5 Şubat 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 2

Sayfa 2 | ÖNTİNENTAL — devletlerde milli savunma bütçe büyük kumi kar 'na ve okan devletlerde küvvetlerine. tahele edildiği Tümdur. İlk defa olarak bu anane- nin. terkedildiğine. Baskan — Tru> | | mantın Konüreye teklir ettiği 1950. | | Sibürçesinin “milif savunma fas ) nin en Büyük'kısımını hava küv- Vetlerine ayırmasiyle şahit oluyo- Tuz. Şimdiye kadar kara ve deniz bütçeleriyle - mükayese edilemiye- cek derecede az olan hava bütce: deri her sene tedricen artmakta ol masına rağmen eski tenmülü yıka Fak en baba geçtiği görülmeminti. Daha pek yakın zamanlara kadar hava kuvvetlerine - kara ve deniz küyvetleri yanında müstakil bir Slarak yer verilmek İstenli- havacılığın olduğu bü- | yük hamlelerin en muhafazakâr | | Mmühitlere 'bile " hakikatleri” “kabul ettirmekte — gecikmiyereğine hük- A | 'Son Amerikan bütçesi, havacılık | varihine Tüçak baktörünün “bütce sahasında dahi üstünlüğünün ka- | ) bul edilmiş olmasının bir fadesi o- | | Yarak geçecektir. Tutarı 18 milyar 645 milyon do- | | var elan mülli savunma Bütçesinin 900 milyonu denize ayrıl: b d, mmllyar Mislır, Malzeme' tedariki için tah: Sik edilen miktarlarda hava kuv. Vetleri lehine yapılan fark daha a- Çik olarak göze çi 2300 Jlk hat uçağı alınmı 2 milyar, kara ordusu “mi İçin 678 milyon, veni deniz İnsası ancak 208 milyon tahsis e- n Ayrıca 1882 bütce yılına #it olmak üzere sipariş edilecek 3100 uçak olunacaktır. Bu rakamlı ö gudür. klr kabul ettiği atratelik pi v hava kuvvetleri teskil etmektedir. Dün. yada meveut de coğrafi durumlarına oör Okan sınıfa ayrıldıkları malümdur. Kanaatime göre tarihte en büyük kentinental devleti Cengizin Mo- etmiştir. Cengiz yıldırım hi yapmı ve İlk defa beşinci kole İstifade etmie bir komutandır. Bur temleke siyasetinin revac bulduğu zamanlarda deniz faktörünün ge- Gol devleti temi min en büyük ekan devleti halini Almışlardı. Denizin ulaştırma bz mından karaya nazaran mali duğu Üstünlük sayesinde ekan dev- lerin kontinantal devletlere kar- Amerika yoruz ki devlet. mabiyetini muhafa Birlesik Amerika hava devle mak istikametini almı örerek gecikmeden almaya muvaffak olan / devletler Sinta etmek ve böyle yapmayı İs- Semek bir haktır. Fakat insanların gski ananelerinden kurtulamıyarak ile harp ve savaş doktrir lerinin değletiğini anlamamak, sa- olarak milli savunmalarını Maji: 'no hattına dayamaları ve bu müs Birleşik Amerika Milli * Savunma bütçesi trinlere iltifat etmek ninın * gelmiş olduğuna işaret etmek isti. yorum. Memleketimizde savunma- Ya ait konulara temas etmekten Çekinme Adeti — askeri sırları a. Çığa vurmak korkusü ile — Küvvtele carldir. H eti istiyen en mühim. ye gahkem hattın. kurülmasi ile yi vundukları zannına kapılmalar U yüzden yeni faktörlere lâyıkiyle ehemmiyet vermemis olmaları son Mağlübiyetlerinin belli başlı sebep- leri arasındadır. Her millette uzağı gören İnsan: İar çıkmış ve fikirlerini ortaya at muvaffak ol- bu fikirleri reddüt ederek eski u- üller yıkılırsa — memleket / savun- masının saralacağı - korkusundan kendilerini — kurtaramamışlardır. Daha 1922 senesinde İngilir li Perey Scott büyük medeni ret göstererek İngiliz mül ananevi kanaatine ve Roy: Vy'nin 6 zamanki yüksek nüfuzuna Faömen İngilir milletinin dikkatini hava küvvet- betmeye çalışmıstır: diyecektir ki, do 'nanma bizim birinci