10 Nisan 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

“z“eıı'ne göre! ) **p vukuunda 1 'llarve Yakın eti ÜN v n | arasında bir gerginlik husule ge. ki | lirse Rusların petrol mıntakala. rında daha derin bir müdafaa sa. | hası meydana getirmek için Tür. iyeyi istilâ ile Erzuruma doğru ilemeleri gayri mümkün de, gildir. Bundan maada Rusya Alman. tin teşvikiyle Irak şimalindeki ) petrol mıntakalarını da el. . in vaziy h "'tlm n İR5 3 RTkı : Pidaki Ca n Malüm olduğu üzere İngiltere ve Fransaya mühim miktarda ya. nıce madde temin eden bu mern. badan, petrol, Irak ve Suriye top. raklarından iki boru- vasıtasiyle Irak ve Suriye sahillerine getiril. mektedir. ya aynı zâmanda İran kör. fezinin şimalinde bulunan ve ha. len bir İngiliz şirketi tarafından işletilmetkte olan İran petrolünü de elde etmeyi düşlinebilir, İran bir taraftan garbi Asya mıntakasındaki arazinin vaziyeti, Tü; ve İran Ermenistanmın dağlık ve karışık oluşu, merkezi İran ve Mezopotamyanın lardan ibaret bulunuşu, diğer ta. raftan demir yollarının hemen hiç olmayışı ve şoselerin pek en. der bulunuşu bu havalide yapıla. cak herhangi bir hareketi tama. men aleyhe çevirmektedir, Bu şerait de mükemmel Türk ordusu, e, Filistin. ve - Fransız kuv. vetlerinin de takviyesiyle Türki. yeye veya garbi İrana yapılacak herhangi bir Sövyet taarruzunu durdumaya muvatfak olabilecek variyettedir, Fakat şark ordusuna başka bir vazife de teveccüh —etmektedir: İngiltere ve Fransa tarafından Romanya ve Yunanistana veril. miş olan yardım vaatlarının bir taarruz halinde ifasını temin et. mek İâzımdır. Balkanların Vaziyeti Ne Olacak? Bövle bir ihtimal halinde muh. telif Balkan devletlerinin vuriyet. teri he olacaktır? Bınu kâatiyetle bilmek mümkün değildir, çünkü Türkiye, Romanya, Yunanistan ve Yugoslavyayı yekdiği bağ g | lyan Balkan paktı metninde as. keri yardım hakkında bir madde | yoktur. Buna rağmen yarım ada devletlerinden herhangi biri teh. likeye maruz kaldığı takdirde bu devletlerin, Türkiyenin — yardı. | miyle mütcarrıza karşı bir blok | teşkil edecekleri d bilir. Eğer vaziyet böyle olursa, şark ordusu bu devletlere yardım. et. mek gibi mühim bir rol oynama. ya Mecbur olacaktır. Bu ordu harp ile alâkadar ola. ı cak devletlerin ordulariyle müş. tereken hareket etmek üzere ya. kınlaşmaya mecbur olacaktır. Yakın şark ve Balkanları alâ kâdar eden, bütün meseleler bu. Rün Fransız ve İngiliz hükümet, lerinin başlıca meşgalelerini teş. kil etmektedir. Nitekim General Veygand'ın harp kabinesinin son içtimamda hazır bulunmuş olma. st da bunu teyit etmektedir. — sahra. | Edirnede sular çekiliyor Edirne, 9 (Hususi) — Dün ge- ce yarısı 5,30 metrevi bulan su. lar sabaha kadar çekilmeye bağ- ladı. Bugün akşama kadar düş. tü. t 19 da 4,74 metreye ka- dar indi, Tamamen yıkılan ev. lerin sayısı 179, kısmen yıkılan- ların sayısı ise 164 dil buld dirne 50 senedenberi böyle yük bir sel baskınıma uğrama - miştir. Umumi müfettiş Kâzım Dirik ile vali ve belediye relsi suların bastığı mıntakaları do - aşarak alman tedbirleri gö geçirmişlerdir. Muhtaç ola imaktadır. Kızılav Daha fazla gı muhakkak üzeri açtı. Sular vavaş Ş y KİRAZII KÖYÜNDE HEYELÂN Mürefte, 9 (A.A.) — Mürefte. nin Kirazlı köyünde vuku bulan | heyelân son yağmurlardan son. | ra bir misli daha artmıstır. Bu | defa vünün doğusun- re mesafede