12 Ekim 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

Tn KYT —— 3 Elâ Cözlü İnsanlar memleketinde Yazan : SADRI ERTEM Burası bir eğlence şohri de. âildir. Sadece sıcak banyoları- san şilfa kuüvyeli ile İnsan top. p. Köy ;kulundn tetkikef 83 köy okulu —V cumhuriyet bay- <. Kaçırılmak istenen kız davasında yeni bir. safha Kim vurdu ? |Okullarda pasif korun- ı | ma teşkilâtı i | -! Talebeye taksitle İnsanı seven, insana acıya: bu genç adama bakarak büyük tahminler yapmak — istemem, — damaktadır. — ( Setrin hâkim noktasın. — da beyaz bir bina bir bayrak “gİDİ göze çarpmaktadır. Bu bina köy yatı mektebidir. Düşünüyorum. Bizim — Mokteplere ne kadar acımız vat. Köyleri — hayatımızı. den kurarken — bit bir inkılâpçı rolü olmaa tlarımızı yeni — zıimdır. Mektep normal O ta mühafazakârdır. Yaşlı ol- mıyanları, yaşlı insanlara bew- gZetmoğe çalışır, houcanın, mü- #ebbinin vüzilesi kısaca budur. Fakat babalarla çocuklar, Fi — mânada olacağı kültür devirleri gibi birbirle. rindena ayriılırsa o zaman mek “tebin rolü ne olacaktır?, Ti Kerpiçten betona, sapandan — traktöre, çıkrıktan makineye, petroldan elektriğe, mistiklik- © ten şito kumandasını verdik- — ten sonra onün harbini yapa. O tak, kadrolarını dolduracak, mcsmi ikmal bölüklerinde ta- — Him görecek Insanlarını da bul. mak lâzımdır. Yatı mektebi bu Bibi bence — başka bir bakımdan Jüzumlu- dür. Biz kökü toprakta olan bir milletiz. Hiç olmazsa 15 milyo. numuz köyde oturuyor. Halbu: Ki bizim münevverlerimiz, mti- tehassıslarımız, kalbur üstü insanlarımız sadece iki milyon- Jük kasaba ve şehir halkından Beçilir. Bu seçkiyi 17 milyona ' teşmil etmek daha kaliteli, da. ha iyi bir intihap yapmaya im- kân yerir, Köy yatı mektebi bu suretle köyden aldığı elemanı orta /— mektebe, liseye, ve üniversite- nakledecek bir kanal vazi- Yesi görebilir. Biz iştemesok te bu hâdise olacak. Çünkü “Her kasabada — orta moektep istiyoruz. Kütah. Oyada yatılı mektep istiyoruz,, ' sÜzlü bize kütleden gelen bir İhtardır, — gimdi bir rica halinde du- /|—daklardan dökülen bu ihtarla- rın arkasında yoni Türkiyenin eni bir akına doğru giden hamleleri, iştiyakları gizlidir. Mektep istiyen bir kasabalı na şunları söyledi: ğ — Kulaklarımıza yirmi ge- hedir maârif, maarif, mektep, mektep! diye bağırdınız. Biz de şimdi onu istiyoruz. Başka /bir gey değil! Eskiden gül gibi cebalet içinde yaşıyorduk! Se, Hmiz de çıkmıyordu. İ — Yavrum sen bu isti- dayı bize değil, müddelu- mumiye vereceksin! - Bunu söyliyen genç bir Jan. Jdarma zabiti idi. Zabitin karşı- Bında tıraşı uzamış, siyah şa- yi seketinin rengi yer yer be- *yazlaşmış bir köylü idi. Başile |JTeveraâns yaparak onu selâm. dı ve yanından ayrıldı. — Genç köylüden sonra zabitin yaânına saçları ilina İle taran- sportmen kıyafetli genç ir delikanir geldi. Onunla ko- — Istarladığım yeni kitap- lar ve mecmualar posta ile gel. di. İstersen sana