30 Ekim 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 5

£ AA P x Kü AARİ kEti Z #| V f G TaamAi v KELALIĞI! ni £ BAA tET l ——— 30.10.-940 Ticaret Vekâletindeki Faaliyetlerin ir Senelik Verimli Plânçosu Dünyanın İçinde Bulunduğu Şartlar Dahilinde İhracat Emtiamızın Fiyatlarını * KOrumak, Dahilde Gıda Ve Ham Madde Stoldları Vücude Getirmek Ve İthalâtı İhtiyaçlarımıza En Müsait Bir Şekilde Temin Zarureti Vardı clımunyın.m 17 nci yıldönümü. Ülg SÜ İdrak ettiğimiz gü sirada A€neyi mütecaviz bir zamandan- * Günyanın içinde bulunduğu ye- "hı._n dahilinde — memleketimizin n hayatını tanzim hususunda Ti- Vekâletinin sarfetmiş olduğu ';':"“n Ka bir taklilini yapmak Haa SNandan ziyade — enteresan ve » Yeknazarda bu (ullı;ıv;'.l:ı (UMİ çehresini, mürakabel: plânlı ŞÜ leşetlatır bir ekonominin bu saha SKİ tezahürleri geklinde tavsif et DEt doğmu olacaktır. Âvrupa harbi bir emrivüki olunca ':' İhracat mevsimimizin arifesin- Yt yorduk. Bu müphem vazi- ıda Üç esaslı hedef taba- z ediyordu. T Piyasanın . sıkışmaması için #den mallarımızın değer — fiyatla 2 Gıkarılması, _* Memleket dahilinde gıda ve Maddelere ait ihtiyat stokların 3 — İthal ihtiyaçlarımızm müssit ——naıv—ı-ıxumııııını Bi maksatların temini için bir ta- “Nlan vaziyetin tavassuhuna kadar İlk tedbir olmak üzere hazı maddelerimizin ihracı menc- bazılarının ihracı ise hsansa Diğer taraftan ithalât ületle tedarikini temin j subi m Yöliyle ae SA akreditif vessir dahili mevzu- Ve tarisatımız kanaliyle bir takım alınmakta gecikilmedi. Bu harp konjonktürünün daha şe- Ve âcil bir zaruret dahilinde orta- #ikardığı teşkilâtlanma cihazları- Tevmi etmek ve bu suretle ticaret bulunduğumuz MMüleketlerin harp ekonomis: ap- küre geçirdikleri istihale kar- MEnda müteferrik ve dağnık - bir yerine toplu, nizamlı ve taş- piyasa çıkarmak evvele- N tedkirlerden biri ol hatır olmuş ve tathikina ve gerek ithal rejimi, M n ; F # ğ | ahdi münasebetlerimizi tan anlaşmalarla temin ediler , dahili mevzuntımızla. is- edilen maksatların ve bütün teki tedbirlertmizin fil- Sahaama geçebilmesi ve tahak- #tüirülebilmeni —için her şeyden VU menfaatlerini ayni yokda yürü- Kükte ve memlekot — menfastleriyle Tiki, SEMekte tulan tüccarların bire hareket — edebilmelerini temin Ndek tesanlit teşkilâtının kurul - bit Ve Bunlarm kendiliğinden işler İüle getirilmecat icap ediyordu. Bu makzatla vekâletimizin sırf de- Ve rehberliği altmda alükadar ızin vücude getirmiş ol- Birlikler ve Kooperatifler ço- tı:.a_m memleketimiz dış f # # e Yat f £ £ f daimi surette takip e- aher memleketlerle olan Yaziyetlerimiz ve buralardan temin — edebilecefimiz eşyasının gözönünde bulun- gartiyle memleketir » Menfaatlerine en uygun hir şe- Aracına imkân veri'miş bulu- Buna rağmen her takyit bu veulün tatbirirda da l Ft (f 'T işlerin süratle cereyanmı mahiyette diğer müş- ılğlf tedbirleri almış — bulunmakta- !.' ekonamimi icaplarından ol » ihraç ve ithal mallarımı- balli baştı mühim kalem- gaurlu bir fiyat müra- PZf meyanında zikredilmek isap Fiyat Meselesi # Piyat !' Si Si ni tutmak, Hary kenşonkifirüi dahilinde bütün | evsaf ve ambalaj Ustünlüğünü temin uhtelir şekilda — anlağ- | " |te editmiştir. izalesini temine matui her tesis ve idamesi de esasli tod meselesinin yekdiğeriyle - MÜnasel batr bulanan Hiet m::: İ'l" Umumt