10 Mayıs 1941 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

Z—VARIT 16 MAYIS 1941 irak meselesi Iraktaki s«keri harekâtm inki- Şafı hakkımda — yeni malümal gel- Şmemiştir. Gelen dağınık haberlere Köre, İngilizlerin tedricen vaziye- te hâkim oldukları anlaşılmakta- dır, Irak krtaları Habbariyedca ge- Ti atılmıştır. Diğer taraftan İngi- dizlerin Traka yonı kıtelar çıkar - dikları da anl: r. İtalyan ga- mzeleleri; Iİraka gür'atle yardım gelmodiği takdirde vaziyetin kötü- Toneceğini yazmaktadırlar, Trak hükümetini idare eden Raşit Ali (Geylâniyo, kral Ebussuut, tarafm: gdan yaptlan tavasaut teklifinin ka- & bul edilmesine tara! tardır. Diğer taraftan islâm kâbinolori P lrak bükümetinin aleyhine faaliye- | to başinmaylar Onlar, Nazi ve Yaşist taraftarlığını müzlümanlığa gakıştıramıyorlar, lrak hükümeti- ni İngilizlerle doatluğa davet edi- yorlar, Romanya radyosunda Örf hak- kmda, Alman siyas! muhafillerinin Kati düşünceleri etrafında bir çey | bilinmediği cevebr verilmektodir. Vaşingtondan ve Londrmadan ge- lon babörlere göre; en mesele malzeme nakli meselesi- dir. Amerika Endüs!risinin verimi ’ı gReçtikçe artmaktadır. Ticaret igemielrne refakat cden harp ge- Mmileri gördükleri Alman denizal! gemllerini ve tayyarelerini İngi- dizlere haber vermektedirler. DL Ber taraftan Amorika bahriye na- K eeeaaaeaane Maarif matbaası müstahdemierinin ücretleri Ankura, 9 (Vakıt) Ankara Oya nakledi!lccek olan maarit mat- baamın fanliyetini temin için kâri imiktarda işçi teknlayen vo ga. Muştur. Bu kararnameyo göre nisan 2941 tarihinde maarif mathaasında galışınıkta bulunan isçi We Bnir müztahdemler, bu karar- Sname hükümlerine tabi tutulacak- dardır vo hüxüme e Maarif Vekâ. | Tetince tesbit olunan normal üc- Mükellefiyele tabi kimselerin yol masaraflarınt Maarif Vekületi todiye edecektir. MUM korunma ka- Bunun 10 uncu maddesinde mez- # kür mazerot halleri mükellefin dkametgihmın bulunduğu mahal - “Mebus Ahmet — İhsanın —ı'l'qriî iyetini i ana lüzum kalmadı Askara, 9 (AA) — DM. Meciizi ÜN saüzakaratına dair verdiğimiz bir ha. dberde Dorvetifünun (Uyanık) mecmu Çıkan bir şiirden dolayı u, l ile mecmuanın neşriyat mü. — Gürü aleyhtne açıtan amıme davasın. ya. Oirz dölayisile Ordu mobusu Ahmet İh. ömaa Tokgüz hakkındaki hukuku umu, etmediği VAKIT'A ABONE OLUWUZ — —ı z AÂmerika donanmasanın harbe bazır olduğunu haber vermişti. Harp gemilerinin ücaret gemileri- ne refakati harbo iştirak manası- na almırsa Japonyanın ne yapa - cağı sorulmuştu. Bu suale cevap olarak ta Matsuoka u sözleri söy- lemişti. “—a Japonyanım üçlü pakta işti. rakinin birisi de Birleşik Ameri » kanın harbe girmesine mani ob maktı, Amerka muhasamata işti- rak odecek olursa Japonya da şe- refi ve sadakati uğrana Almanya ve İtalyanın yanımda harbe girme- ğe mecbur olacaktır.., Fakat A- merika, İngiltereye yardımda o kadar ileri gitmiştir ki gimdiden harbe girmgş aayılablir. HABEŞ$ İMPARATORUNUN BİR TEKLİFİ Beş sene gtonru Haböş impara- toru tahtma oturmuştur, İmparator, İngilizlere — yaptığı bir toklifte, kendi kuvvetlerinin İngilizler tarafından istenilen cep- helerde kullandlabileceğini bildir- TAYYARE İMALÂTINDA REKABET Yapılar hesaplara göre Alman- larm ayda 2000 tayyare yaptıkla. rı anlaşrimaktadır, İngilizlerin ilk zamanlarda tay- yare imali bundan pek dün idi, Var Bati olarak 1500—1630 tayyaro ya- ptlmakta idi. Bu yıl Amerikanın da yardımiyle İngilizlerin tayyare mevcudu ayda 2400.2500 ve 1942 de de 2000-8148 & bulacaktır. Bu