13 Ocak 1941 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

VATAN EVİ caAâĞ ALOĞLU Na 32 TELEFON: 24136 TELORAF: VATAN İst. LAŞMUHARRİRİ: AHMET EMİN YALMAN Fiyatı: 5 Kuruş Bir Felâketin İçyüzü Şahis ve yâranlık gayreti gözleri karartırsa ve De- mokrasi boş bir lâf hali- me inerse bir milletin hali ne olur? 'Yazan: Ahmet Emin YALMAN ransadaki büyük faciaya ı dair meşhur Fransız mu- harriri «Maurois» nin yazdıklarını okuyor musunuz? Bu acıklı hikâ- yeyi takip etmemişseniz yazık... Çünkü Fransanın geçirdiği felâ ketin içyüzünü öğrenmek her bi- rimiz için lâzımdır. Bu felâketten her millet, her zaman için örnek almıya muhtacdır. Facianın bir perdesini ben pek yakından gördüm. 1940 ilkbaha- rında Pariste bulunuyondum. Gü- nün birinde mebusan meclisinde giddetli münakaşalar oldu. Neti- cede Daladier kabinesi düştü, Paul Reynaud başvekil oldu. Fransız, ecnebi herkes hayret- ler içinde idi. Herkes birbirine soruyordu: — Bu değişikliğin sebebi ne? Bunun sırası mı? Almanların bir yıldırım. taarruzuna geçmesi her saniye beklenirken onlara böyle bir iç ihtilâf manzarası göstermek ve cesaret vermek doğru mu? Hele bu hâdiseden birkaç haf- ta sonra Alman taarruzu gelip çatınca ve zavallı Fransa ilk ham- lede yerlere serilince, Pariste iken gördüğüm politika oyununun mâ- nasına bütün bütüne merak ettim. Şimdi Maurois, merakımı hal- ediyor: Meğer politika manevra. arile Fransanın dizginlerini elle- rine geçiren iki devlet adamının birer güzel dostu varmış, birinin zarif bir Markiz, diğerinin âfet gibi bir Kontes... Bu iki kadın bir- birini çekemiyormuş, bu yüzden iki adamın arasına nefret girmiş. Ayni harp kabinesinde baş rolle- ri işgal ettikleri halde Almanları falan unutmuşlar, birbirlerile ko- nuşmaz hale gelmişler, varsa yak. &a güzel metreslerinin keyfi ve bu yüzden çıkan şiddetli şahsi reka- bet.., En büyük milli felâket tehdidi karşıstında vatani vazifelerini unu- tanlar ve şahsi rekabet duygula- mma kendilerini verenler yalnız sivil politikacılar olsa ne ise ne.-. Fakat askerler arasında da ay bikâye.., Ordunun başında bulu nan General Gamlin ile General Georges güya Almanlara karşı değil, birbirlerine karşı harp ilân etmişler gibi, gece gündüz bütün düşünceleri birbirlerini ezmek ve küçük düşürmek... Rakip bildik- leri taraf muvaffak olmasın da, irterse Almanlar kazansın... Bun. ların haricinde Weygand taraltar- ları var, Nogues taraftarları 'akat türlü türlü menfaatlere, ni fuz hesaplarına, politika oyunl rina kadın parmaklarma, yaran lik gayretlerine dayanan bu gidiş e Fransız taraftarlığı kaybol UŞ gitmiş. Maksada kâfi bir ordu, bir ha- va kuvveti kurmak için Fransız milletinin verdiği milyarlar bu bhay ve huy içinde israflara uğra- miş, güya demokrasi adı ve per desi altında rezalet rezaleti takip etmiş, milli bünyenin milli muka. vemet vasıfları böylece sarsılınca her türlü beşinci kollar meydanı serbest bulmuşlar, Fransız mille- tinin başına çorap üzerine çorap örmüşler. Netice olarak da dün politika oyunlarına sahne olan Burbon sarayında, yani parlâmento bina- sında bugün Alman Nı_n parti nin