5 Kasım 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

Okuma aşkı Ankara caddesinde “tapçı dükkânlarından konuşuyoruz, Caddede dolaşan şey. Kalkık palto yakaları al — Çilken diken oluyor. Dükkânın kapısından yanında yalmayak bir çocuk; yüzü 3 | ' poğuktan pancar gibi mosımor bu ana ve çocuğun bir dilenci « Dükkânın içinde soğuğa karşı Fak isinmak istiye Tarı içi sacak bir Mmini rdu. f ileri n eline — yayı çocü Miş gibi oldu, Gi | Bu işaret çocuğun — birakmıyordu. anlatmak lüzumunu hissetti, üslerini karşı adamların ) izme gibi rahat sebinde ısıtan bir arkadaş bunlara sadaka ver- Mmek için elini pantalonundan çokti, çıkardı uzsattı. Çocuk — gtandı, şoğuk elinin avucunu açmadı. o$ bulunup bir sadakayı almasına imkân Göz ucundan ç gukta tesirini yaptı. Kitapçı dükkânında bir acaib mahlük ha- linde göründüğünü hisseden kadın karşıya geren ki- içindeyim. Birkaç arkadaşla rüzgür soğuktan daha fazla bir tında saklanan boyun derileri bir kadın içeri girdi. İlk imtiba ilma sında ayaklarını başka ne olabilirdi ? zemin katına vura: da çocuğun çıplak ayak- * sakin dükkânın tahta ze ve çıkardığı pa- şaşırdı, hayrete — düştü, riçindeki kadın yaralan- ana — Öyle bir işaret otti. ikan sert kumanda derhal ço- dükkândakilere vaziyeti | — Kadın mahcup bir eda ile anlattı: 4 — Biz buruya dilenmiye daha yar, Okumak din, sonra - Mmasım.,, size Lekrar / Molusiün iç yollarında zam, — Güazete, güzete, g h hınııııı- aksetti. * — Çocüğün çıplak ayakları kaldırımda bolurken bir milletin canlı w - âyor. Bir kitap filan verin de göt geri getiririm, Kadının bu' sözleri bana Ankara yolu üstünde, gelmedik, Hasta bir çocuğum yim, Okumayı unut ve Ana- zaman insan kulağına çarpan: gazete isteriz.,, feryadımın bir devamı iz bile bırakınadan ve taze arzusunu, okuma aşkını leşmiş bir halde seyrediyordum. SADRİ FTEM Rusça edebiyat gazetesinde çıkan bir yazı 7 rk mukharrirleri Moskova'da * Ziraat Vekilimiz Muhlis Erk- ' imenin riyasetinde olmak üzere dost Sovyet memleketini ziya - ret eden Türk — muharrirleri ,hıkkmd:ı Moskova edebiyat ga- gu makale neşredil m Ziraat Vekili Muhlis e&iti riyasetinde, Sovyet - ı' Mğı ziraat Bergisini zi - yarete gelen heyetin içinde Şük ü Kamer, Sadri Ertem, Suad viş gibi gazeteci ve muhar- ler de var. Sovyet matbuatı, Türkiyede bir göhreti haiz olan me- ı ve gazeteci Şükrü Kamerin, Iıırı.ıuyonıl meselelere aid dağı makelelerden mütead - lit dofalar bahsetmişti. Şükrü — (Esmerin siyasi makaleleri, A.n rada -intişar etmekte olan us" gazetesinde hergün çık- tadır. Bu yazılarda, enter - masyonal münasebetlerin tarihi, di enternasyonal müna - betler, ve beynelmilel vazi - retin gayet âlimane ve müm - cün olduğu kadar objektif bir tahlili aksettirilmektedir. rü Esmerin siyasi maka- , değil yalnız Türkiyede, at Türkiye diemda da büyük alâka gösterilir. Şükrü Es- r bu yazrlarımda — Sovyetler E irliğine kargı büyük bir alâka e hayırhahlık göstermektedir. | inkü Türkiyenin en ileri elen muharrirlerinden biri o - n Sadri Ertem, edebi faaliye- tinin daha ilk adrmlarından iti- baren kendini Türk edebiyatı - | bir müceddidi olarak gös- ftermiştir. Sadri Ertemin 1931 ında intişar eden ve kendisi - he derhal şöhret temin eden “Çıkrıklar durunca" adlı ilk omanı, aynı zamanda, sosyual seleleri gayet keskin olarak iya koyan, Türk köylü haya> ilk realist romandır. 