fa: | Londir altı aylığı 17, ÇH, P. VE D. P. BASKANLARI ELEDE KARSILAŞI Türkiye için seneliği 32, ç aylığı 9 Tiradı mislidi AKLAR İnönü ve Bıyar'ın son seçım nutuklarını izmir Husüsi — muhabirimiz bildiriyor) — Bu sabah Vilâyet cim Kurulundan izni alınan bu Bölgesinde hazırlanan en büyük top- | Jantı olacaktır. Ezenin © ilina ait bü- | tün Demokratiar o gün İzmirde bu- | dunmaya dâvet edilmişler, ve şimdi- | den yüzlerce otobüs ve kamyon ki- | ralamışlardır. Ön binlerce kişinin | katılacağı beyan edilen İzmir mitin- | Rinde bulunmak Üzere Celâl Bayar an Menderes ve Fuat Köprül re dâvet edilmişlerdir. . Celâl Sayarın 10 mayıs akşamı söyliyece- #i nutuk D.P. nin bütün Türkiye se- Çimlerine şâmil bir karar suretini havi' olacağı ifade edilmektedir. Söy lendiğine göre D.P. Genel Başkanının nutku, D.P. nin iktidara geçişi halinde tatbikine çalışacağı iktisadi, sosyal ve kültürel problemlerin geniş bir iza- Amerika, Arapları israille sulhe zorluyor Araplar, müzakereye hazır, fakat Birleşmiş Milletlerin tavassutunu istiyorlar Şam 15 ALA. (Reuter) — Suriye İktisat Bakanı Maruf Davalib, Arap Birliğinin Kahire'de yaptığı toplantı- 'dan dönüşünde dün Birleşik Ameri ka'nın Arap Devletlerinin İsrail ile Sulh yapmaları için darar — ettiğini söylemiştir. Taksim plânı konuşmaya esas olmadı Şam 15 (YİRS) — Arap Birliği si- yasl komitesi, hafta başında yaptığı bir açıklamada, İsraille müzakerele. re hazır oldüğünü bildirmiş, fakat Birleşmiş Milletler tarafından hazır- Jdanan taksim plânının konuşmalara zemin teşkil etmesini şart koşmuş- tur. İsrall Devleti, Filistin — savaşları aırasında elde edilen toprak kazanç: larını tehlikeye düşürecek olan böyle bir teklife yanaşmamıştır. Amman, 15 (YİRS) — Tahrandan bildirildiğine göre, bir Amerikalı ile evlenen İran Şahının hemşiresi Fat- ma Pehlevi'nin asalet ünvaziyle di- ger imtiyazları sarayda yapılan — bir toplanıtıdan sonra ilga edilmiştir. Fatma Pehlevi'nin bu haklarından mahrüm birakılması, kardeşi — İran Şahından izinsiz olarak evlendiği için. dir. . Ce Bara a Kıymetli edip ve muharririmiz eti Arkadaşımız bundan Kırk “Anadolu'da lariyle bize yurdumuzu en İyi tanıtan bir eser k Kırk yıl sonrâ : Yeni gazetesinde neşre metii eee eee b ee fraber Refik Halid'in Anadoludan göndereceği | da Cumhurbaşkanı İnönünün bu Refik Hai tstanbul hanı ihtiva edecektir. Çok dikkate değer başka bir hâ dise de mayıs ayının takriben aynı gün ve belki Zaatinde CHP. nin de İzmir kadar nemli bir toplantı hazırlamakta masıdır. Halk Partisinin toptantısı çim devresinin son nutkunu söy Geği tahmin edilmektedir. Bu haber hakkında malümatına müracaat et tiğim CHP. İzmir İi Başkanı N zif Çağatay: “sayın Cumhuraşkanı: Rin © 'de İzmiri teşrif buyura- rak bir hitâbede bulunması kuvvet- de vârittir., demiştir. Görülüyor ki siyasi bataryalar 10 mayıs tarihinde İzmirde