11 Kasım 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

£— YARIT J1 İKİNCİTESRİN 1940 R İ Hâdiseler arasında l Uçan kaeler Amerika Cumhurrelsi Ruz. velt üçüncü defa intihap muvaf, , fakıyetini kuzandıklan sonra ga. “getecilere verdiği ilk beyanatta demiş: .Diı_.Amarlxa fabrikalarından harp — malzemelerinin ellisini İngiltereye ve Ka. nadaya vereceğim. Bu malzeme — grasında büyük bombandıman — tayyarcleri de vardır.” “Ruzwveltin bu beyanatı mihver devletlerine karşı Amerikanın aldığı vaziyeti çok ciddileştir. miştir. Amerika fabrikalarının gıkandıkları harp malzemeleri. nin yüzde ellisini İngiltereye vermek âdoeta Amerikan . İngi. liz ittifakınm ilânı demektir. Bundan başka Ruzveltin son cümlesindeki “Büyük bombardı. man tayyareleri” tabirinc dik. kat etmek lâzımdır. Zira bu ta. bir ile Ruzvelt “Uçan kaleler” denilen tayyareleri de artık İn. giltereye vermeyi taahhüt etmiş oluyor. Malümdür ki 3000 mil mesa- Atatürkün ölüm Aııııı.(ıo (AzA.) — Ebedi Şef feye kadar giden tayyareleri Âmerikalıların ica. dıdir; bunlara “Uçan kaleler” adı veriliyordu. İngiltere şimdi. ye kadar bu tayyarelerden satın almak istediği ve Amerika hü. kümeti muvafakat ettiği halde Amerika erkânı harbiyesinin muhalefeti yüzünden — verilemi. yordu. unla beraber sön BÖZ Cumhurreisine bırakılmıştı. or ki Ruzvolt intiha. bat neticesi alınmadan bu mete- do hakkında bir. karar vermek | istememiştir. Reisicumhur İnti. | habinde muvaffak — olur olm_nz karar da “Uçan kale. harp Mmalzemeleri gibi İngiltereye verilmesi ol muştur. R Uçan kaleler ln':ı:lrl*')je tes. lim edildikten sonra İngilizlerin Almanyaya yapmakta oldukları mukabil hava hücumları yeni bir safhayt Egirmiş olacaktır. Britanya adası ile Berlin arasm. daki mesafe 1000 milden daha az olduğuna göre bu yeni silâh. larla İngilizler gimdiye kadar kendi aleyhlerinde olan mesafe, yi kısaltmış olacaklardır. — A, Ünün yıldönümü kendisine intizarda bulunan Büyük Millet — Meclisi inönünü dinlerken: Vi Harp ve Türk ekonomisi T ÜRKİYE harp dışındadır. Fakat dünyanm bir ahşap mahalle halini aldığını ve yan. ginin herân yeni bir noktaya si. Tayet etmesi ihtimalini akıldan çıkarmamak iktiza edel bu devirde de artık büyük sadi kudretlere dayandığını tek. rara lüzum yoktur. Türkiye bu bakımdan dünyanm Avrupa çer. Ççevesi içinde yaşryan devleltleri. Elen gazeteleri Türk - Yunan dostlu- gundan hararetle bahsediyorlar Atina, 10 (A-A.) — Atina A. jJansı bildiriyor: “Eleftron Vima” gazetesi, bağ makelesinde diyor ki: İtalyaya karşi mücadelesinde, bütün dünya Yunanistanın ya. nındadır. Bilhassa Türkiye tü. tün mevcudiyetiyle, bütün ruhu ile Yunanistanın yanındadır. reisi abdülbalik — Ankara, Yunan ordusu harekâtı, Atatürkün ölümünün ikinci yıl dö- | Renda, Başvekil doktor Refik nın yalnız Yunan istiklâlini de. nümit dolayısle bugün bütün | Saydam ve genel kurmay başkanı — ğil Türkiyenin de istiklâlini mü. ' Türk | Mareşal Fevzi Çakmak ile birlikte —dafaa ettiği telâ' kisindedir. A. milleti büyük kayıplarınm #önmez | müzeye girerek Ebedi Şefin ma- — sli, aamimi ve mert Türk mille. yurtta ihtifaller yapılmış ve Türk acısını bir defa daha — yaşamıştır. Her tarafta bayrakline milli mate- mimizin ifadesi olarak yarıya ka- dar çekilmiş bulunuyordu, m:fh:J;r.