okuduklarımı reyim, — Gencin yüzünde neşeye, sü- üra benzer hatlar belirdi. - —Olur, dedi. Dlraz sonra ge- Tir alırım. — Genç adamı tanıyoram. Bir dlk mektep hocasıydı. — Kitap meraklısı zabitle gö. Füştüm. O bana kitaplarından bahsetti. Bir kısmr kanunlar. dır, Bir kısmı askori bilgiye rdir. Fakat mühim bir kit- at edebiyat ve şlirdir. — Genç zabit kültürlü ve sevi- eli bir adamın alâkası İle rü- Nün meselelerinden bahsetti. Kasabaniın hayat seviyesini ifkaç satırla anlattı. Cürüm- hakkında aklışelimin bula- lscoği sebepleri ileri sürdü. Dikkat ettim, bu genç zabit cü- Tümdon, cdinayetten, hapsö gi. Tenlerden buhaederkan fatiyar- SIZ bir 1ztırap düyüyotân. İn. sanları sevabilen, oclara ae. bir jandarma sabiti ile araılaşmak d, ! Bir müşehhas hâdisoeyi alarak ondan büyük ve umüml netice- ler çıkarmak uancak cehalatin şaheseri olabilir, Fakat bu n kalitenin, bir seviyenin ifadesi değil midir? Müvozzi ona bir mektup ge- tirdi. Mektup onu öyle sanıyo. rum çok deruni bislerini gıcık- Pladı, Gönç yüzünde hatlar pey- da oldü. Memnuniyete benzer izler bıraktı. Gözlerinde hasre- te bönzer dalgalar dolaştı. Mektubunu zarfa koyup ce. bine koyduktan sonra: * — Balacak plâjı çok £ leşmiş! Mektupta onu yazıyor- 1 seven, iİnsani, acıyan mlinde bir plâj taşıyan genç zabitin gözleri “Eğrigöz,, de soön işığını parıldatan güne- şe daldı. Hatıram beni çocukluk gün. lerimin müphem hayallerine gütürdü. Fesli bir zuptiye neferi ta- nırdım. O bizi kazadan kazaya giderken muhafaza ederdi. Her yolcu bir atın sırtına yükletilen sandıkların, denkle- Tİn Üstüne yine bir eşya gibi ip- lerle sarılır, kiraclar atların başını yederler, yahut atların yanından yürürlerdi. Böylece kurulan — kafilenin önünde ve hir kırat üstünde başı feali, yüzü pos bıyıklı, martin! sırtına çaprazvari takıl mış zaptiye Selim Ağa iler. lerdi. Selim Ağa, sanıyorum ayni zamanda hanonde idi. Kafile yola çıkar çıkmaz kasabuyı bi- raz geride bıraktı mı, Selim Ağa elini şakağına dayar fer. yadı bastırdı: *“Ben bir köroğluyum dağda Esen rüzgürdan hile seze- rim,, Ağanın feryatlarına bir büyük inllti halin. Selim Bir gün Sellm Ağa, yine hey- betli haliyle atına binmişti. Şarkısını söylüyordu. Bir köy. lü yolumuza çıktı. ve kafileyi durdurdu: * — Aman yolda atkor ka- çakları var. Belki bir şey ya- parlar. Selim Ağa on pratik çareyi buldu. — Denkleri yıkın, dedi. Denkler yıkıldı, Üç gün, üç gece taştan yapılmış han heka- yasında bekledik. Dördüncü Bün yineo bir küöylüye rastgel. dik, o bize: — Kimse yok, dedi.;, Kafile yine yola düzüldü. Selim Ağa yine atına bindi, kalifenin önüne düştür şarkısı- na başladı: “Ben bir Köroğluyum dağda gezerim Esen rüzgürdan hile soze. rim,, Çocukluktanberi korkunç | zaptiye hikâyeleri He kulakla- | rım dolduğu için bu hâdise ben. | de oldukça gülünç bir tesir bı-ı | ! raktı. Moşrutiyetton sonra Selim Ağa tipi, fesli ve martinli zap- tiyenin