10 Mayıs 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

4—VAKIT 10 MAYIS 1840 Ingilteredeki kabine (Baş tarafı 1 incide) kabine ila teşriki mesaj etmeleri. ni teklif etmiştir. Atli Çemberlayn ile birlikte ça. lışmclarınımn imkânsız olduğunu, başka bir hükümet reisi ile çalış. ma meselesine gelince bunun ya. rın müzakereye konulacağını ve içtimamda bu hususta karar wereceklerini bildirmiştir. Röyterin parlâmento muhabiri. ne göre hükümette yapılacak o. lan alelâde bir tadilât parlâmento tarafından kabul olunmıyacaktır. Eğer muhalefet partileri Çember. layn hükümetinde değilse başka birisi tarafından kurulacak - olan hükümette çalışacaklardır. Müstakbel başvekilin bütün partiler tarafından tutulan hari. ciye nazırı Lord Halifaks tarafın. dan teşkili muhtemeldir. Amiral. Hik birinci lordu Vinston Çörçil maecliş müzakerelerinde Çemher. layn taralında bulunmasına Ti men başvekâlet için kuvvetli bir namzettir. Londra, 9 (A.A.) — Avam ka. marasr, celsenin 21 mayısa tali. kine dair olan hükümet takririni, kışa bir müzakereden sonra ka. bul etmiştir. Londra, 9 (ALA.) — Lord Ha. Ifaks, bu sabah erkenden harici. ye nezaretine gitmiş, saat 10 dan sonra Çemberlayn tarafından ka. bul edilmiştir. Çemberlayn — bilâ. hâre'avam kamarasına gitmiştir. RÖYTER AJANSINA GÖRE Londra, 9 (A.A.) — Röyter | parlâmento muharriri mevkilinde kalmak tasavvurun . dâdır. 2 — İşçi partisi, müzakeratm 21 mayısa talikine muvafakat etmiştir. İşçi partisinin senelik konfe- ranlar gelccek hafta topl - toy Müzakeratm taliki keyfiye- ti, hükümet azası de. gişiklikler yapılmasınt — istihdaf eden işler için en mükemmel fürsat teşkil etmektedir. 3 — Ne işçi partlal azaları, ne Loid Cotö'Çemberlaynin riya - setindeki,«kabineye iştirak et. mek istenyiyeceklerdir. 4 — Başvekil, hükümet ta - raftarı nüfuzlu — mebuslardan mürekkep bir heyeti, bugün öğ. leden sonra kendisini ziyarete davet etmiştir. DEYLİ MEYLE GÖRE YENİ KABİNE Londra, 9 (A.A.) — Deyli Meyl gazetesi, yeni hükümete Lboid Corc'un riyaset edeceği ha. berini vermekte ve Çörçil'in Baş Norveçdeki harp (Baştarafı 1 incide) Helsinki, © (A.A.) — Norveç başkumandanlığı aşağıdak! teb liği neşretmiştir: Kıtaatımız, dün işgal etlik- leri mevkilere — yorleşmişir, Namsos mıntakasında, bir kü. çük Alman kıtası şimale doğ. ru İlerlemek$edir, Bu bir öncü kıtadır ve ileri hareketinin çok âheste yapıldığını göstermek. todir. Devriyeler arasında bir- kaç müsademe vukuazelmiştir. Amstordam, 9 Ç(ALA.) Tromsos Norveç radyosuna gü- re, Norveçliler, Tronondlargda Alman hücumlarına mukave- met etmekte ve Norveç ordusu burada yeniden organize olun. maktadır. İSVEÇ HUDUDUNDA İŞGAL EDİLEN YERLER Stokholm, 0 (AA) — AL | man kıtaatı, İsveç — Norveç hududundaki birçok gümrük mevkilerini ve bilhassa Valda- len'i işgal etmişler ise de bir müddet sonra bu son noktadan çekilmişlierdir. DiğdT taratftan Norveç rad- yosu, tepçu ve hava kuvvetle- rine dayanan Norveç ordusu- nun Alman krtaatını Lelgas. ting dağındaki mevzilerinden çıkarmış olduğunu haber ver, mektedir. Şimdi Norveçliler, bu kıtaatı bu dağın eteğindeki vadide takip etmektedirler. Basrada petrol kuyuları deliniyor Böyrut, 9 (A.A.) — Standart Oll Kumpanyası, Bazra körfo. zinin garp sahili üzerinde kâln bir mıntakada elli kadur pet- rol kuyusunun delmo ame siDİ bitirmiştir. Bu kuyul dan dördü .