ı yurdun her köşesin- deki evlerinde ve odalarında, parti kuraklarında sivil ve atiel bü- tün erkân ile subay ve memurlar, müesseselerle teşekküller mensup ları ve halk, mekteplerde de, bü- tün mektepliler toplanarak saat tüm 9,05 de Atatüirkün huyuta gözlerini kapadıkları anda beş da- kika ayakta ebedi gefin aziz hatı- Bu sabah çıkan bütün gazeteler de Türklüğün ve büyük matemine makeş olarak hemen bütün yazı- Jarını styah çerçeveler içinde Ata- türke tahais öylemekte v0 onun açtığı nurlü yolda Türk milletinin sarstlmadan — ilerlemekte bulundu- ğunu tebarüz ettirerek dünyanın yeniden bir hayat ve memat imti- hanı geçirmekte olduğu bugünler. de yeni bir imtibana maruz kaldığı takdirde Atatürkün miras bıraktı- Zı eserleri korümak için Türk mil- Jetinin Mil'i Şefi etrafında ve em- rinde dövüşmeye hazır bulunduğu- nu tebarliz ettirmektedirler, Yapılan ihtifalleri mütenkip A- ı.ıı'rf anıtlarna ihtiramla çelenk ler konulmuştur. —Atatürk'ün mu- vakkat kabirlerinin — bulundukları etaografya müzesi is0 gehrimizde yapılan ihtifalin — mihrakmı toşkil eylemiştir. Saat tam dokumu dört göçe Milli Şef İsmet İnönü buraya gelerek ! ren bqlaüın vakfesinde bulunmuş lardır. Bu Csnanda müzenin önünde bu- Tunan bir aakert kıla ile polis müf rezesi rasimei ihtiramı ifa eyle- miştir. Reisicumhurun ayrılmasını nevi huzurlarında beş dakika sSü- — tinin bütün tarihinin bariz vasfı olan azimkârlıkla Yunan dava. amı benimsemiş olduğunu Yu. nan rubu asla unutmıyacaktır, — | “Proia” gazetesi de Yunan milletinin gösterdiği birliği te. öallteakiş' depta Parll günol Belr barliz ettiriyor ve diyor ki: reteri doktor Fikri Tuzer olduğu Eğer Bismark yaşamış olsay. halde parti umum! idare heyeti e- ' dı, bundan 7T0 sene evvel küçü. | zaları topluca muvakkat kabrin ' cük oğluna dediği gibi şimdi de | mesafenin mana ve mahiyetini |ti göstermiştir. Bugüne — kadar bulunduğu —salona — girmişler vü | küçücük mütteliki Italyaya, Yu. | Arzettiği gibi memlekette Iktısa. — memlekotimile tarihte bir milsll Ebedi Şef'in manevi huzurlarında | nanlılar birleşince nası) tehlike, | eğilmişlerdir. Bunu vekillerin ve mebuslarnm ve başlarında — profe- sörleri olduğu halde Türk dil, ta- ve coğrafya kafliltesi ile hu- fakültesinin ve Siyaaal Bilgi- okulu talebelerinin tazim vak« lerl takip eylemiştir. Saat 9,30 da kordiplomatiğin en kıdemlisi sıfatile Amerika büyük elçini Mac Murry etnoğrafya ml - zesine gelmiş ve kendisini kargılı- yan hariciye protokol geff ile bir- Ükte salona girerek uzun bir ta - zim vakfesinde bulunmuştur. Mac Murry, bu tazim vakfosi ecanasın- du gahsen de dostü bulunğu Ata- | li olduğunu anlatırdı. “Akropolis” gazetesi de, İtal, plânlarından bahsederek bü. rakteri bülyük harbin sonuna ka. | setil rehberliği ı—ı—--ııı——————'—-—_' Yazan: Sadri Ertem venen aç ecaN DA ea M rEmmnaN | ne nazaran daha farklı bir man. zara arzetmektedir. — İktısadın istiklâlini modern matâsiyle kucmaya çalışmakta, dır. Bunun için ona iki vazife birden, bir anda düşmektedir: Mit iktisadı modern mânı—şlyîe tesiş etmek, harbin ıqı**eîu.