an hevelân korkunç ve teh | likeli bir kal aldığı anlaşılmak- tadır. Hevelân Gazi ki mış ve İZMİRDE YAĞMUR DEVAM EDİYOR İzmir, 9 (A.A.) — Evvelki ge- ce başlıyan yağmur dün gece İnkıtasız. devam etmiş Yuğmur bütün Ege bölgesi yağmaktadır. Küçük Mendoeres, Gediz ve Bakırçay sularının yük- seldiği bildirilmektedir. ——--—-—- — Endüstriyel malların satışı Ankara, 9 (Hususi) — İktısat Vekâleti tarafından harzırlanan | endüstriyel mamulâtın maliyet ve toptan satış fiyatlarının kont. rol ve teşbiti hakkındaki nizam. name Vekiller Heyetince kabul olunmuş ve bugünkü resmi gaze. tede â € Yekâletin- de bir tayin Ankara, 9 (Hususi) — Anka ra vilâyeti idare heyeti azasından ra maaşla Mü. Tuna üzerinde tevkif edilen gemiler Budapeşte, 9 (Hususi) — Ro. men gümrük muhaflızları Tuna | yolile Almanyaya giden sekiz ge. miyi tevkif etmişlerdir. Bu gemi. ler könserve gıda maddesi yüklü olduklarını bildirmişler, halbuki hamulelerinin gıda maddelerin, | den çok başka şeyler olduğu gö. rüldüğünden Tuna üzerinde nak. liyat nizamnamesinin 23 üncü maddesine tevfikan gemiler tev. kif olunmuştur Tuna üzerindeki nakliyatı ida. re eden şirketler bu sene için Peş. te, Romanya ve Rusçuk arasın. daki nakliyatın durdurulmasına karar vermişlerdir. (Lâ Tan). | ' Görü Su baskınlar Su, bir memleketin hayat Girmeni çevlren bir kuvvet, öt berekete boğan'bir nimet olur; Tinde g ; ormanlarda yük hizarları işletir, bahçeleri sular bin şeye yarayan uğu Evet ama, işte kaç gündür. korkunç zararlara uğramışız. Üç günlük bir yağmur, azıc ' Bu, niçin leri, uygun gördükleri derecede dalgayı to Amerikanın zenginliği, alı a bir vari yı sular basmış., Adanada Seyhan öfkelenmi Hu Tunça yükselerek ortalığı allak bullak etmiş. Evler yıkılmış, nin tabii mevsim değişmeleri hep böyle taşmalar, yurdu zarar. lar, feryatlar, vah vahlarla dolduruyor. Tei yledir, Biliyoruz, ki denizin y üzünden aşağıda Üülkeler var ve bunlar kupkurudur. rül gürül akan ırmaklarından taşıyor, Çöller, p düşündükçe | 1 karşısında gsaresidir, sandı Şurada de ede toprağa feyz veren, yurdü biraz ilerde beyaz elektrik şek. taşır, ağır kütükleri sürükler, ; hülâsa su, bin türlü iş gören, lıktır. ürpererek okuyoruz: Amasya, Ş, Edirnede Ardâ ve vık fazla karlı bir kış, her sene. Yahut kuraklığı İstedik- tutuyorlar. Koskoca enğinlere barajların beton yularını takmışlar, k, suyu kuvvot gibi kullanıyorlar, tın madenlerinden ziyade, gü. mların yatakla, rına açılan kanallarla cennet bahçelerine döndü. Biz, niçin allı Yeşilli vrmaklarım sında kolları bağlı kurbanlar gi Yatakları derinleştirmek, Küç? Yüzler Sonra, bir ırmağın hüc bu coşkün küvvet kaynaklarımız karşı. bi duruyoruz?, dağları delmekten daha mı » granit kayada kilometrelerce u"ınelln_r açtıktan mu karşısında apışmak, denizi aşıp da | bir bardak suda boğulmak gibi bir şey. Arlık yeter canım, Şu İşi de programa bağlayalım! HMAKKI SÜHA GEZGİN Almanyanın Korveç ve Dani- — Markaya verdiği muhtıra — Berlin, 8 (AAJ) — D. N, B. Ağı bildiriyor: Alman hükümeti, Norveç ve Dani- marka hüküme' e aşağıdaki muh. Alman milletinin hükümaetinin İngiliz ve Fransız milletlerile aulh ve dostlük içinde s&m ve yüşamak hususundaki hilâfina — birbirlerile milcadele elmeleriri haklı gösterecek urzumu bulunmamasına ğmen, mMorkiin. Alman milletine bdrada ve Parlate iktidar Uunan kimasler