Pariste kurduğu teşkilât, lantılarını yapmakla meşguldi Bir taraftan politika rezaletleri, bir taraftan kırtasiyeciliğin mesu. liyetten kaçmak ve bunu sahipsiz bir hale koymak esasına dayanan kötü ruhu Fransayı işte bu gördü. #ümüz hale düşürmüştür. #Reynaud> ya, <Di *Gamlin> © ayrı ayrı Sor: TAnsIZ vatanını sevmekte ik Olmayı hiç biri kabul etmez. Fa: fat Iâfta kalan ve milletlerinin fe- Bketi kargısında — şah Tanmı, metreslerinin nüfuz Ye Çe lesirini yenemiyen neviden bir “giden bir memleketin ne istifa &si olabilir? Franı linden almalı> * makalı ler> ye sanız inci sanın bu acı ve perişan hâ- her millet ne gibi dersler unu araştırmayı diğer eye bırakıyorum. İi İngiliz istihkâm mütehassısı, bir düşman Ingiliz Bataryaları obüsünün açtığı mayinlerini patlatıyor eee | üA n çakurdan, uzaklardaki isara | | | TOBRUK Etrafında Faa- |liyete Başladı Graziani Ordusu, Tobruk'u Müdafaa Etmiyecek Kahire, 12 (A.Â.) — Öğrenildiği- ne güre, yeni İngiliz top balaryaları Tobruk etrafında faaliyete başlamış- tır. Hali hazırda faaliyet, karşılıklı top ateşine inhisar etmektedir. Dün Kahirede nöşredien — İngiliz hava kuvvetlerinin tebilğinde, İngi- liz avc tayyarelerinin pek mukave- met görmeksizin Tobruk üzerinde |devriye uçuşları yaptıkları — bildiri- | mektedir. Graziani Tobruğu Müdafaa B | ahire, 12 UCAT — Lüoyanın gar İbinde halihazırda Gruzianinin Ku - İ mandası altında büyük bir ordunun bulunduğu öğrenilmiş iBe de gayri resmi haberlere göre bu ordu Tobru- ku müdafan atmiyecektir. | Alınan Esirler ve Ele geçirilen Ganimetler Kahire, 12 ÇAA Bardiada mü him miktarda yiyecek bulunduğu ÖZ renilmaktedir. Ayrıca garp alıdanberi n 000 € haliğ Libyada Akdenizde Faaliyete Başladı İngilizler de Torino, Vilhelmshaven ve Bresti Bombaladılar Berlin, 12 (A.A.) — Resmi lüğ: Alman hava kuvvetleri, dün, teb Milli Küt GAZETEMİZ HERGÜN 6 SAYFADIR Yal: i— Sayığğş üpanemiz Büyük Bir Eser Kazanıyor İNONÜ Ansiklopedisini Hazırlıyacak Heye! Hüseyin Cahit Yalçının Reisliğinde Toplandı M-arif Vekâletinin İnönü An- giklopedisi namı altında bastıre muya karar verdiği ansiklopedinin neşri için lâzımgelen tahsisat ve diğer tedbirlerin alınabilmesi hu- susunun Vekiller heyetince karar. laştırlmak üzere olduğunu dün- kü nüshamızda yazmı Ansiklopediyi hazırlıyacak olan heyet bazı esasları tesbit için Hü- seyin Cahit Yalçının reisliğini ihzari bir toplantı yapmıştır. Heyet reisi Hüseyin Cahit Yal. çın dün kendisile görüşen bir mu- harririmize İnönü Ansiklopedisi hakkında şu izahatı vermişlir: — Mauarif Vekâletinin bastır- İmıya karar vermiş olduğu İnönü | işgal ettikleri yl Kösterir harita | Alman Tayyareleri | ARNAVUTLUKTA İsyan Hareketi | Gittikçe * üyüyor Cephenin al Kısmında Büyük Bir MuharebeBaşladı Atina, 12 (AA.) — Şayamı itimat membalardan gelen haber- pedisi ileride bastırılacak Bir İngiliz Askeri Heyeti Ankarada Heyet, Bir Hava Mareşali, Bir Gene- al ve Bir Amiralder Mürekkeptir Lendra, 12 (ALA.) — Rewter A- Jansı bildiriyor: Orta şarktaki Tagiliz başku - mandanlığının mümessilleri — olan General Marsbali Cornwali ile ha- e mareşalı