31 Mart 1935 Tarihli Yeni Asır Gazetesi Sayfa 7

Yeni i Asır İM lalcndan Türkçeye karşılıklar kılavuzu No. 4 MİLE NA Öz Türkçe köklerden gelen sözlerin karşısına (T. Kö.) ) beldeği (alâmeti) konmuştur. Bunların 1 herbiri a sırası ile uzmanlarımızın (mütehassıs) yazılarını ni konan karşılıkların iyi ayırt edilmesi i EM gereğine göre, Fransızcaları e ayrıca ekler» ii konulmuştur. i Türkçe olan kelimelerin bugünkü işlenmiş ve kullanılan şekilleri mem Aslı AK SE Kökü gazetel ere vereceğ 3 olan HAK, aslı ÜGÜM olan HÜKÜM, M, Türkçe ÇEK kökünden gelen ŞEKİL gi Bâd Biden — elken ki de -—- il YFr.) ko Badelmevt - Ölüm- n sonra Me .. co Jet Puis Bâdi — Sebeb (1. K Bâdire — Koran, e: akabe ) rnek: Bu badireden de duk — Bu kı da kurtul tulduk. yide — Çöl - (Fr.) Desert Bagal Örmek mi Ziri bağalde - Kol- Beha — Bahsi — vene - (Fr) Printemps Bâhi — Kösnel - ( Fr. ) Ero- e im ue 1 eserler adâbı umumiye) e muhaliftir - Kösnel izerler utsal törüye uymaz. hil — Bâhir (Bak : ayan) — Açık, el belli, besbelli Örn BE Okuyup ü terakkinin alâmeti alimi Okuyup'yazmanın apaçık belde; e giriş mek Oceşmek - rm Örnek : At yarışlarında ba- his tutuşanlar - At yarışlarında İceşenler Bahr — Deniz Bahren — Denizden, deniz yoliyle Bahri — Denizsel - (Fr.)Ma- De — Bahri re ei iye - — Denizsel taşıt ar: “Bahri muhit — Dai ter) Ocean — Ayıt - (Fr.) Propos, guestion Bahs — ein bahis an- ime in — Ayıtmak-(Er.) ile tam Şi 1 rnek ; Son kamutay se seçim- rinde ayıtan gazeteler - Les rnaux gui parlent des nou- , eler elections Bahşetmek — Bağşetmek - “tee Faire don - bahş - Veren 5 Fayda Vi 5 Fai- lkaliş7- - Bahşi - rnek : Ee veren - Me- serretbalişâ » Bahşiş - Bağşiş - (Fr.) Pour- boire ; Baht — Bahtiyar — Baltiyar Bahtı . Yar) - (Er) Heuı : Bütün meselelerde bahusus iktisat meselelerinde Semi itina lâzımdır - Bütün sorumlarda, hele ökonomi s0- rumlarında « coğay özen gerel Baid — Uzak, ırak Bâis — İyi Bâk - gi — m (Fr.) Per- Petuite — (1) 4 Burhanı Katı ) bu sözü Gi de bir putgedin ve Tür- tanda bir ateşgedin adı di. « gönteriye eriyor: kelimi e Türk ir Bakayâ — ii - (Er) Les ei sol Bâki (Bak: iyon) Zi li Gi 1) im dei p ei - (Fr) he Örnek: 1 - Bâkisi düruğu binihayet - Gerisi bir sürü ya- lan 2 - Beşten üç çıkarsa bâki iki kalır - > Beşten üç çıkarsa geriye il Bâki Çeka) — Da ali Bâki lk (Er.) Survi Örnek: Gemi battıktan son- ra artayanlar arasında buldu- lar - ae Je am ön Va trauve — Bâki ie pi yea memiş, balta girmemiş - (Fr.) Vierge Örnek: İşlenmi enmemiş toprak - Terrain non laboure (non cul- tive| El değmemiş konu (mevzu) > sujet vi a ğin ir al orman - Foret ge Bâkire Kız, sell < (Fr.) Vie, pucelle Baki; Artık, kalıntı - (Fr.) Solde, reste