yerini mavzerli, mavi elbiseli, kalpaklı, inco Vilhelm- vari dik bıyıklı Jandarmalar ve onların sart tunç düğmeli, kay. tanlı, ceketlörinin yakası kol- larının ucu kırmızı çuhalı jan- darma zabitleri tipi aldı. Jandarma zabiti doyince he- men aklıma Arnavut şivesi ge. Trdi. Sert bakışlar, kalkmaya mMüheyya bir öl ve inmeğo 4- made bir tekme canlanırdı, Meşrutiyet senelerinde idi. Bir nahiyede idim. Debre türkçesi ile konuşan İri bıyıklı Jandarmalarıa bir köy muhta- rini karakolu sovkedişlerini seyretmiştim. Muhtarim ağzına dikenden bir gem takılmıştı. Bileri ar. kasında baği: idi. Adamın yü- rümekter takati kesildikço baldırlarıma difçik iniyor; dip- Çiğin darbaesiyle baldırları kıv- rıldıkça sırtıma bir yumruk ba. vada sallanıp sailanıp İniyor- haka garin bir | da, (Daha var) gaz maskesi vernecek İlk ve orta okullarda zehirli ! gâz hücumundarn korunmak üze- | re yapılacak pasif korüumnma teş- | kilâtınım kısa bir zamanda y Jazak meticenin maarif ne bildirilmesi istenmiştri. Bütün | okullar pasif korunma nizamna- mesi küki re teşkilât:, iki gün zarfında maa- rif müdürlüğüne ldirecekler. dir, Bitçok okullar, teşkilât prog. ramlarını maarif müdürlüğüne göndermişlerdir. Bu programlarda, okullarda muhtelif kollar kurulmuş, gece ve gündüz tertibatı alınmıştır. Gaz maskesi mecburiyeti hak- kınla verilen karar da tatbik e- dilmektedir. Maske Üecretinin çok olduğunu ieri süren velilere mas* keler taksitle verilecektir. Karısını öldüren iskele memuru 22 sene 17 aya mahküm oldu Caddebostan vapur iskelesi baş memuru Rıfat, ayrılmak üzere elduğu karısı Behiceyi, geçen sene bir gün vapura binerken ta. banca ile önlürmüş, attığı kurşun. lardan'bir tanesi de beş yaşında- ki Ayten adında bir çocuğu ya- ralamıştı. Birinci ağır ceza mahkemesin” de muhakeme edilen Rıfatın du- ruşması dün bitirilmiş, hakkında karar bildirilmiştir. Verilen karara göre Rıfat ka. rısını öldürmekten 22 sene, Ây- teni yaralamaktan 17 gün hapis yatacak, Behicenin ailesine de 1300 lira ölüm tazminatı vere- cektir: Mahkemc, katilin: —— Karımı iskelede bir zabitle kolkola görünce kendimi kaybetr tim, tabancamı çekerek vurdum. Fakat ben kestlisini sadece yara- Tamıştım. Hastahaneye geç yatı. mlması ve fena tedavi edilmesi yüzünden ölmüştür” — yolundaki müdalaasını kabule şayan gör- memiştir. ——— ; Hangi vapurlarda eşya beyannamesi aranacak Muayyen bir tarifeye göre muntazam sefer eden vapurlarla | nakledilen dahili ticaret eşyasım- | dan bundan sonra beyanname a- ranmaması dün gümrüklere bil- | dirilmiştir. Yalnız kaçakçılıklara mani ölmak üzere gayri munta. zam seferler yapan vapurlarla taşman ve ihrac; yasak veya mü. saadeye tâbi maddelerden beyan- name aranacaktır. Gümrüklere memur alınıyor Bu ay içinde gümrüklere me- müur almak için imtihanlar açıla caktır. Kimyagerlik imtihanları da teşrinievvelin 25 inde başlıya- caktır. Ayrıca açılmış ve açıalcak mün