Elmhurst, İngiliz- Mmüahedesinin imrasmdan - beri vukubulmakta olan mütat |Şroktal nazar tostisi için yarın An hazır bulunacaktır. Bu kenferanı, Fransa muharip vaziyetinden çıktığındanberi —ilk toplantı müstesna olmak — Üzere, lere göre, A ündeki hazekât baş | mubarebe keşif uçuşları yapmış- lara karşı isyan hareketi gittikçe n esirlerin miktarı lar ve İngiliz limanlarına mayn büyümektedir. Dağlara çekilmiş | ağu bildirilmekte -| dökmüşlerdir. İngilterenin cenu- | olan âsiler mühim bir kuvvet teş- sir. Bardinda alman harp ganalmi -| bu şarkisinde bulunan bir tayya- | kil etmektedir. İsyanın mühim se- rasında 600 top, 300000 ablia, mitralyöz, 11 milyon kurşun vardır. ——T miştir. Akdenizde bir İngiliz filosuna ' karşı yapılan yeni bir hava hücu- mu esnasında bir kruvazör ve di- üer mütcaddit harp gemilerine ağır bombalar isabet etmiştir. Dün gece muharebe tayyarele. rimizden mürekkep kuvvetli filo. lar Londra'da askeri hedeflere hücum etmişlerdir. Çıkan yangın- lar hareketin muvaffak olduğunu | göstenmektedir. Bugün sabahın ilk saatlerinde düşman, şimali Almanya üzerine infilâklı bombalarla yangın bom- baları atmıştır. Bir ev ağır hasara uğramış. üç kişi ölmüş, üç kişi de yııılııırıııılıı. İtalyan Tebliği İtalyada bir mahal, 12 (A.LA.) |— İtalyan orduları umumi karar- Başvekil Filof BulgarBaşvekili Dedi ki: gühmmn 219 numaralı tebliği Orta Akdenizde Alman hava kuvvetlerine mensup cüzütamlar, dün başlıyan parlak faaliyetlerine devam ederek İngiliz teşekkülle- rina karşı keşif ve taaruz hareket. lerinde bulunmuşlardır. İki mü- him gemi grupuna taarruz edil- (Devamı: Sa. 5, Sü. 4 te) 600/ re meydanına bombalar isabet et- | beplerinden birinin açlık olduğu söylenmektedir. Filhakika son zas manlarda İtalyanlar Arnavut as- kerlerinin iaşesine dikkat ctme- miye başlamışlardır. Atina, 12 (AA.) — Cephe- den gelen son haberlere - göre, cephenin şimal kısmında büyük bir muharebe başlamıştır. Klisura mıntakasında Yunanlı- lar ahiren zaptetmiş oldukları mevzileri tahkim etmekle meşgul. dür. Dün İtalyan hava kuvvetleri Yunan mevzilerinin gerisinde faa. liyet göstermişlerdir. General Veygand Amerika Sefaret Müsteşarı İle Görüştü Cenevre, 19 (AA) — D.N. B A- Jansının busust muhabiri bildiriyor: Vichy'den itimad edilir bir menba dan öğrenildiğine göre, Pransız hü- Kümetinin Afrika için umümi mü - hususi hiçbir mahiyeti haiz değil- dir. Bumunla beraher » tarihtenbe- Ti Türk subaylarının İngiliz as - kerl müleseselerini görmek — için yaptıkları ziyaret osnasında gay- Tİ renmi noktalnazar inatisine ve- sile zubur otmiştir. ALMANYA Unutulmıya- cak Bir Ders Hazırlıyor Karpatlara Doğru Mühim Miktarda Asker Sevkediyor Mnârid, 12 (AA) — A, B C gü- zetesinin Berlin muhabtrinin hildir- diğine göne, B. Göbbels ecneti gu tetecilerinin bir toplantımında gaze- te muhbirlerine' gelecek Alman ta- arrusanü şu sözlerle haber vermiş - tir: Ne zaman, ne de tarih zikretmi - messili olan General Weygand garbi Fransız Afrikasında bulunan Amo - rika büyük elçiliği müsteşarı B Murphy ile görüşmüştür. -|Bulgaristan Semere lerini Veren Siyasete Devam Edecek