boşalacak- Kiraliçesi Türkiye, ”4. madde” den istifade edecek New Jersey 16 (YİRS) - Av- rupa İktisadi İşbirliği İdarecisi Paul Hoffman'a yakın olan bir kaynaktan sızan haberlere göre, Avrupa dışındaki müstemleke- lerin ekonomik durumunu geliş- tirmek için 22 milyon dolarlık bir tahsisat hazırlanmıştır. Ay ni kaynaktan alınan diğer. bir habere göre, Türkiyeye tekhik yardım, — Trumanın - dördüncü madde programı ile desteklen- diği takdirde, çok iyi neticeler verecektir. dün Anadolu seyahatine Refik Halid, Memleket hikâ; olgun yazı ve müşahedelerini bekleyiniz ! MÜSTAKİL GÜNLÜK GAZETE Tesis edeni Son hâdiselerden doğan neticeler Gençlik, irticarı, solculuk kadar Lloper — köyünü kış hamamı HABİB EDİB TÖREHAN tehlikeli bulduğunu Yayınladığı bir makale, Fuat Arna ve Kudret gazetesi sahibi hakkında dün tevkif kararı verildi Sayın Mareşal Fevzi Çakmak'ın ö- dümü dölayisiyle gehrimizde vukubu. Jan son hâdiselerin tahkikatına — dün öğleden sonra tatli olmasına rağmen adliyece geç vakitlere kadar devam Sanıklardan bir. kasmt: İkamete bal iki kişinin tetidası da İtiraz m rilmiştir 'Sanık oldukları edilmiştir. Birimel safhamı sona eren | kimseler de yeniden nezaret altına a. dahkikatın ikinei kümi — derinleştirii | lınmış ve bazıları da hâlen aranmak. Mektedir. fadır. Tahkikat bir kaç rüne Kadar münasebetiyle. ziyaret ederlerken Yunan kabinesi dün yemin etti Plastiras Başbakan oldu. Venizelos istirahat edecek Atina, 15 (AP) — Bu akşı Plastirasın kurduğu Merkezi — Ko: neral Plastiras, Yunan Kıralı llsyon Kabinesi, 1944 ten veya mem. huzürunda Başbakan sifatiyle leketin Almanlardan — kurtuluşun kat gemininde bulunmuştur. General | beri iktidara gelen 19 uncu — Yunan kabinesidir. Amerikalıların yeni hü- kümeti destekli; addedilmektedir kleri Daha evvi itibariyle hükümete iltihakı kal Atlaktik Pağtı Konseyin muhakkak Müşterek menfaat ön ( çi aot Bstaan / Yenicen AA Tutuluyor .0 YZ van aa Washingtonda ahnan bazı haberlere| Ufün bir istirahat devresi için Yuna- göre Atlantik Paktı Konseyinde aşa- #ıdaki meseleler görüşülecektir Bu müddet zarfında Başbakan Pins- | 1 — Atlantik Paktı / mülletlerinin, | res Disleleri Bakanlığını da tedvir müşterek menfaat adına, hâkimiyet. | Cdecektir. Venizelos Güney, Afrikayı lerinden — kismen. vazgeçebilmelerine | TiYâret tasavvurunda olduğunu — be, matuf alabilecekleri âcil tedbirler, — | Mrtmistir. 2 — Temsilcilerinin hepsi Atlantik| — Koalisyona dahil 8 merkez parti. Paktı imzacısı olmak şartiyle / yeni| »inin yeni kabinede beşer bakanlar bir komisyon kurulması ve bu ko- | bulunacaktır. Kabine ilk topiantısını misyonun teknik plân çerçevesi da- | pazar sabahı yapacaktır. Yunan Par hilinde tek tip silâh matuf çalışmalara devam et kullanılmasına | lâmentosu pazartesi günü açılmakta. Kıral Leopold, tahtını | oğluna devredecek Anayasaya aHırı oîmıyan bi kanunun