savan hattı mızdır. Bu İse bir haklkat değildir. Hava, / bizim birinci - ve sonuncu müdafan hattımızdır., Bu. fikrin hava mü: oldu. V. zağı gören İngilizler 1914-1918 harbi nasında Jlk defa olarak Hava Nezareti kurmuşlar, esası donan: maya dayanan ve yüzlerce ber İnalliz deniz siya: lesi olan Splandit. parlak infirat siyasetini terke mec- bur kalacağını evvelden idrak e- derek kontinental müttetikler — a. rikayı da infl de olduğu gibi Amarikada da beri hâkim olan Stedi setinin hava si Si pek kolay olmamıs, denizlerle hâkim olmuştur. İ Mevzuumuzün mizaha t ü olmamakla beraber ciddi seyler okumakla' fikirler yorulmuş. oku- ina gider diye seçenlerde — bir Karaya oturan vçak gemisi hakkında bir mizah - gazetesinde havacrlar bir kaç uçak göndererek gemiyi kurtaralım mi? diye İâtife ediyor. Sün diye yazdım. Kastimiz. kıssadan hisse çıkar- mak olduğuna göre, bizde de mem. deket savunma işlerinde yeni dek. ise her geyi saklamak istiyen en mühim şeyleri saklıya- vunma bütçemizin B. M. Meclisinde müzakeresi - sanasında Vatan savunmasında hâkim olm: KISA HABERLER “EDİRNE,, NİN MÜRETTEBATINA İNGİLİZLER YARDIM EDİYORLAR Londra, 4 (Nafen) — Manş denizinde batan Türk gilepi Edirnenin $0 kişilik mürettebatına “Gemileri Batan Denizci Ve Balıkçılara Yardım Cemiyeti, tarı fından Bakıldığı ve eksildiklerinin ta> Mamlandığı. bildirilmektedir. BEVİN, HİNDİÇİNİDE SİYASİ GELİŞME 'TARAFTARI Londra 4 ALA. (Lpa) — Times Gaze- tesinin Parie muhabiri Yamyor: 'Bevin, burada yaptığı ” görüşmelerde İnglliz Hükümetinin Hindiçini, Kamboç 've Laos'u daha eksiksiz bir surette le> tiklâllerine kavuşmuş görmek istedii ni bildirmiştir. Yani bu memleketlerin tüsü, “Endonezya birleşik devletler Tiyle Tngiliz milletler topluluğu memle: ketlerinin statülerine daha ziyade ya: kın “olmaldır. ENDONEZYA RUSYA İLE 'MÜNASEBET TESİS ETMEK İSTİYOR Jakarta, 4 AA (Ünited / press) — Ditişleri Bakanlığından bildirildiğine gö Te Endonezya Hükümeti Rusyaya 'bir Bota İyererek “Sö9yetlerle siyanı n #ebetler “Tesis etmek istediğini bildir. Miştir. Nota, “Endonezya — Başbakanı Muhammed. Hatta tarafından Sovr Diğisleri Bakenı Vişinskiye — gönderi YENİ İETKNEUE Hidrojen bombasının istimalinden çekinen Amerikan âyanından Tydings Stalinle anlaşılmasını istiyor yan Üyesi Millard Tydings, B Trumanın Birleşik Amerika il ya arasında bir anlaşma zen Stalin — nezdindi Washington 4, ALA, (AFP) — Â-| mak için yeni bir gayret sarfetmesi gerektiği mütalâ. asında bulunmuştur. — Dün — akşam radyoda konuşan Âyan Meclisi/ Si Jâhli Kuvvetler Komisyonu Başkanı Tydinga “böyle bir projenin başarı günsi muhakkak ki, azdır, demiştir fakat harbin tahakkuku ihtimali bu yolda gayret sarfetmeyi icap etirecek kadar korkunçtur.,, | Bununla beraber Amerikan âyan üyesi, atom bombası imali de dahil | Dört İngiliz mebusu Sovyet taraftarı Liberaller, seçim programını pazarlesiye yayınlayacaklar Londra 4 A.A. (United Press) — Dört buçuk seneden beri faaliyette bulunan — parlâmentonun feshi hak- kında dün Kıral tarafından imzalanan kararla 1800 aday yeni seçim kam- panyasına başlamış olüyor. Muhafa- zakârlarla işçilerin çok çeti bir mü- cadeleye girişecekleri anlaşılıyor. Winston Churehili, bugün — Leeds sanayi bölgesinde mühim bir nutuk söyliyecektir. Bu bölge muhafazakâr- lar için çok ehemmiyetlidir. Çünkü geçen seçimlerde işçiler 6 saylavı o- dan Leede'den 8 saylav