karp ilân etmişlerdir. n inin hâkimiyeline — ve mevcüdiyetine karşı çok, bu har en İngiltere ve Franı barbine baş. , Deşer hukukunun en İp- tdal kaldeterini hiçe sayarak, kadın. hazırlanan adılar, Ön lara, çocuklara & abiukarı aynı ve ihtiyarlara karşı yapmağa — leşebbüs zamanda, bitaraf dev. letleri, her türlü x: an Ari biz rette, kendi abluka — teddizlerine esir #btiler, İngiltere e Franaanm, beşer bu, kuna müyüyir olarak tatbik ettlik. eri ve Alman, Bi — kendi müdafan TMelodlarile önl K #arurelinde bu. uduğu Bu bürp metodiarın i, bitaraf milletl deniz geferler Ve Ücareti iç k büyük zarar tev Üt ediyordu. Fazla olarak, 1 bu bareketi, — bitaraflık tamamen mahvediyordu. Diğer taraflar, Almanya dü, deniz hurbini, Almanya İle düşmanı arası; da deniz mınlakalarına — hasralerek, bitarafların hukukuna riayete çalıştı Buna müukabil İngiltere kem larını siyanet hem abluka (! Memleketler arasındaki ticareti mah. vetmek arzusiyle deniz harbini bita, rafların Kkarasularına, gitgide daha fazla teşmil etti, Cidden Britanyaya Hes olan harbin bu sevk ve idare tar. lizlerin Mmefhumunu | #nın tatbikinde denizlerde de ve ha. valardaki harp harekâAtını, kukt alıktın. âl ederek, — gitgide daha fazla nisbette Danimarka ve Noryeçin hâkimiyeti altında bulunan karasularına götürmüştür Almanya, bu inkişafı hurbin bida, yetinde alü Ekeniş ve İn, Aln akkında tathik etmek istediği saçlak ; ablzikasna: 56 Allığe yanın bitaraf. devletlerle olan Ücare. beşer hu tini Gmha teğktibdküne 'danilde ve ha, ” riçteki iktımadi etyasetile mani ola. bilmiştir. İngiliz abluka siyasetinin inbidamını bu hal göstermiştir. Bu inkişaf matına doğ muvaffekiyet garpteki Alman tahki. udan Bti AZz olMAsı ve İngillere ile Fransazın Alman ha. va ve deniz kı doğruya tanrruzun linin otlerinin muvaffaki, endişe elmeleri eti harbin Avrupa dahil ve haricinde bitaraf kıtaya tevsit için hazırlıklar yapmağa sevketmiş İngiltere ananesine uygun olar evvelemirde Avrupanın küçük millet, lerini düşünmüştür. giliz devlet ada harbin raklara yayılmasını harp siyi nin enaa hedefi olarak Jlân etmişler. dir. vyet Ihllâfı Jik fırsatı - Boövyet İhtilâfma sskeri kuvvel Je müdahale etmek ve b maksatla 3 — VAKIT Tskandinav Vasü olarak k olduklarını bi yan etmişi İ Mücadelenin Alman milletinin mev. cudiyeti için katl olan bu safhasında Fransa ve İngiltere larafından mec. dilen Alman hükümeti İskandi. yanın balı devlellerinin arzumu ne, ticesinde Almanyaya — kargı harekât milDetiniz memleketlerini nmak harokât lazavvurunda dünya önünde be. anhnesi olmasına ve Norv doğrudan di manyaya Karşı bür harpte kullanılma. sına müzsade edemez. Almanya düş. manlarımız projelerini başarmalarında elleri böğründe bekliyemez, Buna b naen Alman hükümeti bazr askerf ha. lere girişmiştir va bu hareketler e yraklarında — bazı noktaların işgatine mil olmcaktır. Bu suretle Alman hükümeti harbin devamı müddetince Norveç Krallığını himayesi altına almaktadır. Almanya | bu dakikadan itibaren şizmalde gulhu ber türlü Pransız . İngiliz taarruzu. na karşı müdalasya ve elindeki bü. tün vasıtalarla azinetmiştir. Alman hükümeti hâdisalerin bu in. kişafını iste gtir. Mesuliyet mün. basıran İngiltere ve Fransaya aittir. Bu Iki memleket Küçük devletleri hi. ettiklerini Tiyekârane bir su. Fette ilân ediyorlar. Fakat nakikatte her gün daha