şimdiden mthim mıktarğa petrol vermektidir. buhranı vekil muavini olarak imparator luğun stratejisini tam sgürette kontrol edeceğini söylemekte - dir. Deyli Meyl'e göre, Lord Ha. lifaks harp kabinesinde kala- tak, Arşibald Senkler hariciye nezaretini deruhte edecek ve B. Eden maliye nazırı olacaktır. | Deyli Meyl verdiği bu haber. lerin sonunda gu mütaleayı bil- dirmektedir : Vâkia Loid Corc, bugün 77 yaşmdadır. Fakat “Kaplan” Klemanso'da, zaferler kabinesi - ni kurmağa davet olunduğu za- man 76 yaşmda idi. Londra, 9 (A.A.) — Mac do. naldın amele fırkası kabinesinin sukutundanberi avam kamarasın. da ilk defa olarak görülen heye. canlı müzakerelerden sonra Çem. berlayn kabinesi 81 reylik fiili bir ekseriyet elde etmiştir. Hükü. metin reseni taraftarlarından olup hükümetin siyaseti aleyhinde rey vermiş olan 44 mebustan başka 130 mebus da reye iştirak etme. miş olup bunların arasında 30 na. mevcut, hasta ve bir miktar da orduda çalışan mebus vardır. Maamafih ihtiyari olarak istinkâf edenlerin adedinni $0 veya altını. şa baliğ olmuş olduğu tahmin &. dilmektedir. Muşahitler, bilhas . sa muhafarzakâr fırkanın disiplini ve bu disiplini temin eden meka. nizma hesaba katıldığı takdirde | hükümetin avam kamarasında mü him bir muvaffakıyetsizliğe uk. Tamiş olduğunu kabul etmek lâ. | î:n geleceğini beyan etmektedir. Müşahitler, B. Çemberla hitaber reti ve yüksek sal yeti ila hükümetin imdadına ye. tişmemiş olsaydı elde edilecek o. lan netice daha berbat olacaktı, demekte v müzakeratın ilk - kız. minda hükümet namına söz söy. Jemiş olan hatiplerin kamara aza. $8t üzerinde kuvvetli bir tesir br. rakamamış olduklarını ilâve et. mektedirle İngiliz elçisi (Baş torafı 1 İncide) gün burada katmıştı. Dostumun ziyaretini iadeyi çok arzu ediyor. dum. Hattâ son defa Londradan dönjişümde — Sofyaya uğramayı düşünüyordum. Fakat doğruca Ankaraya dönmeye mecbur ol. duğumdan kabil olmadı, Bu sefer müsait (fırsat bulunca, şimdiye kadar hiç görmediğim Bulgaris. tanı da tanımak üzere Sofyaya gittim, Dostum Sir Rendel beni gar devlet adamları ile tanıştırdı, bu vesile ile Bulgaristan Kralı Majeste Boris tarafından kabul edilmek şerefine de nail oldum. Ayrıca Bulgar Başvekili Filof ve hariciye nazırı Popof ile gö. rüştüm, Fakat şurasını kaydede. yimm ki bütün bu temaslar tama. men husust mahiyette idi. — Bulgaristana bazı teklifler. de bulunduğunuz rivayet edili. yor? — Bu rivayetleri ben de hay. retle işittim. Bunların kimler ta. rafından ve ne için uydurulduğu. nu bilmiyorum. Her halde mu. hayyelesi geniş kimselerin mah. sulüdür, Çünkü ben Bulgaristana herhangi bir yazife ile gitmedi. ğim gibi, herhangi bir taahhüt te mevzubahis olmamıştır ve olamaz idi, Esasen bu sabah Solyada Bulgar hükümeti tarafından neş. redilen yari resmi tebliğde bütün rivayetler ve şaylalar tekzip edil. | miş bulunmaktadır, | — Bulgaristan