14 Mart 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

utakmaana Valinin İstanbul meh- çklarından bahsetmek uslarına verdiği izahat Üz pek erken ' d h Sadak — TDer, inde se. Ya ahl, isbit tatbi. rının evvelâ bütün medeni mil. | Tetlerde az çok müştevek alması, sonra da bu mefhumların — milli yricdanların fevkinde teessüs et. miş beynelmilel bir vicdan içinde | mukaddes telâkki edilmesi lâzım. der. Bunun için de milletler için. de ahlâkı koruyan mücyyideler ibi beynelmilel ahlâk müeyyide, Terinin yani beynelmilel bir ceza kanununun ve bunu tatbik ede. cek beynelmilel bir zabıtanın vücudu şarttır. Görüyorsunuz ki | bu şartlardan daha çok uzakta. Te" » * Gazeteci, içtimalyatcı ve siyas set adamı Necmettin Sadak her | #ahadaki uzun tecrübelerinin mah | İ 'yaulü olan şayanı dikkat mütalca. / larda bulunmuştu. Bu beyanattan benim çıkaracağım mana, dünya medeniyetinin beynelmilel ahlâk | ve vicdan müesseselerini yük. selmekten çok başka İşlere yara. mış olduğu, asırlardanberi beşe. rin salâhına değil, harabisine ça. lşmış olduğu kanaati idi. UZAFFER ACAR Zelzeleden zarar görenlere ait icra takıbatı Altı ay müddetle durduruldu Ankara, 138 (A.A.) — Belze- le felâketi dolayısiyle harap o- lan ve iktisaden muztar vAazİI- yette kalan mıntakalar sakin, Ülerinin borçlarına ait terki ta, kibatın muayyen bir müddetle durdurulması hususunu tetkik eden İcra Vekilleri Heyeti, le- ra ve İflâs kanununun â30 uu eu maddesinin verdiği salâhi- yete istinaden şu esasların tat- bikini kararlaştırdı. Ancak bu esaslar kararnamenin merl- yetinden sonra yapılacak borç. lara şamil olmıyacaktır. ı 27 Kânanueyyel 1939 ve müleakip tarihlerde zelzele felâketine uğrayan Brzincan, 'Tokat, Erbaa, Niksgar, Zile, Re- Şadiye, Hafik, Suşehri, Za Koyulhisar, — Amasya, - Or Fatsa, Mesudiye, Ünye, sun, Görele, Alucra, $ rahisar, Çarşamba, Gümüşane, Bayburt, Kolkitğ Şiran, Plü- mür, Refahiye ve Kemahta tzel- zele tarihlerinde mukim bülu. nan kimseler aleyhinde ilAmlı veya ilâmsız olarak para bor- cundan veya leraen paraya İn- kılâp eden diğer borçlardan do- | layı her hangi mahalde vuku- | Pbulan icra takipleri altı ay ara, | Müddetle durdurulmuştur. 9t saha, L')'iı'ı. huku, ile. n hui Buyduz K a_:“'"un N Ba a:’;g:n Bu hükümden: <a , Birinci fıkra- şümülüne dahil olup ta | halen memur ve müstahdem bulunanlar, b . Bu felâketten dolayı hiç bir zarara uğrama- yan veya zarara maruz kalıp ta geçineceğinden fazla geliri veya kazancı olan kimseler is- tifade edemezler, 2 — İhtiyati tedbir ve haciz- lJerle müstacel satışların İcrası durdurulmaz, Vels Loid Corçla görüştü ;Londra, 13 (A.A.) — Sum- ner Vels, bugün Loid Corç ile yarım saat allren bir mülâkat yapmıştır. Bilâhare Birleşik Amerika Eilçiliğine avdetle o- rada, müstakil İşçi partisine mensup, Avam kamarası âza- sından James Maxton ile gö, rüşmüştür. Vels, Amerika elçisi Kenedi | He birlikte öğle yemeğini yiye. İ — İki gün evvel, kâğıt israfının bir örneğin. den bahsetmiştik. İşte bu israfın bir başka mi. sali daha: Muhtelif halkevlerinden konferans ve tem. sil misillü faaliyetleri bildirmek İstanbul mebusları dün C. H. r. Bu