19 Eylül 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

Perşembe 19 EYLÜL CAĞ S E TELGRAF: VATAN İst. ALOĞLU No.32 1940 BAŞMUHARRİRİ AHMET EMİN YALMA LEFON: 24136 NJ a n VATAN zırlamaktır. Bulgar Ticaret Heyeti Geliyor Haber aldığımıza göre yakında memleketi- mize bir Bulgar ticaret heyeti gelecektir. Ziya- retin sebebi Türk - çarelerini anaştırmak ve bir de mukavele ha- Bulgar ticaretinin inkişafı _Fiyah: 5fKuruş SİYASİ SABAH GAZETESİ Köyden Diğer Sesler Hasan Babacan Çavuş "'_Ü"evverlere tavsiye e- diyor: "Köylüyü köyünde Yörün! v a |. “zah: Ahmet Emin YALMAN tiraf etmeliyiz ki vatandaş- Yöküy; lik terbiyemizde — büyük tü nlar vardır. Çoğumuz” ica- eTti _Vhlhımımız_ için — canımızı tük !?'l biliriz. Fakat bazan kü- Ve * maddi fedakârliğa lüzum İ __Z““ bir işte kaçamak ve im- ı.nır"ünz. kanunların zayıf ta- '"f'_'" İ_:eşfetmeğe çalışarak es- “"lurıl hile zihniyetinden hâlâ H l_nfadığımııı gösteririz. âp, ci — münasebetlerimizle a- “p.i" olan en küçük bir hâdise, aç izin birden merakımızı ve q'd'yelimizi ayaklandırır. Fa- Va aha büyük bir ehemmiyeti ’leıııç dâvaları karşısında ayni Vaîı Ve _ılâknyı göstermeyiz. n ni birlik ve topluluk duygu- ni bu bakımdan henüz tama- _e:_kıvramıdık. Alâkalarımız üm. ” Seçim sahamıza, kendi şeh- ıurlle. kendi köyümüze dağılı- * Memleketin müşterek can :"afıarı olduğunu, — birimizin | Hfaati hepimizin menfaati mâ- nün';a geldiğini her vakit gözö- Ş* tutamıyoruz. 1 mî:ıef bu böyle olmasaydı köy biş _eleri umumi — hayatımızda e Ütün başka bir yer alırdı. ku, Pemleketin nüfusunun büyük İt köylü —olduğunu, temeli ha Ve dayanmıyan her inkişa- H.koksüz kaldığını kavrardık.. He üki köy işlerinden ara sıra, î.ürtk. hatır için bahsediyoruz._ bi lföylüsü: Türk münevveri İar ponyalı, Patagonyalı ka- tiş Peçhul bir insandır. Hali ne- Üye Tuhunda neler var, neler is- he l? Bunu pek uzaktan tahmi- gü___“'kleıyoruz. Köy için düşün- -hg'j'miz tedbirlerin birçoğu kâ- .elkflzerinde kalıyor, çünkü köy he ik edilerek, köylü ile danışı- Yapılmamıştır. ki Mnun bir tek istisnası vardır *İlio;dı yeni köy eğitmenleri teş- "ı'ıyı Ve köy enstitüleridir. Umu- &n euf yarına ait hazırlıklarımı- ve “Oğu, kâğıt üzerinde doğuyor, Şi alâkalı Vekil veya müdür de- ye, “e yine kâğıt üzerinde ölü- Yöyi Yerine yeni bir şeyler geçi- köp, Yeni köy teşkilâtı, bütün İkşay © nazariyeler bir tarafa atı- &i köy işleri yerinde tetkik ba (Tek, ihtiyaç ve imkân hesa- ilk “atılarak vücude getirdiğimiz '“l:m' Bunun mahsulünü az za- Alaç CA ve gittikçe büyük ölçüde Z, 'iK*’_)' meselelerinde hükümetin teşYeti hakkında kimsenin te- Ni üdü yok. Nasıl olabilir ki ye- l%l!"rn. eskiden köylü üzerinde Yap Man vergi yükünün en bü- hizfi, Söını köylüden almış, şe- mlkîe yüklemiştir. - Asâyiş kur- öyı--a'. fiemiryolu yapmakla da Tit 4 için pek faydalı adımlar at- Şır, akat şunu unutmamalıyız ki; Ü gibi tedbirler ikça ve canlandıkça kendi çlarinı ve noksanlarını da- Yın:yı kavrıyacak ve bunların ye- gelmesi için hükümeti, ga- n €ti, münevverleri daha sıkı Bi sekilde vazifeye çağıracaktır. tiya Memleketin inkişafı için ih- 'ıfç sahiplerinin