hakkındaki in. tibamız umumiyetle nedir? — Seyahatimden çok memnun olarak dönüyorum. Bulgarista: tamamen sulhperver bir siyaset takip etmektedir. — Yaptığımız gayri resmi temaslar sonunda Bulgaristanın Balkan — sulhuna bağlı olduğunu — memnuniyetle müşahede ettim. Sulha bağlı bu. lunan komşuları gibi, Bulgaristan da Balkan sulhunua muhafaza ve devamızı samimiyetle arzu et. | zmektedir.” Bulgaristan: alâkadar eden ih. tilâflı meselelerin kerhangi bir şekilde halli imkânımı görüp gör. mediğine dair vaki olan bir suale, İngiliz büyük elçisi şu suretle ce. vâp vermiştir: “— Ben bu ziyaretim esnasın. da meselelerin teferrüatına giriş. medim, Umumi intibaim ise son derece müsaittir, Sir Hugh, beraberinde refikası ve kızı olduğu halde Ankaraya dönmüşler ve sefşret erkânı ta. ralından uğurlanmışlardır. Bul. | | veltin. talimatı | Musolini Ruzveltin sulha tavassut teklifini reddetmiş !.. Mussolini dün iki cüm- lelik bir nutuk söyledi Roma, 8 (A.A.) — İmparator luğun tesisi yıldönümü münase. betile kendisini alkışlamağa ge- len halka Mussolini Venedik sa. rayı balkonundan gu sözleri söy lemiştir: 9 mayıs, en parlak zaferin yıl- dönümüdür. Yalnız hâdiselerin ihlâl edebileceği sükütuma alış. malısınız. Bu münasebetle faşist matbu- alı İtalyan ordusunun askeri meziyetlerini övmekte ve ordu. nun, Büyük Harptenberi geçir diği imtihanları Libya, Somali ve Habeş harekâtı ve İspanya harbine iştirak, Arnavutluk iş. gal! diye zikretmektedir: Gaze- teler, yirmi senedenberi haki. katen harp eden yeğâne ordu nun İtalya ordusu olduğunu id. dia etmekte ve ordu hazırlığı - nm gerek malzeme gerek mane. viyat cihetinden en yüksek de receye yükselmiş bulunduğunu söylemektedir. | Nevyork, 9 (A.A.) — Nevyork Times gazetesinin Roma muha - biri, yazıyor: “Musolini, Avrupa ihtilâfına tavassutta — bulunması için Ruz” velt tarafından yapılmış olan teklifi nazikâne bir tarzda ve fakat kat'i sürette Treddetmiştir. Bu teklif, Amerikan sefiri Phil lips tarafından 1 mayısta Muso Hiniye tevdi edilmiş olan şahsi bir mektupta münderiçti. Bu ve- sikada hususi hiçbir teklif bu - Junmuyor, yalnız bir tavassutta bulunulması telkin ediliyordu. 'Tavassut teklifinin esas itibariyle kabulü takdirinde teferrüatı bilâ” hâre Musoliniye bildirilecekti.” Gazete, Amerikan sefirile Mu” solininin görüşmeleri hakkında gu tafsilâtı vermektedir: “Phillips, vesikayı Musoliniye uzatmış, o da bunu yavaş yavaş ve dikkatle okumuştu! ini mektubu okuyup biti. ra kat'iyen tereddüde kapılmaksı- zın cevabını Vermiştir. Musolini nin sefire Ruzvelt'in jettini tak * | dir etmekte, yalnız zamanın ihti” lâfı teskin için herhangi bir hare” kette bulunmağa müsait olmadığı nı, çünkü halihazırda müzakerat için lâzım olan esasları bulmağa imkân mutasavver olmadığı mu- talcasında bulunduğunu söylemiş” tir.” Nevyork, 9 (A.A.) — Nev. york Times gazetesinin Vaşing- ton muhabiri, Cumhurreisi Ruz. üzerine, Beyaz Sarayın, bugün, Romadan gelen bir haberi tekzip ettiğini yaz maktadır. Bu haber, Cumhurreisinin, Romadaki Birleşik Amerika ©! çisi Filip vasıtasile Mussoliniye bir sulh plânı verdiğine