29 Ekim 1944 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7
ES 0 Birincitterin TEZ Cümhnuriyet “nasıl doğdu? Teşkilâtı Esasiye Kanununda “Devletin Cümhuriyet olduğuna göre,, yapılacak değişiklikleri Atatürk ve ismet inönü 28 Birinci Teşrin 1923 gecesi tesbit etmişlerdi Begin vE yak den Cümhuri yet, Atatürk ile en Yakin inkilöp ada mii rağ Mön zihinleri Oümhuriye: #ekâmülünü, esinden — #ibaren, ün haytinr adim adım takip derek müşahede ve mütolea etmek MÜTAREKEDE: Mustafa Kemal harp sonu İstanbu lemdadır. Me ye üzere hemen yola çık milli iradeyi hâkim kılmak ei duğu O Akşehire — Hıri e eN; siyosi Mı ı belin İ Ve orada kurmay in hökimİyetimizi ve içtimici elm verile *| l | ğe Bitti. yis kanunu ile de Eb iyi e Bn 15» i Heyeti” kurdu. İlk iş olarak ustafa Kemal Paşı w ii ihtimale karşı keyfiyeti, ğustosa kadar bir sr halinde b ve mur mizi ihlâl edici viyana ile “, “İcra Vekitler taarruz hazırlıklarının “yapmasını İnğn muzaffer ahhasların lüzum görül i Türkiye — Cümheriyetinin — temelleri, karışan Ankaraya &öndü. O. Aynı zamanda büyük bir diplomat ii le eslik iç- e — Manda ve himaye kabul olu gm a fikirleri hazirlayı, ! olduğunu daha o zamanlar j İ namaz. ii yeni hökümet PER pr bir çay ri ierdi- | ya mütarekesi ve Lozap o muaheda, 8 — Şork — ime |iynliğe al pa İ Bim gezetelerle ilân ettirdikten | siyle donmek da me top” imet © icraatının m me her geleni ve Xi ARM sonra yalnız birkaç arkadaş'na mü. TÜRKİYE CUMHU, Rİ - caktır, Bu tarihe Eğ dier vi. elim kene! temin i“, Cenupta Fransti 'önan or, ber vererek Akşehire giti. İ Büyük zaferden sonra Vahdettin —— dei mayt sları da Sivası sise , doru, istambul ya e hüm ia) .0sa karargâhı Akşehirder. | kaçmış, ertesi yi olabilirlerse Erzurum rg ngresi bir temsil heyet eyeti| fer ordusu, Düzce, 1, Anzavur ri Mela ve 25 ağusos sa. Meclisince azledilmiş yerine umumi İçtimcina da” sonları, Çerkez Ethem'in ihaneti, hah! da Kocatepenin cenubu garbi. olarak Abdülmecid © getirilmişti O ba; me e me dedi bütün tar, mi iiilâsyonlarım her nevi tama, olarak lâğvolamasaş Ne >» araştıriyor, - kendile- | *M m) d tos sabahı saat 5,30 da ba. | ozanda mi osieğlkte, veten duygular Ka ad. ne bütün memleket icab: Hi si resinin — eçiİmesni rü yi > , 30 ağus. | derken Büyük Millet Meclisi kendi wiarlo cia edi süretle artık İsetnbul Anadoluya tâbi | evvel ve toplandığı sırada mi till İP terlikle le kozanı- 27 kadar devam edi leç kendisini feshetmiş, yeni seçim ya. Bimiz, erime e duracak oluyor ve millet Mustafa Kemalin et b için yapılan melönetle Ml en möticesinde dir sapi pülrişti. Bu yeni meclis 13 ağustes ıda toplanıyordu. rin İdi ve hesabı Birinci ve İkinci İnönü muharebele- le-| iman kuvvetleri hata edildi ve 1923 Lozan Hak vetanperverlerin — ümitler tamimi. Amasyad. önderen ; m EN hökümetince, le i ği hörünn dahiyane idaresiy “9 ağ tosta “Başkumandan Muha- ve 13 iteşrin 1923 de Yalnız ondadır. Ve onun ümidi de Mete Kemal, Erzuruma hareket