vaziyet te Almanya şimdiden geri kalmaktadır, Oiomobil kazasına kurban giden talebeler Bugün merasimle gömülecek Jarmdan Fuat Payman iİle Kemal Soyman'ın cenaze merasimleri bu- gün yaptlacaktır. ğ Bu hazin merasim hakkında Gü. zel Sanatlar — Aküdemisi - dün şu tebliğde bulunmuştur. Güzel Sanatlar Akademisi Mü- dürlüğünden tebliğ edilmiştir: Foci bir kazaya kurban olan Gü- zel Sanatlar Akademisi yükxek mimarirk şubesi son sınıf talebele- rinden Fuat Tayman'la Kemal Soy- Manım conazeleri saat 11 de Şigli Çocuk hastanesinden - kaldırılacak ve namaslart Feriköy camündoe kı- lmarak civardaki mezarirğa defne. dilecektir. Akademi müdürlüğü bütün Aka- dömi >uallim ve talebesinin bu hazjn merasime — içtirakini rica &- der, Muallim ve talebe zaat 10 da A- kadomlden hareket edeceklerdir, — 34 — Ortaköyden, döndük. Şimdi daba züratli gidiyorduk, Yuvarlanarak gelen dalgalar bizi hir vaprak gihi gibiydi; ve zineyi bazan göğsümde sıkarak : —— Ah, bu yol hiç bitmese! Diyordum, Muti ve esir, muhte- gem başını omuzuma biraktı ve ya- vaşca: — İsterseniz, dodi, Kadıköyüne kadar gidelim, — Korkmaz mısınre?,. dün ? Fakat sandalcı kacl olmuyordu; hep beraber, bizi kimsenin ayma. mıyacağı rabitalarin bağlanarak Onu yine vapuruna kadar götür. düm, Ve söyledim ki bu çok mesut gün, hatıratımın bütün siyah leke- Terini silmiştir. Mofküre: — Nuroettinle, —— Böon nedan geleyim? Hayretler içlade, öyle #akit kal- dı. Bonra: —- Fukat o çocuk halazademdir! — Peki?.. — Kakanıyor musunuz? — A, hayir... Lâkin pazar günü bir işim var. — Nurettinle gelmem. — Hayır, tertibatmızı yine bo- zucaksınız? Belki ona söz vermiş. sinizdir. Ben darılmam, sıramı beklarim, — Gelccek misiniz? — Hayır! Amerika donanması- nın bir rekoru Amerika, Amerikalılarındı diyen reisicumhur, Küba adasını nasıl zap- tetmiş ve İspanyollar nasıl harp etmişlerdi Dünkü ajanslarda bir “rekor,, haberi vardı. Lotdrayı bombar- dımana gelen tayyarelerin 23 ta. nesi düşürülmüz. Büyük barplörde buna benzer entoresan rokorlar vardır, Tarih sön Amerika — İspanya harbinde © vakte kadar eşine — rastlanma- maş bir rekor kaydeder, Bu rekor, eidden moraklmdır, Küba adası İspanyanm idaresi &ltında idi ve iayan otmiştir. İs- Danya, buraya Avrupudan asker sevkettiği halda bir türMi isyanı bastıramıyordu. Başkumandan Veyler, negrettiği bir beyanname ile ahaliyi askeri —mevkilere zab moye davet edürköen adada müt- hlş bir açlık da başlamıştı. Kimse, hiç bir emre kulak a«mıyordu. Amerika, tebaasmı muhafaza için bir Mayn gemisi göndermişti. Bu gemi, eserarengiz bir şekilde ve br infilâk neticesinde butmca iş değişti. Amerikalılar, geminin balırıldığımı iddia ederek deniz al- tında tam hir ay tahkikatlar yap- Urarak raporlar hazırlatlılar, Ve- rilen raporlarda geminin batırıddı- Bı bildiriliyordu, İspanya hükümeti de ayrıca bir tahkikat yaptırmış ve Amerika raporunun tam zıddı bir rapor har sarlanınıştı. Fakat Amerika, ken- di raporundan başkasını nararı dik RUZVELT İşleri yatağından idare ediyor ba günü Ruzvolte ikt gün yatakta kal kalkmak istemişan de doktor — mani Glmuştur. Maamafih reisicimhür baş. Ocumlaki telefonia dahili ve harici iâ. Terin gidişini takip etmekte ve müşa. virlerile sakı temas halinde bulunmak tadır. —a YUNAN RİCALİ | TEVYKİF Mi EDİLDİ? Befya, 9 (ALA.) — Alman askert makamlarınm — bazı tanmouş Yunan şahsiyetlerini Bulga, rixtandaki teerit kamplarına sevket. | tikleri hakkında Amerfkan p—ı.