-nı_ $i teknik şartları temin etmel Harbin başladığı günü —pber. ktsat (Zi  dahil olmu min edecek bir şel 8 meenisine mazhar olmaktadır. Harbin başladığı guı:*r:ı n d baren istihsali artırmak, Verimi çoğaltmak için alkınan tadbirler arasında yalnız tek mahiyet. te olanlar bulu! ni ve sosyal hüviyet aröcdenler de mevcuttur. Bilhatsa iktısadi | İnönü de sadere kendi farlloti, İr- tayyare £ organizasyonları daha verimli, | fanı, çerek ordudu ve gerek hükü- v daha bir hale için dikkate lâyıktır. Türkiyede bir yandan milli iktızadı temin, bir yandan milli müdafaa zaruret. İerinin icabettirdiği ekonomik kudreti teksif etmek cidden müşküldür. Bu müşkülü görüyo. ruz. Bu müşkülün önüne de pek kolayca geçileceğine kani deği. liz. Fakat bütün engellere rağ. men yapılan işler mazi ile mu. kayese edildiği takdirde alman di zihniyetin nasıl tebeddül et. mekte olduğunu göslermektedir. | han bahramı içinde tehlikelerdem | bombardımaın Memleketimizin iktısadi ka. harp senesinin bizim şartlarımız içinde verebileceği randımanı $ vaciz bir şekilde izah buyurdu. Harp bizim iktısadi galibiyet davamızı durdurmamıştır. Bi lâkis onu hızlandırmıştır. Biz milli bütünlüğü, istiklâl davasınt siyas! hayatımızda ol. deSu kadar ekonomik bütünlük. t0 ve ekenomik istiklâlde anlı. yoruz. İsmet İnönünün cumkürreisliğine inthabının-ikinci yıldönümü (Bas terafı 1 incide) Tnt daha artırmıştır. - Atatürk bin Blr türlü ikeler içinde milli mü- gibi, kanu. | cadeleye baş olarak uasıl kendi A gilüh iğtinam © kendine Mhü $ef olmuş ise İsmet metta memlekete olan sayısız hiz güsterilen hükümet alâkasi | metleri sayosinde milletin kalhini —ba kazanarak kimsenin en kücük paçandanma ve Meg olmaksızın elmaştur. Alatürkün — ölümünden — soara Türk milleti tesellisini İsmet İnö. nünün yüksek bul- muştu, Bötün Ümldini ona bağla mıiştı İntihaplar — soura geçen ikl yıl içindeki hâdiseler Türk milleti- Hin kararmda ve reyindeki İsabe- daha görülmemiş olan büyük ek maşün — kaldı ise Mi Şefin kiya sayesindedir ve & yan tün İtalyarla ilk mekteplerde ça | dar ne ziraf bir memleket, ne de ğer bugün Türk milleti herhangi cuklara ö d Ki n Byori y AĞ | ve işler yolunda giderse Atinayı da alacağız. Mosut günler geçir. mek için Pireyi de, bütü.. Eğe denizini de alacağır.” Bu gazele mâüknlesini su söz. kerle bitiriyor: Küçücük İtalyanlar, eğer dir. leyicileri utanmazlarsa bu şar. kıyı söylemeye devam ededur. türkün —hatırasını taziz ederken | Sünlar. duyduğu derin tecasür ve heye » Ebedi Şef'in kabirleri önünde böylece başlânmış olan tazim geçi şine, balkevinde yapılan toplantı- dan sonra bütün halk iştirak ey- lemiş ve akşamın geç vaktine ka- dar devam edip gitmiştir. Ankara: da bulunan hemen herkes Büyük Atalarnm kahirleri önünden bu - gün derin bir huşu