et “Mustafa Kemal Paşaya baskın n yapı -| ie zaferle n rebesi” bu kuvv.tleri ımha se esi Türkiye devletinin merkezi Ankarı Yalniz 1 Kendisi Ahd“ er yerde halkım büyük saygi larak orkadaşlariyle birlikte tutulup — Londra EA akamete uğrar | etti. Dü andanı vazife. şehri ol. v doluya geçmek istiyor. Tertiplerini ve bi eserlerini görerek 3 m tanbula gönderilmeğe' memur edil - | ken, müstevliler üçüncü taarruza kalk| *ini a general Ril i devl ismi dayer. Babvafi ' n muz İ9I9 da a geldi. idi. b önlerine geldiler. rasmdaydı, “ dan “Türkiye Büyük Millet Meclisi ırmak istiyor. Büyü "Mustafa Kematin böylece özerine alan Anadolu böyük | zeman (5 1921) Türk ordule- pal beş günde kat't neticeyi si. | Hükümet” idi. Bu isim yeni der. Perverlerle korkaklar bir noktade almakta olduğu vatan le ü; A a yim, ve vali ancok | fi pi ıdanlığına seçilen Büyük | 115. İzmir yolunu açmıştır: letin hüviyetini ir Anadolya ek, Güncü müfettişi olarak m kaçarak canini kurtarabildi.” ilet Meclisi reisi şöyle diyordu: 'atân kurtulmuştur. Me sörmüki, imkânsızdı, Esasen İstanbul da telâş: , . İs İmeti, en yoktur, sathr mü-| Mudanya Münriei borin yp. | Yi hükümet ral Paşa, vee düşmüş “gel” diyor, işah - İse, ten rsiz, milli iradeye karşı koy” “dafoa vardır. O sotrh bütün vatandır.| “hedesi akip v9 os: müstenit halk hükd. ettikleri 15. mayis m “tebdili hava af, luda bir'yer mağ; liyordu. Anadolu, İstanbul toprağı vatandaşın! LOZAN i Cumhuriyeti; “ Buna sig Saz dan Samsuna vi de otur, bir iye karışma,, diye söze ile resmi ve hattâ hususi muhabereyi| kaniyle sulanmadıkça terkolunamaz.| Mondoros müahedesinden sonre ; vikça neden ifade etmemeliydi! iyor. “İşte iki hareket A başladıktı , harbiye nezareti , kesti ve İstanbul iki boğaz Onun için küçük büyük her süzütam iri dört sulh teklifi yapm Türkiyenin. e Sölğtntirte one; valılsiler. dk PE e İmefisin” emrini kaldı. neticesi de o| mevziden etilabifir. Fakat küçük bü -| UiŞt merkezi ân edildikten bir mtddet Ün hiyet edenin yn gönde iye boy. vermek İİ | saman iş bayında bulunan damat Fe yök her weliztem ilk durabildiği mok| © Sen. sonra o zamanki Vekiller Heyeti İmaları. kA SN yl toda tekror Mart 1921 tekliri; hükkmda mecliste bir takim tenkit, 19 meyn 1919 da akan vabmda israr . Niheyetö-9 giri , milet nemine here | kil ederek muharebeye devam eder, | Mart 1922 teklifi ler baş gösterdi, vstafa Kemal a memleketi gecesi sarayla açılan bir telgraf mu, ket etmekle sz Mustafa Kemal Per| (Ye cözütomn. oi Mecliste bir hizip belirdi. ne halde gör ken 3k nutkunun haberesinden sonra mii onun res! şa idi. 1 intihaborin yepiim Meclis | mecber olduğunu gören cüzütamlar, © Sevri ve diğer teklileri biliyoruz. | | Bunun üzerine Atatürk, birinci diş a .emuriyefine nihayet istiyordu.! one #&bi olamaz. Bulunluğu mevzide Fakat, Lozan'ı tetkik edelim; İ da nezdinde toplanmakta olam Ve. eze i “Hudutlarımız: Rumelide, Karan, | killer Heyetine istifa İSTİKLAL, YA ÖLÜM: kendisi de