14 Aralık 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

l b'ıllil.iye V.ekilînin j izahatı Nüğe Yekili / kürsüye ge. Pazarlıkla almağa alı. halkları için gördükleri * tamamen itimat eda. * Müşterinin bu tema. M cCarın fazla kazanmak ll ile karşılaşıyor ve eti. İ Üterine fazla fiyat yazıl. he Bebep oluyor. Bizim h Miz tahkikata göre aldı. bş) Betice budur. © itimat edebilen müş. Wkgi İşte zarar görmektedir. İnç* kadar alıman neticeye bağı; İstanbalda bu kanuna © hareketleri — sebebile &bt varakası yapılmış ve 4Künuna müuhalif vakası iştir. Bunlardan 7140 ş:_î cezası alınmıştır. Bu hç trar ettiklerinden dola. mağaza kabatılmıştır. 335,' 901 vaka tesbit edil. ı lira vara cezası alın. s. Ve tekerrür suçu ile 50 A kapatılmıştır. de 688 vaka tesbit edil. İ>. 2909 etiket olmadığı 78 i yaürlık yapraak — keyfiyeti. lardan 1988 Ura 10 ku. A cezamı almmıştır, 16 Mi tekerrür dolayısile ka- idan sonra Ticaret Vekili , * gelmiş, kanım tatbika. İA Sediyelerce kontrol odil. 4, Stcak belediyelerin bu bir teşkilkt yapmadık. p kanunun bir çok memur. MEİMİ surette mesgul ede. ? vüzatte vazifeleri ihti. Si halde tekabül eden toş. b Cevcut olmadığını söyle. #ÜŞöret Vekili, Kobtrolün na. Göldığını izah etmiş, ba LB' zünden fiyat ihtikârı K ğ gualine şu cova. Ghunun tatbiki yüzünden, Süretto pahalılık vürüde K İ söyliyemeyiz. Hattü e. ş usulü, faydalı olmuş “üdun müsbet bir tarafmı #tmiştir. yatla beraber şurasmı bil. h:l.îdetmenyim ki, pazar. Köllük oden hükümlerinin de gedit ve daimf bir 5' temin odilmediği takdir. | kanım, pahalılrk tevlidi. daha di , pazarlık ; wu için zararlr olma. ttir. Bu nevi vakalar A _lıeğildir. Bunun sebe. AAN Tikazz yani maktu fi. K Mtş nsulünde, etiketlere | Şlaş fiyatlar, mağazanm son , İlvatları olması icap e. Ü bövle olması tabil mhnyıth satış usulünün j U thınna;ımşıuı etmiş | iha ve hiç olmazsa Ğ devamlı bir kommı'i; dN EM imkânsız — bir hale Üatiş olmasına bağlıdır. % lüzumlu olduğu ka. V, bir kontzol temin e. uftü mahal ve zamanlarda ) Te, fiyatların bir pazar. bıgîlmık ıurcıtaile ya. v ha imüştür. Binaen. Böyle z | hğ Ahmadan Batm almış o- âret Vekili kürsüde devamlı ve musirrane bir kon. lhı:ın'ü icrast imkânlarına bağ. Tatbikattan ne gibi ne- ticeler alındı? Bu kanunun tatbikinden şim. diye kadar ne neticeler alm. mıştır? Alman neticelere göre, ilerisi için ne düşünülüyor? Az evvel de yaptığım gibi, &. tiket usulü ile pazarlığın mem. mnulyetine dair hükümleri tefrik ederek gözden geçirmek daha muvafıktır. Fiyatlarm etiket ile halkm ıttılatna vaz'ı usulü lüzumsuz ve faydasız bir şey değildir. Reka. betin en mühim çartı, takdir buyurulur ki, fiyatların aleni. yetidir. Etiketler bu aleniyeti E bir şekilde temin etmekte. ir. Bugün mağuzalarımızın ca. mekânlarınmda fiyatları görmek. te ve muhtelif mağazaları mu. kayese etmek imkânmı bulmak. tayız. Bu bir faydadır, Diğer taraftan halen içinde bulunduğumuz ahval, satış fi. yatlarına daha yakın bir alâka göstermemizi icap ettirdiği için, fiyatlara müteallik todbirler al. dığımız takdirde, etiketler ve tadbirlerin lüzümlü bir unsuru olmaya namzettir. Bu bakım . dan da etiket