7 Eylül 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1
VATAN EVİ CAĞALOĞLU No, 32 TE TELGRAF: LEFON:24136 VATAN: İST. BAŞMUHARRİR!İ! AHMETEMİN YALMAN Fiyatı:5 Kuruş SİYASİ SABAH GAZETESİ Ekmek Meselesi Ekmek ValininGazetelere Beyanatı Kral Karolün Tahttan Çekilmesi Kral Karol, dahili kuvvatten Mahrum, istikrarsız bir siya- Betin hesap puslasını — ödedi. Yük ağırdır. Rumen milli inyesinde yeni vaziyete in- tbak uyandırmak, #hengi iadı bir iştir. Bizim karşıdan kar- #iya — yapabileceğimiz — şey, Muvaffakıyet dilemekten İba- rettir, ——— nnn Yazan: Ahmet Emin YALMAN Romanyanın karşılaştığı kasır- Za nihayet Kral Karol'ün tahtına | da mal oldu. Böyle bir neticeyi | *lbette beklemek Tâzımdı. Birbi- BO takip eden milli — Ffelâketler *manyada çok tabil olarak de Ka bir galeyan uyandırmıştı. Hal- m hiddetini kesmek için bir Yiçluya, bir kurbana ihtiyaç var- | 9 Felâketin büyüklükü karşımn- 6 bu kurbanın da en büyük çap: KaçlMası zaruri bir şeydi. Kral Arol. ister istemez ikinci defa o- arak Rumen tahtından — inmeğe Becbur edildi, yerini şeklen oğ- “na, hakikatte yeni diktatör Ge- Beral Antoneskuya biraklı. K katanyada görülen hesap ee seççit hesaptır. Rümenler, 1918 Tapıtinde binlerce kilometre mu- Kibbar toprak, milyonlarca nüfus azandılar. 1930 senesinde kendi | Yaptıkları istalistiğe göre 18 mil- | Yon 24 bin 269 dansibaret olan Süfuslarının bes milyonu, yani büzde yirmi sekizi Rumen cinsin- Olmiyan, ayrı dil konuşan | lardı. Bu kadar çok toprağı | ve bu kadar yabancı nüfusu ele Petiömek Rumenleri sevindirdi. i iptidat ölçülere aldanarak bu Şayeda büyüdüklerini, — kuvvet- 'tendiklerini zannettiler. Takikatte bu büyüme Rumen- eT için hiç de hayırlı olmadı. Da- ha ilk günden hazımsızlık, huzur- Yızluk başgösterdi. Yabancı un- turlarla âhenk ve — sulh kurmak Yoluna da gidilemedi. Macarlar- a Bulgarlarm tahrikleri ortalığı ilk Süzüye karıştırıyordu. Rümen iâresi bundan da — alevlenerek 'Msurları tazyikle idare etmeyi İş edindi, n azlık| Bir taraftan harict tehdit altın- 8 bulunan, diğer taraftan beş Milyon miktarında halkı ancak 'l:—ıî_ı-ı.ıki bir baakı ile kendine ğl tutabilen bir milletin bün- Yesinde hiçbir zaman âbenk, e- tikrar olamaz. Fazla olarak Ro- Manyadaki Rumen ekseriyet de Milli bir siyaset üzerinde birleşe- Miyor, kendi aralarında türlü türlü adlar altında partilere, Menfaat gruplarına, ecnebi nüfu- zunu yayan takım takım teşkilâ- ta ayrılıyordu. ' şartlar altında bulunan bir memleketin içten içe kuvvetlene PPtsi ve prensibe dayanır devam- —II Ve istikrarlı bir — ejy sahibi kağlası imkân harietndedir. Şunu dia etmek caizdir ki son dene- et içinde Romanya hesabına en Sok huzur ve iştikrar temin ede- ilen âmil, Balkan misakına olan Glilıktan ibarettir. Biz vakit vakit kendi Tübelerimize bakarak ve aramız. daki kardeşçe münasebete güve- perek Rumenleri ikaz etmeğe ça- k. Eğer bizi dinleselerdi ve Bulgaristan — ve — Macaristanla dostça bir şekilde hesaplaşmı razı olsalardı harici ve dahili © yikten kurtulurlar ve — içten içe | Kuvvetli hale gelebilirlerdi. O