aym gece saat a. e pe Seçim el ve Mete Kemaj Par | one tâbi olamaz. Bulunduğu mevzide b /OBu vaziyette, memleketi kurtarmak Herbiye Nezaretine ve 23 dede pe; $0 Erzrem meb'usu kin, That aa) meyil i iş İSİR Üç yol tasavvur ediliyordu: dişaha, memuriyetinden ve askerlik SAKARYA MUHAREBESİ; t > Ingiliz bare İpin, len istifa “ettiğini - bildirerek - milletin | rek e iyolari özerinde bir taras-| « Sakarya muharebesi 23 gün ve 22 “Amerika mandasın! iste eme. geçti. yolten gibi seçi Ankaraya gi: | gece fanlı. derom devam ederek 13'e | MİM 2 — Halâş vape bel ERZURUM am dip o rada va Tülde Türk ordusunun göfsbesiyle ne- bügünkü e Osmanlı - devletinden iii eri urum k Meclisi Mebusan, Domad. Feridi| ticelendi. lü My anl Meclisi, baş- | olunmuştur. Şarka; Ka sr va ilkan | v eze de dahil olmamaları pa İnt Osmanlı devletinden aynlarak kepi ye Mini li ei eteğe tekrar kabine kurmağa memur etmek ve Müşir | ile emek suretiyle 1914 ie! ve kendilerini: armak. seçil, On dört gün devam eden kong istiyen sarayla key kuvvetleri ara - İnler Eleği lar: Gayri askeri dai Mdiseler. 27 ar Ae mal Paşanın karar büs renin verdiğ kararlar, reişi fikirlerini | sındaki ela ra er bakana Ankaraya dön- | (Son Mat, Boği aa cereyan etmel bin bankadır ia meb'uslord Merde Maha . Fransa ve Sovyet Rusya ile mwo| h3İ edilmiştir. gm “Bu vaziyep bayanda bir tek & seli hudut dahilinde vatan * lerek dağınldıdan sonra, emi ile akdettikten sonra skele ia Babe ararım > İdare ey İli ği Ter verdi. O da hâkimiyeti milliye" lif kısımları ii de yabancıların fiili ve resmi!ri huduflarımız dışina atacak ” : ei > KA ii enid, bilâkaydüşart müstakil Raks aynlamaz. ette işgali alknc alındı. üz b arkadaslariyle beraber Yi se mevzu Pier stanbul: ba- sikke İÇME? gem © Yeni bir Türk devleri tesis ler türlü ecnebi işgali ve sağa Iomağa his mevzuu olmamıştır. iel , Tisteyi , inin h Sa müdehelesine ve Osmanir hü TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET Bu amiada, tabiidir Ki, milk'd yet: Bahis ZE eta sonra se Kam > ği EĞİK, millet olar yaşaması: Gnetnin isin td. milet mü MECLİSİ leti zeafa düşürmek tedbirlerini ati .| yonlar: Kâmilen kaldirim. A ayrı fikirlerinin 7 Şir. Bu esas ancak ietiklali tane me. tehiden emet ede,| © Anadolunun İstanbuldan ağ mel i durmıyan çeşit çeşit düş | Kalliyeter: Milli mim kabul © aşi e © in olunabilir. Ne kader “©! leceği hiçbir şey kalmami; manlarla açık ve gizli çeperi eti lb ve yalniz hiri: ği e gece bazı & a İn “ve müreffeh olursa olsun is* 3” Vatanın ve istiklâlin muhafa* | bul imeti ve padişah yol ee ie devem ediyor ve Gazi .. üzere elhân (Yemi ç ama yemekte Maden minin bir elli" Wade - teminine merkezi hökümet | rin esiri ve zaten Anadolunun düşma | Yunlam boşa çıkarmanın akl hartiden sonra “yarın Cumhuriyeti ilân edeceğimi. Si fine - müvacehesinde muktedir olamadığı a sekse | rrydı. Mustafa Kemal ortık milli bir, buluyordu. beynelmilel a riye hüküm. | Dü “ai Vek olmak. mevkiinden