uğullnü faydalı görüyoruz. Kanunun pazarlığı meneden hükümlerine — gelince, burada vaziyet aynı değildir, Bu ç ge. hirde pazarlıksız satış usulü yerleşmiş midir? Bövle bir neticenin, bu kadar kısa bir zamanda alımmış olma. 8I esas itibarile de mümkün de. #ildir. Bunun için eeki bir itiya. dm yerine yeni bir itiyadın ka. im olması zaruridir. aleyh, maktu fivatla, fakat ha. kikatan maktu fiyatla satış ya. ban mağazılar gittikçe çoğal. makla beraber, kanunun tatbik edildiği üç şehirde pazarlık ya. pılmadığını söyleyemiyeceğim. Ortaya çıkan bir İşte kanunun tatbikinde en büyük müşkülümüz buradadır. Şu sobeple ki, bir kanunun koy. duğu memmuiyet hükmüne rağ. men pazarlık yapıldığını, âdet. lerin kuvvetini takdir ederek, muvakkaten kabul etmek süre. tile de yolumuzda devam etsek, başka bir mahzurun mevdana çıktığını görüyoruz: Bu da, az evval söylediğim gibi ya itiyadı veya kantına riayeti dolayısile pazarlık yapmayan kimselerin bazı mağazalarda veya kontro. lün iyice tesir etmediği zaman. larda zarar görmesidir. Buna mani olmak — ve kağtından bir netice almak İçin bir tek çare vardır, 6 da: Yulnız bu işlerle meş- Hut olacak kontrölörlerden mürek. kep, oldukça geniş bir teşkilât mey- dana getirmek seretile hemen ber Kün, bilafasıla, alım satım İşlerini kontrol altında bulundurmaktır. Ancak böyle hareket edildiği tak. dirde, kanundan netice alınabilir. Bugünkü kontrol teşki- lâtı kâfi değildir Teşkilât bakıcıından bugünkü ve- ziyetimize gelince, belediye zabıta- sı teşkilüti bu işi de, münzam bir vazife olarak ila — etmektedir. Ve kutiyen kâfi değildir. Hülâsa bu iş, başlı başına bir kadroyu İşgal ödecek vüsat ve e. hemmiyettedir. Binaenaleyb, eğer bunu temin edemezsok, kanundan iyi neticeler almak — şöyle dursun zarar tevellüt edeceği kanaatine va- riyoruz. Teşkilât meselesi kanunun haya- tiyeti için birinci şart olmankla be- raber tatbikattan şu ikinel noklayı da not ettik: Pazarlık vakaları üzerine, cezal hükümlerin tatbiki manlesef göçik- mektedir. Bazı yerlerde — bilhassa Istanbuldu belediye encümeni çok mahmuldür. Zabit — varakalarının muamele görimesi ister istemez Ke. cikmektedir. Bu ise cezanın manevi lesirini izale ediyor. Cezanın miktarı ise azdır. Binne- tice bir mağaza için uzun fasılalar. la bir defa yakalanmış olmakta hiç bir zarar görülmiyar, Müşteriyi mü- nasip tenzilât ile memnun etmek, bu küçük zararı zaman zaman ikti- hama değmektedir. Kanun ıslaha muhtaçtır Kanun bu iki bakımdan ıslaha muhtaçtır. Maamafih —eğer teşkilât meselesi ayni Tamanda halledilmez. 26, yalnız bu nevi tadilt için hur fazarlıksız satış kanunu hakkında surunuza gelmekte büyük bir fayda Börmiyorum. Hülâsa teşkilât meselesi halledil. mediği takdirde, — varılacak netlice ve yüksek moelisinize arzedilecek teklifin ne olabileceğini tahmin el- mek, maruzstıma — nazaran müşkül değildir. Diğer taraftan teşkilâlır ghemmiyeti, hizi, alımacak netlce- ni mahiyetini de besaba katmak- tan müstağal kılmıyacaktır. Bugün, mübterem — arkadaşımın sunllerine cevaben bir teklif getir. medini. Hükümetimiz, bugünda âh- vel ve şariları dabilinde lüzumlu görülen salâhiyetleri yanında