9 Eylül 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

pea Pazartesi 9 EYLÜR VATAN EVİ CAĞALOĞLU No. 32 TELEFON:24136 TELGRAF: VATAN: İST. 1940 BAŞMUHARRİRİ: AHMETEMİN YALMAN ( <A İngiltere Sefiri İzmire Gidiyor Ankara, 8 Ç(A.A.) — Haber aldığımıza göre, İngiltere Büyük Elçisi ve refikası, refakatlerinde sefaret ticaret atağesi olduğu haâlde İzmir Eüternâsyonal Fuarını ziya- ret etmek üzere yarın sabah hususi bir tayyare ile mire gideceklerdir. İz- / Fiyatı: 5 Kuruş SİYASİ SABAH GAZETESİ Yıl: 1—Sayı: 22 4 N Reisicümhur Hariciye Vekilini Kabul Ettiler Başvekil Refik Saydam Dün Ankaraya Vardı da Rekairlmabur Tarahadan'kabal odimişür. Başvekil Ankarada Vekiller Dönüyorlar Başvekil Doktor Refik Saydam, dün sa- U“""““' Vekili Ali Çetinkaya ile Adliye — bah Ankaraya vasıl olmuş ve karşılanmıştır. ŞU Hariçteki Türklük Ç H_a'içte yaşıyan bizim cinsi- Mizden insanlar veya, bizim dilimizi konuşan ve bize bağlılık duyan - insanlar, her tarafa salınmış kol ve budak- İarımızdır..Bu kuvveti koru- Mak ve inkişaf ettirmek işi :ınillî bir dava halini almalı- ir. ÇS Yazan: Ahmet Emin YALMAN uhş“m'hyınm son geçirdiği cer- t ameliyelere Osmanlı İmpara- v: 'Uğu uzun müddet maruz kaldı het takım toprak anayurt- N uzak düştü. Bunlarla beraber Milyonlarca Türk hudutlarımız- an hariç kalmıştır. Sonra harici Müuhaceret meselesi var. Bu yol- & muhaceret bizde geç başla- Tuştır, sahası da pek geniş sayıl- d Bununla beraber seneler- en,befi muhaceret yolile yurt âricine gidenler de epeyce bir Yekün tutuyor. T_AM"IIleketimizde bütün bu Ürklerin âkıbeti ile siyasi bakım- h.a" meşgül olmak ve üstü kapalı iı" Türk emperyalizmi yaratmak tçı? hiç bir arzu yoktur. Tut- Uğumuz yol, Türkleri anayurda Sağırmaktan — ibarettir. Burada #*Psi için yer, hepsi için yapacak $ vardır. k Fakat Yunanistanla olan mü- adele ve Romanyadan tertip €- ))en muhaceret hareketi, bize TÖsterdi ki muhaceret — masraflı, :u._; Ve ağır bir iştir. Bu hususta ::ı;“ kapılmak ve birdenbire ki çok muhacir çağırmağa kal- .i:"“k- iyi yerine, fena ve acı ne- İceler verebilir. Muhacir çağır- ma_kt'h maksat, onların anayurda ş,ehp burada ölmeleri değildir. ":!lmılın ve yurdu yaşatmala- v ir. Bunun için muhacir mikta- t:l imkâna göre tahdit etmek, bir Taftan da daha geniş imkânlar azırlamağa çalışmak bir zaru- Tettir, Sonra bu Türklerin hepsinin m:uık“ memlekete geleceklerini Ti bulundukları yerlerde yerleş- Mişlerdir, kök tutmuşlardır.Hayat —'H.n temin — edilmişse, büyük ir kısmının bulundukları yerde alması da beklenebilir. mYıkın veya uzak bir aemlekete gelecek veya doğduk- ti yerde yaşayıp gidecek olan R;L_Turklerle hariçte icap ettiği , İ fğleggul oluyor muyuz? Dil e kşıhuır alâkalarının devamına ekçi olabiliyor muyuz? U suale evet demek imkânı î'ıoktur_ İtalyanların, Yunanlıla- N, Almanların ve diğer birçok