21 Nisan 1942 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

-— $ — BAŞMUHARRİRİ Ahmet Emin YALMAN ha V ALGU Cağaloğlu, Molla Fenarf Bokağı 30 - 32 Telef. 186 - Telg. VATAN Ist. SALI 21 NİSAN 1942 VA Yıl : 2 — Sayı: 552 "DOĞRUYA 'DOĞRU EĞRİYE EĞRİ,, Fiyatı 5 Kuruş Bügün 2 inci sayfajmızda Dilek ne ? Bazen kısmet . YAZAN: 'ACemalw BARDAKÇI oluyor ? Ankara temaslarından ilhamlar : İ El birliğinde gazetenin rolü azetelerin umum! hayattaki çarklardan biri diye dön. meleri ve diğer çarklarla temas ve ayarı kaybetmiyerek çalışma- tarı, hele böyle f'e*'k“ıâd? APSDARA ler için, çok lüzumlu - bir şeydir. Bunu temin üçin de iki şarta ihti. yaç vardır. Birincisi hükümetn ga- zetelere; zararı defedBecek veya ezaltılacak bir baş belâsı gözüyle değil, çok faydeli bir yardımcı kuvvet gözüyle bakmıya alışması- dar. İkinc'si, gazetecilikte memle- ket sevgisinin ve meslek vekar ve ühlâkmın ticari menfaati baskı el tınd tutması, gazetölerin Eyice an- lamadıkça, dinlemedikçe - kaleme sarılmamaları, bilerek veya bilmi- yerek menfaat sahiplerinin âleti olmalamaları, doğruya doğru, eğ- riye eğri demiye ait ölçüleri göz. den kaçırmamalarıdiır. — Bir, iki gün evvel Ankarada yak pillar, topdantı bu iki şartan bir ara- ya gelmesine doğru çok faydalı, çok hayarliı bir adım olmuştur. Tu- tulan ebenkli istikamette yol al- malkta devam edilebillmesi için her şeyden evvel karşılıkli müsama. haya ihtiyaç vardır. Hükümet te hatâ işler, gazete de... Bu hatâlar iyi niyetin neticesi ise Ve çaresiz görülebilecek nmeviden bulunuyor- sa üzerlerinde d& pek fazla dutma: mak kKizimdır. Güzetec bu bakımdan fena mev. kidedir. Yaptığı hatâ, derhal bin- lerce ssiyı halinde kendini bağırır, flân eder. Diğer taraftan bir gaze- te, bir kaç saat iç'nde hazırlandığı, müuayyen bir dekikada makineden çikması lâzim geldiği için her şe. yân derhal doğrusunu bulması im- kânsızdir. Hükümete gelince hatâları daha Beç belli olur ve ancak vardlan ne- ticelerin delâleti ile sezilebilir. Fa. kât hükümet de hatâ yapmadan duramaz. Hatâ yapmamak için kol. ları bağlı durmektan başka çaresi yoktur ki memurlar arasındaki â- cizlerin de yaptığı budur. Bunlar hiç bir telimattı haricine çıkma. dıkları için belki de tefliş heyetle. r'nden t:kdirnameler alırlar, hal. buki işi değil, encek kendi kendi. lerini düşündüklerine göre bu ka. fa ve iştidattak, memurun umumi hayatta hiçbir yeri kalmaması lâ- zımdır. İyi hükümetin başllıca vas. fı, hatâ işlemek cesaretine sahip olmasıdır. , Dünyada hiç bir iş tasavvur edilemez ki #lân ve falan faydasına karşı filân ve falan mah. zuru olmasın. En mükemmel bir makine bile şu ve şu misbette ârızalr ve kusurlu mal çıikardığı gibi hükümet maki. nesi de, hâreketsiz kalmadıkça, mutlaka hetâli ve mehzurlu İş ya, pacaktır. Düşünce ve takdir far. kından ileri gelen böyle hatâ ve mahzurların hesabi sıkı sıkıya &ra. niTsa umumi hayattaki hareket durdurulmuş ve verim azaltılmış olur. Yalnız makinen'n kendisi f (Devamı Sa: 8 Sü. â de) M Idare mekanizmasının tabii ve geçici hatâları da var, bünye ârızalarından ileri gelen î devamlı hatâ kaynakları da... Tartleyei dia Yazan: Ahmet Emin YALMAN | BATAAN Moron LUZON ADASI Subic H da gör © g I Uzakşark î harbi Corregidor adasında şid- detli harpler oluyor Birmanyada Çin askerleri geri çekilmeğe başladılar Tirmanyacaki kumanda eden Amerikan generali Stilvell Çin kuvvetlerine Sidney, 20 (ALA.) — Filipinlerde: Luzon şimalindeki dağlarda hare- ket yapan bir Amerikan ve Filipin müfrezesi Pangasinan vilâyetinde düşman ileri mevzilerine muvaffaki- yetli bir âkın Yyapmış ve büyük mik. tarda harp malzemesi tahrip edilmiş- tir. Cebu ve Panay'da mMmukavemet ediliyor. Corregidor'a ateş eden düş- (Devnınısı.