7 Eylül 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

Kala — tranrın ROMANYADA DİKTATÖRLÜK BAŞLIYOR — m. Romagyada bisi olan manzara ve Balkanlarda esen hava, Avrupanın biç olmazan son beş senelik siyaset Kutuplarınn barikulide denilecek Körükleri, cehaletleri, hâdiseleri ters anlayışları ile irah edilebilir. — Yazan: Sadri ERTEM omanyada Gigurtu istifası. mı verdi. Bu istifayı Kral Sirotün tahttan çekilmesi takip Romanya Başvekilinin ve Kra- İn nihayet iktidar mevkiini terketmeleri tabit idi. Gigurtu bükümeti, Titulesko'nun mevkii iktidardan çekilmesile başlayan Sağa kayma hareketinin hem da- bi, hem harici politika baki. miüdan karakteristik bir safhası. DI temsil ediyordu, Gigurtu hü- meti bir istihale devrini ta- memlamak ve mihvere intibak etmek suretile Romanyanın harp sonrasında elde ettiği hudutları muhafaza edeceğini sanıyordu. Dahili ve haPici politikasının tek Bâyesi bu idi. Gigurtu bu mak. Satla Romanyanın iç siyasetini İdeolojik bir şekilde mihvere Yaklaştırdı, harici siyasetini ta. Mamen mihverin emrine verdi. Viyana anlaşması ile haki. katen Balkanlardaki siyasi haciz tekkedilmiştir. nanya ekonomi bakımından Pâsıl Almanyanın bir ham mad- de ve gıda maddeleri deposu ha. Unl almışsa, siyaset itibarile de SYni şekilde bir kaynaşmaya va. rilmıştır. Bu vaziyetin bir tek ne. Vitesi olmuştur: Orduların terhi- $i Fakat, buna mukabil, Roman- Ya Besarabyadan sonra Dobruca. Yi. ve Transilvanyayı terketmek mecburiyetinde kalmıştır. ka hal haddi zatında bir hü ümet ve devlet politikası için Muvaffakiyetsizliğin şaheserin- — başka bir şey değildir. Bir het bir milyon iki yüz bin ineni Macaristana bırakmak dişbüriyeti Gigurtu'yu ve şim. Ye kadar zikzaklı bir ekaltiyet Politikası takip eden devlet rel. ni artık yerinde tutunamaz bir babeşzetrdi. Romanyadan gelen Köy ler de dikkate lâyıktır. 4 X partisi şefi Manlu, açıktan Kığı Viyana kararına karşı is. Yan taraftarıdır. Dahili politika ba “Boyar,, ananelerini mu. ve ka etmek iddiasında bulunan cenah, <Pepten kendilerini sağ pa ik a mensup ve Faşizme sem. Yanın <âkki eden, fakat Roman. bütünygearPten sonraki hudut daye, “ğünü muhafaza etmek is- kanlı, “ de hiç olmazsa bir şaş. Öteden; e, hayret içindedirler. temay beri Faşizme nazaran sol ziyesyüllü sayılan Manlu, bu va. yotten istifâde imkânını elde On çalışmaktadır. Diğer ta. raftan Macaristana terkedilen a İm Üzerindeki Rumen halkı ine Sonrasında yapılan arazi re. inle dolayısile toprak sahibi olmuştur. Macaristana avdet, ay. ni Zâmanda toprak reformundan — Beri dönüşü ifade edebilir. Manga jin Rumen köylülerinin y dear İstilâsına karşı çok hassas öbepparak teşkildilanmalarının sebebini izah mümkündür. İğ v manzara karşısında Ro nı, anyada Alman iktisadi nüfuzundan İstifade ederek inki- şal eden ve nihayet Alman ajanı Ri alan Dem Muhufızlar;| vaz memnun olmayan köylü, ları siyasetin kötü hayrete düşen SAĞ ce supları, ve Romanya: kolunu teşkil eden bafızlar,, faaliyeti tedir, Bir kısım fırıncıların un saklı TELGRAF: TAN. İSTANBUL TELEFON Besta sesı, 24319 CUMARTESİ 7 EYLÜL 180 TANEVİ İstanbul Ankara Cad. Na, 103 ALTINCI YIL Ne, 1835 Ekmek Işi' Halledildi Istanbula 400 Ton Buğday Verilecek rak az ekmek çıkarmaları yüzünden bazı semtlerdeki fırınlarda görülen izdiham... Vali, Mevzii Derl:ğın Fazla Sarfiyattan İleri Geldiğini ve Alınan Tedbirlerle Normal Vaziyetin Avdet Ettiğini Bildirdi Birkaç gündenberi şehrimizin bazı semtlerinde hissedilen ek. mek