içinde geçmiş ve bütün etnagrafya müzesine gi- Yağmur Dün &aat altıya doğru yağ. mur başlamıs, fasılalı bir gekil. de bazan giddetlenerek gece ya. rısma kadar devam etmiştir. den yollar halk akınmdan — dolup taşmıştı. Herkesin simasında aynt derin tecasürün ileri görüşmekle ve &ık &ik zaptedilemiyen hıçkırık- lar duyulmakta idi. Onun huk’:dnder ekıbeti, açık bir pazar olmaktı. İmparatorluk vakıa bazt ziraf mahsullerin dünya piyasasına çıkmasma vesile olmuştu, fakat bir yandan da memleketin en merkezi ve en çok buğday yetiş. tiren mıntakasımda Amerikan unundan yapılan ekmekler ye. dirmek gayesini güdüyordu. Cumhuriyet Türkiyesi istihsa. H, sanayii, ticareti millf bir iktı. sat cihazı kurmıya çalıştı. Bu ( kısa tarih içinde iktısadi bir | bünyenin baştanbaşa tahavvül etmesi mümkün değildir. Hiç hayale kapılmadan diyebiliriz ki bu tahavvül başlamtatır; ve kıs. men de verimlerini vermiştir. Fakat biz istikbale bakarak, daha iyisini, daha çoğunu isti. sınat bir olmak değildi. galiba | yoruz. Milli Şef, senelik nutukların. bir Karşısmda kalıcma kene | İT di ooun arbr Varlığı tirar fında toplanarak onun izinde yürü mek sayesinde bulacaktır. ASIM US yardımma muhteç l İlalya-Yuman harbi (BDuş barufı 1 incide) Ttalyanlar, 15 yuman tayyaresine mukabil 8 İtalyan tayyaresi zayi attiklerini bildirmişlerdir. V Atinada beyan odildiğine göre,' bahsi geçen muharebe eanasında 14 İtalyan tayyaresi düşürülmlüş bena mukabil Yunanlılar bir tay-, yare kaybetnişlerdir. . Yunan Tebliği Atina, 10 (ALA,) — Yunan or. duları başkumandanlığının dün ak- şam neşrettizi 14 numaralı resmi tebliğ: . Düşmanın cephemiz sağ cenah- na topça yardımı ile yaptığı mev- zi bir taarruz püskürtülmüştür. Diğer mevzli bazı müsademeler de Tehimize neticelenmiş ve düşman ellmize S0 etir bırakmıştır, Roma, 19 (AMA Mtalyan orduları başkumandanlığının tebli- ği: İtalyan orduları genel kurmay asbaşkanı general Soddu 9 teşrini- sani cumaraesi günü Yunan cep- hesinde, hareket — yapan İtalyan kıtaatı. —başkumandanlığını — eline almıstır, Htalyan Tobliği Roma, 10 (ALA.) — 156 numa- ralı tebliğ: # Epirde süvarimizin padlak bir keşi” hareket! olmuştur. Süvarile- rimiz vos nebrine kadar ilerli - yerek bir topu susturmuşlar ve ba- Akdenizde bombardıman lolarımıız - İngiliz deniz vetlarine hücum etmişler ve k cepta bombalar atarak bir gemisine ve bir tayyare ge- malzina iaabat kaydoetmişlerdir. Hava filolurımız düşman tayya- releriyle muharebeye tutuşmuşlar ve iki düşman tayyaresini alevler içinde düşürmüzlerdir. Bir üçüncü düşman tayyaresinin daha düş- miülş olması mühtemeldir. Diğer bir avor tayyara filomuz Blenhaym fipinde bir düşmaz tayyeresi dü - gürmüştür, İngilir tayyareleri Avlenyayı yine borabaladılar Atina, 10 ÇALA,) Mers bi — İngiliz tayyarelerinin âan Ki gün içinde Yunaristanda pör terdiği faaliyete dair — salâhi;“atli makamlardan tafsilât verilmekte- Avnavutluğun — Avlenya *ayyaye meydanma iki taarruz yaptlmış ve orada duran — tayyarelere büyük zayiat vördirilmletir. — Avlonya ilmanındaki gemiler de Arkanjel'de muvaffakiyetle — bombardıman ©- dilmiştir. Bir İngiliz tayyaresi bir Pervanesina tam İsabet: Sovyet askeri mıntakası | !e bomba atmış ve bir çok bomba tesis edildi Moskova, 10 (AA) — B.NB.