21 Eylül 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

p S Cumartesi 21 EYLÜL VATAN EVİ CAĞALOĞLU No.32 TELETFON" TELGRAF: VATAN İst. 24136 1940 BAŞMUHARRİRİ AHMET EMİN YALMAN — VATAN SEKİZİNCİ DİL BAYRAMI Ankara, 20 (A.A.) — İlk Türk Dil Kurul- tayının toplanışının yıldönümü olan 26 Ey- lâl günü yurdumuzda sekizinci Dil Bayramı olarak kutlanacaktır. - Fiyatı: 5 Kuruş SİYASİ SABAH GAZETESİ Yıl: 1—Sayı: 34 Yarının Verimli Çalışmasına İ'îzırl ık ile başarılan işlere bakıyor da Höyle düşünüyor: Mef“üyethin dağıtılmasına ve "h!P_liı bırakılmasına nihıyet! ğ?j"hne, geniş salâhiyet, teşeb- | Üs ve mesuliyet usulleri ku- | * Yülursa bu memlekette daha neler yapılmaz! DA Yazan: Ahmet Emin YALMAN Dünya Hirbirine — girerken, Hü hiçbirimiz gözümüzü harp kç ';ıelerinden ayıramıyoruz. Baş- İ €er alâka ikinci derecede ka- ör, yqE'"mn hayret edecek tarafı detii Ka_rşımızda tarihin en şid- bü ı l_“_îzuşması devam ediyor ki pahiye içişAtibü n Harict münasebetlerimizde iyi © dürüst tohumlar ektik ve pek 8Auz.e| mahsul aldık. Hariçte şere- İmiz ve itibarımız yüksektir. Sö- ne kıymet verilebilen biricik :,.emleket olmak gibi müstesna Cil:i ;nevkıd'edimu' "kğ:î: îıhildedde en j imkânlar karşısında- Ümre ihtilâfları yoktur. Hususi Menfaat arayanları bile bile hi- Maye yolunda hiçbir istidada da tesadüf edilmiyor. Sırf umumi Menfaat üzerine verimli bir varlık | l"’mâk hususunda en uygun şart- &r memleketimizde bugün birleş- Miş bulunuyor. Kt _BİY taraftan da harici âlem, izim vazifemizi kolaylaştırmakla meleri dolduran e- paranin ler, karşı- hklrol, r. Uzun el inde vücude gelen ma- kı _ı_ , günler, — saatler, içinde -&h oluyor: İleri giden memle- etlek, karşılıklı olarak intihar et- mek, böylece kendilerine yeljş- îlek için bize imkân Hazırlandı pisusunda, söz birliği, <etselcidi 'undani fazlasını yıpniı_-ıulıîî. geBt müsaiş imkârrlardan siştifa- * etmek ve ymümi”hayatımızın Verimine yeni bir hî?%m’ıek için azırlıklarımız var mı? — Bunun 'Öyle olduğunu ümit etmek iste- Tiz. Fakat bu hazırlıkların umu- Mi alâkaları da ayaklandıracak Sürette aleni münakaşa mevzuu â_ ası temenni edilecek bir şey- ir ki ortada böyle bir münakaşa ::z'böyle bir cereyan görmüyo- Kuxulu idari - mekanizmamız Verimsiz, ölü hareketlerle kor- kunç bir şekilde yüklüdür. Dar Ve sıkı bir vasilik zihniyetine ve Reisicümhur Memleket Seyahatine Çıkıyorlar Reisicümhurumuz İnönünün bir iki gün içinde yeni bir memleket seyahati- ne çıkacağı haber verilmektedir. Milli Şef, evvelâ doğruca İzmiri şereflendi- receklerdir. Orada tetkiklerde buluna- cağı anlaşılan İsmet İnönü, bilâhara Ba- lıkesire daha sonra da Bursalıların da- vetlerine mukabele olmak üzere Bursayı teşrif edecekler ve oradan da İstanbula geçeceklerdir. Reisicümhurumuzun. Bur- İzmir, Balıkesir ve Bursayı Ziyaret Edecekler sadan sonra, Ankara 20 lanmışlardır. Çanakkaleye de uğramaları muhtemeldir| BAŞVEKİL ANKARADA Refik Saydam, bu sabah şehrimize dön- Mmüşler ve istasyonda Büyük Millet Mec- lisi Reisi, Vekiller, Reisicümhur namına baş yaver ve yaverleri, Parti Genel Sekreteri, Mebuslar tarafından karşı- İstanbula gelmeden evvel (A.A.) — Başvekil Doktor e Fransa Japonya'ya Baş Eğdi Hindiçiniye 72 Saatlik Bir Mühlet Verildi Japonyaya Karşı Konamıyacağı Bildiriliyor Vaşington, 20 (A.A.) — Ste- fani: Vichy hükümeti, Birleşik