sıkıntısı, yeni tedbirlerle bertaraf edilmek üzeredir. Vali ve Belediye Reisi Lütfi Kırdar, dün bü hususta gazetemize şu beyanatta bulunmuştur: — Bazı semtlerde ekmek dar. lığı çekildiğinden bahsedilirken İstanbulun ekmeksiz kalacağı şüphesini uyandıracak şekilde neşriyat yapılmıştır. Bu neşriya. tın, halkı ihtiyacından fazla ek- mek tedarik etmek ve bazi fırın. Londra Civarına Hücum İngiltere Üzerinde Müthiş Harpler Oldu, 43 Tayyare Düşür Londra, 6 (A.A.) — Dün ak. şam geç vakit, büyük düşman bombardımancı teşekkülleri - İn. gilterenin şark sahillerini aşarak içerilere doğru yol almışırdır. Harbin başındanberi bu mintaka üzerine gelen düşman tayyare gruplarının en büyüğü olduğu anlaşılan bu teşekkül iki grupa ayrılmış, birisi Kent eyaleti üze- rine bombalar atmış, sekiz büyük şehir üzerine akınlar yapmıştır. Diğer grup ta Times boyunca endüstriyel müesseseleri bomba. ladıktan sonra Londra üzerine gelmişlerdir. Saat yirmi üçe doğ. | ru Londra istikametinde şiddetli bir baraj topçu ateşi görülmüş tür, Düşman tâyyareleri Londra mıntakasına yangın bombalari. le oğultulu bombalar atmışlar. dır. Alârm yedi sast 35 dakika| sürmüş ve bu suretle harpten-| beri Londrslılar. en uzun alârmı (Sonu, Sa; 2, Sü: 6) | üldü cıları da ihtiyat un biriktirmek arzusuna tahrik ettiğini ve hal kın fırınların önünde toplanma. larına sebep olarak bir buhran karşısında bulunduğumuz zannı. nı verdiğini gördüm, Yaptığım tetkikler, her semtin nüfus kesafetine göre firinlara tevzi edilmekte olan unun bazı semtlerde ihtiyacı karşılayamadı- ğını, ve İstisnai darlığın bundan ileri geldiğini göstermiştir. Bina. €naeleyh, halkın haksız yere te. (Sonu, Sa; 2 Sü; 7 Askeri Vaziyet A'manlar, İstilâ Ordulcrına Köprü Başı Hazırlıyorlar Eylâi içindeyiz. Günler ilerli- yor; İngiltereyi istilâ için sa. man gitükçe daralıyor. Halbuki Hitler hâlâ Berlindedir. Son mut kunda büyük taarruzun ve İstili. nm ne vakit başlıyabileceği hak. kmde bir imada bile bulunmamış. tar, Yalnız. İngilizler Eyidi ayının şiddetli harplere sahne olacağında müttefiktirler. . Başvekil daha va, him tayyare bombar lemek lârem geldiğini söylemiştir. Mister Edeni istilâ tehlikesinin he. ine milletin dikkatini Ve İsgiliz askeri müte. hassısları son günlerde Alman ha- va kuvvetlerinin takip etmekte oldukları yeni taktiği istilinm bir mukaddemesi olarak telâkki edi. yorlar, Almanları İngiltereye yaptıkla. rı bava taarrurunda son üç dört gün içinde takip ettikleri taktik şudur: Münferit hava hücümlarile erenin her “tarafını rahatsız etmek, Cenup limanlarını gemi 20. kalamaz bir hale sokmak, fakat bilhassa Fransız sahilleri karşısına rastgelen yerlere formasyon halin. de hücumlar yaparak buradak' tay. yare karargâhlarını ve müdafaa ini imha etmek. Bu sön tak KRAL CAROL Dün Tahttan Feragat Etti Yerine Veliaht Prens Mihai Seçti ve Tahlifi Yapıldı Carol Ayrılıyor | Evvelki Gece Bükreş Sokaklarında Büyük Nümâöyişler Oldu Bükreş, 6 (A.A) — Romanya Kralı Karol, oğlu Veliaht Prens Mihai lehine tahttan feragat et- miştir. Kral Karol'un feragatna. mesi bu sabah sast 8.30 da Ge- meral Antonesko, Hariciye Nazırı Manoilesku ve Adliye Nazırı ile diğer bir takım zevat hazır oldu. İğu halde imza edilmiştir. Bir sa. at sonra Pgens Mihai, Rumen kil:sest patriğinin huzurile ve Ro. İmanya Kralı sıfatile tahlif edil- İmiştir. Bundan sonra Başvekil Antonesko yeni Krala sadakat yemini etmiştir. İSTİFADAN ÖNCE Bükreş, 6(A.A)—“D.N.B., Başvekil, dün ordunun ve