| V Alansının hususi — tuhabiri bildi. Tİyoc: Sovyetler ihti'âlinin yıl dönümü bayramı münasebetiy'? güzeteler. de intişar eden b malıl S!o,:'eüer Birliğinde Arkenjel merkez olmak üzere yeni bir aske, ti mıntaka tesis edilmiştir. imali Kafkasya kumandanı olan ştir. SAA YoK y “Refik Ahmed"Sevenü Tefrika Numarası 32 Erdoğan, bovardalık karar ve arzularına ragmen karşısımdaki kadma bezginlik verecek derecede acemi ve bareketsizdi. Nosarin onun ande güzel bir kalıptan fbaret, cansız Tubsuz ve sönük hüviyeti tamda nilikyet kendial ha rekete göçmiye karar verdi ve kocast Üğ adım — ötede ağır bahisler konuşup vakit öldürürken Nösrinin beri. yanda gösterdiği hiş cür'et, Erdoğan! Sdeta kor. kuttu; kaj yerinin gölgesini siper ederek kendisina me doğru yaklaşan kadınm #icak, ra, azde vücudunu kollarmın Arasma al, etraflar birisi görecek diyede ödü koptu, Gazip tesadül. eğörnerllik karşasında k tesi gün Madam »N Nesrin disini hayretten alamıyordu,. Bir vaka fle buluşacaklar, bu gece Kibette bu âfıfetin mahnadi de gelecek! fraya dördükleri saman Madam Bikerimin ÜÇ er- » bir kare vücuda getirerek kumar oynamağa ve tr sefaret kâtibinin genç karısının da onları S0Y- muş liler, Nesrin Erdoğanm gt kadmla ha düklarma bile imkân vermi- yerek ve onu tamamın idhisarı Aİtina almağa karar ver- miş aağlam bir azimle tskemlesini bitiz geriye doğru çe- kip oturdu: . Siz de şöyle tma geçin, sıkılmasına imkân Vermiyecek bir $e) akalım .. Canrmın anlatın, güzel lar söyleyin, nükte yapm, hulâsa beni eğlendirin! Diye emir verdi. Erdoğan şimdiye kadar böylesine Tastgelmemişti, Evlenmeden evvel, ilk gençlik senele- rinde arkadaşlarile beraber basit ve küçük çapkımlıklar yapmamış değildi, evlendikten sonra tenha ve ölü bir Anadolu kasabasında âl| bir iş hayatı içinde gözünü aç- mağa imkân bulamamıştı; gimdi İstanbulda bir zaman- dir biraz nefas alıyordu, Nosrin de işte pek Alâ peşin- den koştuğu bir güzel mablüktu, Takat başlangıçtan memnun olmadı; kadın, üzerinde tehlikeli bir hâkimi- yet tesizine kalkacak, onu istediği gibi kullanmağı cal- sacak; hiç değilse etrafına böyle bir hava ve marnn Yay- maktan zevk alıyor! Bu mülâhazalara rağmen Erdoğanm mutlak bir ça- resizlik içinde Nearinin dizinin dibine kıvrlun kücük, beyaz bir Rus köpeği aezi ve itaati ile iskemlesini ona doğru çökti, GCemi adaların etrafmı dolaşmış, Anadolu kıyılarına doğru yol almış, Suadiye plâjinm ışıklarına yaklaşmız” tı; sahilden gelen carbant gürültüsünü işiterek kumar masasından başlarını kaldıranlar: — Aman şuraya çıkalım! — Biraz danaederiz... — Bakalım kimler var, — Bu da başka bir âlem... bİbi gümlelerle ayağa — kalktılar, Erdoğan baktı, Vakit gece yarısını geçiyordu. Yeşliköydeki olelde Xarısı Uyuyup uyanmış, onun hâlâ gelmediğini farketmiş olmalı; bir kere bu macoraya girip Yesşilköyden bu