yüksek; bir dın temini için movakkat. bir hükü-| hükümet kurmanin zamanı gelmiş ek, , “022 ler emekte mile. hepi be sleye' kesbi Tiyakat edemez.” ç met me ire ye hökümet | duğunu görerek Ankarada bir Millet 92i Mustafa Kemal, m vr.) Askerlik: in gayri askeri | ali iştirek etmi; *Bincenaleyk, > vi tart ya “3 yi milli kongrece intihap oluna - topl verdi. İcar , Sularr denize dök mintakelarır da dahi 12 bin asker bu| OO &ece diğer misai “ Me Kongre zo ie bul beden ve yaptı, Seçim “ksa | ediyor. Konyay ai imi ei ve bu mmtakalar. | aittikten sonra miğde ii İnönü > İste holâs hakiki istiyenlerin pa ee heyeti yapacak - bitip “Türkiye Büyük | Seneral “Tevnshendi görmek baha. 1 kontrolü yok. yalnız kalmıştı Teşkilâtı Esasiyi asr buy elocaktı,” La let e gi 23 nisan 1920 tori -; nesiyle Ankaradan hareket Kk Bahis yok. Mahi hükümler: | uhunun bazı mâddeleri dep; “© İsin bu kararın fatbikinde 4 — Kuvayı milliyeyi âmil ve hinde Ankarada açıldı. "23 temmuz akdamr garp cephesi ka. Tüm istiklâl, iktisadi hükümler:| is tin çi ah yet olduğuna göre” işim sa yete düçar olocoğr | kaşbaşa iki takilâp adamı arasinda pi b edelim. Ne Serer m | böylece yapılan > Peki efendim öööcüe me . .. .. | edilmiştir. var Atatürk veinOönuü- |. AL MÜCADELESİ BAŞLIYOR. ri Ha top " #00 dayanar. dü vi i Bu toplantıda söz alan hatipler kur. ri İtiyen © Mumtof Paya etli bir bi kur natta miti oğla ein Sağ 10 tem PİN ek; Sivas Nİ li ri bölün in tamamiyet, o mille dedir. kümet üstüne al 1 İğöbini ifa edememek: edir, di 5 Ni ol milli, MO Delicesine EL soy iyor, hin Ni İstiklâlini gene mil ve kararı kurtar Eğ iy Ni EY ziyete çore bulmak, mille id İtiyen sesini Ki ek İcin her türlü tesir ve mürakı ebe den bi bir milli heyetin itiş vücudu adı > un her suretle emin 9. bir kongreni İl Branda Di Ür Mürohhasin eimkün olun dör“ ilâyetlerin letin itimadıne maz den özlü Sözler: Cümhuriyet, bilkassa kimsesizlerin kimsesidir. | Cüi viii dei ve durgun bir devrin adı değil, valağ (| bilâkis her gün iyel gösteren doğurucu, yura- 'ümhuriyet fazileti GNİAE ee müstenit bir idare- | | tıcı bir yaşayışın enli. dir, Cümhğiyei bir fazilettü devrinin keridi zihniyet ve ahlâkiyatiyle Cümhuriyet Cümhuriyetin kendisi le matbuatını yine ancak fennin, kültürün olması pe umranı ve 8, yeti yuvası le Gümhuriyet ölen ehil bu vatanın, cihan Cümhuriyetimizin mesnedi Türk camidsıdır. Bu cu- ire me mizde Simektir. Bu yolda mianın eyi ne çi e harsiyle meşbü olursa o a Cümhuriyet de o kadar kuvvetli 'ümhuriyet Türk milletine, milli pe “ yeni ce. e ün etti, Bu iki esasla Türk mi iyet ailesinde, kı ir varlık vaziyetini serra yes | yet e temiz idedle yetişen genç diz vel ni kuvvetleriyle muhafaza olunur, yükselebilir. ismet inönü y öza adedinin, a içtimai rüşdü ile mü- iş vi dll varmı nı, bü itin milletin bu tene. | sübü temin etmesini amal ederim. şi Atatürk * muştur | Saat on üç die Pari gruputdâ Mini Eml teklif kabul | duktan sonra se: Vs edip Kanı