Ame- rika hükümetine yaptığı tebligat- ta, Hindi Çiniye müteallik Japon hükümeti — taleplerinin kendisi için mukavemet imkânı olmadı- ğgını bildirerek bu müzakerelerin bugüne kadar devam etmekte ol- duğunu beyan etmiştir. J lar Hindi Çiniye Ültimatom Almanlar Dün de |İngiliz avcı tayyareleri Hava Müharebeleri Taarruz Tesirleri Azalıyor 200 Tayyare İle Hücum Ettiler 'L—o'ndrı. 20 (A.A.) — Reuter: -Askeri Vaziyet> Yazan: Emekli Albay Mecit SAKMAR Almanların 19 Eylül gündüz hü- cumu havanım çok fena olmasın- dan nisbeten ufak mikyasta ya- pımıştır. İngiliz avcıları Alman bombacılarını önlemişlerse de iki Alman tayyaresi Londra üzerine g Asıl din — ce- nubu şarkideki müdafaa tertiba- tının keşfi ve tayyare meydan- larının bombalanması olduğu an- laşılmaktadır. Asıl büyük gündüz hücumunun edilerek 20 Eylül öğle üzeri iki is- Bu sabah Londra k geçmek teşebbüsünde muvaffak olamıyan Alman tayyareleri 200 den fazla tahmin edilmektedir. İ düşmanı | bekliyorlar gibi idi. Çünkü son | tedir. evvel İngiliz avcıları tarafından karşı- landığı haberlerden anlaşılmakta ise de henüz tafsilât yoktur. 19/20 gecesi İngilizler hücum- larını muayyen hedefleri üzerine Sovyetlere Göre Müşkil Devre Yaklaştı Almanya, İs_tilâ İçin Bir Karar Vermeğe Mecbur Moskova, 20 (A.A.) — Tass bildiriyor: Komsomolskaya Pravda. gaze- tesi, Londra muharebesi başlığı altında neşrettiği bir yazıda di- yor ki: Alman hava kuvvetleri, hava- (Devamı: Sa. 4, Sül. $ te) karşı koyan birçok Spitfire ve Hürrican'larla sarılmıştır. Douvres mıntakası ahalisi bir Alman tayyaresinin tepelere düş- tüğünü ve orada infilâk ettiğini | seyretmişlerdir. Az sonra büyük | bir Alman avcı tayyare grupunun Fransız sahillerine doğru kaçtığı görülmüştür. Havre Beş Saat Bombalandı | Londra, 20 (A.A.) — Alman istilâ üslerine karşı - hücumların en şiddetlisi evvelki gece Havre limanına vuku bulmuştur. Bü li- man hemen beş saat kadar şid- detli bir bombardımana tâbi tu- tulmuştur. Kara müdafaa kuvvet- lerinin pek işddetli mukavemeti- ne ve hava şartlarının müsait ol- mamasına rağmen, birbiri arka- sına gelen bombardıman tayya- releri birkaç ton yüksek infilâkli düşman filosu sahili aşar aşmaz | yapmışlardır. İngiliz - sahil tay- birinci Alman — fil etrafı || yareciliği Şimal I de ve Fe- düşmanın ilerlemesine şiddetli || temenk sahilleri açıklarında seyir eden himayeli Alman gemi ka- filelerine hücum ederek — deniz kontrolü vazifesine de iştirak et- mektedir. İngiliz tayyareleri ilk defa ©- larak Rados ve KLeros adasmı bombalıyarak Hayfa — bombardı- manınt yapan İtalyan tayyarele- rine cevap vermişlerdir. Mısır cephesinde ileri harekât Sidi-Baranide durmuştur. Bardi- ya - Sidi-Barani arasındaki İtal- ya askeri yığmımakları üzerine de- mizden ve havadan bombardı- man yapılmış, Bingaziye — kadar sahil mımtakasına — dizilmiş tay- yare meydanları üzerine hücum edilmiştir ki, dikkate şayan olan Eltin meydanında yerde elli tay- DA d e Şimdiye kadar Almanların İngil- deki tayyare â ve yangın bombaları atmışl karşı yaptıkları böy- le bir baskın imkânmı elde ede- medikleri, İngiliz yer teşkilâtının ar. Şiddetli bombardımanlara ma- ruz kalan hedefler meyanında «Saigön» rıhtımı, bir yüzer ha- (Devamı: Sa, 4, Sü. 2 de) muvaffakıyetine bir delil - olarak gösterilebilir. G » | Mesüliyeti dağıtarak sahipsiz