ka- saatine dar uzaklaştıktan somru belki de daha saatlarce araya dönmek mümkün olmıyacaktır, fakat yapılacak hiç bir iç yoktur; gu hakle, karimile karşılaştığı saman hasıl ola- cak nahoş sabneyi düştinmeden, o hususta almacak ted* biri yarma bırakarak şimdilik hiç olmazsa geceyi hoşça geçirmenin çaresine bakmalı! Plâjın önünde dolaşan sandallardan birini çağırarak karaya çıktılar, Suadiye gazinosu ışık çağlıyanı içindey- dL Kadinlı erkekli oldukça büyük bir kalabalık, ayakta cazbundm çilgen nağmelerine uyarak boplayıp apliyor- lardı. Ahmet Bey İtâme ve arkadaşları da bu kafilenin icine karıştılar. Saatler biribiri arkasmdan Zecip Fittik- çe Erdoğan günaş doğmadan evve! Yeşilköye dönmenin büsbütün imkâneızlaştığını azlamış ve bu bahasl düşün- memek ve rahat'edebilmek için iyice Sarhoş olmaktan başka çere bulamamıştı. Ne kadar içtiğini ve nasıl ka- rıgık içkiler içtiğini bilmiyor, yalntz © geceden hatırmda kalan şey Nearinle kucak kucağa, göğüs Rüğüse, kolkola mütemadiyen kalabalığın içindea dans adi altmda birlbir- Terini kırpalayıp durduklarıdır. — Bir araliık etraflarıın boşaldığını, garinoda kimsenin kalmadığmı ve nihayet yürümeğe, sandala binmeğe, kotraya — geçmeğe değil, ayakta durmağa bile muktedir olmadığını farkederek kendisini otele naklettirdiğini ve orada erteni günü öğ- leye kadar yarı sarhoş, yarı hasta hir halde yattığını hatırlıyor, (Nevamı var) da diğer gemilerin hemen yakını- na düşmüştür. Bir müddet sonrı Yyangın çıkmıştır. İki düş- man tayyaresi düşürülmüştür. Bu akmdean dönen İngiliz tayya: Te teşekkülleri bir çok düşman tyayaresine —Ge taarruz — öederek bunlardan hiç değilse bir tanesini hasara uğratmışlardır. Brendizi ve Torino üzerinde ya- pilan bir keşif uçuşu esnasında İn giliz layyareleri önlerine çıkan bir tİalyan avcmımı ağır hasara uğratmışlardır. Bütün bu harecektler — eanasında yalnız iki İngiliz tayyarosi üssüne dönmemiştir. Yonan atletlerinin dMı atletlerine müracaatı Atina, 10 (—.A,) — Atina ajan- x t Yünen atletleri birliği bütün dünya ateltlerine asağıdaki müru- enatta bulunmustur: Ölempizin beşiği, Olepm tşiğinim kaynağı ve atletizmin anası olan Yunanistan haksız ve sebehiyet verilmemiş bir tecavüze maruz kal miştır, Ve bu da tam Olimpoyat se- nesinde vuku bulmaktadır, İtalyanlar, Yunanlıların hürri- yete, adalete ve ideallerine sada- katini unutarak, hakkr çiğniyerek, bakikati tahrif ederek insanlık hürriyetinin ebedi ve ezoll kanün Jarını ihlâl ederek Üç esat içinde 30 asırlık bir tarihi ortadan kaldır- öyle hayat mücadelesine atıldılar. Bu çocuklar, 2.000 aeno sonra bile Loonidas ile 300 Spartalıamın ya- erdığını ve medeniyet için ölmesi- ni bildiğini isbata hazır bulunuyor- lar, Medeniyet âleminin atletferi, Eakiloe'u dinleyiniz ve size me- deniyeti, hürriveti ve güzellükleri veren bu toprağı hatırlayınız. Şim diyo kadar İnsanlığın yüz nasliti aydmlatmış olan bu mukaddes a- |lev bu feci saatte ruhunuzu aydım- Yataın ve bütün eihanın hür ini ,larımm vicdarnmı bu görülmedik te- savfime kazı isyan ettirsir d