anlayış ve in- airesinde — ileri sürecekleri (Devamı: Sa. 4 Sü. 8 te) Yaş ihi Hi l e Zetel sayesinde | Pasif Korunma Tedbirleri İstanbulda 95.000 Tane Sığınak ve Siper Yapıldı bir teftiş netlcesinde, şehir içinde baliğ olduğu görülmüştür. Ancak bu Vilâyet seferberlik müdürlüğü tarafından yapılan korunma hendeği ve korunma siperi adedinin 95 bine yapılan — sığınak, teftişten, yapılan siperlerden bir görülmüş, sahiplerine icap eden tenbihatta bulunul- muştur. Üç kattan aşağı kârgir inşaatı ihtiva eden gibi t Bir tehlike halinde 600,000 Vatandaşı Koruyabilecek miıştır. Bunun için buralarda binlerce müşterek siper ve sığınaklar inşa edilmiştir. Seferberlik müdürlüğü üstü kapalı siper ve sığınak yapamıyacak kadar fa- kir halkla meskün mahallelerin civarlarındaki boş a- raziye üstü açık siperler de İnşa edebileceklerini alâ- kadarlara bildirmiştir. Hâlen inşa — edilmiş sığınak, ve siperlerde, tehlike vukuunda 600 bin kişi- bulunan semtlerle ahşap inş p gınaktan ziyade civardaki meydanlar ve hâli arazide yapılacak siperlerin daha faydalı olduğu anlaşıldığın- dan bu semtler sakinlerine ona göre tenbihat yapıl- s- nin kadar çıkarılmış ır. sonra ya- pılacak üstü açık siperlerle bu miktar 700 bin kişiye olacaktır. *Devamı: Ba, 4, Sü. 5 te) En büyük hava hücumlarına r HUUT Ğİ man İngiltereye taarruz İçin Hazırlıklar Avrupanın Bütün Garp Limanları İrili Ufaklı Gemi İle Doldurulmuş Londra, 18:-(AsA.) — İstih: barat servislerinden alınan bütün malümat Alman istilâ hazırlıkla- rının devam etmekte ve genişle- mekte olduğunu, teyit eylemekte- dit. Muazzam mikyasta olan bu hazırlıklar Norveçin — şimâlinden Fransız sahillerine kadar yayıl- maktadır. Sayısız her tonda harp ve ticaret gemileri üç bin kilo- metreden fazla bir mesafe üzerin- de bütün limanlafda toplanmış- tır. Salâhiyettar mahfillerde bu hususta şurası bilhassa kaydedili- yor ki, teknik ve meteorolojik bakımdan istilâ imkânı en az 5,6 hafta 'daha devam ve ancak bu aa aaramaminna müdetten sonradır ki hava şart- ları iktihamı hemen hemen im- kânsız zorluklar ihdas edecektir. |Bilinmiyen şey Hitlerin nihai bir karar verip vermiyeceğidir.. Fa- l (Devamı: 8. 4 Sü. 2 de) “Amerika, Tarihin Dönüm Noktasında,, Ruzvelt, Müdafaa Hazırlıklarının Tâcilini İstiyor Nevyork, TB - (A.A.) —- Ste- fani ajansından: Roosevelt, askeri mükellefiye- tin" başlangıcını 16 ilkteşrin ola- rak tesbit etmek —münasebetile bir beyanname neşrederek Ame- rikanın tarihinin bir dönemecin- de bulunduğunu söylemiştir. Müşarünileyh diyor ki: Zaman ve mesafeler kısalmış- tır. Bir iki hafta içinde büyük mil- letler sukut etmiştir. Memleketi- mizin bir taarruzun kurbanı ol- mâni ol âzımdır. Askere alınacak olan ilk grup- ta 36.000 zenci bulunacaktır. Amerika Tayyare İmalâtını Arttırıyor Vaşingtön, 18 (A.A.) — Dov Yönes ajansının haber aldığına göre, tayyaâre imalâiını fazlalaş- tırmak için Harbiye Nezareti kongreden 300 milyon dolarlık bir tahsisat istemiştir. ağmen Manş deni zinde hâlâ pervasız dolaşan İngiliz harp gemileri Dün büyükbir hava Muharebesi Oldu Almanlar dün 300 Tayyare ile yeni bir hücumda daha bulundular