dairdir. Beyaz Sgray erkânı bu habe- rin tamamen yanlış olduğunu ve hiç bir esasa istinat etmediğini söylemektedir. İTALYADA HEYECAN peşteden bildirildiğine göre müt tefiklerin şarki Akdenize do nanma göndermelerini İtalya heyecanla karşılamıştır. İtalyan matbuatı makalelerini İngiliz — İtalyan münasebatma tahsis etmektedirler. İtalyan matbuatından çıkan umumi in. tıba İsgilterenin İtalyaya karşı açık muhasım vaziyeti alması karşısında İtalyanın menfaatle- rini müdafaa için tedbir almak mecburiyetinde kaldığıdır. Giornale d'ltalia İtalyanın sa. kin olduğunu ve Akdenizde İn giliz tahşidatının İtalyadaki re. #isiyonunun mukavemet olduğu- nu yazmaktadır. İngilterede casus- lar idam edilecek Londra, 9 (ALA.,) — Hükü- met, memleket dahilindeki düş- man fanliyetine karşı aşağıda. ki tedbirleri İittihaza karar vermiştir: 1 -— Düşman memleket aha, Hsinden olup da hudut harici çıkarılamıyanlar hapsedilecek. tir. 2 — Düşman bir memleket- ten çıkarılanlar İngiltereye döndükleri zaman kontrola tâ. bi tutulacaklardır, 8 — Casusluk ve sabotaj gi- bi vahim hâdiselerde, Idam ce. zası tatbik edilecektir. Moskova, 9 (Hususi) — Buda. | Macaristana göre — Balkan antantı Balkan sulhünü koruyacak Bükr€ş, 9 (Hususi) — Bük. reşta çıkan Romanla mecmua, sı Romanyanın aldığı bitaraf vaziyetin komşuları Bulgaris- tan ve Macaristan tarafından | Romanyanın sulhü! muhafa- za uğruna güstermiş olduğu bir gayret şeklinde kabul edildi. ğinden memnuniyetle bahset- mektedir. Bulgar hariciye nazırı Po. pol'un beyanatiyle sulhün mu, hafazası için Romanyanın bi- taraf olması lâzım geldiğin! te- yit etmesi Romanyada tatmin edici bir tesir yaratmıştır. Budapeşte mahafili Balkan- lar ve Yakın #arkta gulhün muhafuza ve müdafaasını te- min eden Balkan Antantına dahil — memleketlerin yakın bağlılıklarının devam edeceği ve bu mıntakada muvazenenin bozulmıyacağı kanaatindedir. ingiliz danizaltıla- rının muvaffakiyeti (Baştarafı 1 incide) İngiliz denizaltı gemileri nak. liye ve iaşe gemilerinden müte- şekkil on gemilik bir kafileye taarruz etmiş, altı torpil hedef. lerine isabet etmiştir. Bu gemilerden Üüç tanesi batı- rılmıştır. Diğer bir Alman nak. batırılmıştır. İngilis denizaltıları yalnız ba> şima seyreden diğer bir nakliye gemisine de taarruz ederek ba. tırmışlar, başka bir gemiyi de sahile vurmağa meacbur etmiş - lerdir. Londra, 9 (Radyo) — İngiliz hava nezaretinden bildirildiğine göre şimali şarki İskoçya sa - hillerinde Hinkan İngiliz avcı tayyarcleri Alman Dornie bom- bardıman tayyarelerine taarruz etmişlerdir. Bir Dornie kaçma . Ea muvaffak olamamış ve sula- rTa gömülmüştür. Bu sonuncu ile beraber İngiliz sahilleri üzerin. den düşürülen Alman tüyyârele- rinin yekünu 69 olmuştur. RAF ÇEKEN ALMAN GENCİ Lonmâra, 9 (A.A.) — İskoçya. ya çıkarılan esir Alman tayya - ciler arasında, harpten evvel, başlıca İskoç limanlarını ziya . ret ederek fotoğraflar çeken bir gencin de bulunduğu görülmüş- tür. Geçen sene mayısında bu genç, Glaskovdaki Alman koön . solosu ile uzun bir mülâkat yap- mıştı, Holandada pasif korunma servisleri Askeri makamların emrine verildi