7 Mart 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

4 Sar Har , tecilerini memleket poli- u _üîaharete davet eti TELRINA S SNAŞAN NN >>3 M AAA iciye Nazırı ye, Bulgar istiklâlinin muhafa- zası ve hayat! menfsatlerine ri- ayet ettirmek için uzak yakm, kücük ve büyük bütün devletle. rin sempatisini kazanmağa ma. tüf o'an volitikasına fernmatle müzaherete davet evlemiştir. Nazır demiştir ki: Hükümet tetikbalde de sami. Mi barış iyi komşuluk ve bita- raflık siyaseti takin edecek ve bu güretla devlet reisinin kara- yınt ve Bulgar milletimin arzu sunu vapmış olacaktır. Takin e. dilecek vol çizilm Betki de uzun ve cetin olacak olan bu yo. hw kat icin birlik, in: m ve in zibat elzem olacaktır. Zira bun- lar biz. de en 'i istik. bale lâyık olan milleta tilmat v hürmet kazandıracaktır. Ja, ingiltere ve Fransa- | yardım istiyecek [ bir kafile buraya gelmiştir. Ya kında başka kafileler de rele cek ve Danimarkalı aileler tara- fımdan kabul edilecek bin çocukluk köntenjan bu su - retle tamamlanmış olacaktır. Harpte taarruzlarla yıpratma sistemi (Baştarafı 1 incide) suale “bayır?,, diye cevap ves ren İngiliz mecmLası makale- sânde bu husustaki mütaleala- rını yazıyor. Müttefikler sannedildiği gi. bi öyle senclerce hareketsiz kalarak Almanyanımm teslim ol- masmı bekliyecek değillerdir. Alman, senelerden beri vücuda getirdiği İilk madde stokları vardır. Avrupanın ce- nup ve şimal memlekeotleri ile iktısadi münaseobtlerini sıkı bir rejim ile uzun bir müdafaa barbine dayanscak surette or- ganize edebilir; Onun için müttefikler Almanyayı Ziğ- frid hattının gerisinde rahatça istikbalini hazırlamağa müsa. ade ödemexler, Almanya Garp Ceophesinde büyük bir taarruza girişmedi- ği halde İngilizler ve Fransız- lar karadan, denizden, hava. dan Almanyaya karşı fasılasız taarruzlar yaparak Alman o1“ düsünu harbi kabule mecbur etmelidir; harpsiz olarak &e- nelerce mevcut stokları İle ya- şamağa imkân bulacak vazi- yetinde olan Almanya bu yol. da devamlı bir harbin sarfiya” timı köndi iktısadi — vasıtaları ile telâfi edemez. Bilhassa benzin ve petrol stokları geniş mikyasta İnkişaf edecek bir hava harbinin sarfiyatına u- zun zaman kâfi gelemez. İşte İngiliz mocmuasının tasvir ve tavsiye ettiği harp sistemi bun- dan ibarettir. İki ay evvel İngilterode is. tihlâk eşyüsı vesika usulüne bağlanmıştı. Bu defa aynl asu- lön Fransada tatbikine başlan- mıştır. Vesika usulünün bu şo- kilde İngiltere ve Fransada tatkik olunması harbin uzun süreceğine bir delil olduğu kadar Müttofik — ordularmın Majino battı arkasında sadeco Almanların taarruzlarını bek- lomeyeceğini de gösterir. Hülâsa Avrapa harbi bir Abloka ve yıpratmın harbidir; fakat bu abloka ve yıpratma muhasara altıma alınan bir kaleye hücum etmiyerek sade. ce hariçton İçeriye yiyocek, içecek, eilâh itholini menet> mekle düşürmeğe çalışmak de- Büldir. İnsilizler ve PFransız- lar garp cophesinden Alman- yAânın taarruz etmiyeceğine karaat getinlikleri gün harp töşebbüsünü kendi — ellerine alacaklar demektir, ASIM US Gümüşanede şiddetli zelzele Gümüşane, 6 (A.A.) — Dün Röce saat 20,10 da iki saniye sü- ren, 22 de de dört saniye devam eden şiddetli iki zelzele olmus- tur. Bu sabah ta 2,55 te ve 4,30 da iki giddetli selzele daha ol . muştur. Hasar yoktur. 