milletlerin kendi çinslerinden o- r:"k hariçte —yaşıyanlarla nasil v“#_Eul olduklarını, ne gibi kuv- _“ll' teşkilât vücude getirdikleri- ti biliyoruz. Bizde şu veya bu Cvılet dairesi, vesile düştükçe ariçteki Türklerle meşgul olu- îor. Fakat diğer milletlerin hariç- e devam ettirdikleri teşkilâta enzîr teşkilâtımız ne vardır, ne € böyle bir teşkilât kurmak ihti- Yacı henüz duyulabilmiştir. z Çok şükür ki malzememiz iyi- ir. Hariçteki Türkler anayurda arını kolay kolay kaybet- (Devamı: Sa, 4 Sü. 2 de) Künmn Pa hesaba katamayız. Birçokla- | * âtide | | EkmekMeselesi Lüzumsuz Yere Bir Buhran İhdasına Sebep Olanlar Şiddetle Aranıyor Hükümetin almış olduğu kati tedbirlerden sonra şehrimizdeki ekmek buhranı önlenmiştir. Dün halk fırınlarda ekmek bulabilmiş, de fırıncıları tamamen kabahatli görmektedir. Bu zata göre: «Fırıncıların bazıları ayni za- l dir. Bu gibiler 0- hiçbir fırının önünde biriken ol- mamiştır. İ Ofis, her gün İstanbul piyasa- sına 400 ton buğd k kl fisten kırmacı sıfatile ve piyasa- dan aldıkları buğdaylardan yap- tıkları unu fırıncıların kurdukları ây satar, Cemiyet de bun- beraber — tüccarların İstanbul'a buğday sevkiyatında uğradıkları müşkülât alâkadarları yine dü- şündürmektedir. Piyasa, daimi bir kontrol altındâ” bulunduru- lacak, dört yüz ton da kifayet et- mediği takdirde ofise yeniden buğday verdirilecektir. Fırsatçılar Aranıyor Halkın fırınlardan ekmek te- darik edemeyişi, bzı fırsatçıların istifadeye kalkışmalarından ileri gelmektedir. Hükümet,. lüzumsuz yere bir buhrân ihdasına sebep olanları şiddetle aramaktadır. Bu gibiler, tesbit edilecek ve şiddet- le cezalandırılacaktır. Kırmacı Fırıncılar Bu ilşeri yakından bilen bir o- kuyucumuz, bugünkü ekmek işin- ları fırınlara tevzi eder. Bü su- retle her bir muamelede zincirle- me bir kazanç yölu temin edil- mektedir. İşin asıl şayanı dikkat tarafı, bu gibi kırmacıların ayni zamanda fırınlardaki ekmek sa- tışı kârından istifade ettirilmele- ridir.» Bir Tahkikat Ekseriyetle noksan ve bozuk ekmek çıkarmak — suretile halkı mutazarrır ve — sıhhatlerini ihlâl ettiği anlaşılan Üsküdar fırıncılar şirketinin dağıtılması ve şimdiye kadar bililtizam kapalı bulundu- rulmakta olan fırınların açtırılıp çalıştırılması hakkında halk tara- fından yapılan müracaatlar üze- rine alâkadar makamların faali- yete geçtiği haber alınmıştır. General Cenazesi Zeki'nin Kaldırıldı Ölümünü teessürle haber ver- diğimiz ordumuzun kıymetli er- kânından General Zeki Erokayın cenazesi,'dün büyük askeri mera- simle kaldırılmıştır. e Cenaze merasiminde, merhu- mun ailesi ile birinci ordu müfet- tişi Örgeneral Fahrettin Altay, Örgeneral Salih Omurtak, Harp Akademisi komutanı Korgeneral Fuat Erdem, İstanbul Komutanı |Tümgeneral İshak- Avni, diğer lbirçok Generaller ve merhumun silâh arkadaşları, İstanbul Vali General Zeki