17 Ekim 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

D — Köyü memleketin Ivm dolu... Size cok söyliye- N"N'ı im var, Fakat nereden DA Yayım ) yım? de Suklarımın yüzde birini ifa- "c:'_!?bıl—'m kendimi mesut sa- İlköne “könce bir nokim üzerinde ::: , düracağım. — Gazetelerde vi yaleket işleri hakkında iki ne- Üîıdu'“ tesadüf etmek K lEPbire. coşarak yeni SÜ basma kalıp tabirlerle yahut — gücümüz lediye işlerinin rüze kestirebildiğimiz şlerin üzerine bütün 'etle yüklenerek celâdetimizi N ikisinin arasında hakiki öl- İller kayboluyor. Kari de gaze- di meth veya zemmin ne ka- u:"'- inanacağını bazan bilemi- Sizi temin —ederim ki aşağıda müpacağım geylerde en küçük ni lâğa bulunmak göyle dür Ü, açılan yeni çığırın münasınt aeç Hemmiyetini hakkile ifadede düyüyorum. vü Şöfiyede, yeni köy enetitüsü- OnlAfk bir tetkikten geçirdim. berda; köye nur, hareket, sanat aç eket getirmek için ameli bir nistte techiz edilen yüzlerce ol- ve Gğitmen, yüzlerce atılgan Buç eeti köy yavrusu — gördüm. sçtlarla konuştum. Mamleketin li davası olan köy dava- el Bir takım ameli safhalarile 'dan karşılaştım. beğtaları size sirasile anlataca- ae Her bir safhanın aynı bir Çaraya T y Fakat bana düydüğüm de- dez. OYecanı bep bunlar deplağesanı veren sebep Ti _“fı Arifiyede; ki üleminin ana çizgilerini eei gözlerimle gördüm. Bu İ kurabilecek kudret ve ce- düette insanlar gördüm. Tahsisat ada Süpmmıyan, <elimize teslim ,_4": Mmücssese yepyeni — bir ndi kendini geçindir- iddiasile işe sarılan, ruhu Ve şevk dolu adamlara te- ettim. Öyle adamlar ki daha k için n © Ründüzün uzamasını, ruhla- Mtiyor, Bir adaya kapanmış meonlar gibi muhitle, tabi- Yeri,, YAtta noksanlarile çarpışı. ._“" Ve giriştikleri her işten mu- v sıkiyorlar, tikanın, âtle, İngilterenii Yeni aBi - çığırlar inde gören açmak kudretini intanlarma çok bindeyin . bu hıı:kulıdınıııâılaı Yay ©bire nereden peyda oldu? YUŞ bunlara yol gösteren bir NCi mi var? İN yır, bu insanlar içimizde i İ"' Tine geçen hiçbir yabancı da v Eitlişin vasilik şeklindeki usul tlaçTirleri arasında hapsolmuş- Te Bütün enerjileri, bütün ya- MASA kabiliyetleri, bütün çalış leyiş'”kleri boğuluyordu. Kendi- iadeki meziyet ve kuvveti baş- keşfi! töyle dursun kendileri de ötmemişlerdi. monu - enstitüsünü, Ro- tile ÇE* mabaus çalışma uüsülle- İç yoktan var eden bir Sü- D Edip Balkır var. Kasta- “da neler yaptığının hikâye- eni hızla köye doğru) Yazdığı bir kitapta anlat- Bu kitapta tabiati fethet- .,:;' küdretini kendinde bulan neki ÜP Türk hareket adamının " yapabileceğinin hikâyesin? Bulcakamnız 1 bu Sülayman Edip. Kar NU işini başardıktan — sonra Tn “: köy enstitüsünü kurmuya Bu ler teyi, Tni t u.u"“- maĞl bay TRom Aini lle Müştir 'a yapmıştır. Halbuki fettiş sıfatile on al- L"ş,_ tin elinden vahşi kıtalar alan, İ mamureye çeviren, yeni | Fakat bugüne kadar kuru- | edilmiştir. Orada inanıl- | can damarına bağlamak SİYASİ SABAH GAZETESİ | YepyeniĞİrVarüğınTemelT aşı Köy Enstitüsü Adı Altında Sel Gibi Ortalığı Tutan Yeni Hareket, Şu Üç İstidadı Belirtti: 2 — Maarifi, canlı alâka ve ihtiyaç esasına oturtmak 3 — Köhne usullere arka çevirince Türkün neler