bi- :îk"“k esasına dayanan bu yol- a bir mekanizma, yeni faaliyet Sahaları hazırlıyabilmek şöyle Ursun, gündelik işi zamanında kiri rabilmekten, emek ve feda- liklarımıza uygun verim temin &tmekten uzaktır. Esas ve kitaba ';"“'k mecburiyeti; umumi men- &âte aykırı ve maslahatın icabı akımından zararlı bir takım lü- Zumsuz ve mânasız hareketlere *ebep oluyor. Her birimiz her gün Mesuliyet deyip duruyoruz, me- Murlarımızın ağzında: «Yapa- m“?v mesul olurum» gibi sözler sik olmuyor. Fakat bir umumi Menfaati ihmalinden dolayı me- Yul olanı hiçbir zaman görmüyo- Tuz. Çünkü mesuliyet ölçüsü, u- Mumi menfaatin icabını derhal .y':'?dy-pmamnklı değil, kâğıt Tindeki usullere uyup uyma- Makla ölçülüyor. U arada memlekette hayırlı işler yapılmıyor mu? Elbette ya- ı,:.ll“_'_'"'— *Fakat insan, eller, kollar :;â"_ türlü usul bağlarile bağlı “:f" kiymetli enerjiler yok Yere israf edildiği halde bu ka- Çuval Noksanı İktısadi hayatımızı bu saniye- de çok sıkan bir mesele var: Çu val Bu zamanı münasebetile hâd bir şe- kil almıştır.. Mahsul çok şükür iyidir. Çiftçi çuvala doldurup bu- nu gönderecek. .: Fakat çuval bulamıyor. Evvelce 35, 40 kuruş olan çuvııı. yüz yetmiş kuruşa fir- lamıştır. Fakat satılık çuval yok gibidir. Eski çuvalların fiyatı da yüz yirmi kuruşa fırlamakla be- raber bu nevi çuval da buluna- miyor. Bu yüzden memleketin birçok kısımlarında mahsulü eski usul- de gömmek mecburiyeti hasıl Fiyatlar 35 Kuruştan 170 Kuruşa Yükseldi teslim istedikleri için müteahhit- ler de mal tesliminde zorluk çek- mektedirler. Şeker vesaire için çuval mese- lesini pamuktan dokunmuş bez- lerle halletmek imkânı bulun- müştür. Hububat için bu imkân yoktur. Piyasadan öğrendiğimize gö- re hükümet, çuval meselesine alâ. ka göstererek çuvalcılar arasında bir birlik kurmuş ve çuval için akreditif açmak imkânları hazır- lamıştır. Fakat birlik, kârı az, ris- ki büyük bulduğu için çuval işine kâfi derecede alâka ile sarılma- mıştır. Çuval getirmek için birlik â ayrı ayrı nisbetlerde ak- olacaktır ki hsulün rütubetten kısmen çürümesi demektir. Dai- (Devamı: Sa, 4, Sü. 4 te) reler müteahhitlerden çuvalla reditif payları ayrılmış, fakat Dün vefat eden Sir Denison Ros Sir Denison Ros Vefat Etti Kıymetli Türk Dostu Dün Amerikan Hastanesinde Öldü fat ettiğini derin bir teessürle haber aldık. (Devamı: Sa. 4, Sü. 4 te) x Votelar İngilterenin Ankara sefareti fahri | ' müsteşarı, meşhür Şark dilleri âli-| * mi Sir Denison Ros'un dün sabah ve- Verdiler Hong - Kong, 20 (A.A.) Reuter ajansından: Hong - Kong'un salâhiyettar mahafilinde Japonların Hindi Çi- niye 72 saatlik bir ültimatom ver- miş oldukları beyan edilmekte- dir. Bu ültimatomun müddeti, Pa- zar günü gece yarısı münkazi ola- caktır. Bu haber hakkında — mütem- mim malümat alınmamıştır. Tokio, 20 (A.A.) — D.N. B. Ajansı bildiriyor: ! Domei ajansının haber aldığı- (Devamı: Sa, 4, Sü, 1 de) Gene Balkanlarda Yeni Ameliyat mı? Romaya Göre Her Mesele |Halledilmemiş Ribbentrop Dün de | Mussolini İle Uzun Uzadıya Görüştü Roma, 20 (A.A.) — Alman Hariciye Nazırı Von Ribbentrop, | öğleye kadar Villa Madama köş- |künde çalışmış ve Berlin ile de- vamlı ta bul tur. Saat 14 de Von Ribbentrop şerefine, Kont Ciano - tarafından bir öğle yemeği verilmiştir. Von Ribbentrop, öğleden son- ra Mussolini ile ikinci bir mülâ- katta