8 Eylül 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

PAZAR 8 EYLÜL üü VATAN EVİ CAĞALOĞLU No. 32 TELGRAF: LEFON:24136 VATAN: İST. VATAN Fransanın Yeni Ankara Sefiri Vichy, 7 (A.A.) — Havas: Rio - de - Janeiro'da Fransız sefiri olan B. Yules Henri Ankaraya, sabık Vaşigton sefiri B. de Saint Çuentin de Rio « de « 19 40 AHME'BI'AĞMIN Y AL'M ANJ Janeiro'ya sefir tayin edilmişlerdir. Fiyatı:5 Kuruş SİYASİ SABAH GAZETESİ — v e Yıl: 1—Sayı:21 (ç:isicümhur İnönü, Dün İzmiti Ziyaret Ettiler Sulgarlarla Dostça , dir Konuşma Seller gelir, geçer. İstikrar, Züvenilecek komşularla de- famlı dostluk münasebetleri kurmaktadır. Esen rüzgâra Zöre yol tutmanın ne netice Vereceğini Romanyanın âki- beti göstermiştir. Üüi San: Ahmet Emin YALMAN Senelerce bütün dünya Bal- tlara hakaretli bir gözle baktı. ! bakış tarzı haksız da değildi. İkan hükümetleri, hakiki istik- den mahrum hükümetlerdi. indilerine uzatılan her yeme Biliyorlar, en çok yem vaade- n büyük devletin bir müddet h arkasına katılıyorlardı. Bal- D devlet adamlarından her bi- ün damgası vardı: İngiliz, Ansız, Alman, Rus veya Avus- 'Ya taraftarı... Türlü türlü en- kalarla kazan hiç ara vermeden Ynatılıyor, bazan bir grup, ba- B diğer bir ecnebi yardakçısı Vp üste çıkıyordu. ir taraftaneda Balkan mem- tetleri biribirinin canına susa- $ bir manzara gösteriyorlardı. î Memleketlerden hiçbiri kom- arını olduğu gibi tanımıya Ta- değildi. Biribiri. hakkındaki L L itün malâ d ife Başvekil İzmit, 7 (Telefonla) — Re- Ününüür hasğat” Shönlnü B mil olan Savarona yatı bugün saat 15.10 da İzmit körfezin- de demirlemiştir. ç Savaronanın körfeze girdi- ğini gören halk, büyük kalaba- lıklar halinde sahillere birik- miye başlamış ve Reisicümhu- rumuzu alkışlamışlardır. Hal- kın büyük bir ıeviı:ıç içinde bulunduğu görülüyordu. Vali, Tümen ve Üssübahri komutanları, Belediye ve Parti reisleri yata giderek Milli Şefe İzmitlilerin tazimlerini — arzet- mişlerdir. Milli Şef İnönü, İzmit valisi Ankaraya Gittiler İzmitten ile Belediye reisinden İzmitin şehir işleri, kâğıt fabrikasının vaziyeti ve yeni sene mahsulü etrafında bir saat kadar izahat almışlardır. Yatta, Reisicümhura refakat etmekte olan Başvekil Doktor Refik Saydam, saat 16,40 ta Milli Şefe veda ederek sahile geçmiş ve buradan Ankaraya hareket etmiştir. Riyaseticümhur umumi kâ- tibi ile Başyaveri, İzmit valisi, komutanlar ve halk, Başvekili teşyi etmişlerdir. Savarona yatı saat 17,20 de Marmaraya açılmıştır. kmek Buhranı Artık Bitti Ticaret Vekili, Piyasaya Hergün 400 Ton Buğday T'd“h'ibııetıi. ly; bir Balkan 'î_t“l!iuin vasfı, koraşuları a- Yjinde en yakası açık şekild Çıkarmasını, Toprak ifürler icat etmek ve yaygaralar 3Parmaktı, ü 'Salkanlar günün birinde bu : f""'ülıelerinden ders alır gibi imrgdıiıer. Biribirini iyi niyetle Tmiye ve anlamıya kıymet ve- 'î" #u hakikati keşfettiler ki, a- Yarında başkalıklardan ziyade Tzerlikler var. Hem de istik- *rini büyük devletlerin nü- Z ve tesirinden korumak ve illi inkişa£ imkânlarına kuvvet imek hususundaki menfaatleri Tibirinin aynidir. Eğer zaman Ysaade etseydi, bu anlaşma ru- 4 Yalnız hükümetler değil, doğ- Çan doğruya milletler arasında k ileri gidecek, uzak sayılmı- icak