Amsterdam, 9 (A.A,) — Bu sabah, Harlem'de meydana çı. | karılan Almanya hesabma iktı- | sadi bir casusluk meselesi neti. | cesinde, iki kişi tevkif edilmiş- tir, Başlıca suçlu Alman tica . ret bankası direktörü olup mü- him bir Amsterdam bankası mü. gı; iyet erkânmdan olan şahıs - Amsterdam, 9 ÇA.A.) — Or. du başkumandanlığının karariy- e üf korunma servisleri as. keri makamların emrine varil - miştir. TEKZİBE RAĞMEN GERGİN. LİK ZAİL OLMADI Cenevre, 9 ÇA.A.) — Tribune de Geneva gazetesinin Berlin muhabiri bildiriyor: Holanda hududu istikametinde nazi kıtaları tarafmdan hare - ketler yapıldığına dair olan ha. berlerin Almanlarca tekzip edil- Mesine rağmen burada gergin. lik devam etmektedir. Amsterdam, 9 (A.A.) — Ho- landa ajansı bildiriyor: Gayrimuharip — memleketler mümeasillerinden bazi zevat, dün Hollanda bahriyesi tarafm. dan Sumastra kruvazörüne da- vet olunmuştur. Bu zevat, Hol. landanın bitaraflığının muhte- el bir ihlâli - takdirinde gimal genizinde Hollanda sahillerinin denizden mildafaasını yakmdan tetkik etmişlerdir. Amsterdam, 9 (AA) —11 Mayısş Cumartesi gününden iti- bazen Hollanda demiryollarında normal yolcu nakliyatı tekrar başlıyacaktır, Münakalât işlerinin normal hale dönüşlü vaziyette sükünete igaret sayılmaktadır, liye gemisi grupundan iki gemi ' Otomobil davası (Baş tarafı 1 incide) Bunufla beraber - kanunları. mızın içinde acele mahsulil o- lanlar yok değildir. Bu otomobil tahdidinin kanun lâyihasmda da böyle taraflar var. Bütçe encü- meninin muhalif İmza koyan &- zasının ne düşündüklerini iyice bilmiyoruz; bize aykırı gelen ilk nokta otomobil tahsisinin bir “şahıs", bir de “makam” olarak biri hakiki, biri hükmi iki esa. sa ayrılmış olması ve bir kısmı *makam” ve “makam”" im işi ile tavzif edildiği halde bir kısmı- nn bu kayıt ve binnetice kanun haricinde tutulmasıdır. Devletin bu kanun ile tahsi: ettiği bir vasıta tahsis eti dalma “makam” dır, şahıs değil. dir ve olmamalıdır. kamlara otomobillerini makta tamamen takdiri bir hak tanmması ne kadar yerinde ise bu tefrik o kadar yersizdir. Kal. dı ki resmi vazifesinde ihtiyacı nihayet evinden dairesine gelip gitmekten bazı teşrifat İcabı yerlerde bulunmaktan ibaret o. İan temyiz ve devlet gürası reis- liği ve başmüddeiumumiliği gibi makamlara dahiverilen bu tak. dir hakkının meselâ valilerden esirgenmesinde ne sebep düşü. nüldüğünü anlayamadık. Hükü- met konağından evine otomobil. le gidebilen bir vali, iskele veya istasyondan refika veya hemşi- resini alıp götürdüğü gün oto. mobili resmi olmıyan bir iş için de kullanmış, memurluk vazife- sini sulistimal etmiş olacak! Bir vali gibi bir vilâyet merkezinde yalnız her gşeyimizi kendisine emniyet ettiğimiz değil, resmi vazifesinin tenevvüü itibarile şahsi ihtiyaçları resmi ihtiyaç- |larmdan farkedilemez bir mev. kide olan bir zat altına verdiği- miz otomobil yüzünden küçcük | sebeplerle tezvir ve tahkik mev- zuu yapmadan kurtarmaya is- tihkak noktasında şüphesiz res. mi vazsifesi hükümet merkezin- de olan vekillerden bile evvel gelir. Sonra belediye reislikleri... Bunun mutlak istisnaları olma- lrdır: İzmir belediyesinin reis- liğe otomobil verip vermediğini bilmiyoruz; fakat gibi ge. niş bir m;ıim.kıdı şehri her gün taraf taraf gezip görmesine res- mf bİF İMkÂN verilek zaruret de. ğil midir? Hususile bu kanun artık masraf tertiplerinden de bu maksatla garfiyatın önünü kapıyor. Umarız ki tahdit — kanunu Meclis heyeti mecmuasında da- ha işlenmiş bir şekil alacak ve yalnız resmi sahada kalmıyarak, hele bu buhranlı devirlerde, çok sıkı bir tasarrufun umumi haya. tımuza intikal etmesi jcap eden itiyatlarma güzel bir başlangıç olacaktır. ** Zeytinyağı ihraç fiyat- ları indirildi (A.A.) — Zeytinya. lar birliği zeytinyı Bi ihraç fiyatlarında kilo ba: na allışar kuruş tenzilât yap- mıştır. Bu suretle beşasit esası üzerinden fiyatlar 48 ve 50 ve 62 olarak tesbit edilmiş ve bu fiyatlar Ticaret Vekâletinin tasdikine arzolunmuştur. Adliye Vekâletine veri- len istikraz salâhiyeti Ankara, 9 (Hususi) — Yeni ceza evleri inşası ve mevcutla. rınin islahı için Adliye Vekâ, letine bir buçuk milyon Hralık İistikraz salâhiyeti veren lâyi. ha bugün Meclise verildi. Gmrük teşkilât lâyihası Ankara, 9 (Hususi) — Güm. rük muhafaza memurlarının teşkilât vazifelerini gösteren lâyiha gümrük encümeninde görüşülmektedir. Varidat lâyihaları büt- çe encümeninde Ankara, 9 (Hususi) — Bütçe encümeni yeni fevkalâde vari. dat lâyihalarını bugün görüş- meye başlamıştır, Varidat kanunlarının müza. keresini süratle bitirmek için encümen her gün toplanacak, tır. — Garp cephesinde piyade müsâdemeleri Paris, # (AA.) — 8 Mayıs Akşam tebliği: Dün gece, geniş bir cephe U. zerinde piyade harekâtı olmuş- tur, Düşman her tarafta püs- kürtülmüştür. Gündüz ve Vos- geslerin garbinde ve Wlssen- bourg mıntakasında her iki ta. raf topçusu faaliyette bulun. muştur, Mıntaka- valilikle" Başvekâlete ."M deglldlr — yin Ankara, 9 (Hi pakkil? ııka"vnlillklrrı "-ld":ı .d'ı daki proje uzun SAT Dakiliye Vekâletir mış İse de sün $© xalete de gibi henüz BatYö Viyet m rilmemiştir. Bastel şarı Vehbi Den;:;î lığında bu PT0 uğu bir komlayon - RUrUlT e kında bir gat€ ısrarla — verilen yoktur, ıııh_erî:m siyelerin vaziyt' Ki Başvekâlette “’”â'nu“ınl"p yondan galat Ol yor. n ı.ıınk”,. mdkl ai tomobiller JAyihaSsIRI sebeplerini ıü'“"u, eümeninin maf' men Azasındal imza etmişlerdir. #, ri devlet dairsler T Ay esseseler lhü!*““"“ '.'fıl'" ve tiplerin taYİNİ izm f isabet bulunup D ygint üç, kanaat hâsıl eüT dM;l’ KAY' çe batanın altınâ .lîç Aza ga bü ı”hlı,iü'. w sis edilen binek (? yısıli mobillerindea lt pğ; ecümende Kâ laş "j lere ç G mazbatada — İŞANY çuft dir. »a fi Âzadan KütülmLL Alâettin TiritoğlU Üi gabi muhalif kılglâ"" tasrih etmiştir. Lâyiha Meclisip Slur. masında görüşü'0” | kerenin harare leniyor, Pa yısta toP (ı) eli Budapeste, 9 GON 'Tana komisyo” Galat'ta toplan maa Fransız, ve Romen Y » Cü tirâk edecektir: “pina guları arasındf Oi va seyrisefer e Cal £ yükselmesi müN seterii, kı Tunada seY v tisi meselesi Halkevinde P mllayeqo % Eminönü Halkevind ge ıî::::"'::::M Kabi. eden SAT ÖD GN & KUÜKU Maka t ıt NN Jeri mm.nm.ıı“"“ı 18 ze kadar, Gökay: LARAbİ günü saat 10 ğ T N