çıkarmaya muvaffak olmuşlardı. İşçi Partisi de mücadele hazırlık- Jarına başlamıştır. Başbakan yardım- cisı Herbert Morrison, — önümüzdeki çarşamba Eecesi radyoda partililere hitap edecektir. Başbakan Clement Attlee de yakında Kuzey İngiltere ve İskoçyaya — giderek 34 yerde nutuk söylyecektir. Londra 4 (YİRS) — “Müstakil İş- çi Grupu” namiyle tanınan ve İngiliz Parlâmentosunda faal küçük grupun beş âzasından dördü, Sovyet siyaseti- ni kayıtsız. gartsiz kabül ve tasvip ettiklerini belirten bir. brogürü im- zaları ile neşretmişlerdir. Bu grupun '€n tanınmış âzası, Zilliacus, kendisi- nin hem Stalin'i hem de Tito'yu tas- vip etmekte olduğunu. belirtmiş — ve bahsi geçen risaleyi imzalamak ia- tememiştir. Zillincus bu hususta bir beyanatta bulunarak, hâlen dünyada Üç hakiki müstakil devlet bulundu. #unu söylemiştir: Amerika, Rusy Yugoslavya Churchıll hır |ngıhz Fransız - Almun anlaşmasına taraftar , Londra 4 AA (AFP) — Leeda #ehrindeki seçim nutkunda Churehili, bir Fransız - İngiliz - Alman anlaş- ması fikrini hleri sürmüştür. Churehili'e göre, sosyalist İngiltere- 'nin dünya Üzerinde tecrit edilmiş bir memleket olmasına mukabii harpten #onraki Fransa, Belçika, Danimarka ve Almanya. iktisadi kalkınma bah- sinde dikkate şayan bir terakki gös- termişlerdir. Churehili, sözlerine de- vamla demiştir ki Sosyalistler Almanyada pek çok işsiz olduğunu ileri sürüyorlar amma şarktan ilgica etmiş 8 milyon mülteci Mevcut olduğunu da unutuyorlar. Al- man kalkınmasını — küçümsememek dâzımdır. Ben kendi hesabıma/ bün: dan memnunum. Ben Pransız ve Al- manlar ile datma anlaşarak çahışmak niyetindeyim. Biz üçümüz, yanımıza olmak Üzere Birleşik — Amerikanın savunma küdretini arttırmak gerek- tiğine inanmaktadır. Tydings bundan başka Almanya- nın tekrar silâhlandırılmasına gimdi. lik taraftar olmadığını fakat vaziye-| te göre fikrini / değiştirebileceğini | söylemiştir. Son olarak Yugoslavyadaki dürüm. dan bahseden Tydings, Rusya ile si. Jâhlı bir muhasamaya giriştiği tak-, dirde Birleşik Amerikanın Yugoslm yaya silâh yardımı yapmasına taraf- tar, Amerikan kıtaları gönderilmesi- ne aleyhtar olduğunu söylemiştir. den dolayı İşçi Partisinden takat edil. mişlerdir. Yetkili çevrelerde hüküm süren ka- naate göre, risaleyi imza etmekten imtina etmiş olan Zilliacus'un Müs- takil İşçi grupundan İskat edilece- Rine kati anzarla bakilabilir, fakat böyle bir hareket Zilliacus'ün seçim- lerdeki imkânlarını ancak — arttırı caktır. Londra 4 ALA. (AFP) — Liberal lerin seçim programı pazartesi günü 'Yolumuz kolay değildir” başlığı al- 'tında yayınlanacaktır. Beyannamede erzak olarak yapılan yardımların kesilmesi — tavsiye edil. mekte ve İngiltere iktisada rinyet et- miyerek istihsalini arttırmadığı tak- dirde büyük mikyasta issizliğin alıp yürüyeceği bildirilmektedir. Liberal Parti, mecbürl askerliğin flgasını ve nisbi temsil sisteminin ka- bulünü tavsiye etmektedir. Parti Al- manyanın Avrupa Konseyine girme- Bini istemektedir. 