14 saat. tenberi c;e(vım eden kar ve fir. tmadan 'Op ve Zigana dağları kapanmıştır. olan 50 | NL | carları stoklarını gizlediler mi? (Buş tarafı 1 sacide) — | veya fabrikaların teşkilâtları- | na tesilm edeceklerdir. | Hükümet bu kararı ile top. | tancı geker ticcarlarınt yülaız viedani değil, ayni zsamanda medoal ve kanun! bir vazite karşısında birtakıyor: Şeker tüccarlarının fiyata zam ilân edildiği günde kendi ellerinde bulunan stokların miktarını | hatasız olarak bir beyatmame ile bildirmek ve piyasadâ ön kuruş fazla fiyat ile satılacak olan bu şekerlerden alınacak farkı geker fabrikaları veya fabrikaların teşkilâtları vası- Va * devlet hazinesine Öde- mok... Hiç kimsenin natus ve hay- Biyetinden şüphemiz olmamak- | la beraber hazart olarak her. | kesin hatırına şöyle bir sual varid olu Acaba bu stokla- rın tesbitinde bir şujistimal! o- lacak mı? Belki evet, belki ha- yır, Yalnız şeker fiyatlarına on kuruş zamımedildiği gün ki- çük mahalle bakkallârında görüfen bazı hâdiseler dikkate değer bir mahiyet arzediyor. Şeker fubrikaları satışı kesor kesmez büyük toptancılar da bakkallara mal vermedi. Top. tancıların mal yermediğini içi- ten bakkallar ellerindeki şo- korleri derhal sakladı. Sanra Hatlara oün kuruş zaâammodilmiş olduğunu ve bu farkın devlet tarafından vergi olarak alına- cağını işitenler evvelce gizle- dikleri şekerleri bu defa on kuruş değil ise de boş, altı ku. rüş bir fazla fiyat İle ellerin- den çıkurör. Haltbuki hükümet peraken- deci eznafın ellerinde bulunan |Toptancı şeker tnc-; | a miktardaki şekerin stokları ile alâkadar olmıyor. Sadece toptancı tüccarların stoklarını fabrikalara voya ikinci dere- cedeki teşkilâtlarına bildirme- Terloi istiyor. Bu takdirde ba. ztı toptaner tüccarların ellerit- deki stokları İlk kargaşalık zamanında saklamış olma bu stokları beyanname İle dirmedikleri surette aradaki fiyat farkını devlete ödemek yerine kendi heşaplarına ge- çirmeleri ihtimali batıra golir. Netokim toptancı tüccarla- vından bazılarının şeker şirke. tine verdikleri beyannameler- de âancak yüzer kilolük stokla- rı. bulunduğunu, bazılarının da hiç stokları olmadığı bildi- rildiği söyleniyor. Eğer hakl- katen Şeker Şirketinin tetkik- lorine göre İstanbulda toptan- orların elinde ucuz zamanda alınmış 800 ton şekerin yarısı stok öolarak bulunduğu halde verdikleri beyannamelerde yok denecek dörecede az gösteril- miş is hükümet üzerinde dik- kat ve ehemmiyet ile durması ienbeden bir-vaziyet ile karşı- laşmış olacaktır. 249 Tercüme mecmuası çıkarılıyor (Baş tarafı 1 incide) si, yapılmış tercümelerin ten- kidi, tereğmme tenkitleri hak- kında başka dillerde çıkmış e. tüdlerin Türkçelari bulunacak- tir. Lise ve yüksek tahsil genç- lerini müteaddit Avrupa dille- rinde tercütneye çalıştırmak ve esasen tercümesi güç olan metinler üstünde bu İşle meş- gul mütehassısların alâka ve himmetini cekmek üzere mü. sabakalar yapılacaktır. Mecmuanın her nüshasında tercümeye &it ösâslı bibliyo- grafik malâmat bulunacaktır. Mecmuanın bu moevzulardaki elddt ve objektif yazılarla bir- de ümantst kültür hareketinin doğup beslenmesine ve Türk irfunmmın bü kaynaklardan gı- dalanıp kuvvotlenmesine hiz- met etmektir. Toretlhe bilro. gu öniütmüzdeki ikl ay zarfında bu esaslar dahilinde çalışarak mecmuanm İlk nüsfhasmın neşrini temin edecektir. —— — Antakya halkevinde seçim Antakya, 6 (A.A.) — An. takya halkevi idare hoyeti ile komltelerinin seçimi dün ya- pılmıştır. Seçimden sonra genç ve münovvar elemanlarla fay- dalı bir müsahabe yapan vali Sökmenstler vatanrmm halkevle- rinden neler beklediğini tzah etmiş ve gençleri bilhassa köy- etülük