'Türk köylüsünün hayatı Sad- YiFrtemi sadece tarihi bakım - alâkadar etmiyor. Sadri E bunu müteakip yazdığı birçok edebi eserlerin mevzu - sunu, çok iyi bildiği Türk köylü- B > Pazar |Pazartesi 5 1L Teş!6 L Teş, Yazan: E. GALPERİNA sünün ve işçisinin hayatından almıştır. | Sövyet okuyucuları, devlet | Di ı)au tarafından basılmak- | ta olan “Türk muharrirlerinin hikâye ve nüvelleri antoloji: ne dahil Sadri Ertemin en j! eserlerinin birkaç terctimesini pek yakında okumak imkânmı elde edecektir. İ Ziraat sergisini ziyarete ge - len Türk. heyeti içinde bulunan Buad Derviz, çok genç yaşında edebi hayata atılmış bir muhar- rirdir. Suad Dervişin edebi Yfa- aliyeti arasında en mühim mev ki işgal eden gazete işidir. vad Derviş, bir sıra roman ve hikâye külliyatmım muhar- riridir. Suad Derviş, edebi e - serlerinde, bilhassa kadınlık meselelerine ve anne vaziyetin: deki Türk kadınının maddi va- ziyetine büyük bir yer ayırmık tadır. Suad Dervisşin edebi kabiliye- ti hakkında, fevkalâde ince bir ruh tahlili taşıyan “Hiç Biri” hikâyesi bir fikir verebilir. Sovyet — okuyucusu, yukarda zikrettiğimiz antolojide bu hi- küyeyi okuyacaktı Moskovanm muharrir muhi - ti, Türk matbuatının ve Türk edebiyatınım ileri gelen mümecs sillerile doğrudan doğruya te - mas etmek imkânlarmı buldu - ğu için samimi bir sevinç duy - maktadır. Rusça: “E'debiyat Gazelesi” Çeviren: Hasan Âli EDİZ Kumar yüzünden işle- nen cinayet Birkaç ay evvel Tophanedeki kahvelerden birinde kumar yü- zünden arkadaşı Mehmedi br - | çaklıyarak öldüren eaki maneı gçavuşlarından Mustafanm mu -| hakemesine dün sabah birinci ağır ceza mahkemesinde baş - lanmıştır. Suçlu inkâr etmiş, muhake - me şahitlerin çağırılması için kalmıştır. sarğenme Bir kapıcı kalorifer yakarken öldü Straservilerde apartman ka - pıcılığı eden Mehmet, kalorifer | teşekküllerin mümessilleri da Ebedı Şef 1çın yapılacak ihtifal WHalkevlerinde, mekteplerde ve aile ocak- larında Ataturku hürmetle anacağız Ebedi Şef Atatüı nün ilk yıldöni yapılarak olan hazırlanmıştır. Bu programa göre: I. Halkevlerinde : Ebedi Şef Atatürkün iteşrin 939 cuma günü saut 9.05 te bütün ll..l kevlerinde, Halkeyvi yerlerde Parti bir ihtifal toplantısı yapılacak- tır. B) Bu toplantıyı, Halkevi o- lazı rlerde Halkevi reisi, ol - mıyan yerlerde Parti reisleri tanzim ve idare edeceklerdir. C) Bu toplantı umum için olmakla beraber biliaasa o şe - hir ve kasabadı en büyük mülkiye memuru bu.şt:ı olmak Üzere askeri makam âmirleriyle devair reisleri, Parti ve Halke- vi mensupları, resmi ve hususi vet edilecektir. D) Toplanılan yerin münasip mahalline Atatülrklin bir büstü, yoksa bir fotoğrafı konacak ve bu köşe Türk ve Parti bayrak- larile süslenecektir, Tam o sa:| atta vazifeli kılmacak bir zat, | Atatürkün o gün, o saatte öldü ğünü kısa ve veciz ifade ile an- latarak hazır bulunanları ayak- ta beş dakika saygı susmasına davet edecektimr » v (: E) Bundan-sonra bir. hatip | Atatürkün hayatır, memleket ve | millet için yaptığı büyük hiz l metler hakkımda bir hitabede bulunacak ve bunu mütcakip | Milif Şef İnönü'nün Atatürk | hakkındaki bağlı bey—.mramuıl okunarak toplantıya son verile- | cektir. F) Toplantı bu suüretle - sona erdikten sonra, varsa Atatür - kün heykeli veya büstü olan meydana topluca gidilerek bir çelenk konacak ve merasime ni | hayet verilecektir. 