za. | man mukadderatına sahip olma, ları, ilerisini berrak bir gözle gö- terek devamlı bir milli — siyaset takip etmeleri mümkün olurdu. , Dastane — tavsiyelerimizi bir Yürlü — işittiremedik. — Românya 1918 de eline geçen malin her santimetğe — murabbama — sahip kalmakta mrar etti. Netice olarak her sahada dahili zanf ve karar- (Dovamı: Sa. 4 Sü. $ te) tec- | Mi İsi, muhteli tedrisat, kitaplar, tek. Derdi Hakkında Fırınların önünde dün sabahki kalabalık İstanbulun günlük ekmek ihti-| — Halkm nahak yere telâşa di yacı için verilen Üç yüz ton buğ-| mesine sebep olan bu kabil neş-| dayın halka kifayet etmediğini | riyatın aşağıda anlatıldığp şekilde" yazmıştık. Bu yüzden başlıyan | tashih ve tavzihini dilerim: ekmek sıkıntısı devam etmekte, | — İstanbulun normal zamanlar- halk fırınların önlerinde birikmek daki ihtiyacı 300 tondür. Bu mik- suretile ekmek beklemektedir. — tar Ofis tarafından tanzim satış- Vali ve Belediye Reisi Doktor /ları fiyatile verilmektedir. — Yal- Lütfi Kırdar, dün, bu mesele hak- | nız bu sıralarda İstanbul nüfusu- kında bir muharririmize — şunları 'nun med ve cezirleri - arasındaki söylemişti farklar hayli büyümüştür. — Nor «— Başvekilimiz — İstanbulun | mal nisbetlerden epey büyük o- bu sıradaki — ihtiyacını — fazlasile|lan bu farkları rahatça karşılıya- karşılıyacak kadar un verilmesi-| bilmek üzere yevmiye 50 ton ka- ni emrettiler dar fazla bir marj verilmesini Bazı semtlerde ekmek darlığı| Başvekilimizden rica ettir çekildiğinden bahisle İstanbulun | vekilimiz ricamı fazlasile ekmeksiz kalacağı şüphesini u- derek 50 ton yerine yevmiye 100 yandıracak şekildeki neşriyatın, ton verilmesini derhal emir bu- halkta ihtiyacından fazla ekmek / yurdular, Bu surelte normal zı tedarik etmek ve bazı fırıncılarda manların ihtiyacına ferah ferı ihtiyat un biriktirmek — arzularını | tekabül eden 300 ton yerine 400 tahrik ettiği ve ahalinin fırınlar |'ton un verilecektir. Memlekette Jarak bir buhran müvacehesinde | lümdur. İstanbulda bazı mevxil lediği görülmüştür. sebeplerle hasıl olduğunu ve Baş- Pu yüzden her semtin nüfus| vekilimizin — emirleri — sayesinda kesafetine nazaran fırınlara tevzi | bazı semtlerde tesadüf edilen is- edilmekte olan unun bazı semtle- tisnai darlıkların da tamamile ö- rin ihtiyacını karşılıyamadığı da /nüne geçildiğinin İstanbul halkı- tahkikatımız neticesinde anlaşı!- na bildirilmesini eehmmiyetle ri- miştır. ca ederim.» Hasaı; V'Ali Yücel'in Dünkü Beyanatı Müallimler - Açılacak Mektepler - - Talebenin Vaziyeti-Mühtelit Tedrisat Dün gazetecilere maarif işleri hakkında mufassal izahat veren Maarif Vekili Hasan Âli Yücel beyanatta bulunurken Müuhtelif — maarif — meseleleri | nik tedrisat ve daha diğer mese- hakkında birkaç aydanberi gaze-|1eler hakkında maarifçileri, tale- tecilere hiç malâmat — vermiyen | beyi, velileri, binaenalayh mem- £ Vekili Hasan Âli Yücel, |Teket halkının büyük eksariyetini zamanı geldiği zaman izahatta | alâkadar edecek mahiyette oldu- bulunacağını, bir müddettenberi ğu için herkes tarafından dik- vâdetmekte