bulunmuştur. Bu mülâkatı müteakip resmi bir tebliğ neşre- dileceği sanılmaktadır. Roma, 20 (A.A.) — Stefani ajansından: (Giornale d'İtalia, Von Ribben- (Devamı: Sa. 4, Sü. 1 de) Mısırdaki Hin Oniki Adalarda ingiliz Taarruzu Arttı Adalar ve Afrika Üslerinde Büyük Tahribat Yapıldı Kahire, 20 (A.A.) — İngiliz hava kuvvetleri umumi karargâhının teb- liği: 12 adadaki düşman üslerine dün çok muvaffakıyetli bir hücum yapıl- mıştır. Rados adasında Maritza mev- kiinde yangınlar çıkarılmış ve Calato da büyük yangınlar müşahede edil- miştir. Leros adasmda Porto Lago koyun da hangarlar, kışlalar ve dalgakıran üzerinde tam isabetler kaydedilmiş- tir.: Bir benzin deposu bombardıman edilmiş ve sahil boyunda yangınlar görülmüştür. Derne'de bir tayyare tahrip edil- miş ve Tobruk'da birçok isabetler Bidi- rani — ile Sollum arasında büyük — otomobil nakliye kollarr tahşidatında yangın- lar çıkarılmıştır. El Tmimi'de yerde bulunan elli ka- dar tayyare üzerine muvaffakıyetli l pılmış lar tay- yarelerin arasıma düşmüş ve ciddi hasarat vukua gelmiştir. Bomba, Bardıya ve Capuzzo'ya karşı da hücumlar yapılmıştır. Bu- (Devamı: Sa. 4, Sü. * te) ŞETEEL yermmantı tli askerler Mısır Yolünda italyanlar Çok Fena Sıkıştılar Denizden, Havadan İngiliz Tazyikı Harekâtı Baltalıyor Londra, 20 (A.A.) — Reuter yazmaktadır: İtalyanın Bingazi üssüne yapı lan İngiliz hava hücumları hak- kında gelen raporlar, Mareşal Graziani ordusuna ait mühimmat ve takviye kıtaatı sevki faaliye- tinin ciddi teehhürlere düçar o- Jabileceğini göstermektedir. Trab lus'un 560 kilometre şarkında bu lunan bu üs, harekâta su ve ben- zin yetiştirmek için en iyi bir mevkide bulunmaktadır. Mareşal Graziani ordusunun münakale yolları uzadıkça, iaşe meseleleri müthiş müşkülâtla karşılaşmaktas dır. Denize dayanan garp cenahı ise, İngiliz bahriyesinin mütema- di ihti a mazhar olmaktı dafaa hattına bile vasıl olama- mışlardır. Bingazi ile İtalyan ileri kitaa- tının bulundukları mevki arasın- da şimdi kuş uçuşu 575 kilomet: relik ibr mesafe mevcut bulur (Devamı: Sa, 4, Sü. 2 de' Izmir Fuarı Dün Gece Kapandı Alâkasızlığın İzmir, 20 (Telefonla) — Enternas- yonal İzmir Fuarı gece yarısından iki saat sonra kapanmıştır. F'uarın nutuk nutkunda, söylemiştir. Belediye Fuarm hükümetimizin kapanması dolayısile belediye reisi Behcet Uz, ziyafet vermiş ve bir de reisi sulhe ve milletler arası samimi iş bir- Belediye Reisi, Sanayicilerin —_ dan Şikâyetçi Hiğine verdiği ehemmiyeti tebarüz ete tiren harici politikamızın daima ve dürüst veçhesini tekrar gös! ye yarıyan mühim vazifesini yapi ğını ve gelecek sene daha iyi olar ajansının askeri muharriri şunları —— dır. İtalyanlar henüz hakiki ilk mü- © » n ğını söy iş ve hususi sanayicilı mnizle büyük tacirlerimizin Fuara a- lâkasızlıklarından şikâyet etmiştir. A AIRSAT Bilet Gişeleri Bilet gişeleri, nazlı bir çiçek kadar geç ve güç açılıyor! Bir hasta iştihası gibi-bir türlü açı- lamıyan bu delikler, ancak ha- reket saatine beş altı dakika kalarak müşterilere bilet ver- miye başlıyor. Bu yüzden halk zahmet çekiyor. Para hesabın- da da yanlışlıklar oluyor. Bir bilet gişesinin Haima açık kalmasındaki zararı ve halkı hacet penceresi önünde bekler gibi gişe önünde bekletmenin zevkini anlıyamıyoruz. İçerideki memurlar rahz' .£ (Devamı: Sa, 4, Sü. 8 te) mı olur acaba? » lıçııyor