1 Nisan 1942 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1

Nisan YIL: 23 idare evi: N Ankara ÇARŞAMBA Volefan: İdare (M320), Va (21413) 1942 AYI: 8SO84 © Vakıi Wur Odun ve kömür işinde tasarruf sistemi Yazan: Asım Us a HArp ekonomisini memleket ih- İYacına göre düzenlemek mesele- Fihde istihsali artırmak ne kadar Mühimse tutumluluğun ehemmiyeti Stdan aşağı doğildir, Onun için harbin Hünmdan dört yıl evvel Temleketlerinde karp ekonomisini l':'—hlk etmeğe başlayan Almanlar z halde bugün hâlâ sinema- larmda filmlerinden evvel patate- İn nasıl soyulacağını, kömürün hasıl yakılacağını halka anlatmak- h Mesgüldürler, Bizim tutumluluktan maksadımız Yalarr lüks düşkünlüğünü yermek değildir. Bir takım hayati ihtiyaç Muddeleri vardır ki bunların $ tarzda kullanılması bir memleket- fo umumi bir itiyat halinc gelmek- le milletçe milyonlar tasarruf e- Yilmiş olur; bunun torsine başka bir gekilde kullanılması ise o nis- bette büyük bir israf netlcçsine VArır, Misal olarak Bulgaristanda köy- İlerin ocakdarı ile bizim Anadolu köy evlerindeki ocaklar kargılaştı- rılabilir: Bulgarlar köy evleri için bir ne- Vİ ocak sistemi İoat etmişlerdir. Bulgar köylerindeki ocakların içe- Fisi yirmi, yirmi beş santim yük- Seklikte iki taraftan tuğla İle du- Var gibi ürülür; bunların üzerine » Bir saç Jevha kapatılır. Ocak bu İki tuğla duvarın arasında ve &aç levhanın altında yan: am üzerinde icabına <öre blrer ye- Mek tenceresi oturtulacak şekilde bir kaç delik vardır, Bir tarsda ki ütesin harareti bizim — bildiğimiz köy ocaklarında olduğu gibi kay- bolmaz, Az bir kömür veya odun- | la mümkün olduğu kadar fazla İş Hörükür. ea ÖRDi Hatırımızda kaldığına güre umu- mij harp senelerinde Kırrlay Umu- mi müfettisi olan Gdokter Celâl Muhtar İstanbulda açılan aşhane- larin ocaklarmı her taraftan saç levhalarla kapattırmıştı. Bu suret- le odun Ve kömlür sarfiyatında mü- him tasarruf tomin etmişti, İşte Bulgarlarım köy evlerinde ocakla- ra tatbik ettikleri nteş yakma «it- temi ayni esasa dayanıyor, Ve Bul. Earistan bu suretle kömür ve 0- dün İsrafımın önüne geçmiş bu- İümuyor, Beş, altr yıl evvel memleket or- mManlarını tahripten kurtarmak için köylülere mahsas Hnyit sobaları Yapmak çareleri aranmıştı. Bu Maksatla Ankarada bir sergi bile açılmıştı, Fakat ba sene kış mev- *iminde çektiğimiz kömür sıkıntısı Kösterdi ki köylerde maden Kömü- Pi yaktırmak arrasu — sadece hir bayaldir. Onun için pratik olarak Yapacağımız şey şehirlerde oldağu Kibi köylerde odun ve kümürü ta- sarruflu sekilde kullanmak yolu- Ru aramaktır. z Gecen gün Denisyolları vapur- iarmda, şimendiferlerde, fabrika- larda maden kömürlünlün fenni ku- Tette yakılması ile her sdae yüz Hinlerce ton tasarruf edilebileceği- Ni yine bu sütunlarda izah eliniş- tik. Kâylüleri odun ve kömüür yak- Makta tasarrufa alışlırmak hic Süphesiz daha geniş bir milli ta- Sarraf temin edecektir. Lâzım ge- arbin üçüncü yılı içinde buluhdu- | Saç Tevha- | Britanyanın Hindistan hak- 'Hind komitesindeki ! 