625 üyelik için 1RIR aday var Londra 4 A.A. (AFP) — Yeni A- vam Kamarası 625 üyeliği için 1812 aday resmen ortaya atılmışlardır. Seçim mücadelesinin ilk gününde vaziyet şu merkezde idi İşçi Partili adaylar: 617 Muhafazakâr: 555 Muhafazakâr taraftarları: 43 Liberaller: 421. Komünlst: 89 Diğer adaylar müstakil ve muhte- Tf partilere mensup olanlardır. Benelükslü dostlarımızı ve demir per de dışında yaşıyan daha birçok mem- leketleri aramıza alırsak hür, mede- ni ve demokrat milletlerden ibaret öy- lesine birbirine perçinlenmiş bir câ- mia haline gelebiliriz ki, hiç bir kuv- vet bizi sarsamaz.” Churehili sözü Fransaya getirerek: “Ben Fransızlarla — kâh harpte kâh sülhte yanlarında durarak tam — 40 sene beraber çalıştım. Fransanın ik- tisadi kalkınma bahsinde büyük te- rakkiler yaptığı su götürmez. Fakat, Fransadaki/ fırtınalı Bi ha bizlerin alışık olmadığımızı da bura- | 'da beyan etmek isterim.” Sözlerinin sonunda, Churehili, işçi hükümeti ile devletleştirme politika- Sının aleyhinde — bulunarak mecburi askerlik hizmetine taraftar olduğunu tasrih etmiştir. Yarınkı Meclis gündeminde 3 sözlü soru var: 1 — 1949 pamuk mahsulü durumu. kalkınması. 3 — Bazı Karadeniz köylerindeki Ankara 4 (Hususl münabirimiz- Meclisin pazartesi gündemin. de 1049 yılı pamuk mahsulü dürü- n pamuk miktarı ile İç ve — di politikanın ne ası, Üzün. vi arazisi. sunda ne| ölgesinde pamuk satışlarındaki olduğu, çiftçinin kalkı aylanın sulanmamı, Kaya nin sul: bölgede flkların. kurutulması husu: düşünüldüğü ve Karadeniz açlık başladığı yüzden bazı köylerin boşaldığı - yolundaki at hakkında Üç sözlü Siyle, Samsun milletvekili Hüanü Çı kırın dilekçe komlsy rarına itiraz önergeni ve Mardin mil- letvekili Mehmet Kâmil Boranın me- mur avukatlarının hariçten dâva ala- mıyacaklarına dair olan — Avukatlık Kanununun 5 inci maddesinin kaldı- fılmasına dalr kanun teklifi bulun. maktadır. İkinci defa görüşülecek —maddeler arasında Türkiye - İtalya hava uzlaş- 2 — Çiftçinin jaşe durumu tırması, 1040.50 devresinde Türkiye lehine tanınan 58 milyon 300 bin do: Jarlık tiraj hakkı mükabilinde Merkez Bankasında açılacak hesaplar ve Tür. kiye - Almanya — deniz münakalâtı hakkında akdedilen anlaşmaların tas- dikına dalr kanun tasarıları yer al- maktadır. Aynı gün, ayrıca Karayolları Ge- nel Müdürlüğü kuruluş ve görevleri hakkındaki kanunun — müzakeresine devam edilecek ve Köy Enstitüleri Kanununun 3 üncü maddesinin birin- ci fıkrasının değiştirilmesine, İşletme- ler Bakanlığı kuruluş ve görevlerine, özel teşebbür müstahdemlerine, işiz- dlk hakkındaki iki numaralı sözleşme- nin tasdikına, — Devlet avukatlarının hariçten dâva alabilmelerine imkân veren hükümlerin bir yıl daha uzatıl- masına ve iş kazalariyle, meslek has- talıkları ve analık sigortalarına dair kanun teklif ve tasarılarının birinci müzakereleri yapılacaktır. Hilmi Uranı dinleyenlere göre (.H.P., bu seçimlere yüklü bir kalkınma plânı ile girecek İzmir 4 (Husust muhabirimizden) — Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Vekili Hilmi Uran bugün anat 11 de Etrüsk vapuru ile İstan- bula hareket etti. Ayrılmadan evvel İzmir ve Egedeki parti haçeketlerini zinde bulduğunu söyliyen Hilmi Uran, 2 gün İstanbulda — kaldıktan sonra hafta ortasında Ankaraya dönerek 10 şubatta toplanacak - olan C.H.P. divan toplantılarında — bulunacaktır. Uranın dünkü nutku İzmirde — De- mokratlar arasında henüz tefsir edil- memiştir. Bu nutka Demokrat Parti Genel İdare Kurulu adına vazifelen- dirilecek bir hatibin cevap vermesi- ne intizar edilmesi Tazımdır. CHP. liler ise Hilmi Uranın nut- kundan Halk Partisinin 1950 seçim- lerine ekonomik bazı plânlarla gire- ceği ve memlekette refahi arttıracak bazı tedbirlerin programlanmak üze- | Mühendis ve mimarlar teşkilütlandırılacak