fiyat te- | kuzmen uzaltmak gibil iki ayrı müş. temayüllerinin dahili ilyat| Küi ortaya kaymuş ve bü Zorlükla- fzerindetevlit — edebilecefi| rın tahfifine standardizasyon mev- Mi aenesizliği — gidermek, 2 —| zuunda vaktinde alman kararların .H—hıdln dhraç fiyatını bir| tatbili üe çalışılmıştır. hariç talepleri, diğer tarnf-| Bu cümleden ölarak pamuk gibi, piyasalarmızda mevcat şe- | zeytinyağı gibi bazı ihraç maddeleri- & Müvacehesinde gerek möslahsil| mize, her vakitki alırlarımızdan KüccErear için makul bir| gayri pazarlardan da talepler artmı VATAN |Piyasalarında umumi bir fiyat teret- füN temayülünün karakterimlik bir Fol oysamakla bulunduğu âşikâr bir hakikattir. Bu temayüilün memleke- timiz piyasalarına inikâm ederek ni- Zzamaızlık tevlit etmesine mâni ol « mak icap edeceği de şüphesizdir. Bu itibarla arz ve talep kaldelerinin ta- bil seyrine uygun olarak ve fiyat teşekkilitinde mücesir olar diğer e- Mmellerin de tahtı testrinde tecsatis et mekte olan fiyatlarımızm. epekülâ. tif hir cerayan almamasını temin i- çin vekâlet dajmi bir şekilde takip ve mürakabede bulunmaktadır. Bu maksadın tahakkuk ettiritebilmesi . gin Muhtelif mahaullarimiza ait ol- mak üzere teşekktl etmiş olan bir- likler dahilinde bunların âzası bulu- nan tüccarlar tarafmdan kendi indi- yatifleriyle aagari ihraç fiyatları tes bit edilmekte ve bu Suretle vekület fiyat inkiğaflarını takip edebilmek- tedir. Bu tarz tedbirlerimizin neticesin- de memleket malları harice en gelir- M seviyedeki bir fiyatla satılmakta, bariç fiyatlarının yüksekliği dahili piyasaya in'iküa etmemekte ve dahi- | H piyasadaki apekülâeyon temayll- lerinin önüre geçilmektedir. | | — Biğer taraflan asaslı kalemler üze: rinde müteşekkil ithalât birlilderi- İuin mermuna giren malların ithalâ t da bu şekilde teşkilâtlandırılmış bir mekanizma çerçevesi — dahilinde vukubulduğu. cihetle fiyat müraka- besi imkünları toaka edilmiş bulun - maktadır. Hâlen ithalâtımızın mühim bir kıs- Mi hususi takas esasına — müstenit mevmat ve anlaşmalar çerçevesi |- çinde dora edümekte bulunduğu ci betle vekâletin muhtelif — şekillerde bir Kontrol ferasını mümkün kılacak | vaziyetlerden istifade edilmektedir. —| Birçök memleketlerin ihracına ll Sans ve memnuiyet takyitleri vazet- miş bulunduğu, münakala imkânları- Bm mühim mikyastâ daralmış oldu- gu bu sırada Karşımıza ca büyük , Gavklardan biri olarak çıkan ithal Ahtiyaçlarınm temini için mütemadi bir şekilde sarfı mesal edilmektedir. Bu şekilde evvelce ticaret mübadele- lerimizde hâkim olan emalımızı ala- nn malını almak» düsturu ebize mal #atana mal satmak» prensibi ile çeh- resini az çok değiştirmiş ve daha doğramı itmam ve ikmal edilmiş bu- hunuyor. İthal — ihtiyaçlarımızın — bugünldü malişkül gereit dahilinde temini için alınmış olan şa tedbirleri de kınaca #ikretmek faydalı olur: 1 — Klring yoluyla ilhalâta im- kân vermek üzere kliring blokajları mümkün mertebe izale edilmiştir. 2 — İthalâtı evvel yaplmak şe- raitile husmsl takas müsmeleleri teç- İvik edilmiştir. 3 — Muvaredatına serbest döviz| verdiğimiz memleketlerden — yapılan | mübayanların bedelleri peşinen ak- reditifle ödenmiş ve ayni suratle ta- kas hosaplarındaki mevcut di«ponibi- liteler karşılıfında bunlar Üzerinderi akrreditir temini imkânlarından istifa 4 — Bazı mallarımızm — ihracına ancak mukabilinde memleketin muh |taç Bulunduğu bir mal ithal edilmek İşartiyle müsnade edilmiştir. | 6B — Birçok memleketlerde ihra- ça menedilmiş buhnan mallar — için alâkadar Hükümetlerden husust mü- İsandeler tamin edlimiştir. 