29 Ocak 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2
2 — VAKIT 29 İTKİNCİKANUN 1840 SKanat ve Fikir : Nesil kavgası v Neslin ufku Sanatta — sinlerin hududunu yüzdeki çizgiler değil, ufukları seyreden gözler tayin eder. İn- sanlar hâlâ kendilerine göre, bir tabiat halketınektedirler. Böyle - ©e insanların yarattığı dünyalar vardır. Dünyaları biribirine bev ziyen insanlar bir neslin kadrosu içindedirler. Genç edipler nesil - lerine harp sonrasmı ileri hat o - larak kabul ediyorlar, Harp sotürası dünyanın her ye- rinde insanların — yarattıkları âler min mimarisini değiştirdi. Fakat bizim memleketimizde — yaptığı vuh tahavvülü yüzde yüz oldu. Takilâl baline gelen İmpara » torluk çöktü. İmparatorluğun — sadece — bir coğrafya veyahut sadece bir ida- ve möselesi olmadıflırı işarete bi- le lüzum yoaktur. Büyük hurbin sonunda çöl imparatorluk kendi inıum kendi damgasını taşıyan görüşler vermişti. Tecadli bir. âlem ob makla beraber, omun âcağp İir çeşnisi vardı. Bu çeşniyi fikir ve sarat kle minde Üçüzlü bir tezad - halinde görmek mümkündür. İmparatorluk tek Bir rüh mi - marisine sahip değildi. Bunun i- çin imparatcrluk düayayı üç u * fuktan seyrederdi. 1 — İslâmeclar şaörleri Meh - met Akif, filozofları Bazan Zade Naim Bey kumandasında dünya - yı islâm tefekkürüne göre şekil - lendirmek - istiyorlardı. Medrese- yi kendine kışla haline koyan bu cereyan yeni olan hee şeyi bid'at sayıyor ve Tanzimattan evvelki hayata, daha doğrusu asrı saade- te dönmek İsityordu. Çami avlusu ile mezarlık ara- sında yaşryan, ölen, ölü tabutları arannda doğan, dünyayı sarığın, ahreti selvinin gölgesinde tahay - yül eden insanlar dünyaya böyle bir dakika bakarak Hulüsi mat - baasının bastığı Mekke, Medine resimlerine dalarlar. Mukavvanın arkasından açılan bir gizli kapı onları güh Cennetin saraylarına gâh Cebennemin gayyasına gö - türür, 2— Osmanlıcılar, — Şairleri Tevfik Fikretin, filetofları Rıza Tevfiğin kumandasında sentezi « ne bir türlü akıl erdirilemiyen Avrupayı mütemadi bir hasretle waarlardı. Islâmacıların cenneti ne ise Or manlıcıların “Avrupası” da on * dan farklı değildi. Hacıyağı ile lâvanta arasında fark vardır a - ma, ikisi de kokudur. Osmanlıcılar islâmcılara nara- van pek fazla oportünist idiler. Avrupalı olmayı Boğaziçi yalılar rında oturup Venedik aynaların- da yüzlerini seyretmek, Avrupalı ustaların yaptıkları — iskemlelere oturdukları, masalara yaslandık - ları zaman Avrupa denen ilâha temessül etmiş oldüklarımı san - mak mutadlarıydı. -Avrupadan | gelen kâğıt oyunlarmı oynarken hatırlatırsa , diyerek gözlerini ve kâğıtları eb tutmak — türetile iki ilâhı da idare ettiklerini sanır- lardı. 3 — Türkçüler, şairleri Meh - met Emin, filazofları Ziya Gö - Heyecan menba; idi. Gençleri et- rafına toplıyabilen yegâne kuv - vetti. Her şeye rağmen Süleyman Paşa ile başlayan bir münevver Türkçülük cereyanı epey zaman- dre terakümünü yapmıştı. Sağdan, soldan ateşe maruz - du. Islümerlar olnları dünya ni - göre, iste onlar bir sürü baldırı çıplak halk tabakasıydı. Nazik değildiler, şik olamıyorlardı. İmparatorluk gâh bunalardan birine, güh ikisine birden daya - narak istikamet — değiştirmeleri yapıyordu. Üç ufka açılan üç pencereli im” paratorluk dünyasında bam in - sanların tek bir hüreiyeti vardı. Pencereler araıtıda dolaşmak... İslâmedarın penceresinden ix