kabulunu ıslıyur YİRS) — Cenevredi 1 a Belçika Dişişleri Bakanı Van Zeeland, r | Lonâra, Kıral Leop 15 nutku, Bi Kıral Leopold, Belçikayı aylardan | rin uzlaşmayı Ti garttır., | İlânlar: 6 ner sahifede resi 2 Jiradır. bir mer'üliyet kabul. edilmez. Cumhurbaşkanı, Hükümet ve Adliyenin manevi şahsiyetlerine hakaret teşkil ettiğinden ntimet. İlânlardan. hiç- bildirdi ona erecektir. Bu arada neticeye gör Te, talebelerin haklarında ademi takip kararı verilmesi de muhtemeldir. Arapça ezan okuyan ve tekbir getl- renlerden “baska evvelki gün Beya. mtta Sahaflar çarşısında Başına yeşii Sarık sararak Kezen Hilmi Yurtdan alında'bir imam yakalanarak adnlete Diğef taraftan irtica hareketleri ü- niversite mühitinde büyük bir infiai uyandırmıştır. Mili Türk Talebe Bir- İlki tarafından dün yayınlanan — bir. beyannamede göyle denilmektedir: 3on günlerde memleketin muhtelif yerlerinde beliren mevzii bazı irtica| hareketleri “mevzuunda Mi Türk Talebe Birliği şunları açıklamak ihti-| yacını duymüştür: Türk gençlikinin inkılâbı bütün mâ- 'na ve icaplariyle benimsemiş. olduğu. Dü bizim gibi herkesin katiyotle BiL İ Mesini istiyoruz. Ve yine herkesin çok iyi bilmesini istiyoruz Ki inkılâbın vu: Buna hale / getirecek “her teşebbür unda dalma biz Türk gençlerini Sulecaküir. İrticar en az solculuk kadar tehli-| keli sayıyoruz. Her ikisi ile de aman-| siz mücadele vazifemizdir. Zaman zaman ” siyasi ihtiraslarının kurbanı olarak gençliğin - heyecanını istlamar etmek “stiyenleri ümme kârı önünde siddetle protesto ederiz. Gençlik memleket menfantini, mik- H dâvaları her zaman, her geyin üs- tünde tutmaya “gayrek etmiştir. et mektedir. edecektir. Bundan kimsenin. #n ufak. bir tereddüdü - olmasını aslâ| Aütedemeyiz.. Bundan baska 16 'nisan 1050 't Kudret gazetesinin ihli nüzbasında Fuat, kaler| Arna ve gerek: yazı işleri müdürü Zafer Çelik hakia- Tinda İstanbul Cumhüriyet Savcılığın- ça takibata başlanmıştır. Sanıklardan Fuat Arnanın uçakla İstanbul hari 'ne kaçtığı ve diğer sanık Zafer Çelik'| e YEykİr kararının intazı için Hetiler Öğrendiğimize göre suça konu olan lar, memleketin emniyetine tehe| ke iras edecek. Cumhurbaşkanının, hükümetin Ve adliyenin mânevi sahsl.| ine tecavüz e hakareti müta-| zammın mahiyette görülerek bu suç- lardan dolayı takibata girişslimiştir. Diğer taz ftan. merhum sayın Ma- tubu göndermiz ak allesi bu Mareşalın mü 'başında sabahlara kadar nöbet bekliyen Ankara ve İstanbul 'ersitelilerine ve onu “el üstünde| taşıyan millete minnet Ve gükranairı:. n Bildirmektedir. Bu mektubunda matbuatın kadirşinaslıkına da ayrıca minnettar olduğunu / Çakmak ahlesi GAZETEMİZ BUGÜN ve YARIN 8 SAYFADIR Telefon: Telgraf Adresi YENİ İSTANBUL'un Kuponu || ——— ——— İÇ SAYFALARDA 44756-44757 Santral Hetlo. İstanbul İKİNCİ Anti-demokratik ve demokratik kanunlar M. Nermi ÜÇÜNCÜ Sanat ve tenkid Fâzıl Ahmet Aykaç BEŞİNCİ 1949 sonu Bankalarda mevduat Namık Zeki Aral Turizm dâvamız dokk ALTINCI Resimlerle dünya haberleri SEKİZİNCİ Spor Kurüçeşmedeki — yeni kömür |esıslı açıldı Bu sayade. 