yük. sek meclisinizden rica elmek tasav- vurundadır. Bu salâhiyeller veril- diği takdirde, fiyatlar, ihtikâr,mem- letin iaşesinin temini mevzuları e- saslı bir surette ele alınacaktır. Böylece pazarlıksız satış mevzuuna başka yollardan temas etmiş olaca. Biz. O zaman dahn geniş tecrübeler we imkânlarla mücehher olarak, dü- ba İisabetle kaurar — verebileceğiz. Hattâ istenilen takibat yapılabile- eeği halde, dahi, başkaca bir kara. ra verilması Jâzem gelip geimediği- ni sarih bir suretle yüksek meclise arzetmek imkânını bulacağız. Meriyette kaldığı — müddetçe bu kanunun manevi kıymet ve itibarı, tatbikat ve halkım menfaatleri bakı. mından husüsi bir ebemmiyet ar- zetmekte olduğu cihetle, bugüakü beyanatıma tam bir katiyet verme- mekliğime müsande buyurmanızı bilhassa rica ederim. Şunu İlâve edeyim ki, kıso bir zamanda oihel karsra varınak hü. kümetin de arzusuna tokabül et- mektedir. Ve bu karara kadar, ge- çecek zaman zarlında dalii kanı- mun tatbikatını gevşelmemek ve bü- tün kadro imkânlarımızdan islifa. de etmek süretile, işaret etmiş öl- duğum mabzurların — tevellüt etme. mesine çalışacağız.., Takrir sahibinin sözleri Bu izahatı mütecakip lakrir Ba- hibi şunları söylemiştir; “Muhlerem Dabiliye ve Ticarci Vekillerinin, lütfeitikleri cevaplar dan dolayı arzı teşekkür ederim, Mühterem Vekillerin izahları İle de pazarlıksız. satış kanunundaki zayıf noktalar tamamile tebarüz et. miş oluyor. Bu rayıf noktulara kur- şi mühterem — Ticaret Vekili esaslı ai ve kanunda TEEEEKEZ bal niçin teklif etmediklerini de izab ettiler. Bu Işi dolayısiyle Bak ledecek bir lâyihanın Meclise tak. dim edilmek üzere olduğunu beyan buyurdular. Şu halde yakında, tak- dimini bükümelin de arzu eti gini sgöyledikleri bu lâyihayı beklunek dâzun geliyor. O zamana kadar İm- Bünkü mevzuatla —yani pazarlıksız salış kanununun — bugünkü büküm- lerile ve bugünkü imkânla uhmacak tedbirlerden — büyük — bir — fayda mamanın doğru — olmadığını da müuhterem Vekilin ifadelerinden an- lamış bulunuyoruz... * Ali Rana Tarhanın bu beyana. ftından sonra müznameye — geçilmiş- dir: Meclis” Heyeti Umumiyeye gelmiş bulunan ve Sivas — Erzurum hattı- min Üzünahmeller İstasyonuna ka- dar uzatılmasına alt lâyihayı terel- hab ve müstacelen müzakeresi yo. Tunda Nafis Veklili tarafından yapı: Tan teklif özerine merkür kanunun müzakeresi kabul olunmuştur. Mecils Cuma günü toplanacaktır. Garp cephesinde muharebeler Londra, 18 (A.A.) — Hava keşif kolları İhdas odileceğini Avam —Kamarasında — beyan eden hava nazırının sözleri bü- yük bir alâka uyandırmaktaı. dır. Rosml menbalar, bu hu- susta tafsilât vermekten imti- nâa öetmekle beraber bununy mikünatıslı maynlar döken Al- man hava keşif kollarına kar. yı İngiliz hava ordusu tarafın- dan tatbik edilecek bir slstem olduğu tahmin edilmektedir. Paris, 18 (A.A.) — Havas Ajansına göre, asekort vaziyet şöyledir: Dün Warndt ormanı ile Sarre arasında müsademeler olmuş- tur. gafak sökünceye kadar cep- henin heyeti umumiyesinde kalabalık Alman keşif kolları devam etmiş ve bu faaliyot ez. cümle, Mosellin ve Nie'in şar- kında, Bitele'nin şimalindeki Vosgelerin ağaçlıklı