Meclis Bayındırlık Komisyonu, Mühendisler Odası kanun tasarısını tetkika başladı Meclis — Bayındırlık — Komisyonu Samsun Milletvekili Yakup Kalgay ve arkadaşları tarafından Türkiyede mimar, mühendislik ile inşaat, maki- ne, elektrik, gemi —inşaatı, maden, mensucat, topoftrafya, jeoloji ve kim- ya mühendisliği mesleklerinin icrası süretini tanzim etmek — maksadiyle hazırlanan — Mühendisler Odası Ka- nun teklifini müzakereye başlamış- fır. Teklif sahibi heyeti umumiye Ü- zerinde söz alarak dünyanın her ye- rinde tıpkı tüccarlar, sanayiciler, dok- torlar ve avukatlar gibi mühendis- lerin de bir oda etrafında teşkilât- Jandırılmış olduklarını anlatmış / ve teklifin hazırlanması için Ameriki italya ve Yunanistan bu mevzudaki kanunlarından istifade edildiğini izah etmiştir. Müzakere Tür. kiyede çalışan yabancı tebaalı mü- hendislerin bu odaya girip girmeme- leri Üzerinde prensip münakaşaları ol müştür. Neticede Bayındırlık. Bakı ninın da bu husustaki düşüncesi alın- mak Üzere toplantı başka bir güpe bırakılmıştır. re olduğu mânasını çıkarmaktadırlar, Hattâ iş adamlarını ve sanayicileri memnun edebilmek için bazı muafi- yetler sağlayacak yeni muamele ver- S “kanununun da yakın zamanda Meclise sevkedilerek bu devrede ka- nunlaşacağını belirtiyorlar. * İzmir 4 (Hususi muhabirimizden) — Erkek Sanat — Enstitüleri atelye öğretmenleri Hilmi Uranı ziyaretle kendilerinin 4644 sayılı kanuna göre Mmüteferrik — müstahdem kadrosunda bulunduklarını, terfi hakkından İsti- fade edemediklerini, hastalandıkları man tedavi Ücreti almadıklarını ve esas kadroya geçirilmelerini istemiş- lerdir. Uran - bünün — yapılacağını, bunca öğrenci yetiştiren Sanat Okulu öğretmenlerinin bu yıl esas kadroya alınmaları için hükümet nezdinde te- şebbüs yapacağını vadetmiştir. Sıvasta hararet nakıs 31 derece Bütün yurtta 25 seneden beri gö- rülmemiş bir kış hüküm sürmekte- dir. Karadenizde şiddetli bir — karayel! fırtınası başlamış ve gemiler liman- lara sığınmıştır. Cumhüriyet, Ana- farta, Tarı, Ödemiş, Sümer, Yılmaz, Eti, Florya, Rüşen, Semih, Uman, Üsküdar, Nadir, Taşköprü, Hacıeşref vapurları Ereğli limanına sığınmışlar, llman kâfi gelmediğinden bazı gemi- ler açıkta demirlemek mecburiyetin- de kalmışlardır. Dumlupınar ve İzmir Hopada yol- cu çıkarmadan beklemektedirler. İm- roz postası Çanakkalede — kalmıştır. Düzce ve Bolu yolları kapanmış, buralarda kar 3 metreyi bulmuştur. Şehirde hiç bir vasıta işlememekte- dir. Mektepler tatil edilmiştir. Ankarada şiddetli kış yüzünden gı- dasız kalanlara dağıtılmak Üzere bu- kün Kızılay Genel Merkezi muhtelif yerlere 15 bin lira göndermiştir. ar kalınlıkları Giresunda 114, Si- 'asta 105, Yozgatta &5, Karakösede 80, TTrabzonda 68 santimetredir En düşük ısı sıfırin altında, Sivasta 31, en yüksek ısı sıfırın Üstünde, Fet- hiye, Mersin ve İskenderunda © de- recedir Rasat istasyonları karın ve fırtına- 'nun bügün de devam edeceğini, soğuk- Jarın artacağını bildirmektedir. Gökay Basketbol ve Voleybol Turnuvaları On külübün iştirak ettiği maçlara, 18 şubatta başlanacak Vali Gökay Basketbol ve Voleybol Gece 'Turnuvaları fikstürü dün saat 17 de Kadıköy Halkevinde çekilmintir. Külüpler ve Üniversite gençliği ara- sında fazla gi topliyan bu turnu valara 18 şubat cumartesi günü aa. At 18 de törenle başlanılacaktır. İik völeyvol maçı Yüzme İhtısas Kulü- biyle Askeri Tibbiye arasında, ikin 'de Moda Spor ve Kurtuluş arasında, basketbolde ise birinecl maç Fen Fa- kültesi ile Moda Kültür Cemiyeti ve Hukuk - Teknik Üniversite takımla.» Yi arasında olacaktır. Turnuvalara 10 kulüp iştirak etmektedir. Nakil vasıtalarının tıkanıklığını önleme tedbirleri aranıyor Gehrimizdeki mevcut nakil vasıtaları. 