bir istikbalde belki de bir Aikan federasyonuna' varılacak- » “ zaman Balkanlar seksen ilyonluk büyük bir devlet ha- dde milli menfaatlerini ve — is- ([.an_"ihi her hariç tesire karşı irliğile koruyabileceklerdi, Ulgaristan bu gidişe karışma- * Çünkü kalbi yüralı idi. Hak- ilığa uğradığını bir saniye bile lutmuyordu. Bununla beraber, İgarlar haklarını zorla değil, tlılıkla aramağı — menfaatlerine lh' Uygun buldular. Cihan Har- Din acı tecrübesinden sonra akikati kavramış göründüler ' büyük bir devletin yardımile Enfaat koparmıya çalışmak, Üt tarafından daha büyük bir iha ile yenmek üzere semiz bir Zu haline gelmek demektir. ulgar milleti, Balkan İdçuli- adım adım yaklaşıyordu. Öyle ikikalar oldu ki, takip edilen 1$ süratine göre bu ideale ne I"'ah varacaklarını isabetle tah- l" €tmek mümkün gibi görün- B'lkunlırdı Bulgaristanın der- İ €n en iyi anlıyan, ona en £ dostluk gösteren memleket irkiye oldu. Bulgarlq da bunu Taralık çok iyi kavramış gö- hdüler ve dostluğumuza kıy- 3& verdiklerini belli ettiler, ulgaristan son fırsatlardan is- âde ederek Dobrucayı geri a- Ofisine Dün Emretti Ticaret Vekili Nazmi Topçuoğlu şehrimize gelir gelmez Toprak Ofise giderek ofis müdürü, belediye iktısat müdürü, değirmenciler ve kırmacı- lardan mürekkep bir toplantıya riya- set etmiştir. Toplattıda — şehrimizin.- buğday ve un ihtiyacı hakkında alâ- kadarların mütalâaları dinlenmiş ve buğday, un buhranmın sebepleri izah olunmuştur. Bu mütalâalardan sonra vekil, her gün toprak ofisin piyasaya yüz ton fazlasile 400 ton buğday çıkarmasını emretmiştir. Bu suretle tüccar nâmma mevruda tın az olacağı zamanlarda bile bu yüz ton buğdayın piyasa satışlarile birlikte müvazeneli bir vaziyet husu- le getireceği ümit edilmektedir. Dün- den itibaren buğday ve un buhranı ortadan kalkmıştır. Fakat bazı fi- rmorların da un sakladıkları ve fiyat- Jarın yükselmesinden istifade etmek ikleri piyasada Şayi Buhranın Kalkmasın Rağmen Telâş Emareleri Yapılan teşebbüs üÜzerine evvelkı gün İstanbula, 50 ton fazla 350 ton buğday verilmiş olmasına rağmen ek mek sıkıntısı dün de devam etmiş, sabahın erken saatlerinden itibaren halk fırınların önünde birikerek/ ek- mek beklemiye başlamıştır. Garibi şudur ki, bu esnada Sirkeci ve Çem- berlitaştaki fırınların önünde bek- liyenlerin arasında Beyoğlundan, Ka- sımpaşadan Tophaneden gelmiş müş- teriler de görülmüştür. Vaziyetin bir iki gün daha böyle devam edeceği bir gün evvelden tah- min edildiği için belediye reis muavi- ni Lütfi Aksoy, iktısat müdürü Saf- fet, toprak ofisi müdürü Nuri, bele- diye teftiş heyeti reisi Samih Şişli, Taksim, Beyoğlu, Tophane, Çember- litaş, Beyazıt ve Aksaray semtlerin- de fırmları, gece yarısına kadar de- vam etmek üzere, umumi bir teftiş. ten geçirmişlerdir. Bu teftiş sırasın- a postası yapıp istı ca Türk efkârı iyesi T davasını tuttu. Çünkü " bu vanın hakka dayanır tarafları rdı, Romanya da bunu daha vel kayramış olsaydı bugün Bal nların da, Romanyanın da inzarası bambaşka olurdu. imdi Dobruca davasının Bul- ’ı_lrı memnun edecek surette “_lnden sonra Bulgaristan ne >i bir yol tutacak? Acaba Ro- anyanın halinden ibret alacak en rüzgâra göre — siyaset Bul- |* yapmadıkları