yamaçla- rında oerayan etmiştir. Bilhas- sa Warndt ormanı ile Sarre arasmada şiddetli muharebeler olmuştur. Birkaç sast devam #tmek üzere ci bombaları teati ————mO —— ae — ——— ——— ——— —— ——— ——— Parti Müfettişimiz Atkara, 13 (ALA.) — lıunbull bölgesi C. H. P. Müfettişliği vazi- fe ve salâhiyetinin İstanbul vilâ. yetine münhasır olması hasebiyle bu vilâyetin parti müfettişi olan Konya Mebusu Tevfik Fikret Sı. layın vilâyetteki faaliyetini daha müsmir ialmak ve parti işleriyle daha yakından alâkasını temin etmek maksadiyle Cumhuriyet Halk Partisi nizamnamesinin 94 üncü maddesi mucibince kendisi. nin İstanbul vilâyeti C. H. P. i- dare heyeti reisliğine tayini hak. kında Parti ürmumi idare heye- tince ittihaz olunam karar Parti genel başkanlık divanınca tasdik olunmuştur. — Petrol ve benzin fiatları artacak Ankara, 13 (Hususi) — Harp waziyeti dolayısiyle dünyanın bir çok yerlerinde petrol ve benzin fiyatlarının yükseldiği anlaşılmış- tır, Ticaret Vekâleti bu itibarla petrol ve benrin fiyatlarını yeni- den teşbite lüzüm görmüş, ihtikâ. ra yol açılmaması maksatliyle de fiyatların gözden geçirilmesini arzu eden Vekâlet bu işlerle uğ. raşan firma mümessillerini Anka. rTaya davet ederek temasa geçmiş. tir. Petrol ve benzin fiyatlarının dünya piyasasına mütenarzır ola- rak bir miktar arttırılacağı avla- şılmaktadır, ——— Mektepler müzesi müdürlüğü Ankâra, 13 (Hususi) — Maa- rif Vekâleti ilkk tedrisat şube mü- dürlerinden Hıfmırrabiman Raşid mektepler müzesi müdürlüğüne tayim edilmiştir. — AÂmme hukuku profesörlüğü Ankara, 13 (Hususi) — An. kara hukuk fakültesi Roma hu. kuku profesörü Vasfi Raşidin ve. kâleten amme hukuku profesör. Hüğünü de ifa etmesi kararlaş- miştır. v — Sıhhat Vekili Diyarbakırda D. Balar 13 (A.A.) — Tild | denberi şehrimizde sıhhi .—: kül ve mücesestlerin, şehir sihhat işlerini tetkik etmekte bulunan sıkhhat ve içtimaf muavenet ve. kili Hulüsi Alataş dün de Halke, vinde sıhhat mensupları ile mem. leketin silihi işleri üzerinde bir konuşma yapmış ve şehrin srhhi ihtiyatını tesbitle meşgul olmuş- tur, Güreş teşvik müsabaka- ları bitti , Dört gündenberi devam e- den güreş teşvik müsabakaları dün göce notlicelenmiştir. 656 kiloda birlacl Hakkı (Beşik- taş), ikincl Fadıl (açıktan), 61 kiloda birinci Mahmut (Be- şiktaş), İikinecl İsmall (açık- tan), 86 kiloda birinci Rasim (Kasımpaşa), ikinci Ali Sezen (Beykoz), 73 kiloda birlaci Kandemir (Kasımpaşa), ikin- el Mustafa (Boşiktaş), 79 kilo- da birinci Mehmet (âçıktan), ikinci Hayım (Kasımpaşa), 87 kiloda birinci Haydar (Beşik- taş), ikinci Haydar, ağırda bi- rinci Şevki, ikinci Ferhat (Ka- Bımpaşa), Puvan hesabiyle birinci Be- şiktaş, Ikincl Kasımpaşa gel- miştir. Almanya Rusyayı tehdit mi ediyor? (Baş tarafı 1 incide) edilmiştir. “Nihayet, Fransız topçusunun atoşi altımna alınan düşman, gaha üzerinde bir çok Ölü brrakarak ricat etmiştir. Öğleye doğru saat 11 suların. da Almanlar yeniden taarruz teşebbüsü göstermişlerse do bundan farklı bir netice ala- mamışlardır. Dün öğleden sonra gece ya- rısına kadar aynı mıntekıda keşif kolları büyük fanaliyat. lerde bulunmuşlardır. . B — VAKIT 14 