ı.sn.zde) *—t 23 Nisa n çocuk bayramına hazırlık Bu münasebetle mektepler 3 gün tatil edilecek YVilâyet ve Çocuk. Esirgeme Ku- rumu tarafından — hazırlanmakta olepn 23 Nisan tilypami — programı son şeklâni almıştır. Hazırlanan programa göre, ga. bahleyin Beytizemt, ve Taksım Cüm. hurtyet meydanlarında toplantılar yepılacaktır. Beyazıttaki toplantı - sabah saat 10 da yapılccak ve itfaiye bendosu dı iştirak edecektir. Merasime İs- #klâl marşile başlarıdıktan sonra direğe bayrak çekilecek ve bunu Halk Partis| namıne Halit Yaşar- oğlunun korzifernsi takip edecektir. Hafit Yaşaroğlundan sonra da Ço- cuk Esirgeme Kurumu tamina Dr. Fethi Erden 3öz söyliyecektir. En sonfolar.ik ta bir erkek, bir kız ta- lebe hitsbelende bulunacaktır. Taks'm Cümhuriyet. meydanm. daki mer#esim saat 10,30 da ayni şe. kfde başlıyacık, Halk Pertisi na. (Devamı Sa, 8, Sü. 2 de) (**) adası 250 bin Japon askerinin, Filipinle- rin tamamına hâkim olmasına mâni oluyor Fransada suikastler devam ediyor Foşist Parti:iliderine ı bir bomba atıldı Londra, 20 TALA.) — Paris'den Berlin'e gelen bir telgrafa göre, pa- Zar günü Rennes'de Fransız nasyona- list partisi toplantısında Fransız fa- Şist - liderlerinden - Jacgues Dorit'ya bir bomba atılmıştır. Yine Berlin'de alman diğer bir tel, Rennes'de devlet tiyatrosunda kala- balık bir dinleyici kütlesi karşısında Söz aldığı sırada hatibe bir el*»bom- bası atıldığını bildirmektedir. Aynı telgraf bir kişinin hafifçe ya- ralandığını ve suikast failinin henüz bulunmadığını ilâve etmektedir. Vişi, hür Fransız'ara hücum edecekmiş Vaşington, 20-(A.A.) — Ayan mec- Nisi hariciye encümeni reist B. Cöh- naly şöyle demiştir: «Eğer Laval Sufiye'deki hür Fran- olursa, Martinigue, Gouadeloup ve Fransız Guyanne'nına tarafımızdan el konmasını iltizam edeceğim. La- val, hür Fransızlara hücum etmekle bizi, kendi hakiki maksadı hâakkında aldatamaz.» 'Yeni hava nazırı Vichy, 20 (A.A.) — General Yean- negnin, hava nazırlığına tayin edil- miştir. 12 yaşındaki kızlar bile talim görecek Alman kızları müdafaaya hazırlanıyor Vaşington, 20 (A.A.) — Mihver devletleri mecburi askerlik hizmetini yaptırmak Üzere 12 yaşındaki kız ço- cukları silâh altına almağa hazırlan- maktadır. Bu hakikat bugün Maçar resmi radyo ajansının yayımını Zzik- reden sayılar ve olaylar ofisi tarafın- dan ifşa edi.miştir. Radyo yayım ajansı şöyle demiş- tir: <12 yaşından 18 yaşına kadar bütün genç kızlar teşkilâtlandırıla- cak ve hususi talimler göreceklerdir. 15 yaşından 18 yaşına kadar olanlar beş hafta sürecek ilâve talimlere tâ- bb tutulacaklardır.