Bu Semerelere Yeni- lerini İlâve Etmek Ümidindedir Bofya, 12 (AA) — Stalaali Başvekti Wilaf Rusçukta irat etliği * nutukta, beynelmilei vaziyetin bu - günkü çerçevesi dahilinde revlayo - ist bir memlekel olan Bulgarista - pın vaziyetiri büyük bir asrahatle tebarüz ettirmiştir. Başvekli, B. Rooseveltin son beya- nâtmın, harbi bütün dünyaya yay mak tehdidini intiva eylediğini kay- İ —ş(Devamı: Sa. 5, Sü. 6 da) Haftanın Spo ——a— r Hareketleri e koşusundan yorum. Fakat şunu kat'i elarak nöy liyeyim ki, Almanya yemi bir tameruz | dersi ve Alman küvvetlerinin yeni bir tezahlrünü hazırtıyor. Öyle bir | dere ki, bunu hiç kimse unutamıya- caktır. Alman hududu, 19 (AA.) — Af Bohamya himaye idaresi toprak- ları dahilinde aaker ve malzeme sev Kiyatınm kesafet peyda ettiği öğ - renilmektedir. Münih - Prağ - Limz, Slevakya hududü - Münih - Prag — hallarile Karpatlara doğru Behemyanın şima Tinden geçen hat hemen kümllen as- keri nakliyata tahsis edilmiştir. —— Hint Ordusu 500,000 Kişi Olacak Yeni Dethi, 12 (ALA.) — Hind or. umuml Kkarargâhinin — yüksek yaylarından biri dün rad tta bulunarak 141 ge. nesi zarftında Hind ordusunun yetiş- miş ve tam teçkizatlı 500.000 kişitik | Yazısı spor kısmımızdadır) mevcudu olacağın: söylemiştir. olan büyük ansiklopedinin teme- N olacaktır. Ansiklopediye — Fransızlar Larousse du 20 öme Siğcle'i alınmıştır. Yalnız bu eser Fransız- lar için yazılmış olduğundan ta- büldir ki içinde Fransaya ve Fran- sızlara büyük bir yer ayrılmıştır. Biz bu eserden milletlerarası olan kimselerle ilmi bahisleri tercü ederek alacağız. Buna sebep de bir defa bizim ansiklopedimiz on cilt içersine sığışmak mecburiye tinde olduğundan, biz de Fransığ ansiklopedisindeki nisbeti muha- faza etmek mecburiyetindeyiz, Ansiklopedide Şarka ve bilhassa Türkiyeye; büyük yer verilecek #—(Devamı: Sa. 5, Bü, 6 te) Hüseyin Cahit Yalçın Bursanın İmar Plânını Nafta Vekâleti Tasdik Etti Bursa Valisi Diyor ki: Uludağ, Öyle Bir Yerdir ki Buraya Yorgun Gelenler Dinç, İhtiyar Gelenler bi Genç Döner Bursa valisinin Istanbul gazetecile rine ziyafet verdiği Çelik Pulas Bir müddetbenberi şehrimlade bu- hman Dahiliye Vekili ile tomas et- mek itsere, Buran valisi Refik Korak- tan dün sabah şehrimize gelmiştir. Aynı vapurla, bayramda Uludağ. da yarışları takip etmek #zere Bursa Geğerik Klübü tarafından devek olu- | man İstandul gazetecfleri de şehrimi- ze danmümlereir Gazetecilerin hareketinden "Mı)wıııınıudn'. Çetikpalarta Bursa belediyesi tara-| — Kayak yarışlarını takip etmek Ü- fından verilen ziynfette Vali — Refik | Zeve Uludağa çıkan arkadaşımına va: Korultanda hazır balunmuş ve gaze- H aşağıdaki İzsiati vermiştir: tecilerle ımın uzadıya görüşerek Bur | (Devamı: Ba. 2, Sik £ te) sanın hall hasardaki vaziyeti hâk - Ka izahat vermiştir. Züyalette belediye relst Tmuavini B. Fahri, parti idane heyeti âmahurr. gebrin. tanınnış kimseleri, — Merinos fabrikası müdürü, ipekçiler ve Bur- sa dağcrlik klühü idare — heyetinden Bay Pani, Bay Musa Ateş hazır bu- * — Ustacığım, ne düşünüyorsun? — İşler kesat gidiyor, mağazaya yeni bir ad arıyorum,