idi. Derslere başla- katle okunmağa değer mahiyet ma zamanının yaklaşman, Ve lin söyliyecekleri — etrafında, bi hassa maarif muhitinde alâka Bekleniyordu. Hasan Âli Yücel, son tetkiklerinden sonra vaziyeti tenvire kâfi aydınlık unsuru G'ğ' ettiği için olacak ki nihayet dün Halk Partisi İstanbul merkezin- de tapi gazetecilere maaril mizin ana meseleleri üzerinde €t raflı malümat verdi ve bütün müp hem noktalara beyanatile vuzuh getirdi. İkinci sayfamızın başın- da aynen dercettiğimiz bu beya- | nat muallimler, açılacak mek- tepler, talebenin umum! vaziye- SIRASI MI? Vaktile yine kendi muvafa- katile cereyan verilmiş ensta- İâsyonları elektrik — idaresi ye- niden gözden geçiriyor, Ekse- risinin ialahını istiyor. Ceteyanı kesilmemiş olanlar eski ensta- lâsyonlarından — istifade eder, elektrik malzemesi ateş paha- sına satılırken, bilmeyiz bu w- rarın şimdi sırası mı> . İsinin yarası hafiftir. önünde toplanmalarına sebep o-|un stokunun çok aldağu da ma- bulunduğumuz zannını basil ey-| darlıkların yukarıda bildirdiğim | < daşlarına beyanı tüziyet ederiz, Karşılıklı Hava Hücümları Gittikçe Şiddetleniyor Londra, 6 (A.A.- — Hava ve Dabhili Emniyet Nezaretlerinin tebliği: Dün gece, düşman tayyareleri, münferit surette veyahut küçük gruplar halinde, İngiltere üzerine | bir seri hücumlarda — bulunmuş- bur. Yüksek kuvvette infilâk bom- balari ile yangın bombaları Lon- dra mımtakasına düşmüştür. Bazı hasar olmuş, bir miktar ölü ve yaralı kaydedilmiştir. Büyük bir umumi sığınağa bomba düşmüş, fakat burada bulunanlardan pek az kişi ölmüş ve yaralanmıştır. Birkaç ev ve bir lâğim hasara uğramıştır. Londra civarında bir demiryolu istasyonuna düşen bir bomba, kısa bir müddet için tren seferlerine müni olmuştur. Kent eyâletinde bir hastaneye bomba düşmüştür. Hastalardan pek az kişi ölmüştür. Yaralıların ekseri- Şimali garbi mıntakasının teaddit şehirlerinde, — bombı bazı yangınlar çıkarmış ve bazı evleri yıkmıştır. Bir şehirde de- miryolu yonuna bomba isa- bet etmiş ve hasara uğratmıştır. Bu mıntakada pek az miktar- da ölü ve yaralı Tahttan ÇEKiLDİ! Romanya Kralı Karol, Tran- silvanya hâdisesinden sonra ev- / Gümrükteki Mallar | Kefille Gekilecek (: krıanrız İne dün sabah tahttan çel oğlu Michel Romanya K müuştur. Dün akşam saat 18 de Rumen ordusu, Kral Michel'e sadakat yemininde — bulunmuştur. — Yeni) Kral, babasitin eski karısı olan annesini aldırmak üzere Floran- saya derbal bi Jayxare gönder- miştir. ESKİ KRALIN BEYANNAMESİ Eaki Kral Karol, dün aabah şu | beyanname ile feragatini millete Ticari Kıymeti | Haiz Nümunelik Eşyadan Rüsum Alınmayacak Bir müddettenberi şehrimizde bulunan Gümrük ve - İnhisarlar | P© Vekili Raif Karadeniz, gazeteci- | bildirini aRomanyalılar, | HeŞ ŞX,'":.,“',J;“ KAT | Büyük eaileler ve Kelâketlerle bi hazırlanımıştar. Lüyiha, a. | dolu bir devre memleketimizin manımızda kullanılmakta * olan | Üzerine yüklenmiştir. 