> S M İral Von Küchler, sızlarla Ingilizlere taarrüz edecek | Laval Siyasetini anlattı Avrupa barışı için tek şart: Fransız-Alman yakınlaşması Laval diyor ki: Avrupaya milletlere uygun bir sosyalizm düzen verecektir Vişi, 20 ÇAA.) — M. Lavalin nutkunun başlıca kısimlarının hu- lâsası; «Bir tareftan Amirsl Darlan, Mareşal namına askeri kuvvet'ere kumanda ederken ben de, Mareşa. Tn emri ve yüksek otoritesi altın. da ve Fransa tarihinin en acıklı a. nında Fransa işlerini idareye me. mur edilerek tekrar karşınızda bu- lunuyorum. Çetin günler yaşıyo- TuzZ. yokluklarla * karşılaşıyor. — Esasen bültün milletler de âyni haldedir. Bu harbin kaçmılmaz neticesidir ve çarpişarnlar bundan dâha çok ıstı. rap içindedir. Hükümet; acılarını. ZI azaltmak için bütün vazifesini yapacaktır. Güç talihinizi yenmek ve düzeltmek bakımından hiç bir tedbir ihmal edilmiyetektir. Biz, ancak kendimize güvenebiliriz. Şu saatte Fransa, itade ve hayatlyeti. ni göstermiye mecburdur.» Bu harp, kendi bühyesinde ihtilâ. Vin hakiki tohumlarını taşıyor. Bol şevizm, Rus milli kütlesine olduğu (Devamı Sa: 8 Sü: 6 da) X Memleketimiz bolluk yerine | MECLİS . MÜZAKERELERİ nadolu Ajansı hakkında — münakaşsalar oldu Hüsnü Kitapçı Ankara, 20 (A.A.) — Büyük | Millet Meci si bugün Doktor Maz. |har Germenin reisliğinde toplan- mıştır. Kahve ve çayın inhisar altına ü- lümasi hakkındaki kanün İâyiha- İsimin muyakkat ibir encümende tet kiki kebul edildikten sonra 1941 mali yılı muvazenei umumiyesire dahil bazı daire bütçelerinde deği- şiklik yapılmasına dair jki kıta ka- nun lâyıhasının müzakeresine Daş- lanmıştır. Bu münakaleler arasında Ana- dolu Ajansmın Avrupadaki harp hali dolayisile yapmıya mecbür ol- duğu -geniş teşkilâtı karşılamak ü- zere hü veri e Jüzüm Rus - Alman —. harbi göğtetilen 50 bin liranın münaka- lesine Sıra geldiği vakit Çanakkale Başvekil, Ziya Gevher'in iddialarına cevap verdi ve Struma faciası hakkında izahatta bulundu Başvekil Dr. Refik Saydam | mebusu Ziya Gevher Bt barlle bilümum münakaleler'n a. bu fasla gelinciye kadar, | ettikten sonra, Ajansiın milli müessese olduğunu, bu devletle be raber kurulmuş bulunduğunu memleketin en temiz e8 teşekkül ettiği İma memlekete muzur addcıugi_ insanların orada bulunması caiz ol- Madığını söylemiş ve Anadolu A- jansı vasıtasile etm'ş olan bir telgrafı bahis mev. zuu ederek demiştir ki: , Kudüsten çekildiği cs86 '“'Ik:m bu telgraf ağlama taşı altında | Yahudileri leyhinde olmasıra rağmen bugün, | minden bahsediyor. O ağlama ta K Hiç biri- | gnn üzerinde ne itiraz etmemiş, olduğuna işaret | yardır. O ağlama taşıniın arkasın: | bir | da bu 'Türklük! düriyasından kopa. rılmış memleketlerin âbideleri du. Ve ' rur. Kudüste onları görerek «Bu unsurların- | insanlara' teşekkür edelim» deme. halde son za- | leri lâzım iken telgraf bu feci şart. nlârda mazlesef beynelmilel bir | lar arasında vapurdan süren şart, | İuzuv haline gelmiş olduğunu ve | ların ümitsiz bir halde olduğun* | hu%söqumekle başlamaktadır. Hvb N | ki çok ümitli idi. Arkadaşlar.. > Ziya Gevher Etili matbuatta intişar 12 mart tarihli Ulus gazetesinde işereti ile - yaptığı matem merasi, | benim de hissem (Devamı: Sa. 3; Sü. 5 eı; T Leningrada hücum eden Von Leeb azledildi GI. Von Küchler şimal orduları grupu kumandanı oldu Londra, 20 (ALA.) — Salâhiyetli kaynaktan öğrenildiğine göre, Gene- Almanların doğu cephesi Üzerindeki şimal orduları gru punun - kumandan'ığına — tayin edil- miştir. Şimdi grup kumandanlığını yapmakta olan Von Leeb azledilmiş- | tir. Von Küchler, orduya;, önce Polon- yada, sonra da batıda kumanda et- miş, daha sonra da Sovyetler Birli- ğinde şimal orduları grupuna dahil bulunan 18 inci ordu kumandanlığını yapmıştır. Kafkas sahillerine akın Berlin, 20 (ALA.,) — D. N. B: A!man tayyareleri Kafkasya sahil- lerini bombardıman etmişlerdir. Bir Sövyet petrol gemisi hasara uğratıl- mıştır. Hava : muharebelerinde 22 Sovyet tayyaresi düşürülmüştür. Al- man hava kuvvetleri hiçbir tayyare kaybetmemişlerdir. Merkez kesiminde yapılan düşman taarruzları neticesiz kalmıştır. laferden evvel sulh yok Vilkie, Cümhuriyet Partisine gönderdiği “bir kararda bunu ı ; ısrarla istiyor Nevyork, 20 '(ALA) — Ofi: Cumhuriyet partisinin milli komi- | tesine gönderdiği bir karar suretinde Wendell Wilkie zaferden evvel düş- man devletlerle sulh 'müzakerelerine girişi'memesini ve daha şimdiden mo- dern dünyada enternasyonal sahada hâklr ve makbul olarak mesuliyetin istilzam ettiği her şeyin yapılmasını istemiştir. Seyhan sahilleri sulanccak Ankara, 20 — (Telefonla) — Nafıa Vekâleti, Beyhan nehrinin sağ sahili- nin sulama ve boşaltma şebekesi ile işletme binalarının yapılmasına karar vermiştir. Vekâlet bu iş için milyon küsur lira ayırmıştır. bütçesinden 5 Maarif Vekilliğinin , yerinde bir kararı | Kız talebelerin süse ve temayüllerinin önlenmesi için mekteplere bir- tamim Ankara, .. 20 (Telefonla) —. Kız çocuklarının, talebelik sıfatile ahenk li olarak söğrenim çağmın ve ağır başlılığın gerektirdiği şekilde sade we vekarlı giyinmeleri için. Maarif Vekâleti ilk, kız ve muhtelif orta okullarla, liselere, kız enstitülerine, Akşam kız sanat ve ticaret okulla- rına bir tamim göndermiştir. Bu tamime göre, . talebenin ipek çorap, yüksek ökçelj iskarpin' ve kısa) etekli elbise giymeleri 'yasak- tır. Etekler, diz kapağımı tam ölü- rak örtecektir. Saçların tanziminde aşırı tuvaletlerle kıyrılmış Saç gibi yakışık almıyan mübalâgalı süslen- melerle tırnak boyamâya müsaade edilmiyecektir. Bütün öğretmenler, talebenin ruh ve âhlâk terbiyelerile her vakit ve her fırsatta en geniş ölçüde meşgul olmayı iş edinecekler ve bu sahada sarfedilecek münferid gayretler di- şında okullarda bu ve buna benzer maksatlarla tertip olunacak toplan- tılara; konuşmalara mümkün oldu- ğu katdar yer ver(lecekur. lükse olan 1 gönderildi ö Normandi — ikinci defa yandı »- N Bundan bir müddet evvel Nevyork limanında yanan Normandıi, resimde gördüğünüz şekilde yana yatmıştır. Yangın yarı beline kadar suya gömülü bulunan Normand"yi bir türlü bırakmıyor. Muhakkak ki onun için 60 milyon dolar içi. de nezaretinin bildirdiğine Bi mandi gemisi ehkazında ÇÜY bulünan maddeleri çıkarmakşıı Ş Bul - bulunan - işçilerin Ayrilme sonTa gemi enkazından y N gin çıkmıştır. Yangın, nteş ç trelerin deniz sathı altında St yüzünden güclükle sönâ b () Miştir. Geminin üst kısmı h% Kü ramamıştır. murtesi günü işaret saat 19 da ve verilmiştir. enkazmdaki Yangını süya çalışırken Beminin duğu rıhtim kenarındaki Yangın yine asetij, — K | kivi'cimindan çikmn, — Vâşington, 20 YAA.) — Bİ re İ No yığı C Sqı .a Yangına ait ilk tehlike Saat 18,10 Uç motopomp gemisi thmukkk N ite, a ("Wllm:sı.;_“.