6 — Ümumiyetle ithalât tahdidn- En rihayet dış tcaretimizir. ahenk N ve aistamil bir tarzda işleyişini te- Tafa etmek için birçok memleket - lerle mübadelelerimizin ve - tediye barzlarımızız. osaslarmı Ihtiva eden ticaret ve tediye anlaşmalarını yeni çartlara intibak ettirmek — Zaruratt karşısında kalınmıştır. Harbin ortaya koyduğu ticari zor kukları imkân misbetinde tahfif ve sı rasmna göre bertaraf etmek için ahı- zan tedbirler arasında, atandardizas. yon ve ihracı kontrol vüdisindeki ta- aliyettan de bahsetmek yerinde bir iş olur. Pahakika harp hali. ihracat tica- retimize bazı piyasaları kâpamak ve gaa ihzart için Hüzumlu —tmkânları ya başladığı cihetle bu —maddelerin Ticaret Vekili Nazmi Topçuoğlu ve ârizi olan bu müşterileri her ci- hettan mamnun birakarak dalmi bi- rer alıcı haline sokmak için lüzumlu standardizmeyon tedhirlerine derhal Tveasüil olunmustur. Diğer taraftan mer'i standardizas- yan mevzaatımda memleketteki am- balaj eşyasında tasarrufu temin için Mizumlu değişiklikler yapılmıştır. Bu suretle piyasaların günü gününe de- Kişen ambalaj ihtiyacma muvazi ola- Tuk cevap verebilecek bir sistem mey dana getirilmiştir. Ayni zamanda, malların manipü- Yasgon için de, ihracatçılarımıza da- ha geniş çalışma imkünr venen to- deranslar kabul olunarak tatbik mev- küne konulmuştur. Böylelikle mestlâ, üzüm kutuları- na iki taraflı tol konucak yerde or- tadan tek bir tel konulması; çavalla- rın deliksiz ve yırtıksız olmak — şar- tiyle kullanılmış bulunabilmesi gibi kolaytıklar — piyasalarımızı — oldukça rahata kavuşturan tadbirler meya. mmdadır. Türk Mbıızı Dq_’u-hıdıil iymeti Bu vüdideki mesaiye şu #uretle se- ri bir göz gezdirince tebarüz eden vaziyet şudur: Dış ticazetitiizin osas mesnetle - rinden biri olan vasıf üstünlüğünü te main eden istandardizaşyon ve kon- trol işleri harp — halinin Icaplarma göre derhal lüzümlü tadilâta tâbi tu- talmuş ve böylelikle kaliteyi bozma- mak şertiyle ihracatçılara mümkün olan her türlü tolerans ve ambalıj Kolaylıkları tamin edilmiştir. Bu euretle, dünyazın geçirdiği bü yük iktısadi sekıntılarına — rağmen, Türk mallarının diş pazarlardaki şöhreti vikaye ve hattâ takviye olun- maktadır Bankalarmmız: TT nol Cümhüriyet yılı Avrupünm harp içinde bulündü- u bir yıl olmak itibariyle, Banka- edik faaliyetleri da, aşağıda, harp şartları içinde gözden geçirilmiştir. Bu bakımdan hankacılığımızın va ziyetini hülâsa etmek Hazım geliri diyebiliriz ki, Avrupa harbinin tesir. deri altında bulunan bu 17 aei yü, bankalarımıza bir kere daha halkın itimadına — Hiyakatlerini — göstermek imkânmı vermiştir rupa variyetinin biç olmazta bugün- künden deha &z vüzih olduğu sıra- darda. bazı vatandaşlar tereddilde dü gerek — bankalardan — mevduatlarını çekmek istemişlerdir. Bunun üzerine bankalarımız her istiyene — parasını derha) inde etmişlerdir. Fuhakika, dünya hâdiselerinin gi- dişine göre, birkaç tereddütlen son- ra, balkımız tekrar paralarını ban. kalsra iade etmişler ve tasarrufla. hık fasliyetleri, kredi hizmetleri nor. mal seyrinde devam etmektedir. 