Londra, 18 (A.A.) — Sekiz alârm kaydeden Londralılar bugün payi - taht üzerinde cereyan eden büyük bir hava muharebesi Seyretmişlerdir. Birçok İngiliz ve düşman tayyarele- ri semada arkalarından koyuyerdik- leri beyaz dumanlarla bir örümcek ağı çizmişlerdir. Sahili aşan düşman tayyarelerinin adedi Üçte ikisi çift motörlü bombardıman tayyare filo- larına refakat eden âvcI tayyaresi olmak üzere 300 tahmin edilmekte- dir. İngiliz avcı tayyarelerinin hücum için derhal havalanması üzerine âz sonra şiddetli bir havâ Muharebesi başlamıştır. Tayyareler o kadar yüksekten uç- muşlardır ki, muharebe sesi işitilme- miştir, Manş sahilinde başka bir mahalde tayyare dâfi bataryaları 80 avcı tay H ti bilhassa Manş denizi limanla- -İskeri Vaziyet» YAZAN: Emekli Albay Mecit SAKMAR Almanlar 17 Eylül gündüz ve gece hücumlarının. en mühim- lerini yine Londra ve Kent Kont- luğu mıntakasına — yapmışlardır. Havanın bulutlu olması İngiliz av tayyarelerinin önlemesini güçleş- tirmiştir. Gece hücumu uzun sür- müştür. Bugün tali müdafaaya gülmemiştir. İngiliz keşif tayyareleri gündü- zün Britanya Adası — etrafında keşif uçuşlarını sıklaştırmışlardır. (Ü keşif neticelerine göre geceleyin bombardımanların bütün kuvve- rındaki Alman istilâ hazırlıkları- nı bozmak maksadı üzerinde top- lanmıştır. Şiddetli baraj ateşleri- ne rağmen Alman tayyarelerinin daha yüksekten gelerek ve ileriye doğru pike ile dalarak tehlikeli bir hareketle bombalarını attık- ları anlaşılmaktadır. Seyyit Bârani'yi işgal eden iki ttalyan motörlü birliğinin ge- risinden takviye kıt'aları — gel- mektedir. Bu mevkiin 180 - kilo- metre kadar şarkında İngilizlerin mühim tayyare - meydanlarından Mersa Matruh gelir. Bu harekâ- tmn asıl hedefi şarki Akdenizdeki İngiliz Hlosunun en mühim deniz üssü olan İskenderiyedir. Hare - kât inkişaf ettikçe Sellum'un ce- nubundaki Siva ve Ka'ra üzerin- den Mersa Matruh'un şarkına ge- len yollardan yeni kuvvetlerin gö- rünmesi ve belki de Sudandan Hartum'a karşı Eritre'den — yeni bir harekâtın başgöstermesi muh- temeldir . » a » Takviye Edilen İngiliz Donanması | İtalyanın Libyaile muvasalasını kesmiye çalışıyor Londra, 18 (A.A.) — Lord- lar Kamarasında — Dominyonlar Nazırı Lord Caldecote, Akdeniz- deki harekât hakkında beyanat- ta bulunarak demiştir ki: «— İngiliz deniz — kuvvetleri, son zamanlarda, Akdenizi altı gün bir ucundan öbür ucuna ta- r lardır. Bu da dü hiçbir harekette bulünmamıştır. Şarkit Akdenizdeki filo mühim surette takviye — edilmiştir. Sar- dünyada, Radosta ve 12 adada düşman tayyare meydanları ile üsleri bombardıman — edilmiştir. Filomuz, düşmanın Libya ile de- niz münakalâtını mühim surette sekteye uğratmiştir. Akdenizdeki bu harekât esnasında asker ve malzeme yüklü gemi kafileleri or- ta şarka varmış ve buraya, Fran- sanın düş ile harekât sah da bırakılan yokluğu doldurmak için lüzumlu. asker ve leyazım götürmüştür.» Lord Caldecote, Orta Şarkta Cenubi Afrika kuvvetlerinin mü- him bir rol oynadığını tebarüz ettirmiş ve Hindi - Çini hakkın- da da şu sözleri söylemiştir: «Japon kıtalarının Hindi - Çi- ni'den geçirilmesi ve burada de- niz