ün Türkeçülerin Ozsmanbetlara göre gözlerini a - yar ederken görmek mümkün o - Tuyordu. Büyük harp Osmanli impatra « torluğunu tasfiye etti. Tatiklâl harbi yeni bir dünya ufku açtı. mahkemeleri nmı. r:ıdı“ lık devlet hayatına gireli bir hay- | K zaman oldu. bahsedenlerin çoğu onun bir ce - rayanın bayrakdarı olduğumu bile batırlıyamıyorlar. Hakikaten A - kifin çizdiği levhalar bugün ek zotik bir dünya halini almıştır. Osmanlıcıların bütün — şaşlım - Osmanlıcı zibniyeti Tetiklâl Harbinin do - ğurduğu “tam — müstakil” camia (Devamı 'T noide) — Yabancı gazetelerden iktıbaslar Türkiye ve Bal- kan antantı Macarca Nemzeti Ujsağ 1 yazıyol Sona günlerde cihan etkârı umumiyosini, yine Balkanlar işğal elmeğe başladı. Blegrattan Aalınan haberlere nazaran, yakında, mukarrer buluzan Balkan konferansında, Balkan devletlerinin tam bir bitaraflık Muhafaza etmeleri hususunda ısrar edilecektir. Balkan blokunun hedefi hiç bir tarafa teca: vüz etmek olmayıp, ancak, Avrupanım bu bölgestlade sulhün muhafazası olacaktır. Menemencloğlunun Bulgaristanı için icabeden müştörek gayretleri sarfetmek ziyareti münasebetile her İki memleket matbuatı pek dostane neşriyatta bulunmuş- lardır. Ve Türkiye ile mesele olmadığını tebarüz ettirmişlerdir. Bulgaristan arastuda ihtilâflı hiç bir Bu suretle Balkan konferansına Türkiye ile Bulgaristanın dostluk havası içinde iştirâk edecekleri anlaşılmaktadır. Binaönaleyh, Balkan konforansına şimdi, eskisinden da- ha büyük bir ümitle ba bilir. Bundan başka, İtalyada, Bal- kan konferansının toplanmasına taraftar bulunmaktadır. Gerçi, Italya hükümetinin bu konferansa Iştirâk edeceği pek tahmin edilmemekle beraber, Balkanlarda hiç bir hudut de- Blişikliği yapılmaması ve sulhün muhafazası esasına dayana. cak bir Balkan blokunun kurulmasını arzu etmekte ve bu ga- yenin tahakkukuna yardım edeceği de muhakkak bulun- maktadır. 'Türkiye Ile İtalyâ arasındaki belli başlr bütün Ihtilâflar da halledilmiş gibidir. Hattâ, son zamanarda Roma siyasi mahafilinde, Çanakkalenin Türklerin elinde bulunmasının, dünya sulhü için lüzumlu olduğu Gsöylenmeğe başlanmıştır. Bu da gösteriyor ki; pek yakın bir Atide bir Türk - İtalyan an- Taşması bahse mevzu olacaktır. Esasen, 'Türkiye ile İtalya Balkanlara karşı yapılacak her hangi haricl tecavüzde bütün kuvvetlerile müdahalede bulunacaklarını söüylemüekla, ©n prASİL noktada birleşmiş hulunmaktadırlar Halkevleri yeni binalara | kavuşuyor Önümüzdeki yıl muhtelif kaza ve vi a- yet merkezlerinde 65 bina yapılacak Memleketlmizde birer fikir kaynağı ve gençlik merkezi olan htlkevlerinden bazıları müale sef güzel bir binadan, çalışma larma yetecek kadar geniş ve müsait bir yerden mahrum bu. unuvordu. Haber aldığımıza göre: Cum bürivet Halk Partisi Genel Sok reterliği; bu muazzam işi en a. sa bir samanda başarmax Üze re programlaşmış ve önümüz. deki sene 60 si kaza ve 15 1 vi yet merkezinde olmak üzere halkevi binasının senesi için kmaline ait hazırlıklara baş. emaıştır. Bu suretle (8—10) sene içari sinde yurtta mevcut bütün kevlerinin, binalanmaları temin edilmiş olacak ve bu zarif ve modera binalar; bulunduklar: yerlerin en nezih, en nurlu Ve en ileri birer gençlik inkılâp mabetleri olacaktır. Bu hususa ait (C, H. P, Ge nel Sekreterliği) tarafımdan alâ kadar makamlara yazılan ta mimlerin bir suretini aynen &. sağıva dercediyoruz: C. H. P. Genel Sekreterliğinin tamimi Hayırlı hizmetleri eünden gü. ne inkişaf etmekte olan halkev. lerimizi bina bakımından dahâ iyi çalışabilecek bit vaziyete İngiliz yardım komitesi, memle- ketimize bir mümessil gönderdi General Deedes, İngiltereden yollanan eşyayı Telâketzedel General Deodes bugün Sirkeci garinda karşılayıcıları arasında koymak arza ve düşüncesiyle şimdiye kadar yapılmış İ halkevlerine binaya muhtaç olan yerlerde, munta zam bir program dahilinde, ye ni halkevleri yaptırmak istiyo ruz. Programrmızın esakt-8—10 so. ©o gibi az bir saman içinde bü tün vilâyet markezlerile kaza'a. rımalı İkevleadirmek — ve bu halkevlerimizi - binalandırmak tır. Bu sebeple her yıl bir mik tar halkevi yaptırmak suretile bu programı tahakkuk ettirmek kararındayız ve bu kararımızı i ki kısma ayırtrak tatbik otmek emelindeviz. A «« Şimdiye kadar halkevi binast yaptırtİmamış olan vilâ yet merkezlerinde, B «« Şimdiye kadar halkevi binast yantırı aş ölan kaza merkezlerinde. Nüfusunun çokluğu İle mev. kitnin ehemmiyeti ve mahallin. de yapılacak yardım miktarı nazara almarak sıra ile halke. vi binası vaptırmaktır. Bu yazım yalnız kaza merkez. lerinde halkevi binası yapttrma. ya ait olun vilâyet merkezleri . miz icin olanı halkevi yaptırma. yı düşündüğümüz vilâyet parti reislerine ayrıca yazılacaktır. ere tevzi edecek $ tevzi Zalzele folâketsedeleri için İngilta yürdrm komltesi namrmma — gönderilen general Doedes bugünkü Bemplon ekspresile şehirimize gelmiştir. BSirkei garında İngiliz sefaret erkâmı ve Kızlay mümeaailleri tarâtın- dan karşılanan genersi kendisile görüşen bir mubarririmiza kıtsoa demiştir Kdi — İngiterede, zelzele felâketzedeleri için toplanan aşya, mhhi malzeme ve yiyecek maddelerimin bir kzasmı bugünlrede trnle buraya gelecektir. Diğer kasmi vapurla İzmire gönderiimiştir. Bunların — tevziile moşgul olmak üzere gakitin. Bana refakat edecek olan profestir Onstoo da yakmda buraya gölecek- tir, İngilterede felâketzedeler için tebefruat kaydına devam ediliyor. Ben hareket edinceye kadar 15.000 İngiliz Hemat toplanmıştı. Türkiyeye bubdan 20 seze evvel de gelmiştim. Güzel türkçeyi ve Türkleri İyioo bilir ve çok seyerim.,, Avrupada soğuklar Bu yüzden bütün şark seferlerinin intizamı bo zuldu Yolcular kar tTırtınalarından dehşetle bahsediyor Bu mmüddet zarfında Avrupa | Son günlerde Avrupada bü küm süren şiddetli soğuklar ve mütemadi kar dolayısile Sem plon ve Konvansiyonel trenleri . trenleri yolda kalmış, karlarda K I saplanan makineler güçlükle kur tarılabilmiştir. Nihayet askeri nin seferleri büsbütün intizamını | yardımla vol açılabilmistir, Fa. kaybetmiştir. Dünkü konvansi. yoönel iki buçuk saat, Ekapres beş sart kadar gecikme ile ge- | lebilmiştir. Yolcular, soğuklar. | dan ve kar fırtınasımdan dehşe! ve heyecanla bahsediyorlar. Kar, İtalyada görülmemiş de. recede fazlı Emuş, Milâno ile Triyeste arasında tren hattını kapayarak simendifer münaka , JAtmın on saat kadar İnkrtaa uğ. ramMRaMA Reben plmuştur. kat gerek ekepres, gerek kon . vansiyonel Yugoslavya ve Bul , garistandan gecerken de avnı vüziyete düşmüşler ve müşkü lâtla yollarına devam — odebil . mişlerdir. Ba'kan'arda müthiş soğuklar ve kat dovam ettiği halde Trak yada hava sakinleşmiştir. Edir. :ıde ummum! bavat normal hala elmiştir. Almanya ile yapılacak ticaret anlaşması Dün bir