BİRİNCİKANUN 1938 Hususi komite Rusyanın takbihini istedi Cenevre, 13 (ALA.) — Millet. | bir içtima saati tayin etmeksizin ler Cemiyeti asamblesi, Norveç | dağılmıştır. mümessili Hambro'nua başkani:. | HUSUSİ KOMİTE KARARINI ğında toplanmıştır. Hemcn söz alan Arjantin mü. messili Freyre ezcümle demiştir ki: Yaşadığımız anın arzettiği manzara çudur: Kültürün inhi- tatı, beynelmilel kanunların red veinkârı. Bu manzara önünde ba: zi kimseler, fırtına geçinceye ka. dar suşmaktan başka yapacak bir iş olmadığı kanaatindedirler. Ar- jantin hükümeti bu fikirde değil. dir, Mezkür hükümet M. Ce. miyetine bu cemiyetin büyüklüğü İle mütenasip olarak kenklisine tevdi edilmiş olan prensiplere hiz. met maksadiyle girmiştir. Buna binaen, hükümetim bugün sesini yükseltmekle vazifesini yaptığına kanidir. Milletler Cemiyetinin azası o- lan bir devlet, bu müecssesenin mülhem olduğu paktı ve kendisini bağlıyan bir ademi tecavüz mua. hedesini acık bir surette ihlâl e- derek bir devlete serbestçe taar. ruz ediyor. Ve bu devletin top. raklarını işgal ediyor. Bu hâdise “böyle bir taarruzun failini Mil. letler Cemiyetine kabulde devam edip etmiyeceğimiz” meselesini ortaya koymaktadır. Mümessil, beynelmilel huku- kun müteaddit defalar ihlâline i- şaret ettikten sonra, Sovyetler birliğinin ihracını iştemiş, zira Azjarıtlı i Mütnül ler birliği aynı ünvana melik ol. duğu müddetçe kendisini Millet. ler Cemiyeti azası telâkki edemi. yeceğini söylemiştir. Arjantin delegesinin nutkun- dan sonra, reis, asamblenin mu. wafakatiyle, Arjantim teklifini on â&înlu komitesine havale etmiş- Mütcakıben konseyin daimi ol- Mryan üç azalığı için intihap ya. - Asamblenin İran Teye etmemişlerdir. Reye iştirak edenlerin adedi 38 dir. Azalıklara 36 reyle cenup Afrikası, 85 reyle Boli: ve 34 reyle Finlandi Bu seçimden sonra, konsey, 14 ler komitesinin kararına taliken (Baştarafı 1 incide) nehri civarmda mu. harebe devam etmektedir. De. nizde, Finlandiya sahil batarya. ları, kara kuvvetlerinin harekâ. tıma vardım etmiş ve Rus ihrae kuvvetlerin Aaçığa çekilmeye mecbur brrakmıştır. tayyareleri, Hango ve Keckenaes etrafmdaki mmtaka. Jarla sira adalardan bir kacını bombardıman etmişlerdir. Fin. landiva tavvareleri askeri he. deflere bombardrman etmiş ve motörlü piyade krtaatma mit. ralyöz ategi açmıştır. Lemdra, 138 (A.A.) — Rewter ajanamın muhabiri Helsinkiden bildiriyor: Kuolajarvi civarında ve Suo. mussalmi'de cereyan eden mü- harebelerde Sovyetler bir çok mitralvöz, 25 sahra topu, 15 or. ta çapla tov ve diğer silâh ve mühimmat bırakmıslardır. Üç Sövvet piyade taburu im. ha edilmiştir. Bir çok tanklar istimalden sakıt bale konulmuştur. Bu haberler Londradaki Fin. lardiva elçiliğinde teyit edil. miştir. Şimal bölgesinde muharebeler devam etmektedir. Sövyetlerin göllerdeki müdafaa sistemini zorlamak teşebbüsleri tamamen akim kalmış ve kendilerine pa. halrya mal! olmuştur. Petsamo'da s#ükünet vardır. Salla bölgesinde Ruslar or. ilerlemişlerdir. Helsinki, 13 (A.A.) — teveç hududu tarikiyle buraya gelen haberlere göre, Kızılordu motör. lü kuvvetlerinin büyük bir kısmı, Bothny körfezinin 60 mil içerisi- ne