ve hava üsleri tesis edilmesi bahsinde Japonyanın Hindi - Çi- ni hükümeti üzerinde tazyik yap- tığı hakkında dolaşan şayialar do- layısile İngiliz hükümeti, bu mın- takada statükonun idame ettiril- mesi ile alâkadar bulunduğunu Japon hükümetine sarih surette anlatmıştır.» yaresinin himayesinde bul 18 | Alman bombardıman tayyereli bir fi- (Devamı: 8. £ Sü. 2 de) YAKUP Haksız Hücumlara Cevap KADRİi Veriyor Değerli edibimizin “ Yaban ,, romanı , hakkındaki yazılara dair mühim bir mektubu bugün üçüncü sayfamızdadır. Lise ve Ortamekteplerde İmtihanlar Bugün Bitiyor Lise ve ortamektebi bitirme imtihanları bugün nihayet bula- taktır. Neticeler Cumartesi günü tebliğ edilecektir. Bununla bera- ber bu sene, bilhassa ortamekte- LA Ki Yölrer KS A Ortamekteplerde Kazanma Nisbeti Yine AÂz fakiyet nisbetinin az olduğu ileri sürülmektedir. Bu yüzden İise bi- Tinci sınıfları, geçen seneki kadar kalabalık olmıyacaktır. Bu se- beple' geçen sexe her lisede mü- (Devamr: Sa, 4 RH. 4 ta) Dokunma Bana! Bu ve buna benzer sütun- larda günlük işlerin tenkitleri- ne rastlıyan alâkalı memurla- rın içerledikleri görülüyor. Bu neşriyattan maksat, a- dam hirpalamak değil; pürüz gidermek, aksaklık düzettmek- tir. Önun için gazete neşriyatı- na kızmamalı. «Dokunma bana küserim sanay zihniyeti kudretsizlik, mukavemetsizlik ifade eder. . (Gazeteci haksız ise, yanıl- mıiş ise yüzüne vurmalı, haklı ise, isabet etmiş ise ü gidermeli; aksaklığı düzelt- melit Süriye Üsleri italyaya Geçeceği Tekzip Ediliyor Fransızlar Teminat Veriyor Ankara, 18 (A.A.) — Fran- sız lahatgü De Mogicanlt, Suriye vaziyeti hakkında Ulus gazetesinin bir muharririne şu beyanatta bulunmuştur: «Suriyedeki vaziyet hakkında son zamanlarda aslı olmıyan ba- zı şayialar dolaştı. Bu şayiaların, manda altında bulunan memle- ketlerde Fransız hükümetinin dü- dürüstane bir şekilde vazifesini ifa etmek hususundaki müsbet ve kati niyetinden Türk efkârı umu- miyesini şüpheye — düşürebilmesi dolayısile çok müteessirim. Size bilhassa şu hususları ' tas- rih etmiye mezunum: 1 — Yapılan imalar, hilâfina olarak, Fransız - İtalyan mütare- (Devamı: Sa, 4 Sü. 8 te) “KÖRFEZİ Geçenlerde İtalyanlar tarafından işgal edilen İngiliz Somalisin- deki Berbera ile Süveyş kanalının Kızıldeniz tarafındaki ağzı- na hâkim olan Aden arasının tayyare uçuşile mesafesini gös- tern harita "Köşede Mısırın umumi vaziyeti» » -— Mısır Taarrüzü italyanlar ikinci İngiliz Hattında Filistindeki Ordu Mısıra Getirilmiş Kahire, 18 (A.A.) — Dün ak$am neşredilen İngiliz resmi tebliği: Mısır arkasında kuvvetli kıt'alara dayanan iki düşman kolu; dün akşam BSidi - Barrani'yi işgal etmiştir. Düş- man, bütün gün tank kıtalarımızla topcumuzun ileri unsurlarının bom- bardımanı ve tâcizi neticesinde ağı zâyiata uğramıştır. İTALYAN TEBLİGİ Bingazide Bir İtalyan Muhribi Battı İtalyada bir mahal 18 (AlA.) — İtalyan umüumi karargâhmnın 1038 nü- maralı tebliği: Şimalt Afrikadaki kıtaatımız, Si- di - &l -Barrani'yi işgal etmişlerdir. Zarhlı kıtaat ile takviye edilmiş ©- lan-düşmanın mukavemeti her taraf- (Devamı; Sa, 4 Sü. 1 de) Dünyanın Anası Satılırken !