ziyade aşikâr bir hale gelen Almanyayı İmha arzularını ba. k ümidile bu küçük devlet. ratlığını İHlâl ediyorlar. Bu. m, binaen Alman — kitaatı Norveçe basmane makaatlarla girmamektedir. Alman başkumandanlığı Alman kıta, tarafından işgal edilen yerleri, İn- #re ve Franaa tarafından mecbur v , harekât üseli o. larak kullanmak — niyetinde değ Alman askeri harekâtı bir tek b takip etmiştir; İskan İngi lz . Fransız — küvvetleri tarafından Norveç üslerinin — makaat dahilinde işgaline karşı teminat altına aimak, Alman hükümeti, bu hareketin aynt zamatda Norveçin imenfaatlerine de hizmet ettiğina kanldir. Alman silâhlı Takandinav millet; in bu harp emasında harbe ve hattâ en muharebelere aahne olması n Karyı yegine garantiyi teçkll etmek. tedir. Alman hükümeti, Narveç kı Üyet hükümetinin ve Nürveç milleti. Bin Alman tedbirlerini anlıyarak bu. na aslâ karşı durmıyacaklarını ümit Her türlü mukavemet —Alman kuvvetleri tarafından — bütün vasıta. lariyle kırlacak ve bu süretle lüzüm. vuz yere kan dökülmesini intaç ede, cektir. Buna hinaen Alman bükümeti Narveç kraliyet hükümetinden Alman kıtaalının sorlükmüz ilerliyebilecekla. Fini teyit için münkün olan — bütün tedibi: TİiCA eder, | | Almanya araanda Gal. mühim KAt olarak temine mayı rine, men üder, eri almasın: le ut olmuğş olan iyi münase, betlere binmen, Almanya hükümeti I Almanyanın kendi tedbirlerile Narveç krnliyetinin ne şimdi ve ne do gele. isti dığırı eder, Aynı muhtıra Denimarka kraliyet hükümetine de verilmiştir. hükümetine — beyan Dünva matbuatında #ördüklerimiz ingilterede işsizlik azaldı İngilterede yapılan istatisti re göre mart ayı zarfında büyük Britanyadaki işsizlerin adedi 300 bin kişi kadar azalmıştır. Geçen senenin Aynı ayı iştatistiklerine göre bu miktar 600 bin kişidir, Londra bu miktarın son on se. ne zarlında elde edilmiş olan en aşağı rakam olduğunu bildiriyor. Daha Bir Milyon Kişi Var Buna rağmen halen İngilterede bir milyön kadar işsiz vardı 'Tam rakam olarak 1.120.000 iş size henüz iş bulunamamıştır. bir Bir senedenberi milyona | yakm İngilizin silâh altına alın. mış olduğunu gözönünde tutan bazı kimseler, işsizler tablosun. dan 600 bin kişinin silinmiş olma. sının tamâamen tatmin edici bir 5e sormakta. Yine bazı kimseler de harp ha. linde bulunan İngiltere de silâh. | lanma işine büyük bir hız veril. miş olduğu bugünlerde bir mil yon kişiye iş bulunamaması se, ni araştırmaktadır. İngilterenin iktısadi harp na, zırı Mister Ronald Kros: “Işsiz. lik millete karşı bir. © ü demişti.. Bu prensibi kabul eden İngiliz harp kabinesinin bir mil. yon işsizi de çalıştıracak sahalar bulacağına şüphe olunmamakta. dir, — (Parisuvar) Berlinde İşliyen taksilere Günde yedi litre benzin | veriliyor | Alman hududundan alınan ha. berlere göre Berlinde çalışmakta olan taksi otomobilleri bundan sonra günde yalnız yedi litre ben. zin alacaklardır. Bu benzin ile — kuvvetli olmıyan otomobiller — ancak elli kilometre katedebilir. | ler.. Esasen harbin iptidasındanberi Berlindeki taksi - otomobillerinin | adedi üçte iki nisbetinde azalmış idi. Bütün bunlara rağmen petrol güçlüğü hallalınamamış ve her otomobile günde ancak yedi litre benzin verilmesi muvafık görül. müştür. 