mevzun Üzerinde çalış. maya davet etmiştir. Romen — Bulgar Hudut hâdisesi güzel- | ikle kapandı | Sofya, 6 (ALA.) — Bulgar Ajansı bildiriyor: Romanya hududunda cere- yan ederek hakkında tahrikâ. | miz haberler neşredilen hâüdise | şudur: Biri küçük zabit olmak üze re Iki Bulgar hudut müuhafızı hudut boyunda teftişte bulu- nurken bavânın muhalefetit den dolayı yollarını şaşr elll adım kadarı Romen ğtna — girmişlerdir. Ro hudut muhafızları bunların ü. zerine atoş ederek Buülgar kli tük zabitini ağır entette yarâ- lamışlar ve küçük zabit sonra dan ölmüştür, - Bulgar ve Ro- ten hudut makamatı derbal vaka mahallinde hâdiseyi tah. kik edarek tamamen arızi ve eheammiyetsiz. mahiyette olan ist güzellikle halletmişlerdir. Almanya Romanyadan askerleri- ni kısmen terhis etmesini istiyor Berne, 6 (ALA.) — Cladiusun Romanyaya yapacağı yeni seya. | hat, Basler Nachrichten gazetesi. nin Budapeşte muhabiri -tarafın- dan dikkatle kaydedilmektedir. Bu muhabire nazaran, Alman mümessili, Almanyanın, Roman. yada halen silâh altında bulunan | askeri kuvvetlerin, biç olmazsa | kısmen terhis edildiğini görmek hususundaki arzusunu Romanya hükümetine tebliğ vazifesile mü- l kellettir. Almânyanın bu talebi, sefer. berliğin, Almanyaya mal teslimi. n! azalttığı mülâhazasına müste- nittir. Garp cephesinde Paris, 6 ÇA.A.) — Mozel'in şarkıtda bir İngiliz ileri mev. zline karşı Almanlar tarafın- dan yapılan baskın, dünün en mühim hâdisesi olmuştur. Bu baskın ile birlikte geniş mik- yasta topçu istihzaratı yapıl- mıştır. Piyadenin havan topla- rı ateşlerini bizzat bu ileri mevzil hedef ittihaxz ederek teksif ettikleri sırada Alman bataryaları bu İileri irtibatı kesmek üzere ateş açmış bulu. nuyorlardı. Almanların bu te- Şşebbüsleri, Fransız ve İngiliz bataryaları tarafından derhal mukabele görmüştür. Müsade- meler esnasında ikl İngiliz aş- keri ölmüş, ve birçok İngiliz sskeri de yuralanmış veya esir düşmüştür. Hatlar üzerinde tayyare fa. aliyeti, hemen hemen hiç me sabesinde olmuştur. 4 — 5 Mart gecesi İnagiliz tay- yareleri, Alman körfezi üze- rinde uçmuşlar ve Fransız tayyareleri de Alman tayyare- lerinin Alzas üzerinde uçmala. rı esnasında Ren nehrinin sol sahili — üzerinde cevelânlar yapmışlardır. Paris, 6 (AJA.) — Büyük umuml! kararghühın 6 Mart sa- bah tebliği: Dün akşama doğru movzü topçu İsaliyeti olmuştur. Gece, keşif kollarının faaliyetl gö- rülmüştür. Berlin, 7 (A.A.) — D. N, B. Ajansı askeri vaziyet hakkında şu | malümatı vermektedir: Alman devriyeleri garp cephe- sinde nihayet iliz askerleriyle temasa gelebilmişlerdir. Bir topçu hazırlığından sonra bir Alman devriyesi Moselle'nin şarkında Fransız — topraklarında salı sabahı Dük dö Cormwall'in piyade alayına mensup müfrezele. rin bulunduğu bir istihkâm ile iki müstahkem sığınağa taarruz et- miştir. Düşman krmamen imha, kısmen de esir edilmiştir. Esirle. rin adedi biri çavuş olmak üzere 16 askerdir. Bu keşif hareketi göstermiştir ki, İngiliz askerleri ileri mevzile. rin yalnız bir mıntakasında var- dır. Bunların her iki cenahında da Fransız askerleri vardır. İşte AlL man hareketine maruz kalan bu ilk hattın himayesine memur İn- giliz bölüğüdür. ——— Kop ve Ziğana kapandı TMrabzon, 6 (Hususi) — Kar ve fırtınadan Kop ve Zigana dağları yeniden kapanmıştır. — aa Yağmur Hava dün akşama kadar ka. palr göçdi. Sant dokuzdan son- ra yağmur başladı ve gece sa. at Uço kadar devam etü, Finlândiyaya 5 — VAKIT |Balıkesir Halkevinde : 7 