köntrol edilmiştir. Bun dan başka Şehirdeki darlığı gider- mek için fırınlara mutat olan mikta- Fi iki miszli un verilmiştir. Ayrıca bazı f Mi p oldukları şirketin tebligatı üzerine noksan ekmek imal ettikleri görül- düğü için belediye bu semtlerde ted- birlere başvurmuştur. Bu arada Top- hane semtindeki fırınların da şirket- lerinden aldıkları emir üzerine kas- den az ekmek pişirdikleri görüldü- (Devamı; Sa. & Sü: 2 de) Bünden bu semtte, serbest çalışmak | . Dobrüca Anlaşması Dün İki Taraf Arasında Graiova'da İmza Edildi Roma, 7 (A.A.) — D. N. B.: Öğleye doğru Romaya gelen bir habere göre, cenubi Dobruca hakkındaki Bulgar - Rumen an- laşması imzalanmıştır. Bu itilâfname ahkâmına na- zaran Bulgaristan, şimalde 1913 te malik olduğu hudutları eline geçirmiş ve bu suretle 7200 ki- lometre murabbaı arazi ile 300 | - bin nüfus kazanmış olacaktır. Sofya, 7 (AA.) — D. N. B.: Cenübi Dobruca hakkındaki Bul- gar - Rumen anlaşması mucibin- ce Romanyanın Bulgaristana ve- receği arazinin tahliyesi 11 ey- lülde başlıyacak ve 25 eylülde nihayete erecektir.. Bu müddet zarfında araziye — Bulgar idari makamları vazıyet edeceklerdir, Askeri işgal, 20 eylülde başlıya- cak ve 30 eylülde bitecektir. Bulgaristanın Romanyaya ve- receği tazminat, teorik sahada bir milyar ley olarak tesbit edil- miştir. Fakat Romanyanın da Bulgaristana ödenecek tazminatı olduğundan, bu iki meblâğ ara- sında pek muhtemel olarak mek- tup teatisi ile takas yapılacaktır. Anlaşma mucibince, cenubi Dobrucada sakin 700 bin kadar Rumen ile şimali Dobrucada sa- kin 45 bin kadar Bulgar, müba- dele olunacaktır. Dobrucadaki Rumenlerin Romanyaya nakli, eylül sonuna kadar bitirilmiş ola- caktır. SÖETLAU Ü NL aK Bulgar Başvekilinin Dün Söylediği Nutuk Filof Mihverci Şeflere Teşekkür Etmeyi Kendisine Borç Biliyor Sofya, T (AA.) — D. N. B. Bul- “|gar - Rumen anlaşmasının imzası - | üzerine Bulgar Başvekili profesör Filof, bugün Bulgar radyolarile neş- “|redilen bir nutuk söylemiştir: Profesör Filof, cenubi Dobruca- “|İnm anavatana dönüşünü bildirmekle Dün ekmek buhranı işile esaslı meşgul olan Ticaret Vekili TOPÇUOĞLU memnun olduğunu söylemiş ve mua- hedenin Kraiovada saat 15,20 de im- zalandığını ilâve etmiştir. Yeni Bul- gar eyaletinin 1912 hudutları ile lekete döndüğünü kayd Ba: vekil, bu muahede ile Neuilly zincir- lerinin kırıldığını ve adaletin yerine geldiğini tebarüz ettirmiş ve bu ta- rihi saatte Bulgar hükümetinin İtal- ya ve Almanyanın şeflerine teşekkür etmeyi kendisine bir vazife bildiğini söylemiştir. Profesör Filof, nutkunu Bulgar- ları taht etrafında birliğe davet ede- rek bitirmiştir. şartile bir fırının açılı ruhsat verilmiştir. Günde 400 Ton “ F Buğday Veri'iyor Başvekil Doktor Refik Saydamın emri üzerine, İstanbulun istihlâki için, dünder itibaren 400 ton buğday verilmiye başlanmıştır. Ekmek sıkıntısının devam ettiği şu sırada bir Şşahıs da belediyeye müracaat etmiş eski usul mayanın yerine üzere bir maya imal ettiğini ve bu mayanın ekmeği fazla beyaz gösterdiğini bil- dirmiştir. Bu maya ile yapılan ekme- ği de belediyeye getirerek göstermiş- tir. Filhakika bu ekmeğin biraz da- ha beyaz olduğu görülmüştür. Neden Müslüman Oldum? Yazan: Nilla Kuk Amerika Muharriresi Nilla Kuk, gazetömiz için yazdığı üç yazılık bir seri ile bu suale cevap veriyor. Yazı derin bir alâka uyandıracak mahiyet- tedir. Birincisini yarınki sa- yımızda bulacaksınız. - g da, bir uzlaş anlaş- masıma varıldığından dolayı büyük memnuniyet vardır. Başvekilin nutkunu müteakip, halk, hemen derhal tezahürlere baş- lamıştır. Bütün memlekette çanlar çalımmaktadır. Derhal bütün evler bayraklarla süslenmiştir. Halk, bi dakika içinde bütün Sokakları dol- durmuştur. < Yarın pazar sabahı, bütün memle- kette büyük âyinler yapmlacaktır. Müteakiben kradl sarayı önünde ve mihver devletleri elçilikleri önünde tezahürler olacaktır. ——— Ko VOtlar NE GAM! * Bir tramvay arabasının için- de şöyle bir muhavere; — Yabancısınız galiba! A- rabanın içinde tütün içmek ya- saktır. — Hayır yabancı değilim! Bile bile içiyorum. — İyi amma yasak! — Sana ne? Ve kavgaya hazır bir vazi- yet, Bu cevabı alan yolcu işi u- zatmamak — için tramvaydan iniyor. Öteki de çubuğunu iç- mekte devam ediyor. Herkes memnun. Hâdise çıkmadı di- ye .Yılnız bu arada yasağın bikri, her bikir gibi bir küçük keyif için izale edilmiş oluyor. Ne gaml * s Kral Karol Romanyayı Terketti Madam Lupescu da Kendisile Beraber Bükreş, -7 (A.A.) — - Sabık kral Karol, bu sabah, saat 4 te hususi trenle Bükreşi terketmiş- tir. Sabık kralm hareketi gayet gizli tutulmuştur. . Sabık kral Karola, sabık - sa- ray nazırı Urdarianu, sabık yave- ti albay Filitti ve — çiftlikletinin kâkyası Albay Calaus refakat et- mekte idi. Emin membadan öğrenildiğine göre, Bayan Lupesku da müte- nekkiren hususi trende bulun- maktadır. Hususi tren, İsviçreye gitmek üzere İtalyadan geçecektir. — İs- viçre hükümeti sabık kral Karo- la bir aylık ikamet — müsaadesi vermiştir. KAROL YUGOSLAVYADAN kral Karolü hamil hususi tren bugün saat 17.30 da Yugoslav- ya hududunda Gros - Kikinda istasyonuna — varmiştır. Sabık kral, saat 20 de Bükreş - Milano şark ekspresine takılan hususi vagon salonunda Zagreb - Liub- Hana yolu ile Tiryeste ve İsviç- reye doğru yoluna devam etmiş- tir. GENÇ KRAL ANNESİNİ BEKLİYOR Bükreş, 7 (A.A.) — Reuter: Genç Kral Michel, on sene süren bir gay- bubetten sonra saraya dönmekte olan Valide Kraliçeyi istikbal için sabah erkenden hazır bulunuyordu. Halk, anne ile oğlunun buluşma- larını alâka ile takip ederken, siya- (Devamı: Sa, 4 Sü. 1 de) Romanyanın eski ve yeni-Kralları Karol ve S. M. Michel'in üç sene evvel beraber aldırdıkları bir resim GE! Belgrat, 7 (A.A.) — Sabık! Askeri Vaziyet Asrın iki büyük hava ordusu arasında başlamış olan hava mu- harebelerinin kat'i neticesi her iki tarafın tatbik ettikleri hava sevk ve idaresindeki isabet ve müşkül- lüğe tâbidir. Mühim hedefler ara- sında zamana uygun en ehemmt- yetlilerinin seçilmesinde ve kuv- vetin dağıtılmıyarak ayni mah- dut hedefler üzerine hücumların tekerrüründe isabet vardır. Kara ormanda petrol depoları- nın saklandığının tahmin ve keş- fedilmesi isabetli bir sevk ve ida- renin — neticesidir. Almanyada bombardıman — edildikleri - bildi- rilen petrol depo ve tasfiyehane- lerinin bulundukları yerler Al- manyadaki petrol ikmal ana İs- tikametlerini tebarüz ettirmiye başlamıştır. Her gün