ül Gön — Kanad Bâlâ — Yür» üst, yukarı - (Fr.) Haut, au s Örnek: Yüce boy - Kaddi bâlâ - Haute taille - Başının üstünde dolaşan - Bâlâyi se- olâşan “ Au'dessüş de Kâğıdın yukarısı (balâri) - Le haüt'dü Şaplar — Şişken al dei - 9 kal mptüeux rnek: 1- O ne balâpervaz bir adamdır - O ne şişken bir W 2 öö balâpervazlara ku- lak asmamalı. ai (Reşid) — - (Fr) vi olmak — Ermek, eriş- a varmak - (Fr. Tİ Mİaiile yi inni yirmi beşe baliğ lke Ma yirmi i beşe erdikte — Mesaiye başliyalı beri geçen zaman iki aya Gi iş du - Çalışm başliyalı geçen zaman iki aya vardı Balin — Yatsık liş — Yüz Di Bam — Dam, âni — Kuran, li ya pan - )Fr.) Bâtisseur Örnek: 1 — Türkiye Lİ riyetinin bânisi Atatürk'tü; Türkiye “cumurluğunu ğa Atatürk'tür, 2— Süle 'ymaniyenin bânisi Yi Sinandır - Süleymaniyeyi an Koca Sinandır. anliyö — Yöre - (Fr.) Ban- ieue Örnek: elem banliyö: pek güzel köşklerle müzey- yendir - yöresi e güzel ie süslenmiş Bap Bap — — Bölüm ve e imdir - Bu ize: ört bölüm vardır, her biri ötekinden önemlidir. Bap (Husus) — İş, yol, konu sorum, şekil, yön, bla için zerine - (Fr.) Cas, affaire, ma- niere, sujet, propo: ayarlama?» Bu işte (yönde, k rumda) pe düşüni ui iş için) ne yi - Ou'est-ce gue pensez ace ie (a ce ar 2 — Size ne (hususta) yar- dım edebilirim? > Size ne yolda (ne şekilde, nasıl bir işte) yar- pe edebilirim? - De guelle anicre puis-je vous etre eN e? di cette affair. BU — Yül Örnek: Bu biri girana te- hammül lk ağır yüke — Yağdıran, saçan, ser- pen m saçan - Feyz bâr Bârân — arar rid Berd, ed — Soğukluk Örnek; 2 — Aramızda btru- det hâsıl oldu - Aramıza soğuk- irdi, bürudet te- zayüt ediyor - Havadaki soğuk- lak artıyor gri — : Kesilmiş koyunların rridde muhafaza m ri sunuz? - ğuk (soğukça) davranıyorsunuz? Hi mütebariz — Belirgin v Re vk olduğu blind (bâri; irice Tobi ettirmek” — Bölirt mek Tebarüz etdiek — Belirmek Bâs — Göndermi Bâs (Basü bedele anla- mina — Dirilme - (Fr.) Resur- 'ection Basar — Göz, görme - (Fr.) Ocil, vüz ir — Görem - (Fr.) La Vul Ön nek: Bâsıra havasi bam- senin en mühimlerinden dir Prev. se ce Örnek: Basiret, devlet adam- larına vi lüzumludur - Örer rü devlet adamlarına çok g tekli Pesiretkâr — Öngöret, ön“ Ör Siyasi âlemde basi? retkâr olmak Jâzm - Siyasal acunda öngörür olmak ee Basit (Sade anlamı — li Kö.) - Fr.) Simple it (Gayri mürekkeb ar la Kime — Yalınç (Fr.) Sep Mein Basit ve mürekkeb simler - Yalınç ve katınç ci- aşkumandan — Başbuğ - vE). “önle Örnek: Türk ordularını baş- kumandanı Atatürktür - Türk e başbuğu Atatürk- Başkumandan — Başko tan - (Fr.) emi chef Örn ek: Şa e e - duların başkom umandan — sg eli Lv etmek — Komut rey or- iki et — Amik yavaşlık - (Fr.) Lentej Örnek: Bu iş vi e ba- taetle yürümez - u ka- m e ği) yürür “göstermi iz - Batact göstermek — Yava- şımak, — ağırl stermek - (Fr.) Montrer de Ja lenteur rnek: İşlerinizde © batact eyiniz - İşlerinizde ya- li (ağırlık gösterme- yini 0 ek — Ağır, yavaş - (Fr.) Bâtıl — rem 2 - (Fr) absurde, tmel ürü rzuhalin Tale iptal Sinir - g3 dilekçenin pulunu çürütünüz. Büt > itikad: — Boşinmm z (Fr.) Fausse croyani Örnek: Batıl Hikadlara sap- YE e lanıp kalanlara (o acımalıdır - Boşinanlara saplanıp kalanlara acımalı B dedelerimiz birleşiyor - düncü m İç E elerimize birleşi ii Batın Karın (Pr) Ventre Bötin — ledi (Fr.) interne interieur nek: İşin zahirine “değil, ii bakmalı - İşin diş yü- züne değil, iç yüzüne biliğalı el — Gizdem - (Fr) ai satıcı - (Fr.) Vanda İ .marchand Örnek — Alanlarla satanlar Ağğastleriz ler. salar Jes aci cheteu mi Bazan — mi vakit - « Fr. z ii is İlini i, birazı, bir ta- kım, bir lam ei) Ou ee (s) Bâzice — Oyuncak - (Fr.) deri jouet — Pazı - (Fr.) Biceps) ği Bâzubend — Pazıbağ - (Fr.) İnler attache' au bras, brası sard B bee ölenin — Yer ai — Almaş - (Fr.) Per- MEN 1 nek — İki memurun be- ve ami in İki işme- n alimaşı “eği ie Bedi” am — me düşü- nen - e Malveilant Be sbellik - iu ek. Bubi edahet müyace- 5 diki sözüm | kalmadı. u besbellik Sile diyecek * özüm “ Bedahete a (Bak: bibedeke) Tasarsız, mr Bedihi — Besbelli - ( Fr. ) Evident asıl — Soysuz - (Fr.) De basse origine Bedavet — Çöçebelik - (Fr) oma Betbaht — Bahıtsız, kötü baht - e ea Bed aramsar - (Fr.) e Örnek : Bedbin olanlar, m wi rin görürler - Karam: ol herşeyi ei görürle Hiç | işte karamsızlığa li Beddua — İlenç - (Fr.) Ma- lediction, Anatheme Örnek : Ana baba e almaktan içtinap etmeli - Ana baba ilencine uğramaktan vi tünmal; "İ'arihi "H'etrika No.“18,, Tarihte büyük şöhret bırakan Ikinci Katerina devri nasıl başladı? Kraliçe Elizabet Petrovna badi | baları içkilere © tutkundu. i şiddet ve vahşeti kendini ie te ermiştir. Maiy etindeki hi: çileri sebepsiz kamçılıyan bu sadın üm yıldırmıştı. i da güzelliğiyle Linn in dikkatını celbeden genç bir kıza yapma- diğ vahşet amış, dilini kızgın demirle dağlatmıştı. Elizabet hiç bia zaman ken dini emniyette görmiyordu. Bi. hassa babasından sonra birbir rini takibeden hükümet darbe- leri her gün bir iktilâl ice ee göstermiştir. bir gün elinden ve mak telilikesinin önüne geç- li içn al Mae güne ev ei silk bi altında © tutulu; taraftarlarına hiç birisi meydana çıkmağa cesaret edemiyorladı. > adı- nın ağza almak. onun kisa sü- ren saltanatı zamanını li bası- lan ve taşımak idam seh- ylamağa ik sık değiştirir ve saray değişmeler geceleri, EY. in haberi olmaksızın ya- urdı, Emer