içtimada va 'e reisi doktor Lütfi erine İstanbulun muh- ri etrafında izahat ver. bealed dar kı telif d ü 'Tonlantıya gelen mebuslar general Hakkı Şinasi, general Refet, Salâh Cimcoz, Ziya, Abi- din Daver ve Hamdi idi. İstanbul vilâyeti Parti baş- kanı Tevfik Fikret Sılay, bü. tün — vilâyet, belediye — tübe müdürleri de toplantıda hazır bulunuyarlardı. Altı saat n bu toplarıtıda valimiz şehrin buglünkü imar iş. lerile umumi hizmetleri hakkın- da malümat vendikten sonra me. butların geçen ağustotta İsta bul icinde vaptıkları tetkik gezi leri neticesi hazırlayıp Valiliğe verdikleri 136 maddelik arzu ve dileklere de tatmin edici cevap-* lar vermişlir. Vali ilk olarak söz aldı ve göyle dedi: Ş — İstanbul vilâyet bütçesi ge. çen sene 11 milyon ira idi. Bu para muavyen işlere ayrılmış! İstanbulun ihtivacı çoktu. Bü çeyi gözden geçirirken tahsi | tin ©» 60 nisbetinde olduğunu gördük. be teşkilâtımızı takviye ©' bütce varidatını yüzde ondan fazla olarak temin edebileceği. mizi anladık. Nitekim beş ay i- çinde (850) bin lira fazla vari. dat tomin etti Bir senelik olarak bu fazlayı (1,5) milvon lira kadar tahmin etmiştik, Bu para daha bir sene olmadan temin edilmiş bulunu- yor. İşte veni bir vergi ve resim koymadan sırf tahsilâtı mak suretile elde ettiğimiz bu paravı yeni muhtelif işlere har- cadık, fşu.— müfredatı: Yol İnşaatı 1283000 lira ile yol inşa et. tik. Geçen senelerde yol işine ancak 150 — 200 bin lira kanu- yordu. Yol ihtivacı halkın dilek. leri başında gelmektedir ve halk bu noktada çok haklıdır. 350 bin Çira ile Florya ve Taksimde birer modera gazino yaptık. 162 bin lirası ile mevcut hastanelerin bazı noksanlarını tâmamladık, 150 bin lira ile İs. timlâk yaptık, 110 bin lira da itfaive ve temizlik isşlerine har- eadık. 150 bin lira da pasif ko. runmaya sarfedildi, 400 bin li. ra da Mecidiyeküyünde yapıla. cak hastanenin birinci sene tah- Bisatı olarak avrıldı. Bu hasta. neyi mayıs başında münakasa . ya çıkaracağız. Üç senede ta . mamlanacaktır. 300 bin lira Dolmabahçe stad yomu için ayrılmıstır. Yarm münakasası yapılacaktır. İki se- nede Üçer yüz bin lira vererek stadyomu tamamlıyacağız. İn . şaat bir buçuk senede - bitecek. tir. Elektrik, Tramvay. Tünel I. daresi bize geçti. Fakal bunlar- dan tramvay varidatı az, tüne lin hiç yoktur. En cok varidat elektrik getirmektedir. Yalnız kanunu mahsus mucibince beş sene elektrik varidatından isti. fade edemiveceğiz. Çünkü şebe. ke ıslah edilecektir.., 5 milyon liva meselesi Vali bundan sonra beledi ler bankasından alman bes m yon Jüranın Eminönü — Unka. panı yolunun acılmasma, süt ve |ekmek fabrikaları açılmasına ve diğer vı(:fğu’. getirir işlere sa: fedileceğini sövledi. Mısırçarşı- binası haline geti. İ ve etti. Müzenin S rşısınim Muhafazasına lü. zum gösterdiğini söyledi, bu rada Salâh Cimcoza mehusl dan birj: — Mısırçarşısı hakikaten ta. rihi midir? diye sordu. Salâh Cimcoz şövle cevap verdi: Misirçarşismin farihi Taymeti yar mı? Ha Misırçarşısının tarihi kıy. metli nodir? Burası tarihtdir Kısaca: ——— Kâğıt israfına bir örnek tırlık havadisler.. "havadisin yazıldığı kâğıdı görünüz. dendikten