1T nct yıln bankacılık sahanında en Karakteristik fadesi, hattâ ra. buluaduğumuz Avrupa harbi. gart- darı içinde devam eden bu itimat ha- vasıdır. Sigorta sahasında geçen âon sene dahi, yukarıda işaret edilen şartlara rağmen. normal bir İnkişaf yılı ol- muştur. Yangın sigorta tarifelerinde yapılan tenzilât iyi neticeler vermiş- tir. Bu eahada müecmmen — meblüjğ da <6 12 ve bi latında kaydedilmiştir. Harbin başlangicide, henliz Av- | rmm emniyet altında olduğuna bir daha kanaat gelirmişlerdir. Bu su- | Tetle, harp şartları içinde, bankacı- 14,000:000 Jira kadar artmıştır. Diğer branşlardaki müamelâtta da tezayüt vardır. Nakliyat sigortası büstatın- t sigortaları hâsı. *a ©© 8 kadar bir fazlalık Sigorta muamelâtının bu münkeşif seyri, hükümetimizin titiz ve — dik KAti mürakabesi altında çalışan si- goörta münnseselerimize ve gigartacılı ga kargı halkın hissettiği emniyet ve rağbetin giltikçe arttığını — vazihan göstermektedir. Avrupa harbi nakliyat sigortala- vında bazı tesirler iera etmiştir. De- nizlerde nakliyatm arzettiği tehlike zarurl olarak, harp rizikosuna karşı nakliyat sigortaları tarifelerini bü- tün dünyada arttırmıştır. Bu vaziyet karşısmda, — dahili — kabotajimızda, dünya tarifelerinden çok ucuz olmak Üzere harp rizikoen sigortalarını mil N Şirketlerimiz. deruhte etmişlerdir. Bu şirketler, dahili münakalAtımıza BU süretle yeni hizmetler ifa etmek- tedirler. Piyasamız Bankalarımızdan bahsederken Av rupa harbi şartlariyle muhat bulun- duğumuza işaret etmiştik. İç piyasa fasliyetlerini bu şartlar bakımından tetkik edersek iç piyasamızı 17 noi yılda en karakteristik bakımdan gör müş oluruz. İç piyasa vaziyetimiz şa Hülüsa edilebilir: Avrupa buhranı, karşısında — bir- çok müraleketler kıtlık ve huzursuz- lak içinde ikan memleketimizde, iç Piyasamız, balkın ihtiyaçlarına kar- şilik olan Mmaddeler bakımımdan nor- mal bir vaziyette ve hatta ferahlık 've bolluk içindedir. Bazı Ithalat mad deleri Azalmış olabilir. Bu vükidir, Yabancı memleketler bir kmım mal- ları ellerinden çıkarmamakta veya | Sıkardıklart takdirde beynelmilel mü |nakalktm Intizamsızlığı bunların za İmanmda elimize gelmesine mâni ol- maktadır. Bu hal, harp — şartlarmım fradomiz haricinde kalan zarur! ted- süretle Gelerin İç piyasamıza teminine çalış- maktan geri kalmamıştır. — Yabancı piyaasların musirrane talep ettil ri mahlarımızın İhracı müukahilinde tarafımızdan da en ziyade Mzumlu gürülen maddeler almimiüktadır. Fakat, nihayet; bu nevi bazı malla. tin azlığı üzerinde fazla durmiya| mahal — yoktur. — Unutmüyalım — ki, mebzulen gida maddeleri ve normal #urelte Kiyim eşyası memleketimizde mevcuttur. Bunun ca mühim bir kuv vet ve huzur membar olduğunu «n- İamak için; Avrupadaki birçok mem- lakatlarin vaziyetine bakmak KAfI gelir. İç piyasa fiyatlarında inzihat tesis etşek te bu yılın başlıca faaliyı Jerinden birizidir. Milli Karunma Ka nunu bu insibatım mesnodini teşkil etmektedir. Bu iş, bugün memleketin her ta- rafımda fiyat mürakâbesi teşkilâten: bağtanmıştır. Şimdiye kadar vit - mum vilâyet markezlerinde fiyat mu rakabe komlayonları ve büroları ku- rulmuş ve bunlar faydalı surette fa- aliyete geçmişlerdir. Hu komisyonlar: a) Ticaret Ve- kâletince tayin edilccek eşya ve mad delerin rmahsll! toptan ve perakende tiş