salâ. hiyettar siyasi eşhasın Kral hak. ndaki hissiyatını anlamak için görüşmelerde bulunmuş ve her taraftan şu cevabi o almıştır. “Kral, tahttan feragat etmeli dir.. Başvekil bu neticeyi Krala bildirmiş ve Kral Karol, #abah saat 6 da feragat kararını tebliğ etmiştir. KRALIN BEYANNAMESİ Bükreş, 6 (AA) — Kah Karel tahtından feregat ettiğini “Rumen milletine şu beyanname ile bildir- miştir; (Sonm, Sa: 2, Sik ©) Almanya Üzerine .Baskınlar | i Bir Tayyare Fabrikası Ve Birçok Depolar Bombardıman Edildi Londra, 6 (A.A.) — Dün gece İngiliz tayyareleri, Baltık denizi üzerinde Stettin'e kadar düşman arazisine girerek bir sentetik benzin fabrikasına muvaffak:yet. li hücumlar yapmışlardır. Diğer bir tayyare grupu da Harz dağ. larmda, Thiringe ormanında ve Kara ormanda gizli olan askeri hedeflere hücum yapmışlardır. Hücumlardan #onra müteaddit yangınlar ve müteaddit infilâk. lar müşahede edilmiştir. Aynı zamanda Berlinde bir elektrik santralı ile bir de tayyare fabı kasını bombardıman etmişlerdir. Evvelki gece bombardımana. Ta maruz tutulan hedefler meya. nında: Magdebourg'da bir benz'n deposu, Brdme'in cenuburda Nİ. enbourg'da bir emtia istasyonu ve İşgal altında bulunan Fransa za mıntakalarında müte- addit tayyare meydanları mev. cuttur. Calais ve Boulogne"deki (Sonu. Sa: 2, Sü: 3) pm EZ b Bu Akşam Büyükdere BEYAZ PARK'fa Şehir eğlencelerinin: Boğaziçi gecesi NAŞİT - Karadeniz takımı YENİ ROMANYA KRALI MİHAİ Alındı, Birçok Yeni dürünü davet ederek fakülte ve min edici meseleleri görüşmüş, tında izahat vermiştir. lunmuştur; — Beş sınıfa çıkarılmış olan köy okullarındaki muallim bareme tetabuk etmeleri mesele. si halledilmiş gibidir. İstanbulda ki ilk öğretmenlerden terfi zama. nı gelip parasını alabilen 58 kişi dir. 150 öğretmen ise terfie hak İkazandığı halde henüz parasını alamamıştır. Vali, bunların terfi paralarını bütçe tasarruflarile te. min ederxtini bana söylemiştir. ORTA ÖĞRETİM İŞLERİ O-ta öğretim meselelerinin başında muallim davss gelir. Bunu esaslı su- tette halletmek için, Ankara Gazi Terbiye Enstitürü ile İstanbul Yük sek Öğretmen okulunun krdrolarını takviye ettik. Avrupadaki talebemiz- der başka, İstanbul Üniversitesine bağb dil mektebi de bu yıl merun- » verdi. Bütün bu kaynaklardar gelen talim anasırını nerede 2. çıklarımı. varsa, oralara göndermek üzere küraya tâbi tutuyoruz. Yüksek Öğretmen okulu için yeni Bir talimatname yaptık. Bu talimat- asm le bu mektep, Üniversitenin bır cüzü haline getiriliyor. Talebe Kadrosunu da 22 fazlasile bu sene 193 olarak tesbit ettik. Gari Terbiye nstitüsüi « talebe kadrosunu ise dört yüze çıkardık TALEBE VAZİYETİ Talebe meselesinin iki cephesi var- dır: Terbiye, tedris. Terbiye baki“ mından umum! olarak balebemizin vazıyetinden memnunum. Geçen sene 200 kadar talebeyi orta öğretim mü- esseselerinden uzaklaştırdığımız ha)- de, yen! disiplin talimatnamesinin İ tatbiki neticesi, biten sene bu mik- tar, geçen senenin dörtte biri kadar. dr Tedris meselesine gelince; biten sene tatbik ettiğimiz vakit cetveli ve calışma metodu, tmuallim ve talebe (Sonu, Sa: 2. Si General Zeki Erokay Vefat Etti Ordumuzun kıymetli den Zeki Erokayın kısa bir ha müteakip 51 yaşlarında olduğu halde dün vefat ettiği teessürle haber alın mıştır, Cenazesi Pazar günü öğleden evvel büyük merasimle Gülhaneden kaldırılarak Beyazıt camiinde namazı kılındıktan sonra Edirnekapı Şehitli, ğine defnedilecektir. General Zeki Erokay, muhtelif mu Barebelere iştirak etmiş, büyük yarar. lıklar göstermiş olup ordunun genç ve kiymetli bir unsuru idi. Ailesine ve çocuklarına tariyetlerimizi bildiri. riz. Maarif Vekili, Dün Muhtelif Meseleler Dair Izahat Verdi Muallim İhtiyacını Karşılıyacak Tedbirler Mektepler Açılıyor mektepler arasındaki &hengi te Üniversite dışında ve Öğretmen Okulu içindeki mesleki çalışmanın nasıl olması lâzım geldiği otra. Partide bazı muhtelif meseleler etrafında bir muharririmize şu beyanatta bu.