Erokay'ın Cenaze İçin Büyük Bir Askeri Merasim Tertip Edildi dünkü cenaze merasimi fer Akalın, yüksek rütbeli subay- lar ve bir askeri kıta hazır bulun- müştur. Cenaze alayı saat 12 de Gül- hahe hastanesinden hareketle tramvay yolunu takiben Beyazıda gitmiş ve namazı Beyazıt camiin- de kılınmıştır. Cenaze genç zabit- lerimizin omuzları üzerinde uzun müddet taşındıktan sonra top a- rabası ile Edirnekapı şehitliğine nakledilmiş ve burada gömül- müştür. Merhumun ailesine silâh ve ve Belediye Reisi Doktor Lütfi| arkadaşlarına bir kere dâha tazi- Kırdar, Emniyet Müdürü Muzaf-İyetlerimizi sunarız. LONDRAYA, Evvelki Gece En büyük hava Akını Yapıldı 400 Ölü, 1400 Ağır Yaralı Var 99 Alman Tayyaresi Düşürüldü Almanlar Milyonlarca Kilo Bomba Attılar Evvelki gün öğleden sonra ve evvelki gece Almanlar İngiltere ve Londra üzerine harbin en u- zun süren hava akınını yapmış- lardır. Mareşal Göringin Fransa şimalinde bizzat idare ettiği bu akınlarda Almanlar bütün tay- yare tiplerini kullanmışlardır. Akınlar on saatten - fazla sür- müş ve Almanların bildirdikleri- ne göre Londra da dahil olduğu halde İngilterenin Liverpool, M. h b R -? h Car_ diff, Briıkol!_ South Ports: Bu resim havadan bombaların nasıl yağdığını, şehirlerin nasıl tutuştuğunu gösteriyor | Askerîî Vaziyet Dünkü hulâsamızda büyük e- işaret et- mouth, Portland gibi mühim mer. kezlerine birkaç milyon kilo de- mir yağdırılmış; buralarda rıh- tım, ticaret gemileri, doklar, han- garlar, tersaneler, atölyeler, de- miryol tesisatı ve bazı fabrikalar- tiğimiz Londra ve civarında gün- düz yapılan (devamlı ağır hü- cumlar) m mucip olduğu maddi hasar ve insanca zayiat bugünkü ajans haberlerinde okunacaktır. Londra ve bilhassa sanayi mın- dün dığı ağır dar- da hasar yapılmıştır. B la be- Yabef Aımanlar (Londra thlhn' daki müdafaa çemberini yarma- nın güç olduğunu; İngilizlerin hü- kümet merkezlerini anudane mü- dafaa ettiklerini» kabul etmekte- dirler. Muharebelerde İngilizlere göre 99 Alman, 22 İngiliz; Almanlara göre de 94 İngiliz, 26 Alman tay- yaresi dü ür. Hücum edenl rin müdafaa edenlerden fazla zayiat vermesi akla yakın olaca- ğına göre bu hususta İngilizlerin verdiği rakamların daha doğru olması varittir. Esasen İngilizler telefat ve ha- sar hakkında doğru söyler görün- mektedirler. Filhakika bu hava akınları İngilizlere 400 — ölüye, 1400 ağır yaralıya mal olmuştur. İngilizler hasarın Aağır olduğunu kabul etmekte, fakat muharebe- (Devamı: Sa, 4 Sü, 4 te) be beklenmiyen bir hâdise — de- Kildi. Hitler (Taş taş üstünde bı- rakmıyacağız) — demişti. Chur- ehill de daha şiddetli hücumlar beklendiğini, hazırlanan 150 bin yataklı hastanelerin henüz boş bulunduğunu söylemişti. — Filha- kika hücumların şiddeti henüz son haddine çıkmış değildir. Maddi ve mânevi tesir yapmak maksadile muhtelif — irtifalardan ve