fiyatlarını tesbil etmek. bi A- lelümüm mahallt fiyatları — nezaret altında kulundurmak, c) Tesbit edi- len fiyatlara riayelsisiikten veya mil H korunma kanununun 82 ve 38 ine ci maddelerine Mühalefetten dolayı yapılan adli tahkikatın herhangi bir Safhasında. müddelumümilerle sorgu Hâkimleri ve mahkemalarce sorula- gak sualler bakkında resmi ehli hib- re sifztiyle mütalâa beyan etmek vazifesiyle tavzif edilmişlerdir. Kamisyonlar bü sonuncu vazifele- riyle bilhassa Müfit olmaktadırlar. Cümhüriyet — müddelümümlleri — ve mahkemelerimiz, Sik Sik * komisyon. ların mütalalarının — müracaat — et- mekte, bir fiyatın Tahlili ve ihtikâr lerde komlsyonlar ehlihibre sıfatiy- le reylerini vererek adâletin tecelli- Bine yardım etmektedirler, Tarım kredi kooperatiflerini — bir Kamlardan da beliğ olarak, muhat | gerece daha islah ve Onları koopara- tit prensiplerine oldukça yaklaştır. |muş olan 2838 sayılı kanun bu teşki- İihtr müstahstlin kredi intiyaçlarını gittikçe daha faydalr ve normel bir şekilde karşılıyabilmesine —âmil ol- muştur. Bundan arzu edilen derscede bir te ktmlila varılmış olduğu iddia edile- mez. Ancak, bülasta dünya umu- mi vaziyetinin benlz düzelmeden, son karbin suhuriyle büsyütün karış tığı bir Gevrede, Lanun tosirlerinder tamaman masun — kalamamşş olan memleketimizde, bu Sene, milstahsi şikâyetlerinin her zamandan çok da- ha az işitilmiş olmastyle de zahirdir Ki kvedi işlerimizin son seneye ait birlere müracnat aderek bu gibi mad | bulunup bulunmadığı gibi meszle -| ç harekatte, evvelki senelere nisbetle | İbir zalâh mevcuttur | Kooperatifçilik — zahasında — sene- Bin ei geniş hareketi gene 2834 sa- yi kanun ile teşekkll etmiş olan tarım Satış kooperatiflerinde görül- müştür. Geçen sene bu . teşekküller, dört birliğe bağlı 38 kooperatiften ibaret ©. Bunlar da Ege mıntakâsında İz- Tür birliğine bağlı 10 iacir ve B üzüm kooperatifi, Giresun birliğine bağtı Jiz findık kooparatıfı, Iğdır. hirliğine Bağlı 4 pamuk kooperatifi ve İstan- bul birliğine bağlı dört yuş meyva ve Sebze kooperatıfi ve bunlardan başka bir de Gazisntep Hasan keyf tütün leri müstakti kooparatifi. Bu #ene pamuk — müstahsillerinin Egede ve Adanada teşkilâtlandiri- masına başlanmıştır. Bigede, — İzmir birliğine bağlı olmak üzere, beş pa- muk kooparatifiyle yeniden iki üzüm bir de incir ve pamuk kooperai Adanada müstakil bir birliğe bağlı Adana, Tarsus ve Ceyhanda üç pa- mük kooperetifi kurulmuş ve faali- yete girmiştir. Muhtelif Sahalarda Te Antep fistikleri da Leşkilatlandı- rılarak birliği Gazlantep olmak üze- ve Arri, İncemi, Nizip ve Hıyam'da | birer satış kooperalifi kurulmuştur. Burlardar haşka ds Bursada koza müstaheilleri teşkilâtr altına alınmış Bursa, Bilecik ve Adapazarında ku- Tulan Koza aatış kooperatifleri Bur- #ada birer birliğe bağlanmıştır. Bu suretle kooperatif birlikleri a)- tıya, salış kooperatifleri de 58 e or- tak adedi 53703 e ve tashihtit edilen | sermaye miktarr da 3,784,000 liraya baliğ atmuz bulunuyar. Bu teşekküllerin 1040 nisan gaye- Sinde tanzim ettikleri plânçolara gö- | ve bir senelik fanliyetleri İzmir birliğinin — 14,024.901.60 üra Girestiri birliğinin — 14.700.801.00 lira Iğder birliştinin 366,825.96 lira |İstanbul bitliğinin — 250.700.8ölürm Hasankeyf tütününün 119,617.68 lira | 30,382,844.65 lira- bk