80 kin tonlik depolama ve sacıtte 200 ton yükleyen veya boşaltan beş vinçle büyük bir ihtiyaç karşılandı Devlet Denizyolları ve Limanları Tş- detme Genel Müdürlüğü — tarafından bir İngiliz firmasına insa — ettirilen Kurüçeşmedeki yeni kömür tesisleri dün saat 11 de törenle açılmıştır. Merasimde Vali ve Belediye Baş- kanı Fahreddin Kerim, Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı, Devlet — Deniz. yolları Umum Müdürü, insaatı yapan İngiliz firmasının Genel Müdürü, ba- sın temsilcileri ve kalabalık bir' da- vetii kütlesi” hazır. Bulunmuştur. Evvelâ Ulaştırma Bakanlığı Müste- şarı tarafından yapılan kısa bir hi tabede, bu hafta içinde temel Merasimi yapılan Zonguldak — lir tesisleriyle ilgili olarak İstanbul li ında yaptırılan bu kömür doldur. ma ve boşaltma tesislerinin iktisadi ehemmiyetini tebarüz ettirerek acik masını Vali'den rica etmiştir. 'Bundan sonra söz alan Vali ve Be- lediye relsi Prof. Fahreddin Kerim Gökay, bu güzel tesislerin şehre ka. zandıfilmasından” dolayı — Bakanlığa ve Denizyolları Umum Müdürüne ve bu işin tahakkukunda âmil olanlara” gehir namına — teşekkürlerini bi dirmiş ve Kuruçeşme depolarının İs- tanbullulara sağlıyacağı faydaları te barliz ettirdikten sonra bunu soğuk hava depoları ile modern antrepola- rın takip etmesini temenni — ederek kördeleyi kesmiştir. Müteakıben yeni tesisler — gezilmiş 've davetlilere izahat verilmiştir. Kurüçeşme kömür tesisleri deniz ve kara vaşıtalariyle alâkalı kömür yükleme ve boşaltmalarını çabuklaş. tırıp ve ucuzlatacağı gibi, — Boğaziçi kıyılarının mühtelif yerlerine. serpil- miş, iptidaf ve çitkin, gayri sıhbi ve masraflı kömür depolarını — ortadan kaldırmak ve insan güciyle yürütülen bugünkü iptidai ve- zahmetli çalışma sistemindeki İşçi sayısını asgari had- de indirmek bakımından büyük fay dalar sağlamaktadır. Fıhtımda beşer bin tonluk 3 gemi, üst ürte yanaşabi decek ve tesislerin her biri — santte 200 ton yükleme veya boşaltma yar pabilen her seferinde" 3 ton kömür » Alan 5 büyük vinel, 80.000 ton depolar Maya müsalt bir zahası vardır. Ku Tüçeşme modern kömür depoları ar. sasiyle birlikte 6 milyon 600 bin lira- ya mal olmuştur. 'Deniz ticaret filomuzün randımanı ve dölayisiyle kömür nakliye — mas- rafları üzerinde büyük — değişiklikler temin edecektir. Kürüşeçme yolü genişletiliyor. Kurüçesme depolarının — önlinden zeçen dar yolun genişletilmesi için çalışmalara devam — edilmektedir. Te tanbul Vali ve Belediye Reisi dünkü törende bu yolun yakında ikmal edi. Şehir Tiyatrasu artistler 100.000/ Lira çıktı (Gazet Eh, artık İstifa eder — Elbette, paralı aktör olur mu leceğini müjdelemiştir. iden. birin piyangodan ler) Biçii