ıı.: rinde çıkan haberleri kati — sereti tekzibe mezundur. kate almıyordu. “Amerika Ameri. kalrlarmdır,, düsturunun — müdafii Reisitumhur Mak Kinley İspanya- ya bir nota verdi ve Kübantın Brest limanmı isteriz. İspanyada aynı zamanda protesto etmiş ve barp başlamıştı. İspanyollar, kendilerinden çok üstün bir kuvvetle ve büyük bir gecaatle harp ediyordu, İngiliz konaologu hatıratında şöyle diyor. du: “Amerikaldlar, çok büyük kuv- vetlerle kap eden mevkileri ala- madılar, İspanyaularım müdafansı cidden kahramanane idi, Müdafa- aya iştirak eden İspanyoiların ya- rısı aç ve çıplak olmasına rağ- men,,, Adanın merkeri olan eski İspanyol şebri Santiyago yıdmadan müdafaa ediyordu. İspanyol umirali Çerve wo, buradaki limanı haroket üssü yapmak istiyordu, Fakat Amerika- hlar muhasara otmişlerdi. Amiral de mahsuür kalmıştı. Çünkü boğaz Ancak bir gomi göçebilecek kadar dardı ve burası Amerikan deniz kavvetlerinin tehdidi altındin idi, Amerikallar, amiralin orada ol- duğunu biliyorlardı. ve onun İçin neles aldırmıyorlardı. Boğaz sa- bahlara kadar projektörlerle ay- dınmlatıyordu, Çervera, hor ne pa- hasına olursa olsum çıkımaktan buuy- bir filo tamamile tahrip ediime- mişti. İspanyol filosunu teşkil eden gemilerin höpsi mahvolmuştu. Bu harpte İspanyolların gösterdikleri mücadele ümmeği isa, Amorikalıla. ı da hayran bırakmıştı. Batan bir geminin Ölit adir mi- ralayı esir edildiği vakit Amerika kumandanına silâhmı teslim ediyor da, Muhatap: — Dört gemi Ha muharıba ot- tiniz. Teslim olmadınız. Binaen - aleyb kılicinı alamam. — oevabını verdi. Amiral Çörvera da ateşler için- dö yanan gemisinden çıkarılıp A. merikan gemisine almmıştı. Amo- #n cesurane müdafaayı yaptığınız- dan dolayı sizi tabrik ederim, ... Bu meşhuür harp 1898 yılr 16 temmuzunda vukua gelmişti. San- tiyago teslim olmuş ve Küba ada st Amerikalılarm — eline geçmişti. 14 giün siüren harp eanasında A- merika 102, 4A2, 116 dolar Bar. fetmişti, İspaayol donanmasınım 2800 mürettebatından 1600 ü esir edilmiş, 350 ai Sölmüş, 150 Gi yara- Tanmiy, 150 si yüzerek sahlle ka çare olmadığını biliyordu, “Ya | zafer ya ölüm.,, Donanmasını hazır vaziyete ge- | tirdi, Kumandanlara: | — Sori bir zafer temanni öde- rim,.. Dedi ve şu emri ilâve elti: — Alabanda sancak... Tam yol. Ne yazık ki Amerika gemileri- İnin sürati daha fazla idi, Sllâh ve yekâa bakımından da İspanyollu- ra üstündüler, » İşte deniz tarihinde müthüye: kor burada kmitr, Amerikalrlar hiç bir harpte görülmeyen bir gey | yapmışlardı. Hemen hiç bir zaylat vermeden harbi kazanmışlardı. ve Ne Demeli ? İşte iğneyi de kendimize soku. yoruz: Dünkü Vakıt'm Habeş im- paratoruna ait karikatürüne (ba'sı badelmevt) başlığı konmuş, Faraça bir tericib olauydı (ba's) kelimesinin sonu aalmda gayet yur muşak bir (8) olduğu ic'n izafeti (©) ile değil (i) ile yapılırdı. Halbuki bu bör arabee terkib- tir: (ba's-i ba'delmevi) dememe- |H, ba'sü badelmevt demeli. — ©f€, onunla gelmem dedim, Bir refikamla gelirim, — Yalnmz? Olmaz mı? —— Bvden nasıl çıkayım? Gelir. viniz değil mi? Bir, ada iskelesin- de Bökleriz, Zevalden sonra bir- de! Mukavemetimin sonunu geldiği- zi hissodarek: — Peki, gelirim! dedim, Adaya giderken, ve cumartesi günü Adada iken hep o genel dü- #ündün, Bütün mülâhazalarım çu neticeye geliyordu: — İkisi de biribirine no kadar lâyık! baya bindik. Ayasofyaya çıktık, Bu, esti (Sent İrön) kilisesinin kubbelerinden biri altma — açılmış karanlık bir ev yoktu, Ortaamdan tahta parmaklıkla ikiye bölünmüş; öncl erkeklere, arkası hanımlara tahsis edilmişti. Havnsında