müamelaye baliğ olduğu ve bil- Bassa bu teşekküllerin henüz bir iki ve nihayet Üç yaşında oldukları gi- bi alâkadar oldukları istihsalin an- cak yüzde 10-28 nisbetinda birar kıs mıma &l atmış oldukları göz önüne almacak olursa, kooperatif teşkllâtı. HEn ne büyük varirklar ölmiya nam- zet olduğu tezahür eder. Ticaret kanunuun umumi hüküm- lerine göre teşekkül eden istihlâk ya | İ küçük sunat kooperatiflerinde he- nüz kâfi derecede inkişaflar hissedil- mediğini kaydetmak zaruridir. Bu vaziyet bu kooperatiflerle de Bükümetçe duha sıkı ve yakmdan meşgul olmak zarüretini göstarmek- tedir ki, bu da kooperatif işlerinin Hcaret kanununun umuml hükümle- rinden almarak esaslı. ve müstakil bir kooperatif kanununun vücudüne mütavakkıftır. 'Tscaret Vekâleti bu hususta da ça- dşmakta ve profesini hazırlamış ol- duğu bir kooperatif kanununu yakmın da B. M. Meclisinin huzuruna çe karmayı ümit etmektedir. İthalâtçt ve İhracatçı Birlikleri 1939 Avrupa harbi dış ticaretimiz- do sön Bseneler zarfında belinen teş- Kilâtlanma hareketlerini tAcil etmiş- tir. Mületler arası mübadalelerde bu- gün şahsi teşebbüs himaye görma - dikçe ve milli korunma — icaplariyle ahenkli bir şekilde zaptı rapt altına alınmadıkça vazifesini göremez — ol- müutur. Bundan dolayı memleketimiz- G& Ge Ihracatçı ve itkalâiçr tüccarla- rın birleşmeleri ve kabma güöre hükü |metin sahabeti ve direktifi - altında çalışmaları bir emrivâki olmuştur. Müli Korunma Kanunu da bu toş- kilâtlanma harekatinin daha — geniş bir zümreye teşmiline İmkân vermiş- tir. Bugün 18 ihracatçı ve *0 ithalât- |çi birliği faaliyet halindedir. | — Bu birlükler, hükümetin, tevkalüde Tahval müvacehesinde seyyal bir. dış tcmret politikası tatbikıinda mükem. mel bir vasıta olabileceklerini lsbat eylemişlerdir. MN icaplar ve (acirin menfastleri, hükümetin ve f>rtlerin elele verdikleri bu birliklerda, umu- Mi menisatlere göre tertip odiliniye | muvaffak olunmuştur. Bu hüdise ayni zamanda mllli va- | zifeler karsısında yüksek sevtyoli Lir | cemiyetin gönterdiğ” tesanlz duygu #una güzel hir misaldir. İthalAtç: ve ihrasatçr birliklerimi. zin iktisıdi rlduğu dörecele bir içti- ai tesist olerak ta, fevkılâde tedhir | Jeke ihtiyaç görülmiyecek zamanlar- dan Bonta dahi, iktisadi binyemizde İnam — mücadele - teşkilâtı İtanesino üüveten yapılacak 85 yatak Sıhhiye Vekili İçtimat Yardım Cümhuriyet bayramı — münase betile Sıhhiye Vekili Dr. — Hulüsi Alataştan Sihhi işlerimize dalr bir mülükat rica ettik. Saymm vekli, su- allerimizi — Iptidadan — vermemizi ve bunlara vekâletçe cevap yazıl- masını daha muvafık buldu. Sual- lerimizi verdik. Cevap olürak ah dığımız malümatı aşağıya geçi- riyoruz: Bıhhat Vekâleti, Partinin ve hü kümetin programında — mühim — bi: mevki tutan halk sıhhati ve içtimai yardım mesalsine Cümhuriyet dev. rinde hazırlarımış olan plân datresin- de bu sene de devam etmiştir. Dünya ahvalinin doğurduğu müş- külâtın icap ettirdiği personol darlı- #a ve maddi vasıtaların tahdit edii miş olmasına rağmen bu çalışmala- rın müsbet neticelerinden olabiliriz. Sari ve xalgm hastalıklar bakımından endişeyi mucip hiçbir hâdise zuhur etmemiş ve şark vili. yetlerimizin birkaçında hariçten Si- rayet ederek yayılma istadadı göste- ren bir çiçek aalgını, derakap alı- man tedbirler teyesinde durdurulmuş