1I. Mekteplerde : 10 ikinciteşrin 9839 günü bü - tün mekteplerde saat 09.05 te talebe mektebin münasip bir sa lonunda toplanacak ve aynı şe- kilde 5 dakika ayakta saygı susması yapacak; mütecakiben bir muallim tarafından Atatiir- kün hayatı, memleket ve mil - let için yaptığı büyük hizmetle- ri hakkında kisa bir hitabede bulunulacak ve Milli Şef İnö * nünün bağir beyannamesi oku narak merasime nihayet verile- cektir. HI, Matbuat : 10 İkinciteşrin 939 günü bü- tün Türk matbuatı baş gayfala- rını siyah çerçeve içine alacak- lar ve Atatüirkün hayat ve lerini canlandıran, ölümün mucip olduğu büyük tecasürü i- fade eden ve Kemalizmin ilele - bet yaşıyacağı hakkında yazt - lar yazacaklardır. V Radyoda : 10 İkinciteşrin 939 günü Tür- . Okuyucu şikâyetleri Sokak mı, tamirhane mi ? Imzası bizde saklı bulunan bir okuyucumuzdan aldığımız bir şikâyet mektubunda deniliyor ki : “Tarlabaşı Akkoyun sokağında oturuyorum. O civardan *tenberi »plyasada maden kömü- radyosu sabah neşriyatm- haberlerinden sonra Bbedi n ilk d acı dolayı - vila Mi Şef İnönü'nün Düyük | Türk milletine yaptığı beyan - nameyi akuyacak ve milleti büyük elemine katılarak t meh sısacaktır.) — diyecek beyannameyi okuyacaktır. ve Öğle ve akşam neşriyatında | ise vine yalnız ajans haberleri- | ni söyliyecek ve ajans habetle- rini müteakip (Sayın yurtfaş - lar: Bugün Ebedi Şef Atatür - kün ölümünün ilk yıldönümü - dür. Türkiye redyosu Türk mil- Tetinin bu büyük elemine katıla- vak td: Madon kömürü buhranı azalıyor Dün 125 bin kilo kömür geldi Dün hariçten birçok mallar gelmistir. Bu arada en mühim olanı Norveç bandıralı Orland | vapurile gelen 125 bin kilo ma- | den kömürüdür. Uzun müddet - TÜ sıkmtısı olduğu mallimdur. Böylelikle bu-si Y azalmış o- lacaktır. Havaların bozması ü * zerine Bulgaristandan kömür idhali de çoğalmış, dün 50 bin kilo kömür gelmi: Svonetya vapurile de 200 san- dık boya ve vernik gelmiştir. Avrupadan gelmiyen boya gi bi maddeler de Rusyadan teda- rik edilmeğe başlarmıştır. Yapak satışları Fazla malların harice sevkine müsaade edilecek mi? İzmirli fabrikatörler şehri - mize gelerek yapak satım alma- ğa başlamışlardır. Dün 50 bin kilo satılmıştır. Kızıl yapakların fiyatı 59, Ana- dolu mallarınım ise 47 kuruş - tur, Diğer taraftan hükümet ihra- | et memnu maddelerden birço - | Kunu harice göndermekte ser - best bırakacaktır. Bu yolda Milli Müdafaa ih tiyacr gözönünde tutulacak, bu | ihtivaçtan fazla görülen mal - ların harice sevkine müsaade e- dilecektir, Bu haber, yi büyük memnuniyet uyandır - mıştır. Bilhassa Fransa ile A- merikada yapak fiyatları çok vtıkıtldiğlndenhu maddelerin ihracile memlekete büvük men- faatler temin edileceği muhak:- kak görülmektedir. | tığı serbekt' “kKOAf6Fün: | | Profesör Akif £$ 24 Ramazan bızı 186 B Ramazan kızar 184 18 856 B < Far ocağını yakarken kömür çarp- miş, ölmüştür. Cesed muayeneden sonra def- nedilmiştir. — Pencere kıran hırsız , Beyazıtta Hasanpaşa