boğu- ca blr bulut vardı, O kadar kala- balıktı ki oturacak yer bulamadım. yoktu; herkesin nazarı kadmların mevkline çevrilmişti. Sinema başladı. Harp manzaları, goçlt resimleri, ganslm; sonra se- yühate nit parçalar, beyaz perde- zin üstünden titreye titreya geç- tiler, Sonra, bir dram başladı: Bir Yaozan: HAYDAR AlPaairr eambazın, nişancılıkta pek mahir vevcesi, bir tiyatro sahnesinde mürettap dört kanatlı yeldeğirme- ninin Üzerine hazreti İsa gibl ge. rilmiş duran zevcine, iki elindeki tabancalarla ates ordu, Bu feci sahnc myetiri bok- Kiyemedim, Çı mdi kar, da B yde ağıren dö. aha ziyade &ı rılmıştı. Müze | pısıim geniş ı çağı altında bekliyenler, konuşun. lar vardı, Sinemanın iç ve diş ku- M ğ Hİ ş Oradaki kalabalık süratle eridi, Şimdi müzenin geniş büyük kapısı- nm önünde bir kaç kigi vardı. Xa- Bızin örada uzün böyü, koendino mabsus giyinişi ve buğasile Mef- kürenin, kısa paltolu bir genç ile konuşmakta olduğunu gördüm! Yü- zilnil seçemedim; fakat içimde bir ses, bana bu çocuğun Nurettin ol Haheş madenleri İngilizler tarafından işletilecek hangi cephede kullanılmasını İngiliz hükümetine taktif etmiş olduğunu bi dirmiştir. demokrasi — müecsseselerini — yenidan tesise azmetmiş Bulumuyorum. Maa - rif, zirâat ve sosyal kalkınma hakkımn da planlı çalşmalara — başlanacaktır. Bu plânların tatbik meykilne kanma, B için İngiliz hükümetinin bir istik. raz vereceğini ümit ediyorum. Bu ls. duğunu söyledi. Artık orada dur- mağfa Hizum yoktu, Yürüdüm, Hiç dönmeden, babrhümayuna doğru yürüdlün, O zaman süratli adımlarla ar kamdan gelen bir kaç kadın ara- sında onun sesini duydum, Şüphe- siz, diye düşündüm, Nurettin de beraberdir. Yine bakmadım. Yw gilliler. Den, adanlarımı bozma- miş, onlardan bihaber bir tavırla Ayasofyanın köşesini dolaşmıştım, | V&t kaldırmalr; “"::;“ Ş Mefküre ile refikalarının alvnotteki tramyay mevkline doğ- ru vzaklaştıklarını gördüm, Yolu- ma devam etlim, Köprüye kadar böyle yürüyerek gidevektim. Parkın kapaıma inen yokuşun Niçin bizi orada bıraktınız? d? . FDevamı var) Vo bütün ıztırabımı ifade eden | harbederdi, ve nisbetle g nemli nazarlarım karşısında başını | at eylerdi. Şimdiki İske j . €ğerek izahat verdi, Ona, birdem | be girmeden, bir bire tesadüf etmişti. No yapabilir- | setmeden, bütün ea Ik ı' 'îfâ'_" müdürlüği Beden Terbi! mükellefiyeti h bir tavzihi ş maaa aa siledeir BÜ tin tatbikatta bazı lere tabi tutulduğu 9f “i itideki hususutu tavzikist * forit mahal” tabiri, bir olup nneneıu.ııı.wl A gençlik klüplerinin t 5 tirük edemiyeçeklari KĞ47 4 ta kurulu bir fabrika vEYİ ğ sesenin kâlin a ifade etmektedir. j Bu itibarla, böyle BİP rulu bir fabrika veya nia, memur ve işçi sayıti fazla ise, kanunun Zi Ve manin BO nei hem bir gençlik kltibü ; hem de mezkür maddeleri? ğ gi | dilen tesisatı vücude Wlı_wı 1 Münferit mahalde moemur ve İşçi sayıst birinci fırkasında hile bir gençlik Xlübü " ',,- teşkil edeceklerdir. gi İşbu fabrika ve botahsis “klüp kuracaklar? nilmeyip “klüp veya £TW? Tj ya mücburdurlar, deniletii amdan da & müke'laf adatleri, cü maddesinin ikinci bince 50 den az olduğu memurlarının & diğinden muhakeme ne bırakılınıştır. Belediye, İstarbulun © denize dökmek ve için & # Harbi gidermek h P meak içinse harbe İşte neticesiz gibi görüncü dâm sekameti. yi B * Harp bir yangındır k hüsnüniyet esbatının Kat — '| * Büyük İskender Garyereyt M C olma kistivorlar “ görülmüştür: 1 — Beden terbiyesi p mesinin 26 ncı madd ; h ZTT A TPT - LA 'er A S PLİA F <—j