'Gandi bugün Jurnal dö Jenev'de çıkan Türkiye Mühim bir makal K, Türkiyenin bir müyonluk ordusu ile terazinin ağırlığmı istediği ta. | rafa eğebileceği söyleniyor, Türkler hulya peşinde kaşma- diklarından ne valtler ve ne de tehditler milessir oluyor Çenteyre, S1 (ALA) — “Journal de Genev,, gâzetesi “Türkiye ne yapa - cak?,; başlığı altında aşağıdaki ma. kaleyi neşretmiştir: Müharebe uzadıkça lLarafmız kalmış olan devletlerin ehemmiyetleri artmak ta ve harb dahlli devletler ordaların- | da hâmıl olan erime neticesi olarak ta- | rüfsez ordulurin kıymetleri çoğalmak- fadır. Bu hal, askerf kuüdreti büyük lan, Türkiyeye her taraftan verilen ehammiyeti Jzah eder. Hattâ bazıları Türkiyeden bahsederken, savaşın içi. ne -bir milyon mükemmel askerini at. makla teraziyi itediği tarafa eyilte. | | allvceğini bile iddia etzmektedirler, Bu | | aebepledir. ki TTürkiyenin kendini dai. | mma rica geklinde müracaallar kargı - sında bulmaza, ve gerek müttefiklerin | ve gerek mihver devletlerinin - bazan Bizli tehditleri ve bazan da imrendiri- €j vüftleri de Kkarşılaşması hayrete ga yân değitdir. (Devamı Sa. 2 Sü. 2 de) Kırips kındaki tekliflerini anlattı Sağkdirie müzakereler buh- 'fana doğru gidiyor Dün söz söylememeğe yemin eden konuşacak Lomdra 81 (A A,) — Sir Kripps | Dün Hind halkına hitaben radyc | ile söylediği bir nutukta Hindista” nı Britanya harp kabinesine ve Pasifik konferansına — birer mu” rahhas göndermeğe davet etmiş- | tir. İngiliz nazırı demiştir ki: “Sulh yapılacağı zaman Hindis tan murahhaslarını kendisi geçer cektir. Hindistantn harp bitme” den evvel de kendi kendini idare etmesi için tedbir almacaktır » Ye- ni bir ana yasa hazırlamak bu karışık zamanlarda çok güçtür | Bu, istikbal için mühim bir mese” ledir. Öyle çabuk baçarılamaz, Yapılan teklif reddedilirse mesul | Hindlilere ait olacak ve har” ğmnma kadar görüşmek için ne fırsat, ne de zaman buluna” caktır. Bu tekliflerin tamamiyet ve selâmetinden gşahsan ominim. Momleketiniz. bugün - zalim bir mütecavizin altındadır, Hîndista! müdafaası olan başlıca işimi” z sardlalım. Hür bir Hindistan | yaratmanm ilk. vazifemiz - oldu” | | Nirse Bulgarların bu hususta yap- $ i | ö > atılalım, — Yeni Makelüelir e » Bana ra ai Sa. 2 S 8 de) g ieneğedlülee el aa TAĞEM NT RETNLTERERU Birmanya met edeb ERDE DURUM mukave- ilecek mi? Romel niçin har ŞARK ve LİBYA CEPHESİNDE Rusların kayıplara bakmadan iddetli tanrruzlarına merarla de- Yam — ettikleri aşılmaktadır. Mart ayında bu taaruzların — Söv- Yet ordunun yüzünü :ığnı-(mk_bh' Mahiyette olmadığı söylenebilir. Harkofun düşmesi gün me! getirilliği halde bu olama- #YT / DEzteE aS A Ci ekete geçmiyor ? maştır, Onun içindir ki, çok üstün kuvvetlerle yeniden bu şehre hü cuma ıı:iw.d:-:* çanı dü düşünmek İcap Harkotun düşmesi bu bölgenin tamamile Al- Mmanlardan temizlenmesi manasını alamaz, Bütün kış mevelmi deva- munca Almanlar; mühim kesimleri “Devamı Sa, 2 Si 4 dek ; hakkında | Alman hava taar- mizin —OT —e Z Bütün milletin ve şükranını kazanan büyük gazâ ve zafer — Bugün İkinci İnönü n&mm zi iadi rı.lziıın:nw İkinci İnösü anuharebesi, İstiklâ! savaşıgıazmm ruh ve gayesini biüfün dünyaya isbat eden bir harbdir, Türik milleti yetlilmez bir mület olduğunu, orada göstermiş, bu barbin büyük kumandanı hıhı.'.