yapabileceğini filen göstermek Yazan: Ahmet Emin YALMAN $ Salfet Arıkan zi Türk tipinin kuvvetli bir mümeassili; Sükeyman Edip Balkır |ölü bir takım hareketlere karışa- | . |rak yaptığım - didinmelerin ve: |mini tam mânasile sıfır sayıyo- rüm. — Ben kendimi iş sahasında | keşfettim. (Maden arama idare- | | si) diye bir (insan arama idaresi) kurulursa — hiçbir şey — yapamaz. | |Çünkü hareket adamı, öetr ancak hareket fırsatını bulduğu | an belli edebilir. İtiraf edi- yorum: — Ön altı sene — devletin | | maaşını aldım, fakat bu yurt için |bir çubuk dikemedim.> | Sonra ne oldu? İlk — tedrisat | Umum Müdüsü “İsmali Hakkı uzak iki nevi gidiş arasındaki far- kı iyice kavradı. Görenek ve tak- Kit şeklindi tama- mile ölü bir hayatla, fitlen ayan ihtiyaçları ve başanılı izim- | gelen canlı işleri hedef tutan bir üç cepheli bir | plân düşündü T — Köyü umumi hayatın içi- ne almak. 2 — Ölü, ezberleme bilgi hul- resini bir tarafa atarak köy ço- cuğunu öyle bir bilgi ile techiz etmek ki buna kendisi alâka duy- üne yarasın, köydeki zekâ umümi hayat için lebilir bir hale koysun. 3 — Kunulu usüllerin kayıtla- Tını yıkmak, bu yeni işleri başa- rabilecek hareketli adamları seç- mek, kendilerine emniyet etmek, sonra önlerinde geniş ve enzel- siz bir çalışma sahası açmak... Bu plânı Maarif Vakili iken büyük bir cüret ve kanaatle benimsedi ve bütün menfi itirazlara yağmen yürüttü. Hasan Âli Yücel de bunun bü.- tün Maarif sistemimiz için aça- bileceği yeni ufukları iyice kı radı ve işe bütün kuvvetile dı. Hükümet ve Meclis de y imkânları sezdi ve köy enâtitü- eşebbüsünü, bir takım dar kanunların boğucu çerçevesin- den kurtarmakta — tereddüt gök- termedi. Netice ne oldu, bilir misiniz? Köy ilk defa olarak bir takım ince ince damarlarla memleketin can damarına bağlanıyor. Bakir, verimli köy zekâları sevgi ve iti na ile işleniyor ve memlekete mal ediliyor. Hepsinden üstün olarak da şu tecrübe fülen yapılmaştır:. Bir ta- üyeti olduğunu, esaslı bir | Tonguc adında yaman bir adam | raftan berşeyi kâğıt üstünde yüz- dokunduğunu göreceksi- | Çıktı. Biribirine dünyalar kadar | de yüz iyi yapmak iddiasile, ker taraltan belki de bir ta bozuk iş yapılır endişesile konu- Tan arkı sıkı vasilik kayıtları, müf- redatlı programlar, ucu bucağı bilinmez ölü,mali usuller ortadan kalkar kalkmaz ne oldu, bilir misiniz? Türk enerjileri sel gibi (Devamı: Sa. 4, Si 5 te) devlete yük ol-! » a gece- | Dün Hava | Faaliyeti | AziCldu -| İki Günde 21 | Tayyare Düşürüldü Hasar ve Zaylat Az. 16 (AA.) — Hava| emniyet nezaretlerinin tebliği: Bu ana kadar alınan raporlar, bugün İngiltere üzerinde herhan- gi bir hava faaliyeti vukua gel- memiş olduğunu göstermektedir. | Yalnız İskoçyada sahilde bir şel İngikere üzerine yapılan bir hava akımı İngilterenin Başlıca Harp Gayesi Çörçil Bunu Şu Cümle İle İzah Etti: Beka Mücadelesi Londra, 16 ÇAA.) — Reuter| bildiriyor: Dün, Avam kamarasında bir zuale cevap veren B. Çorçil de- miştir ki: *Bundi miz hakkında gayet itin: mi beyanatta bulunmuştuk. Bun- evvel, harp gayeleri- .g_:—:y. dolduran maarif hayatı re ve cenubu garbi mıntakasında | ların haricinde tesmi beyanatta '& Süleyman