sonra ben ne diye - yim, Vaktile İbrahim paza hay- van ahıirini saray yapıp çıktı- Jardı ya? Cemil pasa da Şehzu, debaşında Direklerarasını tari. hi değildir. diye — yıktırmıştı. Şimdi orada insşa olunacak bi. lara © tarz verilecek!,, Vali bundan sonra İstanbulun et meselesine temas ederek mez ha varidatınm yarıya indiril- mesi karşısmda belediye sinden yarım milyon lira çıktığmı, bunun bir sene met tarafından kapatıldığmı, fakat bu sene bu yardımın ya - Sını söyledi. esindeki — Bu noksanlığı fa datla kapayacağız, Burd. ka eski oktruva hissesi olarak gümrüklerden alman yürde on da 960 bin liradan yarıya in- mektedir. Bütçeyi bunlara göre tevzin edeceğiz. Mektenp ihtiyacı Doktor Lütfi Kırdar tahsil çağındaki gocuklara rağmen İs. tanbulda mekten miktarının çok Az olduğunu, bu sene biltçeye konan 600 bin lira İle yeniden 11 mektep yapılacağımı söyledi. Bundan sonra su İslerine gecti Yeni makinelerle şehre verilen suyun 17147000 metre mikâbı . na — çıkarıldığı Karabükten linmaya başlaymca şeh - mtlerine de su veri- leceğini söyledi ve 215 meccani terkos çeşmesine ilâveten ge. çen sene 125 daha acçıldığını ilâ. ve etti, Aydınlatma işleri Tenvirat işlerinde İstanbulun muhtelif semtlerine 695 lâmba konduğunu ,daha 136 lâmba 2- sılacağını, yeniden 1000 lâmba- lik bir proje hazırlandığımı bil, dirdi. Halkevlerine geçen — senelere nazaran bu sene cok fazla tah. sisat ayrıldığmı 931 senesinde S0 bin lira ayrılmışken bu se - me 245 bin lira tahsis olundu - ğunu, Kadıköyde çok modern bir halkevi binası yapılarağını, diğer halkevlerinin de kira ile oturmaktan — kurtarılacaklarını bildirdi . Parti İstanbul başkanı Tevlik Fikret Sılay bütün halkevleri İngsaatı için umumi merkezce 10 senede tamamlanmak üzere bir proje hazırlandığını, bu listeye İstanbuldaki halkevleri binala . rının inşasının da ithal edilmesi için mebusların yüksek makam. lar nezdinde teşebbüslerde bu - İonmalarmı rica etti. Otobüs mesolesi General Refet atobüs mesele- sini sordu. Vali münakasanm açıldığını, fakat henliz ihale ya. pılmadığını, maamafih bir fir . ma ile mutabık kalmmak üze. re bulunduğunu sövledi. Gene - ral Refet tramvayların kaldı - rılmasınm düşünü düşünül . mediğini sordu. Hi İsvicrede olduğu gibi burada da ravların kaldırılın trovloybüs vücude ge. tirilmesi etralında tetkikler ya. pıldığını büldirdi Dahiliye Vekili toplantıya geldi Bu sırada Dahiliye Vekili Fa- ik Öztrak içtima salonuna gir - di. Vali kendilerine toplantmm meksadınt anlattı. izahat verdi. Müteakiben mebusların 136 di. Tefini tasıvan listevi belediye veis müavini Lütfi Aksov oku. du. Vali hensine ayrı avrı ce. vaplar — verdi. şuntardı: Suallere verilen cevaplar — Karaköyde sefil çocuklar dolaşıyor, bunlar toplanıp islah edilemez mi? — Bunlara alt yurt darülâce- zeye naklolunmuştur. Toplanıp orava sevkolunarak ıslah edil - mektedirler . — Beyoğlu — dükkânlarından kimisi erken kimisi geç kapa - nTvor. Müsavat tesia - odilemez mi? — Bu hususta bir koml: daha Fakat, bir de bu iki satırcık Koca bir Esericedid kâğıdı. İki satırlık havadis çöl orta. için gün aşırı sında âdeta bir ağaç, ummanda bir