10 NİSAN 1940 ISanat hayatı. Komedi Franse- zin arkasından İstanbul üç gün bir Paris ha- vası yağşadı ve tekrar on sene. denberi içi mızmızlandığı uy. kusuna döndü. Komedi Fransezin memleketi- ele alrcağım, Her sgeyden & muhit denilen sınıf için bir mon- den hâdise oldu. Fraasız lisanı. nı büyük mağazaların satıcı kız. ları ile konuşabilmek, - filmler- de sehnelerini anlamak, hayat sahnesindeki dedikoduları yapabilmek maksadile öğrenmiş olmalarına ve o kadar bile bil- melerine rağmen tatlı veya acı su bayanlarımız Komedi Fran. seze gitmeği, ne zamandır gös. teremedikleri tuvaletlerini teş- hire bir vesile telüâkki ettiler. Öy- le de yaptılar. Fakat Paris modasını adım a. dim takip eden bayanlar tiyat. roya giderken, en zengin tuva- letlerini giymek en güzel dekol- telerini açmakla Parisin en son modasının eshili olduklarını is. bat ett dersem, elbet buna hayret edersiniz. Hazır hayret etmişken söyle. yim, Harptenberi, Pariste, t yatroya gidilirken artık tuvalet giyilmemektedir. Giyenler olur- sa, parmakla gösteriliyor ve bunlar da sıkılarak, oyunu yarı. da bırakıyorlar, Vükta biz harpte değiliz ama, modayı Paristen takip ettiğimi. ze ve Fransa ile de müttefik ol- duğumuza göre aynı şekilde ha- reket etmeli değil miydik? Öy. le icap ederdi. Lâkin bir kadın için tuvaletlerini ve mücevh lerini göstermemenin ne büyü bir fedakârlık olduğu da mey- dandadır. Bu itibarla bayanlarımızın gehaletini de bir tecahllü zari. rıne_ telâkki etmekten başka ça. remiz yok! ... Bir çok kimmselerden şu söz- leri işittim: — Komedi Fransez:::-Komedi Fransest.. Nihayet anu da- gör- dük. Konuşsmalarını kaldırınız, geriye ne kalıyor! İyi ki geldi. ler de, bizim artistlerimizin kıy. metlerini anladık. 3 Bizim artistli izi - tist sıfatına lâyık olanlarının — darılmıyacaklarından emin ola- rak sö; im ki, bu tarzda r “tiyatro” denilen hâ. disenin ne olduğunu bilmiyen. | ler, anlamıyanlardır. Komedi Fransezin “konuşma- larmı,, kaldırırsak ortada tiyat. ro denilen şey kalmaz. Vâkta tiyatro yalnız hitabet ve inşat değildir. Fakat bunlar, tiyatro. İnun, temelidir. Manlesef, bizim dilimizin, bilhassa son geçirdiği istihaleden sonra, daha hitabet ve İnşadı tesbit edilmiş değildir. Evvelce vardı. Hattâ, mektep. lerde bu nam altında dersler de vardı, Kendimizi hakir görmüyorum. ı tiyatronun insana taallük taraflarımın, st uğunu biliyorum, Lâkin her ş bir haddi var: Üç asırdanberi üzerinde işlenen ir sanata karşı, bizim, mazisi d_.ın:ı yarım asrı dolduramamış tıyatromuzu kargı çıkarmak ve onda: değildi diye iddia etmel ptidallikten başka bir şey değildir. Bu, gazetelerde xa- man zaman resimlerini gördüğü- müz, filân kasabada, kendi vesa. iti ile bir canavar düdüğü yapan saatçi ustalarını, Edison'la mu, başka bir şey âftır: “Kendi- kendini bil ken bilmezsen eğer, patlatırlar enseni,,. ”.* Komedi Fransezin buraya gel mesile, ortâya, —memleketimiz için vepyeni bir ticaret vasıta . sı çıktı. Bir çok kimseler bilet toplamış, sonra iki, hattâ üç misline satmışlar, Bu hareketten sikâvet edenler var. Ben, kon- di hesabıma memnunum, Çünkü, bu, herkesin alay et. mesi moda haline gelmiş olan | sanata karşı, hakikatte ne ka: | dar tehalük olduğunu gösteri - yor. Bilet bulamayıp hariçten iki misline tedarik edenler kız- mamalıdırlar, gikâyet etmeme. lidirler, Madem ki, tiyatroya Ritmek istiyorlar ve fazlasilr para veriyorlar, demek onları cezbeden ve kendilerini gidip gör (Lütfen sahifeyi çeviriniz )