Ebidin yurt için hai 5 b"oı Meziyetleri kimsenin dik- telbetmemiştir. Süleyman k:j'dııx de ayni fikirdedir. iz altı senelik hayatım he- uştur. Maarif mesleğinde bombalar — atıldığı | bir noktaya Hasar ve tele- bildirilmektedir. fat yoktur. Bu sabah, sahil muhafaza ""'WL visine mensup bir avcı tayyaresi. bir düşmnan deniz tayyaresini dü- (Levamız'Sa, 4, Bü. 5 te) bulunmak zamanı geldiğini zan- netmiyorum...» Ayni mesele hakkındaki diğer v süale B. Çorçil'çu cevabı ver- miştir: «Bu harpte bizim, sirf watü- (Devamı: 5, 4, Sü. 8 e) le umu. | 'AMERİKA! Harbe Hazırlanıyor Harice Gidecek Mühimmat ve Silâh lara El Konacak | 16 Milyon Erkek, | | Asker Kaydedilecek Vaşington, 16 (AA.) Roosevelt, harbiye — nazırı Stim- | son ile bahriye nazırı Knoxa teb- ligatta bulunarak, — satılmış olup henüz harice çıkarılmamış bulu- | nan mühimmata milli müdafaa için el konulmasını tetkik etme- lerini istemiştir, | Bu kazarla alâkadar olan 8- parişler meyanında — İsveç'e sa- tılmış olup henüz Nevyorkta bu- İlanan 100 tayyare ile, Siam hükümetine ait olup Filipin ada- larındaki Manille'de bulunan 10 tayyare mevcut bulunmaktadır. 21 - 36 yaşındakilerin kaydına başlandı | Nevyork, 16 (A.A.) — Ame- rikada 21 ilâ 36 yaşındaki 16 milyon 500 bin erkeğin kaydına | Ba, 1 Sü. 8 te) Kızılorduyâ Yenibirinzıbat Konuldu Sovyetler Birliği | Kapitalist Âlemle Çevrelenmiş Ordu tı;nsik edilecek Moskova, 16 (AA) — D.N. B Stefani muhabiri bildiriyor Kramnya Svesda gazetesinin yaz- dığına göre, harbiye komiseri Mare- İşal "Timaşenko Kizilorduya yeni bir| inzibat koymuştur. Bundan bahseden Krasnya Svesda | gazetesi Sövyetler Birliğinin kapita- bat &lemle çevrilmiş bulunduğuna dik Kati çekerek diyor ki edlilletler arası vaziyetteki gergin- İlk, Sovyetler Birliini dalma hazır balunnuya mecbur ediyor. Bugünün en büyük kaygumu makeri küvvetlendirilmesidir. İşte bunun 1-| (Devamı: Sa. 4, Sü. 2 de) | inzibatın Yazan: Emekli Albay Mecit SAKMAR 12 Birinciteşrin sast * den son- ra Sicilyanın 80 Mil cenubu şarki- sinda yani tam Sicilya - Bingazl Yolu üzerinde AJax kruvazörü'nün İtalya torpite filosile giriytiği de- mİZ muharebesinin hakiki manza- raaı İngiliz amiralliğinin yeni noş- redilen mufsasal renmi tebllği e meydana çıkmış bultnmaktadır. Bu deniz muharebesinin cere- yan ettiği günün gecesinde 12 a- dalardan Leros adasının petrol de- poları İngiliz donanıma tayyarele- Ti tarafmdan ve — Sidi-Barâni'de toplanmış. kuvveti de İngiliz deniz ve hava kuüevetlerinin işbirliği e bambardıman edilmiştir. 18 bi. rinciteşrin günü Akdenizdeki İn- Kiltr donanmasına İtalyan tayya- releri hücum ederken © günün ak- şamı Bardiya ve Burl'daki uskeri kampın ve 13/14 gecesi de Ginga- xi rıhtim ve dalgakıranı ve demir yolları kagiliz hava — hücumlarına |Poraruz kalmakta tailer. Ayın 12 ginden 14 üne kadar ce- reyan ve çok Züzel tartip ve || Mare olunan bü bir keri doniz ve kBava höcumlarınm gayesi Misır seleri hazırlıklarını bozmak - ve güçleştirmek olacaktır. | (Devamıt Sa. 4, Sü. 1 de) Hâkim ve Müddeiumumiler Ara- sında Yapılan Nakil ve Tayinlerin Listesi Dördüncü Sayfada Yıl: I —Sayı: 60_ Nakil Vasıtaları Mecburi ' Çalışmıya Tâbi