ııuı ııorı)ıl"lllıl İatilk — edilamiyoceğini orada isbat elmişti. İkinci İnönü harbinin M-imw ea wımııl Kadar hepimiz biltyorum, Kuvvetlerimizinden kat kât üetün düşman kuv> vetleri Türkün imanı nmııuuıug]. İkinci İnönti harbinis Türk İstüdkl bu vesikalar: içİn ild vesika veriyo Saat 6,80, Alman bombardımanlariyle yanan bir fabrika Şark cephesinde ruzları şiddetlendi | ——HH— Ruslar Harkofta hücuma geçtiler ÇALA, dan hulâsa i) Alman tobliği gark ha- rekâtı hakikında şunları bildiriyor: Alman umumi karargâhınin teb- Hğinde ezcümle doniliyor kâ: Doneç havzasında ve merkez ke- siminde Sovyet taarruzlarr püskllr j tülmüştür. 24 tank isabotler âal- marştır. Cephenin muhtelif kesim- lerinde Alman taarruz hareketleri muyvaffakiyetle devam ediyor, Alman hava kuvvetleri Sivasto- pol tayyarne fabrikasını ve Kerç berzahındaki liman tesislerini te- sirli gurette bombalamıştır. Birçok Sovyet tayyaresi ve büylük miktar. da müteharrik malzeme tahrip e- dilmistir. Murmansık Ijman: bamba lanmıştır. 23 martla 30 mart ara- a 183 Sovyet tankı tahrip edil- miştir, Murmansk sularımda seyreden bir düşman gemi kaftlesi Alman denizaltıları tarafından tekrar ta- arrumu uğramıştır. Topyekün 11 | dan geçen temmuzun beşinde negredi. bin tonllâtoluk iki taşıt batırılmız- tır. Üçüncü bir taşrta bir torpü ian- n Yüi Ça ebedi minnet > karbindeki yüksek yerini belirtmek çe $ K e Sakın dikkat edin ikinci inönü zaferi- u vıldöpüm rihine en büyük temel diyoruz Yasanmış, yaşamırken kalbimi- | zin hararetini vermiş, ruhumuzun mümüze yep- henilesesini çizmiş, | yeni bir ufak açmış günler vardır. Bu günler sanki ideal bir âlem- den kalkmış, takvim haline gir- miş, sonra yine takvimden çıkıp MA ” (Devamt —— Akdenizde alınan tedbirler Ankarada İlkbahar Alman taarruzunun bir kısmı telâkki ediliyor künet vardır. Ve Türkiyeye kanşı | herhangi bir tehdidin mevcudiyeti | reddedüiyor. Salâhiyetti Türk kay | vakları Türk siyasetinde mdihver lchinde bir değişme mevcut oldu- | #una dair dönen haberlerde en kü | (Devamı Sa, 2 Sü, 3 de) —| n Ankara, 831 (Vakıt muhabirin- den) — Tasarruf bonoları ihra - ema dair alan kanumlaria banka- ler kanununa ek kanun lüyihası meclisin yarımki (bugünkü) top- lantısında görüşülecektir. Hatinenin kefaleti altında amor. tisman aandığı tarafımdan çıkarı- Filosu üe 200 bin tan gemi balıran -Üm_an denizaltı subayı Berlin, 81 (ALA) — Düşmana kargı yaptığı bir seferden geri dönmeyen deniz yüzbaşım Hindrass Ka çok mur vaffakiyet kazanan dentzallı kuman. danlarımndan biridir. Alman umumi karargâhı tarafın - | len bir tebliğde bu subayın kumanda ettiği denizaltının 200 bin tondan faz. Idea) âleme İntikal etmiştir. İnönüü günleri tarih için Ve yarmki nesil için ideal günlerdir. Ve zaman me. safesi uzadıkça İnönü günleri ne- | Sillere insanlarm değil kahraman- larm eseri olarak nakledilecektir. Beşeri büyük destanlardan biri ssu büyük efsaneler ara- sında kanatlarımış göreceğir, Hal. buki 6 yaşanmış günlerden biridir, Ve bu eser bugünkü hayatm ve hendesenin varlığı İçinde yaşıyan ot ve kandan Mmürekkep insanlar | tarafmdan yaratılmıştır. 