ismi geçmiye — başlı- yan Ham mevkii, bir deniz yolu düğüm noktası, belki de iki nu- maralı Alman hava cephe komu- tanlığının bulunduğu yerdir. Fran- sız sahillerine karşı tekerrür eden hücumlar bu mmntakada bazı ha- zırlıkların sezildiğine delâlet ede- bilir. Berlin ve Londra mütekabi- Jen ve durmadan hücuma maruz- durlar. Londra civarında her gün çok miktardaki tayyareler ara- sındaki devamlı hava muharebe- leri İngiliz avcılarını yararak ve İngilizlerin Leros Adasına Taarruzları ,Bu Ada Bir Kale Haline Konulmuş Londra, 7 (AA.) — - Reu. ter'in askeri muhabiri yazıyor: 12 ada mmtakasındaki İngiliz deniz harekâtının mânası şudur: Mıntakanın en mühim adası olan Leros adası, İtalyanlar tarafından gizlice hava ve deniz üslerini ha- vi bir kale haline getirilmiştir. Binaenaleyh mezkür ada, İngiliz tebliğinde <«askeri hedeflerin en mühimmi» olarak bahsedilen he- defi teşkil etmektedir, Leros adası istisnai bir strate- jik vaziyete maliktir. Kıbrıs ada- sına 330 mil ve Portsaid limanı- na da yalnız 510 mil mesafede bulunmaktadır. Bu adada., büyük bir garnizon ve büyük — benzin depoları mevcut bulunmaktadır. Mısır hududundan - yüz kilo- metre kadar bir mesafede bulu- nan Libya üslerinden Tobruk i- le 12 ada mıntakası arasında ir- tibatı temin etmek maksadile, mezkür Leros üssünün inşası 937 de ikmal edilmiştir. Binaenaleyh mevzuubahis olan deniz harekâ- tının, Mısır ve Libya hududunda- ki vaziyet üzerine doğrudan doğ ruya bir tesiri olacaktır. MUSSOLİNİ'NİN EFENDİSİ HİTLER Londra, 7 (A.A.) ily Telegraph gazetesi, Chur- chill'in nutkunda hâkim ©- lan sükün ve emniyet perdesile, her halde İngiltere . Amerika mütekabil yardım itilâfının tesiri- le olacak, Hitlerin nutkundaki hiddeti mukayese ediyor. Şarki (Devamı: Sa. 4 Sü. 1 de) —Deü- hava tefevvükünü ele geçirmiye matuf bir hareket olduğu için çok büyük bir ehemmiyeti haiz- dir. Bu arada av hücumundan kur- tulabilen bomba tayyareleri de halkın mâneviyatını kırmıya ve liman tesisatına zarar vermiye çalışmaktadır. Alman gece hü- cumlarının hedefleri çok dağınık bir şekil arzetmektedir. Akdenizde, Hayfa petrol depo- larının İtalyan tayyareleri tara- fından bombalanması mühim gö- rülür. Şarki Libya'da mütekabil hava hücumlarından başka bir hareket yok gibidir. Emekli Albay Mecit SAKMAR OÜN Beş Günde 371 Alman Tayyaresi Daha Düşürüldü Londra, 7 (A.A.) — Resmen bildirildiğine göre, dün saat 23.30 a kadar, 45 düşman tay- yaresi düşürülmüştür, Dokuz İn- giliz avcı tayyaresi kayıptır. Fa: kat bunlardan on pilot sag ve sa- limdir. 30 Ağustostan 5 eylüle kadar tahrip edilen düşman tayyarele- rinin adedi 371 dir. ALMAN PETROL DEPOLARI YANIYOR Londra, 7 (A.A.) — Hava Nezaretinin tebliği: Alman ormanlarında gizlen- miş askeri hedefler mühim as keri petrol depoları tekrar İn: giliz hava kuvvetlerinin başlıca taarruz mevzuları olmuşlardır. Bombardıman tayyarelerimiz Hartz dağlarında ve Kara or: d l B Stettin de Sentetik petrol tesisa- tını, Kiel petrol depolarını ve Hamburg ile Tuna üzerinde Re- gensburg petrol tasfiyehanelerini ğombılmıglırdır. N A — Merak etme k Mihverin Havadan Zaferleri — Göreyim seni havaları kazanmalıyız... 1 Zaten havad başka bir şey kazandığımız yok!