Tutulacak İKAI Canlı ve Cansız Muharrik Kuvvetlerle Nakil Vasıtalarına Ücretli Çalışma Mecburiyeti Konulması Vekiller Heyetince Kararlaştırıldı Çalışma Ücretleri Nafıa Vekâletince Tayin Edilecek Arkara, 16 (Telefonla) Koordinasyon heyetinin teklifi ü e vana Vekâletinin yol, köp- rTü, ydan, iskele inşaatına na: kil vasıtası temini için milli ko- Tunma kanununa istinaden canlı veya cansız muharrik kuvvetle: le müteharrik ve inşaata Jüzumlu malzeme ve eşyayı taşımıya elve- rişli bilâmum Vvesaite ücretli ça- lışma mecburiyeti - konması Ve- killer Heyetince kararlaştırılmış- ; uğratmıyacak - şekilde toplıyaca- ği nakil vasıtalarını Nafia Vekâ- letinin emrine tahsis üzere iş yerlerine sevkedecekler dir. Nakil vasıtaları, mahalden gösterilen tır. Kararnameye nazaran, - çalış- miya mecbür kılınan nakil vası- talarının ücretleri Nafia Vekâle- tince tayin olunacaktır. Nafia Vekâleti mecburi çalış- mıiya tâbi kılacağı — nakil vasıta- larının nevilerini vilâyetlere bil- direcek ve vilâyetler de mahallin zirat ve iktısadi hayatını sekteye olunmak bulundukları ş yerlerine gidebilmeleri için yolda geç cekleri zaman zarfında da üciet alacaklardır. EMLEÇ $ Evvelki gün Türk Hava Kurumu mektebinde havacılarımızın stajlarım billirmeleri münmetüle yapılan törenden intıbalar: Tayyare mektebinde tecrübe uçuşları yapan tayyarelerimiz ve Bayan pilotlarımızdan bir kaçı (VATAN) KUPASI 15 Sene Evvel Sahipsiz Kalan Kupa İçin Fenerle - G. Sarayı Karşılaşmıya Davet Ediyoruz Vatan, bundan on beş yıl ev- vel, Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki arkadaşça — rekabetin en hararetli - devrelerinde bu iki kulübümüzü karşılaştırmak üzere ortaya bir kupa koymuştu. Bu yük bir alâka uyandırdı. berabera kaldık- lan için «Vatan kupası ortada sahipsiz kalmıştır. — Sahibi. beli olmuyan — Vatan kupası, " bügün Galatasaray kulübümüzün müze- sinde bulunmaktadır. Gazetemiz, spor sahasında bir hareket yıpr;::ık dütı_nwılı ve bu kupanın hakiki sahibini mey- dana çıkarmak için iki güzide kulübümüzü karşılaşmıya davet etmektedir. N Lik maçlarının en — hararetli | devresinde bir Galatasaray ; Fe- nerbahçe karşılaşmasını hazırla- mak spor meraklıları- arasında hiç şüphe yok ki alâka uyandıra- caktır. : Bu maçın en yakın bir zaman- da oynanabilmesi için Fenerbah- çe kulübü idarecilerine müracaat ettik. Salâhiyet sahibi bir idare- ci bu teşebbüsü memnuniyetle karşılıyarak bize şunları söyledi: — Bundan on beş sene evvel Vatan kupası için kargılaştık. Ye- nişemedik, kupa bugün Galatasa- ray müzesinde —emaneten dür- maktadır. Oynyalım da hakiki sahibi” meydana çıksın. Bu en doğru hareket olur. En yakın bir tarihte meselâ Cümhuriyet bay- ramında bu maçın yapılı hiçbir mahzur yoktur. Fenerbahçe idarecisinin yuka- mdaki sözleri, bu teşebbüsü mem- nuniyetle karşiladıklarını ve ma- çı derhal oynamıya hazır olduk-| reddüt etmiyeceklerinden — emin larını göstermektedir. bukmmaktayız. Galatasaraylıların da bu mü- Bu iki güzide — kulübümüzün sabakayı yapmakta biran bile te- | kati cevaplarını bekliyoruz. Romanya benzinlerinin üstüne ot urduktan sonra: — Acaba bu kadar benzin elbisemi temizlemiye kâfi gelecek mi?