katre... telik kalın ve parlak cinsten bir de zarf... Fazla, Üz. çok farla bir itina, Sun! ve dilekler | ettik, 'Tetkikler yapıyor. Hattâ bu arada dükkânların ö le paydosları vaparak kapan - maları da istendi. Fakat bu ne dereceye kadar doğrudur. Bu henüz bir karar verile - — Belediye tahsil şubelerin dek! Tâkavdiden ve iyi mun etmemekten şikâyet edilivor? — Dört memur bu yüzden az. ledildi. Şubeler 1slah olundu. — Tramvay müstahdemini iş kanunundan İstifade edemiyor? — Bu iş tanzim edilmiştir. Fazla çalıtanlar fazla para a. lıyorlar, — Mahalle müznessillerirden | şikâyetler var? Bu suale Dahiliye Vekili biz. zat cevap vererek dedi ki; — Bu şikâyeler bize de gel. di, Arkadatlardan rica ettim, Tetkikler yaptırdım. muhtarlıkların ihyasma lüzum olmadığı anlaşıldı. Mahalle mü- messilleri nizamnamesinde ya - prlacak ufak l_:ır tadille bu iş yo. luna girecektir... — Asker ailelerine yardım e. dilmiyormuş? — Bu hususta vali ve varti başka n izahat verdiler. Dahiliye Ve- kili kanunun tatbik gekli etra - | fırda direktifler verdi. Asaker a. ileleri namıma toplanacak para. nın mahalle Üzerine olmayıp şe. hir nazarı dikkata almarak top- lanmasını ve muhtaç ailelerin paranm bunlara bele- diye vasıtasile verilmesinin en di. — Kırkçeşme, Halkalı suları. nn kesilmesinden şikâyet edi . liyor? Bu sırada Vi dedi ki — Bu su işi Mecliste de mev- züubahsolüyor. Saym — İstanbul mebuslarının bu işi burada tet. kik edip Ankaraya dönünce bi. ze tetkik meticelerini bildirme . lerini rica ederim. Bu suları 1a. lah etmedense kesilen yerlere torkos suvu vermek daha kârlı ve faydalıdır. deniyor? Doğru mudur? Bu hususta vali, sular mü - dürü Ziya da izahat verdiler. Neticede mebusların cumartesi günü mahallinde tetkikler yap- malarımna karar verildi. — Berber — müstahdemlerini patronları 18 saat çalıstırıyor . ha yetler var? nunun bunlar hak. imkân yok! Çün bir sınıf değildir. olabilmeleri i- çin bir müessesede en az 10 kişi çalışmalıdır. — Tarihi eserler tahrip edili- yor. Şinasi ile Evliya Çelebinin mezarlarından eser kalmadı? — Şehitlikte tarihi eserler ve mezarlar icin bir yer ayırdık. Şehir içindeki mezarlıklardan Neticede | doğru bir şekil olacağını söyle. | - | Finlândiyaya yardım Müttefikler şimdiye ka- dar ne kadar silâh gönderdiler? ândiyaya Müttefikler ta- olan yardım lar n Ş n vereceğimiz ilate iltere ve Fransa tara. fından Finlândiyaya gönderil- miş Mmalzeme ve müklimmatı göstermektedir: Bunların 67 tanesi bombardıman tayyare- Bidi 16 top, 2,300,000 mer- mi ile beraber. 5000 makineli tüfek. 124 ağır makineli, 150 tank dafi silâhı. 450.000 bomba. nizaltı maynı. 10.000 hücum Aarabalarına karşı kullanrlacak kara mayını 60 milyon piyade tülfe- lermisi.. Bu malümatı veren Fransız gazet Fransız hükümetinin Finlân ya yaptığı yardımt şu rakamlarla tesbit etmekte: 175 avcı tayyaresi, 496 top: 000 ile, 5000 makineli tüfek (hafif), 400 denizaltı mayını, 200,000 bomba 20 milyon piyade tüfeği Ve Finlând mücadeleyo devama karar verdiği takdir. de Fransanın da her veçhile yardıma karar vermiş olduğu- nu İlâve etmektedir. (Lâ Tan) — Dahiliye Vekili Anka- radan geldi