İvanın bir ini b imkânu ii RAMİ için de al ye lerinden biriyle evli bulunan büyük hemşiresinin oğlu' dö Holiştayn Göttorp'u Rus- yaya çağırarak resmen veliaht | derilecektir. ş ilân etti G vi orp Dolandırıcılık v henüz büluğa ermemiş olduğu Komek suç! lu Halil halde, Elizabet, o onu m elandr oglu Nadir: hi n meğe karar vermiş kat birinci karar kakimliğimce ie sine zevce olarak prenses e bitmiş ve ri an ce fiya Analt - Zerbsti bulmuştur. İ zaya sevk edilmi Bedel — Karşılık - (Fr.)Con- | bilir. e ie > Bedel Sara Ke a verdiğin A ” place de, en rei si iş i sana bir. ile me de i veriyorum. ii —(T.Kö.) -(Frj) e — ( Esman anlamına ) Gorps v Yabani — Değişmen Düzel e Mübadele — Değiş birii rada Ö dele, beynel- | sik sayfanın alama sütunum- ilel iktsadi e Ba başlı calarından biridir - , ar- Sıulusal (1) ökonomik ballar başlıcaların biridi. 'bdil etmek — değ iğiştirmek A etmek — Değiş- me ebe — Değişme dil — Değiştirme m0 e hav beddil - ci e değişken Tebadül — Değişki Örnek : (B) ile “e ve arasında her vakit değişki ola- a ) Fransızca “inter , öneki- sin dilimizde karşılığı Te bu “ arsı , öneki hakkında da ay- rıca yazılacak Briniyebe. dün Bir müddeltenberi SeydikB- TE nde eye yapan bir Genç ban mz büyük ba- Gi ipte Grandük — çeğe tutuldu. Yüzü © kalbur; döndü. Hastalıktan önce zarif ve güzel 5 bu çehre adeta korkunç bir şekil aldı. Tarihte bilahara ikinci — adını taşıyan ha- beri e in duymaz Mi — Pet ie ra Nişan- vel çıldırasıya adli nişanlı- sından ij iğrenç birşey görmlüş giti işti. Kraliça Eliza- etin ayaklarına emir kendisini bu azaba katlandır marbasını isteyecek oldu Fa- kat İzdivaçtan tam kaç yıl sonra Elizabet Me Grandük üçüncü Petro adıla mıştı. Üçüncü Petro devri taçlı deliler devrinin temadisi sayı- labilir. içkiye vermiş alkolizmii orkunç me ötme a am bu yüzden almu: — Sonu Var— —eaesan. Bir Katil ni dün kli hesini Eceler ve yakalanmış- ik inler tahkikatta bunun olduğu, iki sene evvel 5 Cebeliberekette Bahçe kazası- ın “Hasanbeyli köyünde amca- zadesi Hasani çifte tüfengi ile öldürdüğü ve müteakiben bu- raya kaçtığı, rençberlik yapmağa başladığı anlaşılmıştır. . 19 yaşında olan katil cürmünü tamamen : etmiştir. Jandarma muhafaza- sında cürmü işlediği yere gön- tahta çık- çüncü Petro ke — Seydiköyünde 19 uncu satırdaki ( Adli) sözünün kara olan (Tüzel ) den sonra fransızca olarak (ju- diciaire ) yazıl Kk Hukuk kime yazı di- linde her zaman kullanılması e EE ra karşılıklar gösteri- © a ; Kılavuzun na galeyar birinci sy dördün. unda 17 ve 19 uncu REZ mii j da (asli) ve Lanlysi söz“ leri gem Tü kar- şılıklar ( özgün ) ve (özgünlük) olacak iken yanlışlıkla ( özgül ) ve ( özgüllük ) dizilmiştir.