10 / sene- hava Vasitalarile memleketimize | denberi vicdanımın emrettiği da- Helek ve güden yölcü ve eşya | ifede Romanyanın lehine ne yap- hakkında yeni bükümler ihtiva | mak kabilse hepsini yaptım. Bu İzün matem memleketimizin üstü- eERAedE, ne çökmüştür. Büyük tehlikelerle karşılaşmış olan üstünde doğdu- &um ve büyüdüğüm bu toprağın aşkı ile ağır hükümet yükünü sevdiğiniz oğluma devrederek bu tehlikeleri izale etmek istiyorum. Allaha dua - ederim ki, vatanı kurtarmak için yaptığım bu feda- Müdafa Etmek kürlik boşubo; t , bun- İstiyor dan sonra omuzlarıma - yüklenen Londra, 6 (A-A.) — Dün ak- | "ET mesuliyeti idare için muhtaç şam hür Fransız küvvetleri umu- | Sİduğu muhabbet ve — sadakatle mi karargâhının neşretmiş olduğu | S&lumu ihata etmelerini bir tebliğde şunlar denilmekte- | Romanyalılardan — talep ediyo- dir: rum. — Allah memleketimizi mu- Hür Fransz imparatorluğuna | Bafaza etsin ve ona iftihar oluna- iltihak etmiş olan müstemlekeler | Pilecek bir istikbal temin etsin. Tüüessir bir surette müdalan odi-| — Yasasın Romanya..» lecek ve bunun için lâzım gelen| — Yeni Kral, aaat 9.30 da Bap tedbirler alınmış bulunmaktadır. | Yekil. patrik ve temyiz - mahke- | Bu müdafaa balşıca hür Fransız | Mesi huzurunda şu sözlerle ee | kuvvetleri tarafından temin edi- | “t#Miştir: | lecektir, Başvekil Churchill'in | *Allahın inayeti ile anavata- Ağustos nihayetine doğru Gene- |P hudutlarını — ve - tamamiyeti ral de Gaulle'ün kumanda mülkiyesini muhafaza elmeğe ye- İmekte olduğu küvvetlere iltihak | MiİN ederim.» olan — müstemlekelerin | (Deyamı: Sa. 4 Sü. 8 te) deniz nakliyatına İngiliz donan- masının müzaheret edeceğine da- ir kati vaadi, nazarı dikkate al- nacak bir keyfiyettir Bu taahhüt, mücadeleye devam — hususunda müttefik kuvvetlerin yeni bir te- zahürü ve yeni hür Fransız kuv- vetlerinin teşekkülü — dolaysile, İngiliz « Fransız teşriki mesaisinm yeniden dağması demektir, ——— Devamı Sa: &, Sü: 6) 6. De Goll Müstemlekelerin Erokay Yefat Etti Ordunun ea genç ve kiymetli un- Surlarından General Zeki Erokay, Kısa bir hastalığı — mütcakip, dünm Gülhane hastanesinde vefat etmiştir. | Cenazesi pazar günü — Gülkaneden kaldırdacak, namazı Beyazıt camalin- | do kilındıktan sönra Edirnekapı şe- hitliğime defnedilecektir. Göneral Zeki, birçok — muharebe- lerimizde yararlıkları gürülmüş kıy- metli bir kunuaadanımızdı. S1 yaşıne da Kdi 16 yaşında bir kızı, 13 yaşın- da da bir oğlu vardır. Kederdide, ailesine ve silâh arka- — Nasıl, alan Ba gaçan muzl Maarif Vekilliği Devlet Kitapları Mütedavil Sermayesi Müdürlüğünden: Wekiltiğin bütün neşriyatı Ankara Caddesi Vakit Geze- tesi yanmda Maarif Vekilliği salıtmaktadır.> Yayınevinde perakenda Müdürlük: İstarbul İkdam Yurdu üçünecü katladır. (8221) Askeri Vaziyet Hitlerin son nutkunda bandan sönra İngiltere üzerine <bir ge- cöde 150 tondan başlıyarak git- tikçe arttırılmak üzere daha çok bomba atacağız» demesi — biraz hayret uyandırmıştır. Çünkü Al- mun ajanslarma bakarak şimdi- nabilirdi. Üngilizlerin vasati ola- rak her geve Almanya ürerine 300 ton bomba attıkları doğra ine he- Bür Alman gece — hücumlarının şiddetli İngiliz hücumları derecesi- ne çıkamamış damektir. Her iki taraf