Dahiliye Vekili Faik Öztrak dün sabahki trenle Ankaradan gelmiştir. Vekli trenden inmiş, Kartala giderek rahatsız bulü: nan kayın validesini ziyaret etmiş, öğleden sonra İstanbula geçmiştir. Sayın Vekil pazar günü ya dönecektir. mermisi kaldırılan kemikler ve taşlar burava naklolunmaktadır. Eyüp mezarlıklarının tanzimi için de bir komisyon kurduk. Bu senç çeye eski eserleri muhafaz; için de ayrrca tahsisat koyduk. — Fırmetlar şirket kurara! fena ekmek çıkarıyorlar? — Fırıncılarin. mücedele tış. lindeviz. — Fabrika inşasımdan başka çare bulamıyoruz, — Halie memurları fazla ça. hatırıliyorlarmış ? — Bu iş te yakında hallolu . nacaktır. Halici Denizyollarına devredeceğiz . Bundan sonra Şile, Silivri, Ça- talca ve diğer kazaların istek- lerine de vali ayrı ayrı cevap verdikten gsonra toplantı niha- yet buldu. Mebuslar her suale gayet esaslr ve tatminkâr ce. vaplar veren vali ve belediye re. isimize teştekkürler ederek ay- rıldılar. Yekta Ragıp Önen Görüp düşündükç Bir yangın sönerken Aylardanberi xüren Rus — Fin savaşı, dün öğleden sonra bitti, Dünyanın bir köşesinde, yüz dört gün süren bir yangın n,, Tiler ne kaybettiler?, İtasların kazancı nedir? Ba- rış şartlarının hepsini görmeden, bu noktalara cevap vereme- yiz, Fakat herkesin bildiği şu, ki bu harp, iki türlü millet iki türlü insan anlayışmın, iki nevi devletin, ve idare tpinin tartıldığı bir terazi oldu. Hem biz, hem torunlarımız için ba tartılıştan alınacak bü k ibretler var, “Fin,, Hler pek haklı olarak: “Biz, varlığımızı siyaset pazarına çıkarmıyoruz; İsbal et üğimiz Hiyakatlerin karşılığımı istiyoruz.,, dediler. İlk şartlarım hafifletilmesi de bu vakarlı dayanışın bir neticesidir. #Kareli,, nin tapusu, üstündeki kanlı destanı, yaratan kahramanların adını taşıyacak; vledan ve Irfan divanında bu hakkı, tarih de tasdik edecek. Viborg'da Plevne, gibi mağlü- biyet nedir bilmiyecek, bu barış, yenileni de yenen gibi mu- zaffer ve galip saydıracaktır. Sovyetler de bunda ayni derece bir şeref payesini aldıklarını lddia edebilirler, Dünyada bir yangın sönerken, mek bilmem ne dereceye kadar mü İnsan sıfatiyle sevinme- akün olur?, Fakat bu ke- vincin arkasında birtakım şekilsiz, bulutlu ihtimal gölgeleri de belirmiyor değil, Meşgul bir Rusya ile serbest bir Rusya ara- sında elbette b emelleri bakrmından serbest yük ayrılıklar vardır. Alman siyaseti, Alman bir Rusya, daha geniş bir buğ- day anbarı, dİpsiz bir petrol ceşmesi münasıma gelebilir. Her şeyi değilse bile en büyük zafer vasıtasını ablukada, çemberleme sisteminde gören Müttefikler için de serbest, ga- ilesiz, macerasız bir Rusya, kendi derdiyle meşgul bir Rasya- dan daha tehlikelidir. Yakında hayal balonları uçmağa başlarsa, hiç şaşmıiya. len. Çünkü onların yükselmesi için, lâazım gelen hava akışları içine girmiş bulunuyoruz. Bize gelince, Türkiye, her fırsatta bütün dünyaya ne dü- şündüğünü, ağızla söyledi. Kendimizden başkasının ne irad peşinde koşarız. ne de maceralar ne kararda bulunduğunu — açık kalpli, mert bir ine tâbi olur, Kafamız, yüreğimiz ve pençemiz yalnız kendi milli haklarımız ve öz davalarımız içindir. HAKKI SÜHA GEZGİX