tur. Hariçte küküm sünen ve bize de gelmesi mühtemel her türlü haata- & da uyanık bulunmakta- yız. Her memleketle görülen ve be-| Jedi şekilde hüküm #üren bazı bula- göcr hastalıklar müsapları miktarı - #e narmal haddi Aşamamıştır. Hastalıklarla Mücadele Sıtma, zührevi hastalıklar ve tra- | hom mücadeleleri geçen Geneler o- düğuü gidi bütün fanliyetile devam et miştir. Bu sano ilkbaharında ve yaz Bidayetinde pek fazla yağan yağmur | dar yüzünden hâsıl olan — bataklıklar | sebebile ekserisi srttma mücadele mın tokaları buricinde olmak Üzere bazı vilâyetlerimizde yer yer gürülen ma salgınları da büyük tahribat yap- | madan, günderilen mücadele heyetle- ri ve ilâçlar sayesinde az zamanda söndürülmüştür. 16 srtma mücadele mıntakasında senede üç milyon a- dam muntazaman muayeneden geç- mekte ve bunlardan müzmin — veya hâd sıtmaya müptelâ olanlara para- Bız olarak kinin verilmektedir. Sıtma tabipleri ve sıhhat memurtarı müca- dele sahasında bulunan köyleri on bep günde bir görerek yani vak'alar ve tedaviye muhtaç hastaları da tes bit ederler. Henliz sima — mevaimi bitmamiş olduğu için bu seneki me- #al hakkında kali rakamlar — zikri mümkün değildir. Fakat her sene devlet hütçesinden meccani — olarak sekiz dokuz bin kila kinin kompri- meleri dağıtılmaktadır. Dört beş hin beliğ olan ve ucuz bir fiyat Ja satılan devlet kinini de hana ka- tılacak olursa sıtma tedavisi için sar fedilen gayreti göz önüne getirmek mümkün olur. Bittabi buna, kurutu- lan veya orladan kaldırılan batak- kddar ve su birikintilerini de — lâve etmek lâzımdır. | Karadeniz sahilinin bazı vilâyet- | lerile bunlarm hinterlandına ve ce-| nup ve şark vilâyetlerimizin buzıla- rına münhazır olan firengi ve tra- faydalı mosalsi de buna kıyaz edilebilir. Bu Bene devlet tarafından mevcut teşki- Vati ile tedavi edilen firengili hasta- lar adedi yüz bini bulmaktadır. Şu- nu da söyliyeyim ki, memleketimiz- de firengi hastalığı hiçbir. zaman korkulacak veya endişe edilebilecek derecede yayılmamış ve mevcut fi- rengililerin umüm nisbeti ©6 11 bile geçmemiştir. Adedi ön dörde baliğ olan trahom hastanelerimizin faaliyeti memnuni- yeti muctptir. Bu hastanelerle bun- lara bağir dispanserler Ve Beyyar ve Babit köy tedavi teşkilâtı sayesinde har Sene yüz binlerce tedari yapıl- makta ve yayılan göz ameliyeleri Hinlere baliğ olmaktadır. İçtimal Yardım Müesseseleri Bu şene içtimal yandım mücssese- derimizden yalnız İzmir sari hesta- Hklar hastanesine elli yataklı bir pavyon ilâvesine takân bâsıl olabil- miştir. Günün vaziyeti sebebile in- şeatın tatili yüzünden — Trabzoada yapılnakta olan 280 yataklık nümu ne hastanesi ve Heşbellada sanator- yomu ile Haydarpaşa nümune has. l verem pavyonları ve diğer — ingşa halinde balunan hastanelerin ikmali ne imkân hâsil olamamıştır. Anka- rada yapılmakta olan 200 yata'dı ve kadın hastalıkları kliniği daşaatı da Bitirlemedi. Klâzığda 100 yataklık cüzzam hastanesini ise bu | Bene içinde açmıya muvaffak alaca- | imız küvvetle zannediyorum. mevkilenni muhatsza edecekleri (- Teit olunalalir. Cümhüriyet hiktmeti devlet Sih- Biyaciliği işlerini görebilecek parso- memnun | Doktor Hulüsi Alataş İle Mülâkat Müesseselerine Büyük Ehemmiyet Veriliyor Sıtma Mıntakaları Haricinde Görülen Sıtma Salgınları Tahribat Yapmadan Önlenmiştir. İlâç