'nın miktarı gün Kgeçtikçe artmakta “ve BU artış da Eminömü, Karaköy Tetiktar Caddesi gibi noktalardaki — kanıklığı. daha kesif.'bir hale getirmektedir. Tatanbulda, nakil Yasılalarının yüsererinde “kolaylık temini hu Şide hazır projeler vardır. İarın yapılması büyük me Glrdiki için Belediye içi eli imkânsızlık yüzünü, ftan Eminönü ve Karaköy- e bulunduğu bu işi iğini stmak Eminönü 1 'eni bir yel açma İşler ve gerekli tetkiklere başlamız Bu yolun bihasma büyük ölçüd Ymlâk masraflarına yol açmar Gikkat edilmektedir. Yol açilımca, Yoklu cihetine çıkacak olan nakil vası İsları, Eminönünden Unkapanını rek Atatürk Köprüsü vamıtasiyle ne ve “Refik 'Saydam Caddi edeceklerdir. Bu. süretle Bankalar Caddesinin şimdiki izdihamı Rikpeten azalac Belediye. elindeki « “a mali imkânları genişleyince tatbik meve kilne koyacaktır. Bir hukukçumuz, Pariste konferans verecek Paris Hukuk Faktitesi — Mukayeseli Hukuk Enatitüsü tarafından bir konte Tans vermek üzere çağırılan avukat İ Mali Kemal Elbir yarın uçekla hare İşçi Sendikaları Birliği Kongresl bugün toplanıyor. teci Bendikaları Birii l güN aat 9 dan Zi e kadar. Emini Halkerinde yapılacaktır. Kongrere ei beklenen. Çalışma Bakanı İle İşe Tetmeler Bakanı dün Şehrimize gelme” mirlerdir. Alâkalılar belki bu sabah xe> Teceklerini — bildirmişlerdir. Könkrenin Çok hararetli geçeceği tahmin edilmek- bedir Yarın ucuz öğle yemeği başlayor Bir müteşebbisln, — memuriarin diğer inteyen vatandaşlara uçuz ökle yemebi k İçin teşebbüse Keçtikini ve bun lediyenin muvafakat ederek yer Seşnilerini” bekendiğini bildirmiştik. 'Yeni Jokanta, "latanbul Sabit 've Dar Gelirliler Şehir Lokantası) namiyle pae 1” gönünden ilibaren Cagaloklun. ek Lisesi bahı k Amerikada vefat eden lbayımızın na'şı getirildi yi tedavi Amerikaya giderek orae dırılacak ve ebeai medtenime tevdi edi. ecektir. 3 resmi müessese memurlarına bir noksan dereceden maz lan Devlet Denizyolları, Te: gekküller Memurlarının Dir Hat dereceden maag almaları hakkındaki kanun Meclise seve 'Bu süretle bu memurların senelerden beri devam eden mağdüriyetlerine ni hayet verilmiş olacaktır. YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU Hamdi Bey sararken yaptığı gözleri yarı kapalı ve hareket- deri makineleşmiş bir. halde gibi — tapkı kundağı ağ eliyle patiskanın Bir daha vurdu: “— A, bu Mesrüre'nin hakki için! Bir daha. vurdu. bir serseri derviş gibi gelir, bir boş koltuk bulyp içine horul horul uyur: yahut da korkunç gider; gelince ya gömülür, saatlerce zulmuş, teşkil ediyordu. günlerde bu çocuğun da gözü açılıp ahlâkı bo- nekeslikte, Fakat, ne yazık ki, son yüzsüzlükte - öbürlerinden PANORAMA - &- Fakat, genç kızın da başini hafifçe kal- dırıp kendisine dik dik baktığımı görünce hay- zetten donup kalmak nöbeti ona düştü. Artık ne hik, ne mik! Hamdi Beyin gövdesi bir buru- Fuk çıkın ve Suratı bir mukavva maske halini almıştı. O zaman, Nebile, sert ve haşin bir sesle: * —Haydi, kalk oradan! Haydi, çöz su Bıyı! dedi. Çıkın adam, bir türlü kendine gelemiyor- du. Genç kız, emrini tekrar