hanm - daki kundura levazım deposunu pmcerı—den girip İçersinden bir üde Öğle İkti 8 S YLSE| W 4 v7 oK Sürü eşya çalan Hasan Hüseyin, dün yakalanmış, adliyeye götü- rülerek birinel sulh coza hâki - xi tarafmdan tevkif edilmiştir. tü Baf 1 32 « SEğlı 53 geçenlerin ne kadar müşkül bir vuziyette olduklarını tahmin edemezsiniz. Çünkü civarın bütün seyrüseferi yalnız bu sokak tan yapıldığı halde orada mevcut bulunan bir. garaj günün her saatinde sokağı kapamakta, garaj sahibi bozulan bir oto- mobil, yahut bir otobüsü garajında tamir etmiyerek sokağa çıkarmaktadır. Bu ise tablatilo oradan gelip geçenlere zarar veriyor; yol kapanıyor, hattâ eçimize otomobil ile gelmek icap ettiği takdirde sokak başanda inmek mecburiyetinde kalıyo- ruz. Ayrıca otobüs ve otomobil tamirinin gürültüsünü de bu- na ilâve ederseniz mahalledekilerin neler çektiğini kolayca anlıyabilirsiniz. Alâkalı makamların nâzarı dikkatini celbet: menizl rica ederim.., yabancı dillerle tekrarlanaca .' tır. | NOT : “Radyo buzurku sabah neşç * riyatını, ihtifal kısmı 9.05 © kilde tanzim edecek - | BEYOĞLU HALKEVİNDE YAPILACAK MERASİM 1— Merasi ikrem 'Tur'un hitahesi yacak - tur. | Alâ'ı[fnun lı..ynıı mem - Refet Hakarar tarafmdan kon- ferans verilec — Milli Şe İnönü'nün A * tatürk hakkmdaki 21-11-938 tarihli beyannameleri okuna - caktır. 4 — Topluca Taksim meyda- nına gidilecek, âbideye çelenk konulacaktır. Üniversitede ser- best konferanslar Önümüzdeki Salı gü- nünden itibaren başlıyor İstanbul Üniversitesinin, bir in umum! bilgi - üşlerile kabili » yetlerini halka ya için aç- Aâlâr her akşam gaat 15,10 dan 19,30 a kadar sürecektir. Tesbit edilen programa göre, verilecek kon - feranslar şunlardır: Profesör Neşet Ömer (Okul hıfzısshhası) Profesör Kosswig: (Hayvan- lar âleminde devlet teşekkülü), Profesör Tevfik Remzi: (Kadın psikolojisi), Profesör Duerlah: | (Dante), Profesör Heılbronun: (Müktesep vası tevarüsü), | ” (Malül ço- | cuklarda beden terbiyesi), Pro- | fesör Von Aster: (Gotenin Fa- uştu), Profesör Winterstcin: (Ölüm fizyölojisi), Profesör Dember: (Tablatte gekillerin teşekkülü), Profesör Dobres - bergir: (Devletçilik meselesi), Profesör Mazhar Osman: (Ru- hi ve asabi hastalıklarda yeni tedaviler|, Profesör Kâzım İs - mail: (İnsandan insana kan verme), Profesör Muammer Ra şid: (Evlenme hususunda ka * nunlar ihtilâfı). Konferanslar salı günü yukardaki sıra üzerin den verilecektir. v ibelği Gümrüklere alınacak | memurların imtihanı faydaları! | Yazan: Hikmet Münif ÖYLE bir mevzu üzerind? yazı yazmak kimin hatıcınA gelir? İnsan ya binnazariye hi laraftarı olmalıdır; — yahut #i fabrikalarından birine ortake Ben, bunların ikisi de olmadığI” ve harbi yalnız milli emniyetimi- ze yapılacak herhangi bir — tecit vüze karşı koymak nevinden Kt bul edenler arasında — yani tün vatandaşlarım gibi — bulut duğum cihetle, ba mevzuu natl yazabileceğime hayret edilobili" Harbin kendisinden ziyade bik hassa sivil halka tahmil ettiği ©* rüretler dolayısiyle faydalarındaf | bahsedeceğim. Bu gibi mevzulaf? | dünya matbuatının, ezcümle ni harip memleketlerde — olanlırıt” da sik sık tesadüf ediliyor. Mest Ih “vesika usulü yiyecek” bahsik ne. Bizim harbi umumi felâketiti düşünecek . olursak © ..mınl" yokluk içerisinde “vesika usulü , nün doğurduğu müşkülât deri ümüzde canlanır. Fakat o d& vördenberi dahilde ve hariçte tW mamen yeni bir görüş ve gayret” le inkişaf etmiş olan memleketi mizin emin ve sağlam durumut? mütcaddit defalar büyüklerimizi? ağrzından da dinledik. Bu ciheli şimdilik bir yana bırakalım.. F kat umumiyetle “vesika usulü” nün, yani herkesin muıyyf' bir nisbet dahilinde tagaddi &t mesi meselesinin korkulacak bif tarafı olmadığı ve hattâ faydalar! bulunabileceği şununla sabit: Ve sika usulü yüzünden yiyeceklef muayyen, sıhhi bir ölçü dı.ını— de tavzi edileceğinden bunun vü- cvt üzerinde büyük faydası ols caktır: Bir doktor diyor ki *“Her ne kadar biz harbi, yarn!f tahribat ve ölüm zaviyesindef görüyorsak da, harp şeraitimif ekseriya mühim bir iyilik vücee da getirdiği hakikatini de görme den geçmemeliyiz. İntan, kendi: ne düşkündür. Normal zamanlafı da sadece zevk aldığı için, ket- disine muzir olan birçok — şeylef de yapar. Harp, ekser kimselerif bu gibi havailiklerine nihayet ve- vir, Meselâ: 1) Harp dolayısiyle .._ııi ışık söndürme nizamı, uyumağa sevkeder. 2) Nakliyat tahdit edileceğit” den fazla yürümeğe mecbur kalâr rak ayaklarımı ve bedenini işlel miş olur. 3) Büyük milli ihtiyaçları bat kısı altında şahsi kaygılarımı, me selelerini unutur. Ve bilhassa “vesika usulü” il? muntazam tagaddi - edeceğindefi bedonen rahatlaşıp dinç ve diri | bir hal alır... Elverir ki vesika il€ | verilen yiyecek miktarı, herkett muayyen ve kâfi bir nisbette tetk zi edilebilmiş olsun. Hiç şüphe Gümrükler İdaresi lise me - zunları arasında bir müddet | evvol bir imtihan açmıştı. Bu günlerde de yüksek mektep me- | zunları atasmda bir imtihan a- | çılacak, kazananlar gümrükte münhal yüksek memuriyetlere | tayin edileceklerdir. Gümrük başmüdürü İstanbul mıntakası gÜmrük başmüdürü Methi, civar n.lılı;(rde ir teftiş seyahati ya-. pacak ve ilk olarak bugünlerde | lml;ılte gidecektir. KEzİNE şmüdürün oradan Çanak - kâleye ve Trakyaya gitm mühtemel, R e Rez ——0 Türk — Rumen Hcaret| müzakereleri 'Türk - Romen ticaret müza | kerelerine dün aksam geç saat- lere kadar devam edilmiştir. Müzakereler esas itibarile ne -| ticelenmiştir. Yalnız bazı te - ferritat üzerinde görüşülmekte- ki herp vaziyetine, müsait altında girmiş bir memlekette ilk tr ayda umumiyetle bakımsızl ğın, kötü tagaddinin eserleri zail olur. O zamana kadar fazla bet- lenmiş, iyi vaziyetli kimseler d€ aynı muntazam rejime — tâbi olt | caklarından muayyen __w farla almaktan husüle gelen lâpte cılık, halsizlik, hazım .u;ıı.ud' ve buna benzer arızalardan kur” tulurlar...” Bana kalırsa talihli memlekti odur ki, makul gövünen bütün bil nizamları sulh ve serbesti içinde tatbik eder. Özür dileriz Dünkü gazetemizi basmt” ya başladıktan sonra maki- kinede çıkan arıza birçok yerlere yetiştirmeye imkâ birakmadı. Tedarik edemi « $ yenlerden koleksiyonları için [ isteyenler idaremizden odi dir, Bu arada bilhassa şanjman işleri vardır. Anlaşmanın bu hafta İçinde İmzalanacağı ümit olunmaktadır. zür dileyerek arzederiz. ş nebilirler. Abonelerimize Ö sanecasaresena eeecaLAN. XZ .o ow g r v n hıı-ı z*'* ve F dı:u '*ıı £27 S İ | £ ypaz SCELTECLTİEŞ L AF