Alman fabrika mMmürmessili geldi Almanlarla yedi buçuk mil- yon İlralık bir ticarot anlaş- ması yapılmasına karar veril. mosi Alman (fabrikatörlerini ümide düşürmüş ve buraya yö- nidet mümessil göndermeğe başlamışlardır. Dün sabah Konvansiyönelle gelen Alm makine sanayli mümeessillerinden Hombart, bu aulaşmanın Almanya piyamala- rında çok Memnunilyotle kar- şılandığını, İleride daha geniş bir anlaşma için bir adım teş- kll edocoği kanaatinde olduğu: nu, Türkiye İle ticar! münasd- betlerin yeniden başlamasına son derece ehemmiyet verildi. Bini söylemiştir. Daba bir çok Alman firma- lJarının bugünlerde mümeseli göndermeleri bekleniyor. ——0 1940 İzmir enter- nasyonal fuarı Bu sene ziyaretçi sayısı- nan çok artacağı ümit olunuyor Tamir, (Hususi) — İktisat Ve kâleti sanayi umum müdürlüğün- den-bütün Ticaret Odalarına fu- ar hakkımnda aşağıdaki tamim gön derilmiştir: “—— Seneden seneye ümld ve - rici bir tekâmül ve inkişaf göste- ren fuara bu sene daha riyade önem vermek l:imı. Mali var« hığımızı gerek kültür, gerekse sa- nayi, ticaret ve ziraat bakımla - rından fuarı ziyarete gelen ecner bilere ve balkımıza göstermek çok faydahdır. Fuarın bu itibarla da büyük kıymet ve ehemmiyeti vardır. Türkiyenin yegzâne enter- nazyomal fuarı olan İzmir fuarmı geçe nsene bir milyona yakın zi- yaretçi gezmiştir. Bu sene siyaretçi sar daha çok artacağı ümld edilebi - lir. İzmir enternasyonal fuarının Ğ Ü rağbet ve inkişaf sanar icilerimiz içim de bir muvaffak- yet ve teşvik vesilesi olmalıdır. Herhangi bir sinaf mücassese, mamulâtının tamammı Türkiye- de sattığı düşüncesile fuara işti- takten uzak kalamaz. Çünkü memleket sanaylinin tekimll ve fuara ilerisi için el ve gönll birli- ile iştirak etmek, husus? menfa. atler kadar malf menfastlerimizin de iktizasıdır. Gerek küç gerekse büyük sanayi müesseselerimizin hemen hemen istisnasız — denilebilecek kadar yakm bir alâka ve istekle bu yegâne enternaslonal fuarı - miza behemehal İştirak etmeleri ve ba suretle 1940 İzmir enter - nasyonal fuarında husus! sanayi - nizia de tamamen ifade ve teş - hiri hususu vekâletimizce hassa- siyetle takip eduşıılmdh. Ceyhanın içme suyu Adana, (Hatusi) — Ceyhanın İçme guyu meselesi artık ele elim- mtş bulunuyor. Mühendisler bu husustaki projeyi hazırlamağa bugzünlerde başlıyacaklardır. Salhı 1.Kân, 4 Zilhiece Kasnım 84 ?ııarleıil 9 11.Kân.'30 Zalbiece 1M Kasım Bt 715 1588 914 183 12 37 TOSTEYT Y 05 Tkladi 15 04 O 3415 08 $U Akşamı 17 20 12 00 17 28 12 00 Yatar 18 SA 1D 18 55 1 84 imek G2 1221 Sarislâ 10 hayatı yaşt ne kadar | şeymiş! | Yazan: Hü | B ÜTÜN köhne rire rafeleri, mânasıf ei tikne.. Hulâta rabati $' “Meselâ elbiseni D; koyma, korkulu :ü.nl'.. Bu tahammdl & midir? İnsan vaziyett f sesini başmın ucuna dA Fatat ! Yolcaunun * süprülür gider”... 1ş4€ Bu münasebetle e: da büyük anne ve rımızın, hattâ kısmen ranızın — hayatımi 4 bağlamış olan bu gibi & kuların saçma hı"ılıM vada gösterca bir liste Bevikem' Gdi tan dikilir! Hiç gt ağzma al; yahut? Fırmın ağzını ruml” de.. yirt Tencereden yemek yüz yazıst günü yağmıf Yüz yazıtı günü havt ha olvesa, geline, kart min altını öptürmeli; * va açılır, Bir evde çifte gelin kıtrk basar. Kesilmiş tırnak Ğ lamak büyü üstünden bidir. mazara delâlet eder, aS çe SA t tadını; ver ç:cıı tadını!” demezsen olur, Salyası akan pcül’“ araba öptürmezsen bü