| kova'Kiçiliğine tayin edilen sabık Ek dilekleri tetkik eden Vekil, İ 21 12 Adaya Taarruz Etti Muhtelif Hedefler Şiddetle Bombalandı Londra, 6 (A.A.) — İngiliz A- mirallık dairesi tebliğ ediyor: Son altı gün zarfında şarki ve gerbi Akdenizde deniz kuvvetle. rimiz tarafından vâsi mikyasta harekât icra edilmiştir. Bu hare. kât tamamen muvaffakiyetle ne. tcelenmiştir. Ancak deniz kuv- »Ivetlerimizın en mühim cüzütami Jile düşman harp gemileri arasın. İda bir temas tesisine muvaffak olunamamıştır. Bu harekât esna sında, Akdeniz kuvvetlerimize büvük takviye cüzütamları gön. derilmiştir. 31 Ağustasta Merkeri Akdenizde Paran denizaltı gemimiz. kruva, tr v desin den mürekkep bir düşman küvvetine taarruz (etmiştir. İki terpll düşman cüzütamlarına isa- (Sonu, Sa: 2. Sü: 7) MUALLA » Türkistan kızları ROMANYADA Birçok Nazırla Tevkif Edild Moskova Elçiliğine Giden Gafenco da Geri Çağırıldı Siyasi Temaslar Demir Muhafız Şe Başvekille Görüşmel Üzere Bükreşe Geldi Bükreş, 6 (AA) — Gen Antehesko, resmen “devlet mamdarı,, unvanını almıştır. bık Başvekil Tataresko ile di bazı sabık nazırların ve İtalyi karşı zecri tedbirler tatbikunş tirak etmiş olan nazırların evi rinde mevkuf bulundurulmalı nı emretmiştir. Bu arada Tal Tesko kabinesinin Dahiliye Nazi Gelmegianu ile liberal bülğümü lerin diğer azası da vardır. Bi yük Rumen harp endüstrisi © rikatörü Malxa da evinde İkam etmek üzere tevkif edilmiştir. Bunlar, memleketi ha sevkeden fiillerinden dolayt m keme huzuruna çıkarılacaklardı İkinei bir itham da silâhlan için verilen kredilerin bu iş â sarfolunmamış bulunmasıdır. Genel Kurmay Başkanı General Mİ ball ve sabık Başvekil Argetolana kif edilmişlerdi: Genel Kurmay Başkan'ığma Gen Joanitsin tayin olunmuştar. General Antonesco, Bükreş Beleğ ye Reisi Dombroski'nin tevkifi tetmiştir. Bütün budut polisi, mü 'desiz memleketi terkeylemek İsti bütün mühim siyasi şahsiyetleri Maarif Vekili, dün mekteplerde teftişler yaptıktan sonra Fen | kil etmek emrini almıstır. ve Edebiyat Fakültesi Dekanlariyle Yüksek Öğretmen Okulu Mü. | SALTANAT MECLİSİ LÂĞVEDİLDİ Bükreş, 6 (AA) — Hükümet, İtanat Meclisini Hiğvetmiştir. Br eti mezğ'ndeki Romanya Bü; Elçisi Asovici ile son zamanlarda Mi (Sonu, Sa: 2, Sik: 5) Akdenizde gemi kafilelerini himaye eden bir İngiliz destroyerinij topçusu, düşman tayyarelerini araştırıyor. İngiliz Filosu | Rumen - Bulgar Anlaşması İmzalanıyor Transilvanyanın İşgali Devam Ediyor Sofya, 6 (A-A.) — Kral Bo dün akşam Başveki! Filof ile Hi rielye Nazırı Popof'u kabul miştir. Başvekil ile nazır, bü kümdara Crajova müzakereli hakkında malümet vermişlerdi Sotyanın siyasi mehafilinden öğ renildiğine göre, Bulgar ve Ri men heyetleri cenubi o Dobrugi mın Bulgaristana iadesi hususün İda tam bir itilâf elde etmişlerdiği İtilâfname, yarın veya öbür g imza edilecektir. Bu itilâfnam mucibince Bulgaristan — tekraj 1918 teki hududuna malik caktır. Bükreş, 6 (A.A) — Genel Kut wn $ Eyiti tarihli Bugün, tesbit edilen program (Sonu. Sa: 2. Sik M