etti: '— Kalk, diyorum, sana; haydi; hemen çöz gü sargıyı! » Çıkın adamdan, Nebile'nin Üstüne doğru iki sarsak kol uzandı; fakat, bu kolların ucundaki /eller onun emrini yerine getirmek için işe ne- reden başlıyacaklarını bilmiyor gibi gövdesinin gurasında, burasında serseri serseri, titrek tit- Tek dolaşıyordu. Genç kızın, iri lâcivert gözleri, odanın kızıl aydınlığı içinde birer hakik taşı gibi parıldıyor- dü; — Çevir beni; dedi. Sırtımdaki çengelli 1ğ- neleri bir bir aç, çıkar bakayım! Hamdi Bey, kudretli bir hipnotizmacının sih- Tine kapılmış bir Medium itaatiyle genç kızı yüzükoyun çevirdi ve iğmelerin çengellerini bir bir açıp çıkardı, Nebile ilâve etti deni SYT siyır gu patlaka topunu bedenim. kenarından çekerek gol eliyle içindeki vücudu hafif hafif itip yuvarlıyarak Nebile'yi - bir iki Saat önceki “anadan doğma,, vaziyetine lade et. tikten sonra, “Daha bir emrin var mı?,, der gi- bi başı önüne igik, kolları sarkık yatağın önün- de durakaldı. İşte, tam bu sırada idi ki, bültün Azaşını yeniden serbest hisseden Nebile, yatağı içinde bir yay gibi gerindi. sonra, birden, ba- çaklarını Hamdi Beyden yana çevirip onu — iki ayağiyle göğsünden iterek yere yuvarladı Hamdi Bey, bir müddet, yerde, sessiz ve hareketsiz kaldı. üstüne yediği tekmenin şiddetiy mıştı. Nebile ise, bu esnada, karyoladan ininiş ve başını, bir kere, yerde yatan Üzerine çevir mekaizin aükin sâkin giyinmeye başlamıştı. 14 kin, çamaşırlarının her / biri bir tarafa atılmı olduğu ve esvapları, “Gardre-robe, da asılı bu. Tunduğu için genç kız, hem giyinir, hem de oda 'Rin içinde, durmadan dolaşırken arada bir ya Hamdi Beyin üstünden atlamak, yahut da bir yanına çarpıp basmak zorunda kalıyordu. O va- kit, ayağı bir leşe dokunmuşçasına yüzünÜ buruşturuyor ve bu odanın ha bir an evvel kurtulmak ihtiyaciyle kendini sıt Malı bir aceleye kaptırıyordu. Bu süretle - yarı giyinmiş bir halde ve eşyalarının bir kısmı kol- tuğunun altında, kendini kapıdan dişarıya ati fakat bir saniye geçmeden ters yüzü geri döndtü. Zira, gö nefesi tık Yerde yatan ve zahmetle soluk alıp inlemeye başlıyan adama doğru bir kaç adım attı. Ona, bir yırtıcı kuş gözleriyle baktı, baktı. — Sonra, birden ayağını kaldırıp kundurasının uzun — ve #ivri topuguyla Hamdi Beyin kafasına vurdu ve — Al, dedi; bu Zehra'nın hakkı için: - Al, bu da Müazzez'in hakkı için! Hamdi. Beyin, iniltileri, şimdi, bir. dayak yiyen çocuk ağlamalarına inkılâp etmişti. Ne bile; Bana da hesabını verecekin gün uzak değil! dedi ve giyinmesini tamamlayıp - sabahi beklemek için evin, başka bir odasına - çeçildi, git * ** Yol,, gazetesi idarehanesinin — yazı işleri odasında, muharrir, muhbir, mütercim, herkes kalemi kâğıdı. birakmış tarihi roman tefrika- cıtı İdris Hulüsi'nin anlattığı - hikâyeleri dinli- aten, o konuşmaya başlar da kim din- memezlikten gelmek; kim onun destânı belâ- gatinden kendini sıyırıp da işiyle güciyle meş- Ful olmak kahramanlığını gösterebilirdi? Hele 8 Hulüsi bugün olduğu gibi tam keyfi ye- rinde ve bir kaç kadeh de çakıştırmışaa... — Bu tarihi roman tefrikacımı henüz genç denilecek bir yaşta bulunmak Ve tarih denilen ilimiz ya- N, uzaktan alâkalı bir tek Satır. okuma: makla beraber kafası, geçmiş zamanlara dair 9 kadar çok, © kadar çeşitli, o kadar acavip malömatla doludur ve bunları, allandıra pullan: dira öyle hoğ, nükteli fıkralar halinde naklet. esini