istikametlerden gayri muün- tazam fasılalarla tatbik — edilen bu (devamlı ağır hücumlar) ar- kası kesilmeden ve şiddetini gül- tikçe arttırarak temandi ederse ve (kütle hücumları) şekline de intikal ederse Almanların istilâ plânlarının ciddiyeti ve yakınlığı hakkında bir fikir verecektir. Almanlar Royal Air Force'un 941 de kendilerine adetçe telev- vuk etmelerine fırsat bırakma- mak ve harbi çabuk bitirmek za- İngilizlerin Şiddetli Mukabelesi İngilizler Büyük Bir Hücum |Yaptılar Londra, 8 (A-A.) — İngiliz Hava Nezareti tebliği: Bombardıman tayyarelerimiz, fena rüyet şeraitine ve şiddetli müdafaaya rağmen işgal altında bulunan Manş limanlarındaki seyrüsefere karşı mu- ayyen hücumlar yapmışlardır. Ca- lais'de, bombalar, havuşla liman met hali arasında patlamişlardır. Bou- logne'da yangınlar çıkarılmış — ve Loubet havuzunda tam isabet — ol- muştur. Ostende limanında mavna- lara da isabet vâki olmuştur. Dun- kergue'de toplu halde bulunan mav- nalara da hücum edilmiştir. Bahili aşan diğer ' |filolarımız Essen'de Krupp fabrika- larıma, Emden'de Zveirucken'de harp Jevazımı fabrikalarına ve Gel: ir- Ş lik yalnız — prop: 'aramaktadır. bombardıman |) ” Emekli Albay Mecit SAKMAR - 4 rureti dırl: Ameri- kaya sipariş edilen tayyareler hava yoluyla uçarak İngiltereye gelmiye başlamışlardır bile... Son Londra hücumu bir hakikati fii- len tahakkuk ettirmiştir ki, o da ü l ve b göstereceği pasif korunmanın İtalyanlar Süriyeyi İşgal Edeceklermiş Suriyeye Bir Alman Delege Gönderiliyor - Kahire, 8 (A.A.) — Reuterin Kahirede salâhiyettar mahfiller- den öğrendiğine göre, Fransada- ki Alman mütareke komisyonu- nun bir delegesi, 28 Ağustostan- beri âzası Beyrutta bulunan İtal- yan mütareke komisyonunun ta- |leplerini takviye için, pek yakın- da Suriyeye gönderilecektir. Ko- misyonun açık hedefi, harp mal- zemesini tesbit etmek ve enterne edilmiş olan İtalyanların halen serbest bırakılmış olup olmadık- larını anlamaktır. Fakat, bazı tay- yarelerin Suriyeden kaldırılmak- ta olduğu hakkındaki haberlere bakılırsa, komisyonun * hakiki hedefi, tayyareden başlıyarak tanklara ve toplara kadar bütün harp malzemesinin tedricen tah- ribi ve kaldırılmasıdır. rildiğine göre, Suriyedeki kuv- riye uzun müddet mukavemet e- demiyecek bir hale gelince, İtal- yanlar memleketi işgale teşebbüs edebileceklerdir. Eğer bu teşeb- büs muvaffak olursa, Fransa ile Suriyede halen mevcut hürriyet hulyası arasındaki bütün münase- bet ortadan kalkacaktır. yetin esas yet üzerine olan tesiridir. Londranın uğradığı darbe İn- giliz hava müdafaasının zayıfla- dığına da delâlet edemez, Çünkü hiçbir vakit hava müdafaasına katiyetle itimat edilemez ve bu sebeple hava bombardımanlarına karşı kati emniyet temini kabil olamaz. Londra, en iyi bir surette Ber- linden müdafaa edilebilir. Yani, mukabele bilmisil korkusu her iki tarafı hava muharebelerinin pek vahşiyane bir şiddet alma- masına ve sivil halkı imkân dere- cesinde korumıya icbar edebilir. Fakat bu gibi insani düşüncelerin mevsimi geçmiş gibidir. Bunlar Antonesku Karol'ün Tremime Tecavüz Edildi Tamşıvarda Bir Çarpışma Oldu Bükreş, 8 (A.A.