MART 1540 Gnr. Kâzım Özalp'ın konteransı (Dünkü sayımızdan aevam) Fransa hududuünda vaziyet bö; vum ederekn — Ballık hükümetlerini taayik eden Sov yet Rusya taleplerini istiklâli yetine münafih görerek ka - bul etmisyen konşusu küçük hücum etti. Üç aydanberi Finlândiyalılar Rus arın çok Talk — küavvetlerine karşi YAtallarını kahramanca müdafaa ediyorlar. Bütün Fin Vândiya ordusu hazar zamanın da üç piyade fırkasından iİba- vettir. Söferde buna altı ihti: yAL fırkası ve bazı avcı, ve jan darma kıitaları ilâvye oluünür. Işte bu dokuüz on firkalık kü- çak örde dürt beş mixli büyük ve Jmal mendaları huduütsuz olan kuvvetler karşısında can- la başla dövüşüyorlar, Birçok noktalarda Ruüsların munta - zam fırkalarını daha az kuv- erle inhisama uğratmağa atfak oluyorlar. Finlân - diyalıların uğradıkları taarru. za karşı, kahramanca mülda « faa ve muvaffakıyetleri bü - tün cihânda hayret, alâka ve #empati uyatdırdı. Cemiyeti Akvamda her tarafta yardım - lar yapılmasına'karar verildi. Fakat bu yardımlar şimdiye kadar büyük mikyasta yapıl * maraıştır. Ruslar — bidayette Finlândiya ordusunun yanla - rindan çevirerek kısa bir za . manda imha etmek maksadını takip ettiler, Fakat gerti ile muvasaala müşkülâtinı berta. raft edemediklerinden ve Fin lerin mâahirane ve cesurane mükabalelerinden dolayı bu plânlarında muvaffak olama - dılar. Taarruz usülünü değiş - Ürmeğe mecbur kalarak Kare l berzahina külliyetli kuvvet. ler topladılar ve Manüorhayın hattının bir kısmınt cepheden zorlamağa karar verdiler adet kiyetine dayanarak külli . yetli Insan ve malzeme züyia. tını göze alarak hücuma baş - ladılar. Mevziün çok tazyika uğrayan kısımlarını Finlândi- yalılar terkederek gerideki hatlara çekildiler. Terkettik. leri Mmevzilerin hemen yakının. da yeni bir hatta yerleşmeleri Finlândiya kuvvetlerinin pa - niğe uğramadıklarına ve mun- tazam çekildiklerine delâlet e- diyor. Bu usuldeki taarruz karşısında tmüdafilerin müte . akip ve müteaddit müdafaa hatları tutmaları kabil oldu . ğuna göre, Finlândiya muha - rebesinin ne salbalara gireco- gini ve ne kadar süreceğini kestirmek mümkün değildir. Rusların o havali için başka tasavvurları olup — olmadığı meçhuldür. Şimdiki halde Sov yet Rusya İle müttefikler ara- sında hali harp yoktur. Fakat Almanya ile olan münasebet . Jeri müttefiklerin monfaatlo. rini doğrudan doğruya Iblâl e- decek fanliyetlere sevkederse vet Ruzvelt Berline yeni bir sefir göndermiyecek Vaşigton, 6 (A.A.) — Ruzvelt matbuat mümessillerinin bir kon . feransında Berline yeni bir - selir tayin etmek tasayvurunda olma - dığınt ve Alman sefirinin Vaşing. tona gönderileceği hakkında bir güna malâmat almamış olduğunu söylemiştir. Komedi Fransez Temsilleri Verilen malümata göre, Ko. medi Fransez artistleri 2, 3, 4 nizan geceleri Ankara Halke- vinde temsiller vereceklerdir. İ- ki nisanda bir manzum trajedi, 3 nisanda Ask ile glay olmaz piyesi ile Seyyah ve aşk kome. disi 4 nisanda Mmizantrop ve manzum bir komedi temsil edile cektir. 