girmiye muvaffak — olmuştur. Maamafih, bu haberler Helsinki- de tekzip edilmekte ve bu derece süratli bir ile mevzuuba. his olamryacağı söylenmektetir. Finlandiyalılar bugün bu mm. takada Sövyetlere kargı mukabll taarrurlarını dir. PFinlardiya takviye kıtaa. tr elân İlk hatta ulaşmakta ve doğrudan Goğruya harekete geç. VERDİ Cönevre, 13 (A.A.) — Husust komita, bugün öğleden sonra, karar metnini kati surette tas, dök etmiştir, Bu metin, yarın as, samblenin reyine arzedilecektir. Yalnız İsveç ve Norveç murah. hasları, kararı hükümetlerinin muavfakatini munzam olması kaydı ihtirazisile tasvip ettikle. rıni göylemişlerdir. Karar, Sovyetler Birliğinin Finlandiyaya karşı vaki olan ha. reketini resmen takbih etmekte ve Milletler Cemiyet! azasının hepsini, Finlandiyaya mali ve insani yardımda bulunmaya ve Finlı retini azaltacak mahiyette her iyanın mukavemet kud. türlü içtinaba davet Komitenin bu kararında, Mil. letler Cemiyeti umum? kâtibine, Finlandiyaya müzaheret teşki. etmektdir. lâtı için fen servlslerinin yardı. minr tamin etmesi ve bir teşri. ki mesal vapılabilmesi ihtima. lini araştırmak üzere, cemiyet. te aza bulunmayan devletlerle istişare eylemesi hususunda sa. ; yetler Birliğinin, paktından mü. tevellit tanhhütleri ihlâl sucumu irtikâp etmekle kalmayıp, ken. di kendini pakt hartet k 1 belirtmekte ve bu itibarlı bırı:'.tıvtı'. ziyetten netice çıkarmak salâ. hiyetinin konseye ait olduğunu söyleyerek bu mesele hakkında da tefsiratta bulunan Times'in muhabiri, “Şimdi mü. him mesele Rusvanın Milletler ihracma ve zec. Fin - Rus harbi mekte olmalarına mukabil Sowe yetler hiç bir tarafta tutunamd- maktadırlar. Zira, Finlandiyalılar geçtikleri yerde ne varsa tahrip ediyorlar. Sowyetlerin umumf karargâh haline koymayı tasarladıkları Ba- Ha kasabası, ankaz altmda kal. müştir. Bu tabiyeler Sovyet mu. vasala hatlarını çok zaafa düşür- mekte ve Finlandiyalılar, bu e- retle Kızılordunun ileri bareketi- öeze ati ae b Müvazi iki Sovyet ordusundan hangisinin, denize doğru bir yü. rüyüş yapmırya muvaffak olduğu malüâm bulunmamakla beraber bu ordulardan her ikisinin de takvi. yeye mazhar olduğu ve Finlandi. yalıların sayı itibariyle en aşağı oldukları bilinmektedir. Ulcaberg istikametinde müşterek bir ileri hareketi yapmak üzere bu iki orduyu birleştirmek maksadı. nı takip ettikleri zannolunmakta- dır. Finlandiyanın en kuvvetli si- Mhendazları olmakla meşhur Os. terbetten Finlandiya kmalarımnın, çok kıta bir zaman sonra bu mım. takaya nakledileceği tahmin edil. mektedir. yük müşkülâta maruz bulunduk- larını söylemektedirler. Sovyet kıtalariyle sürgünler — arasırkla müsademeler olduğu söyleniyor. Londra, 13 (A.A.) — Rewter bildiriyor: Viborz'dan alınan telgraflar, Fitlandiyada müthiş bir hüküm sürdüğünü — bil: dir. Sovyetler bundan pek ziyade müteessirdirler. Zira Sovyet or. dugunda zabitlerin dahi çadırı yoktur. Kıtaatın ekserisi açık ha. vada yatmakta ve top ve tayyerelerinin korkusuyla ateş de yakamamaktadır. Finlandiyalı- ların eline geçen esirler, sabah. ları aık eik Sövyet hatlarındı grup hafinde donmuş askerler bu- Tunduğunu bildiriyorlar. L seeeii ea d