- — D. N:. B. Tameşvar'dan haber verildiği- ne göre, birkaç yüz lejyoner, sa- bık Kral Carol'ü hududa götür- mekte olan hususi trene taarruz Salâhiyettar mahfillerde bildi- | teşebbüsünde bulunmuşlardır. Sa- at 17 ye doğru ttren gara girer- vetlerin bu sistematik zayıflatıl- | ken hattın iki tarafında yer alan masının nihai hedefi açıktır. Su—“eiynnerler tüfek ve revorverler- le trene ateş açmışlardır. Derhal süratini arttıran trende bulunan muhafızlar silâh ve mitralyöz a- teşile mukabele etmişlerdir. Va- gonların birçok camları kırılmış' tır. Trende yaralı olup olmadığı henüz — bilinmemektedir. — Tren kaçtıktan sonra — lejyonerlerden bir kismı münferit bir lokomotife Ü Dobrucanın Teslimi Dobruca meselesi hakkın- daki Bulgar - Rumen anlaş- masının metni dördüncü say- famızdaki son haberler sütu- numuzdadır. k hususi trenin peşinden gitmişler, bir kısmı da otomobil kiralıyarak treni hudut istasyonu olan Hatzfeld'e kadar kovala- mışlardır. - Lejyonerler — buraya geldikleri zaman tren Rumen hu dut istasyonunda durmıyarak Yu- goslav hudut garına varmış bulu- nuyordu. Roma, 8 (A.A.) — Sabık Kral Carol, bugün saat 16.35 de Milânoya muvasalat etmiştir. Az zaman sonra Chiasso tarikile İs- viçreye hareket - etmiştir. chen petrol tesisatına hücum etmiş- lerdir. Mannheim, Ehrang ve Hamm- da demiryolu depolarına atılan bom- baları infilâkler ve yangmlar takip etmiştir. Foret Noire'da bulunan harp levazımı depolarma yeniden hücum edilerek yengınlar çıkarılmış- tır. Calais civarında topçu ve Pprojek- tör mevzileri bombardıman edilmiş, ve Colmar tayyare meydanına karşı yaprlan hücum esnasında bombalar hangarlara isabet ederek yanmakta olan hangar kapılarından çıkan a- levler dışarda bulunan tayyarelere ateş vermiştir. Almanyada Gilzerijen Vesel ve Crefeld, Bruxelles, Fransa- da Guergueville, Holanda'da Soesler- burg ve Eindhöven tayyare meydan- ları da ayrıca bombardıman edil- mişlerdir. Bu geniş harekâta iştirak eden tayyarelerimizin hensi üslerine dönmüşlerdir. K VoiLar v HASTALAR ve HASTANELER Şehrin nüfusuna hastanelerimiz pek az! Bu yüzden birçok fakir has- talara memleketin şefkat ku- cağını açamıyoruz. Gönül istiyor ki hiç olmazsa hastanelere - alabildiklerimizi tam, tedavi edelim. Yer açıl- sın diye yarım yarhalak bir ti- mardan sonra «taburcu» etmi- yelim! 'Tedavisi bitmeden taburcu edilmiş böyle bazı hastalara te- sadüf ediliyor. Şüphesiz, yanlışlık olmuş o« TVact nisbetle — Güçbelâ ele geçirdim. Herkesin gözü üstünde kaldı ... — Bu zamanda elinde ekmeği olanlara hep öyle bakıyorlar.