4 nisan günü bir de ge- hir matinesi verilecektir. Maribel. Jermen Ruva, Jan Suli gibi meşhur kadm artist. ler gelmektedir. Sanatkârlar mart sonlarma doğru şehrimiz. dea temsil verecoklerdir. Başvekilin ziyaretleri Ankara, 6 (Hususi) — Baş- vekil Doktor Refik Saydam bügün Ticaret, İktisat ve Zira- at Vekillerini makamlarında ayrı ayrı ziyaret ederek ken- dileriyle görüşmüştür,. tabii uramızda harp açılacak tir. Bu halde bizim Alacağı - iyet her iki tarafla a . a mevcut olan anlaş . n hükümlerine tâbi ola- caktır. Arkadaşlar; Harpten evrel mız adıktan sonra harp tinde olduğumnu (- kle beraber, Alman - yaya karşı temayül ve müsaa dekârlıklarını her — vesile ile izhar etmektedir. Siyasli rlcali bitaraflığın İtalyanın — milli Mmenfaatlerine uygun olmul nı beyan ediyorlar. Bana gü. re, İtalyanların barbe girmek için mönfaatlerine uygun ve kendi lehlerine müsalt olacak fırsatın zuhuruna iİntizar et . tikleri anlaşılıyor. Bu fırsat belki harp neticesine kadar da suhbur etmiyecektir. Büyük harbin ne safhalara gireceği- ni ve ne kadar devam edeceği- ni tahmin edemeyiz. Bu busu- sat hakkında söylenilen müta, Iâalar ihtimallere dayanan fa. raziyelerdir. Bu çetin müphe- miyet içinde milletimizin yük- sek vasıflarıma, ordumusun kıymet ve kuvvetine güvene - rek hâdiseleri sükünet ve fü. dâlle takip ediyoruz. Ordu . muza ötedenberi milletin ver. diği ehemmiyet ve yaptığı fo . dakârlığın iyi tesirlerini şimdi memnuniyetle görmüktoyiz. 'Türkiye buğün en modern ea - lâha ve teochizata sahip olan bir orduya maliktir. Maddit kuvveti böyle mükemmel olan ordumuzun manevi kıymetini de milletimizin kahramanlık, vatanperverlik — vasıfları ta - mamlamaktadır. Arkadaşlar; Biz, şimdiki halde harp ha - rici vaziyetinde bulunuyoruz, Buraya kadar arzettiğim mü . talâattan anlaşıldığı veçhile halen harbin bizo sirayet et - mesi muhtemel görülmüyor. Böyle olmakla boraber asker! tedbirlerden başka bu fevka . lâde ahval için de hiikümet ve milletçe yaprlacak daha bir gok vazifeler vardır. Bu vazi- felerin lâyiklle başarılması 1- çin hilkmet mühim bir kanun la aldığı salâhiyete dayana . rak faaliyete geçti. Fakat bun da yalnız hükümetin tedbirle- ri kâfi değildir. Bütün mille . tin tam bir vahdet içinde vo el birliği Hle çalışması lüzımdır. Bugünkü harplerde cephe ge- risl mefhumu — külmamıştır. Harbe giren bir memleketin her tarafı cephe gibi tehlike - ye maruzdur. Muharebe tod .. birlerine ve hazırlıklarına bü - tün vatandaşların aynı gayret ve imanla iştirak etmeleri za. ruridir. Ancak bu sayode har- bi müyvaffakıyote eriştirmek kabil olur. Muharebenin uzun zaman devam etmesi ihtimali- ne karşı her ihtiyaçı asgari sarfiyatla yapmak bütün va . tandaşların vazifesidir. Husu- &1 hayatımızda dâa buna rla . yet ederek muhnrobo ihtiyati Istoklarının vücude gelmesine yardım etmeliyiz, Bu suretle harbin sarfiyat v& ihracatını telâfi etmek mümkün olabi - lir, Vazifelerimizden biri de mu zır maksatlaria yapılan pro - pagandalara kanmamak ve kapılmamaktır. Türkiyonin siyaseti milletin idaresine is . tinat eder, Ve onun arza ve kararlarına göre idaro olunur. Hileli tertiplere düşeceğimize yanlış yollara sürükleneceği - mize katiyen İhtimal verilme . melidir. Bütün millet efradının böy- le zamanlarda dikkat etmeleri lâzımgelen başka bir noktayı da burada hatırlatmak iste - rim, memleketimize &it askert işler hakkında vatandaşları - mızın bildikleri veya öğren - dikleri hususatı şurada burada söylememeğe dikkat etmeleri göok mühimdir. Bunda ufak bir ihtiyatsızlığın memloekete büyük zararlar getireceğini hatırdan çıkarmamalıyız. Arkadaşlar; Reisicumhurumuz sayın İs . met İnönünün yüksek İdaresi vo isabetli görüşleri sayesinde Türkiyenin dünyayı dehşete veren bu badirede mill! men - faatlerimize en uygun ve sa - lim bir yol takip edeceğine ka. naatimiz vardır. Milli Şefimi - ze sonsuz saygılarımı sunârak sözlerime nihayet veriyorum.