bilirdi ki, dinleyicilerinin ağzı ya hayret- ten bir karış açık kalır ve yahut her biri ayrı tempoda birer kağkaha ile gülmekten kırılırdı. Hal ve tavır bakımından da, pek tuhaf bir adamdı, bu Tdris Hulâsi!.. Bazı günler, matban- kal birbirine karışmış, stbaş perişan: cezbesine tutularak masanın başına geçer; bir çırpıda, yüzlerce sayfa doldururdu ve bu sırada, aklı başında olanlar, İdris Hulüsi'nin civarın- dan yavaşçacık sıvışmak lüzumunu himsederler- di. Zira, İdris Hulüsi bir saat zarfında yüz uzun matbaa kâğıdı tutan bir kaç günlük tefrika Mmalzemesini masanın Üstüne yığar yığmaz, bir panayır hokkabazının, her yaptığı el çabukluğu Marifetinden sonra seyircilerinden parsa topla. maya çıkışı gibi sağına döner beş lira, soluna döner bir lira istemeye başlardı: - Görlüyorsun, be birader; derdi. Şurada €n aşağı yirmi İiralık bir sermaye var. Fakat, muhasebe müdürü hafta başı değildir diye çıkı p da on para vermez, Malüm ya, patron avı m yasak etmiş! Bugün ne? Çarşamba... Cumar- tesi günü beş liranı faiziyle öderim. Haydi, çin- genelik etme: Beş lirayı koparamayınca, başka birine dö- nüp: Ver gurdan iki buçuk papel... diye ses- lenirdi ve tekrar masanın Üstündeki kAğıt yı- Ranını göstererek “İşte, sana İki buçuk liraya Mmukabil yirmi Hralık bono..,. sözlerini ilâve e- derdi. Ve böylece, yazı işleri odasından bir gşey çıkmıyacağına aklı kesince, orada bulunanların topuna birden türlü küfürler savurarak, tefrika müsveddelerini koltuğunun altına alır; matbaa- 'yı oda oda, köşe köşe dolasmaya çıkardı. Ne ilân memurunu, ne başmürettibi, ne makinisti bıra- kırdı ve nihayet, çok defa kapıcıyla elli kuruşa sulholup giderdi, İlk zamanlar, rahmetli Osman Nuri Beyin oklu Fuat, onun için pek cömert bir vurgun kay- 334 farkı kalmam Bir başka devre gelir, İdris Hulüsi büsbü- tün başka bir adam olurdu. Her gün taglı, ter- temiz yüziyle, her gün taranmış, fırçâlanmış, hattâ pomadalanmış saçlariyle, en son modaya Köre biçilmiş geniş omuzlu belden kasma vesto- niyle, amerikanvari bol yakalı gömlekleri, ala- calı çiçekli, dalh budaklı boyun bağlartyle (bu- rada “ler, edatını kullamıyoruz, çünkü, fdris Hulüsi, hemen iki günde bir gömlek ve boyun bağı değiştirirdi) âdeta Holiywood'dan fırlayıp gelmiş bir sinema “Jeune premler,, sini andı. Fırdı. İdris Hulüsi bu mesut istihaleye ermek içim ne etmiş, ne eylemiş? Ne gibi. yollardan geçmiş? Kaç kişiyi dolandırmış? Banları kim- ge hattâ muhasebe müdürü, hattâ “Patron, bile kendisine sormaya cesaret edemezdi. Zira, hayatının bu parlak devrelerinde ondan kibirli, 'ondan atak ve ondan nobran bir adama daha rastgelmenin imkânı bulunamazdı. İdris Hulüsi, yalnız kalıp kıyafet değiştirmekle kalmaz, huy, mizaç, karakter ve ahlâk bakımından da büs- bütün başkalaşırdı. Her vakitki gibi - şununla bununla (tabil bu “şu, bu, arasında muharrir ve mühbirlerden tutun da kapıcıya kadar bütün matbaa personelini — hesaba katmak lâzımdır) ahbaplık, yârenlik etmek, şakalaşmak — şöyle dürsun, selâmını bile etrafa dirhem dirhem sat- maya başlardı ve işin asıl acayip tarafı: İdris Hulüsi, bütün borçlarını da unuturdu. Öyle ya, bu Beyzade, bu piril piril İdris Hulüsi ile; sağ- dan soldan ikişer, üçer veya yarımşar lira di- lenen o açi Sakalı birbirine karışmış serseri derviş arasında ne münasebet vardı?. Bunun © ol- duğuna, gerçekten, yüz şahit İsterdi. (Devamı var) 335