bütün kuvvetlerile işe girle- Ömormriş bulunduktarımdan bormbar- dimanların şiddetleamesi — bekle- nir. Bagtin Üngilterenin — cenubu Şarkisinde bava moharebeleri al- muş ve çok yüksekten uçan. 200 Alman tayyaresi şümale hareket sansamnda İngilz avcılarının hü- cumile karşılaşmış iseler de İn- Kgilir ajansının bildirdiğine göre mubharebenin 6 vilâyet —üzerinde cereyan edecek surette genişleme- Si Almanların İngiliz aveılarını çok uğraştırdıklarına hamledile- bilir. Bunun sebebi bizce malüm ol- mamakla beraber çok yüksek ir- tifalarda makineli tüfek — meka, Bizmasındaki yağların — dopması hasebile — tüteklerin — işleğiğilei Fransadaki muharebelerde — vaki olduğu söylenmektedir. Almanya dahilinde Berlin gibi hedeflere hücum edildiği gibi bu- nunla da ixtifa edilmiyerek Tori- nonı bombalaaması mesafe — ve Alplar gözöününe getirilirse, İngi- Hiz havacılığının kabiliyet ve mu- kavemetine bir misal olarak gös- terilebilir. Akdenizde dünkü hülâsamızda zikredilen İngillz deniz ve hava küvvetlerinin denizaltı ve tayya- Te hücumlarma pek müsait olma- sından delayı tehlikeli bir imınta- Ka addedilön 19 adalar arasına gi- rzerek baskınla Radostaki hava ü dTerine taarruz etmesi İngiliz do- Banması için — kaydedilecek — hir muvaffakıyettir. Bimekli Albay Mecit SAKMAR Yağlı Pırzola ve Tok Evin Aç Kedisi Yıl: 1 —Sayı:20 Kral Karol bundan bir müddet evvel Transilvanya halkına bir boyannama neşretmişti. Birkaç gün evvel o münasebetle koyduğumuz resmi ne gariptir ki, şimdi yine Transilvanya — meselesi yüzünden tahttan çokilmesimünasebetile tekrar koymak mecburiyetinde kalıyoruz! Akdenizde İngilizlerin İtalyanlara Hücumları Londra. 6 (AA.) — İngiliz ami- rallik dairesi tebilg ediyor Bon altı gün zarfında şarki ve gar bt Akdenizde deniz küvvetlerimiz ta- İrafından vüsi mikyasta harekât ie. İrm edilmiştir. Bu harekât tamamen | muvaffakıyetle netsenlenmiştir. An: cak deniz kuvvet cüzütamı ile düşman harp gemileri arasında bir lernaa tesisine muval fak olunamamıştır. Bu harekât osnasında, Akdonla kuvvetlerimiz büyük takviyo cüzü- tamları gönderilmiştir. Bl —ağustosta deulaaltılarımızım vermiş oldukları raporlardan, mar: KkeZi Akdenizde buz: düşman gemile- rinin beyrüseter ettikleri anlaşılmış- Farthlan denizaltı gemimiz, kru- t ve destroyerlerden Mmürekkep BiT düşman küvvetine taarruz etmiş- nan cCüzütamlarına |isabet etmiştir. Bu ada bir hava istikşaf kolumuz, zırhlı, kruvazör ve destrayerlerden mürekkep düşmânın mühim bir filosunun denize açılmış olduğunu haber vermiştir. Bu. düş- man Leşekkülü kuvvetlerimizin — bu- lunduğu noktadan 180 mil mesalede idi. Temas temin etmek için gayret- ter sarfedilmişse de, İngiliz kuvvet lerinin civarda bulunduklarını haber alır almaz, düşman filosu tornlatan ederek son süratle Oranto Üssül Üze [rhıe hareket etmiştir. Radostaki düşman tayyaresi meye danlarına, tayyareler tarafından ya- pılan hücumları müteskip — Bydney ve Öriön krüvkzörlerinin dahil bu- lunduğu bir deniz kuvvetimiz, İtal- yan 12 adalarında mühtelif — askari hedefleri bombardıman etmiştir.