Temini İçin Her Türlü Tedbir Alınınıştır. zi '&»’M_ Sdrhiye Vekili Hultsi Alataş nel yetiştirmiye mütemadi bir gay- retle çalışmakla olduğu malümdur Cümhuriyetir Hânmda devlet ve bak tediyeler hizmetinde bulunan — tabiğ adedi 380 iken şimdi 1400 Ö ve silie hat memtrları 660 iken 1500 G, ebes ler 140 iken 500 U geçmiştir. Bu wr- tış şüphesiz memnuniyeti mucip dle makla beraber Vekâletin çizmiş ol duğu program datresindeki mesatmlş inkişafı için kâfi değildir. — Dilhaama tabip azlığımı telâfi etmek üzene ti faktiltesinde hükümet hesabına tals Sil yapan gençlere mahsus olarak â- |gımış olan tıp talebe yürdü kadrasli mütemadi mürette artırılarak bin f lebeye kadar çıkarılmıştır. Bu geng buraya 90 genç lise mezunu kabul edilmiş olup iİkmâlde kalanlara — alt vaziyet tavazzuh edince belki beş am kişinin daha kabulti mümkün olacak- tır. Bu suretle ker sene devlet kadro- Buna yüz - yüz elli genç tabip Üüvesi temin edilmiş olmakla beraber mems TJeketin ihtiyacına yetecek miktarda tabip yetiştirmek hususunda bü miöe sal kâfi görülmemiş ve Ankarada j« kinci bir tıp fakültesi tesisine karar | verilmiştir. Bin yataklı bir hastaneyi ve her türlü tesisatı cami bir faktüilk fte binasını ve bin iki yüz kişilik bir talebe yurdunu ihtiva edecek olan bu muazzamı cSıhhat merkozi> ne —ai bütün hazırlıklar ikmal edilmiş olup bu sene dünya ahvali bu şekli mimae mış olaaydı inşaata başlanacaktı. Ebe ve Sıhhat Memurları. Yetiştirmek Vekâletçe diğer bir personel, sıhe hat memuru ve ebe gibi memurların yetiştirilmesi için de gayret edik mektedir. Bu arada bilhasıa. Konya ve Balkesir doğüm evlerine bağlı o Tarak eçilmiş olan <Köy ebelerin mektebdini zikretmek Jâzımdır. Bur ralara münhasıran köylerde — ebelik yapmak Üzere ilk tahsil gürmüş Küy kızları kabul edilerek yetiştirilmek” tedir. İlâç Mosolesi Memlekette ilâç buhranı deniiscelk bir vaziyet yoktur. Ahvali hazıra dok dayisile ve bühassa ticaret şeklinin. harp vaziyetlerine uyması mecburls yeti, nakliyat güçlükleri ve ilâç ve buna benzer tedavi vasetaları yapaml Ve satan bazı memleketlerin harp ha linde veya işgal altında bulunmalar ı gibi sebeplerle bazı maddelerde bir darlık görülmektedir. Buna karşı Vas kâlet teşebbüstle — hükümetçe Çalk ka'ti tedbirler alımmış olup pek yaz kında İngiltereden, Almanyadan, İya viçreden, Danlmarkadan ve Amerikâi dan insulin de dahil olduğu her tümü IÜ ilâçlar ve müstahzarlar kâft mile tarda gelecektir. Bunlarm mühim bi harp vaziyeti dolayısile mümhasıraz Cavadan tedarik — edilebilmektedir. Yine ayni sebeplerle takas, nakliyej sigorta fiyallarındaki yükseklik aei bebile kinin fiyatı da artmış bulunuk yor, Fakat kinin doğrudan doğruğ Kızılay Cemiyetinim inhisarr altında, olduğu cihetle Vekâletimizin de tamval bile tayin edilmiş olan bugünkü #i yatlarda lrumsuz bir artış kat'iye yen Mmevzuubahia olamaz. Sıhhat ?rogramı Vakâletimizin müstakbel — mesalej ve düşünceleri hakicında bundan eve| vel güzetelerle birçok yazılar yazılk ı ve bu bapta hazırlarımış olan progg ram uzun uzadıya bahis mevzani ölk dü. Hali hazır vaziyeti karşısında; bunlardan bahsetmek şimdilik suzdür. Yalnız şunu söylemek istki rim Ki vüziyet — düzelince ve egi türlü taşkilât ve tesisat imkân dahişi line girince, ovvelce müteaddit delerle bahis mevzaa olan sıbhat Ve (Dovanı: B imcide)