1921 yılınm mart ayı ile nisan başmı İyice hatırlıyorum, Kurşunl renkli bir gök kerpiç Ankaranın boz renkli ufkuna yaslanıyor, Sün. gülerini tüfeklerine bez parçalari- le bağlamış askerler kafile, kafile istasyon yolumu tatuyor, Güh “Ey gaziler,, in zurna sesine karışan ya- nık ahengi sükütu yırtıyor, Yahut Benç sakerlerin “Ankaranım taşı- Una bak, gözlerimin yaşıma bak,, mısraları arasında bir vatan hudu- da doğru bir mehir gibi akıyordu. Bor, siyah, beyaz — kalpakların, kület pantolonların, Ankara tifti- Bi çorapların, tabancalı bellerin resmettiği Ihtilâl Ankarası kurşu- ni ufuk arkusındaki definede sak- 25 mi lan 50 milyon Hiralık tasarruf bo- nosu halkın yöstendiği fevkalâde rağbet sayesinde tamamen Bsatıl- muş ve bu husustaki talepler de- vam etmekte bulunmuş olduğun - dan bu talepleri is'af edebilmek için daha 25 milyon İlmalık tasar- ruf bonosu çıkarılması muvaf'ık gö- Parti Meclis Gurupunda Başvekil ve Tic durumunu izah ettiler Amkara, 81 (ALA) — Cümhüriyet , | Halk Partisi Meclis gurüpüu —umumi | Heyeti bugün saat 15 de reis — vekili Trabaon mebusu Hasan Saka'nın rels. iğinde Loplandı. Celsenin açılmasını mütcakib kürsüye gelen Ticsret vekfli bet etmiş ve geminin kayıbı çok | 14 gemi batırdığı kaydedilmekte (di | Mümtaz Ökmen memleketin bugünkü muhtemel bulunmuştur. Bir hava | Yüzbaşı Endrası bilhassa 22,300 ton. hücumu esnasında diğer bir gemi hasara uğremıştır. 5 (Devamı Sa, 2 Sü. 3 de), lük Corin Thiâ ve 15,/000 tonluk Dun-! veyan Caatle iaimlerindeki İngiliz mu avin genillerini batırmışlır. | iaşe durumuna müteallik iktisadi — ve | lurümuş ve bu beyanat umum! beyetgk tcari meseleler hakkında umumt he. | yete mufarsal izahat verdi. Bu izaha. gın ihtiva ettiği muhtelif mevzular Bugün 1 Nisandır. Arkadaşlarınız size muziplik yapabilir. Aldanmamaya Tarihi bir resim; İkinei İminü maharebesine iştirak edea bir topçu gurunu inönü günleri İkinci İnönü harbi Türk milletinin bugünkü ta- | — kurulan kalenin bedeninden dünyayı seyre- Yazan: yoni sarruf bonosu çıkarılacak aldanmayınız !.. z ) | İi oldu. Bugün İnönünde SADRı ERTEM |it mesut günleri keşfetmek için vakarlı bir süküta dalmış, bütün | zalpler cephenin med ve cezirleri. le birlikte ileri, geri hareket edi- yor. Adeta Ankara cephenin hare- ketlerine güre nefes alryordu, (Devamı 3 tmcü sayrada) Avusturalya fabri- — kaları zehirli gaz — Ko Yapiyor Lenden, 31 (ALA) — Röüyler: Avusluralya fabrikaları ezcümle Le oben ve Knitlelfeli fabrikaları — çok Beniş ölçüde zehirli gaz yapmakla - dıriar, Bu haber ba fabrikalarda ça. lişmış olup şimdi Yugoslavyada bulu. nAn işgiler larafından yazılıp Lomdra. ya gelen raporlarla teylâ edilmiş bur Tunuyor. Sovyet ataşesi Hind liderleri ile k görüşecel did Nohru fle görüşmek üzere Hin distana götürmek fikrindedir, lak.ta- tülmüştür. — - 1941 Benesindeh itibâren © 10 olarak tesbit edilmiş olan bu nis- betin halihazırdaki gertlar kargı- sında daha yüksek bir hadde çı- karılması icap ettiğinden bu nis- betin *& 25 olarak teabiti muvafık görülmüştür. aret Vekili iaşe üzerine söz alan hatiblerden bazıları. * nn beyanatma vekil tarafından veri. ven cevaplar dinlendikten sotra kür: süye gelen Başvekil doktor Refik Bay — dam umum! heyetin bugünkü —müza> korelerini hülâsa ederek bazı iaşe 1 selelori hakkında kınnen beyanatta be Lusvib olunarak celşeye alhayet verik miştir,