hallere yerelştirilmek üzere lise | mezunları arasında da bir me- | murluk imtihanı açılması kar laşmıştır. Bu imtihan 23 te: evvelde yapılaacktır. Cumhuriyet Bayramı C. H, P, vilüyet idare heyeti dün bit toplantı yanarak Cum- hurivet bayramı için yapılacak hazırlıklar ve buna nit işlerle meşgul olmak üzere bir komis. yon teşkilini kararlaştırmıştır. Cumhuriyet bayramı şenlikle. rinin her scneki gihi parlak ol. ması için bliyük bir program çizilmaktedir. Bir hırsız şebekesi yakalandı | Zabıta, Samatya, Yedikule ve | civarını hayli zamandanberi — so- | yup soğana çeviren bir hırsız şe- bekesini ele geçirmiştir. Sotiri, Koço ve İbrahim adırda olan hırsızların şimdiye kadar 6 -7 dükkân ve evi, soydukları tesbit Adilmiştir. Hırsızlar dün adliyeye teslim edilmişler, 7 nci sorzu hâkimliği tarafından da tevkif olunmuş. tur, e göre yaptıkla- | 5 Ele geçen iki tabancadan ikisinin de kurşunları alı.mış Kızını, yanaşmasına vermnek ü. | zere kaçıran Bahaettini tabanca ve bıçakla alayan — babçıvan | lki Üçüncü dan tevki? iş, kendisine yardım ettik. leri iddia edilçn o Orhau ile Komsu bahçe svhibi Hacı Ibrı-ı him de serbest bıra aşlardı. Vaka etrafında müddelumumi Orhan Köni tarafından yapırları tâhkikat yeni bir safhaya girmiş bulunmaktadır. Zira şimdilik bi- Hndiğine göre Bahaettini bahçır van Ali tabanca ile yaralamıştır. Fakat otrtada iki tabanca-vardır. | Bunun birisi Alinin, diğeri de öğ. l Orhanındır ve bunların her İ. kisinin de kurşunları —atılmış- tıt. Bu vaziyet karsışır iş- Hahâaet- tini Orhantn pencereden vurmuş olması ihtimali ortaya çıkmış ve kurşunlar Bahaettinin vücudun- dan çıkarılmıştır. Bunlar ve ta. bancalar üzerinde yapılacak tet. kikler sonunda Bahaettini baba- nn mi, yökga öğlunum mu vür- duğü anlaşılacaktır. Suçlular sorgu hâkimliğine tes” lim edilmişlerdir. İstanbulatayin edilmek istiyen öğretmenler İstanbula ancak olarak tayin Orta tedrisat müesseselerinde yenidon varife alacak öğretmen- ler hakkında maarif vekilliği ba- zi kararlar verimiştir. Bu karar” lara göre, öğretmen olmak üzere verilen dilekçelerde yer tasrih e. dilmiyecek, muhakkak surette İk, tanbulda öğretmenlik yapmak iş- teyenlerin arzuları ancak Ücretli öğretmen olarak karşılanacak ve asıl maaşlı öğretmen tayin edil- miyeceklerdir. Vekiâlet İstanbula tayinini is- * İhtikâr kolmsyonu bugün mınlaka ticaret müdürtüğünde toplanacaktır. Bugün tıraş ma. kineleri ve levazımatı üzerinde tetkkiler yapılması muhtemcl . dir. * Dün Danimarkaya küll'yet- N miktarda kabukanz fındık sevkedilmiştir. Fiyatlar 4d6—18 kuruştandır. Son zamanlarda kavun gönderilmeğe miştir. * Münakale Vekâletile tomas lar yapmak üzere Ankaraya gi. den Jimanlar müdürü Faufi Wlanyas dün Sa- bah sehrimize dönmüştür. Teş. kilâtın kadro ve bütçeleri he. nüz Veki tarafından tasdik edilmemiştir. * Evvyelki gün Avrunadan İs- tanbula gelen bir Çinli nasılsa Mısıra da başlan . | meleketimize aoktu! ipekli kumaş ve diğer eşyaları Beyoğlunda satarken gümrü mühafaza momurları tarafm . dan yakalanmıştır. * Gümrük mu komutan muavini p rinik Ankaradan şehrimi ir. General İstanbul rük muhafaza — başmüdürlüğü hudutlart içinde teftişler ya - pacaktır. arona yatı, temizlen - İst hşvuzuna a. t Vekâleti, iskele. ıslah ve inşası L. vent proğramı tasdik et . yenin barem cetvel . lerile menafii umumi kararları- na ait işleri takip otmek üÜzere belediye muhasebecisi Muhtar, Ankaraya gitmiştir. Defterdar Şevket te Maliye Vokâletine ait bazı isler etra . fımda alükadarlarla temas et . mek üzere Ankaraya ritmiştir. * Belediye ekmek >ark komis. yonu toplanarak ekmeğin oldu. Ku fiyatta kalmasını kararlaş - tırmıstır. * Tokvoda çıkaın Asahi Şim- bun gözetesi muharrirlerinden İşiyama Avrupada'yantığı tet . | kik gevahati eüimlesirden ola. rak gehrimize gelmiştir. * Taksim, Ayasnasa cadde. sinin genişletilmesi faaliyetine, ücrelli öğretmen edilecekler teyen öğretmenlerin arzularını ancak bu suretle yerine getirebi. lecektir. Yüksek mektep mezunu olup da İstanbula tayin edilmek iste. üyenler de Anadoluya asli ma- şlı öğretmen olarak tayin edile- bileceklerdir. Ücretli muallim bur lunduğu için vekâlet maarif mü. dürlüğüne gönderdiği bir emirle orta tedrisat müesseselerine yar. dımcı öğretmen tayin edilmeme- sini biklirmiştir. Bir kaza mi? Karadenizde par- çalanmış bir molör bulundu Karadenizden Ilmanımıza ge. len Karadeniz vapuru Elmas tabya denilen mevkiin beş mil açığında, poyraz istikametinde tahminen sekiz metre htıızundı bir cisim görmüştür. Moçhul cismin bir tarafı denizden bir metre diğer tarafı da Iki metre yüksekliktedir. Cismin aranma. St için bugün Karadenize vemit gönderilecektir. Diğer taraftan evvelki gün Boğazın dört mil açığında görlülen ve mayn zan- nedilen cismt aramak - İçin Ka radenize giden müfreze dalga. lar arasmda parcalanmış bir motöre ait enkaz bularak lima. na dönmüştür. Bu enkazın han- gi motöre ait olduğu ve kaza. in tafsilâtı haklımda malümat elde odilememiştir. ——0 ——— Karadenizden gelecek Vapurlar İki gün evvel Karadenizde çi kan anf fırtma Karadeniz se - ferlerini altüst etmiş, hareket halinde bulunan vopurların prog ramını bozmuştur. Bu vüzden Salt vünü Bartın. dan limanımıza gelmesi bekle. nen Mersin vanuru iki vün te. ahhurla burün öğle üzeri, Ka. Yadeniyden burün Pelmesi bek- lenen Weo vavnru varm öğle Ü. zeri. 'Teaksayldan dün #elecek o. lan Wrzurum vazuru da bu 8a. bah Timanımıza releceklerdir. Eramrem vanuru - firtma yü, zünden İneboluya uğravama . Mmıg, oradaki #ücrar cavasmı a- Tamomtsetre Vanur valnız Trab. zondan mükim miktarda koyun #etlemetetodir. evvelki gün İstanbul vali wi belodive relsi Lütft Kırdarın o mımntakada sonra, bir kat daha hararetle | devam edilmektedir. Âbide ci, varmda ve bu eadde istikame. tinde beluran binalar vıkı'mak- tadır. Bu binalardan bir ktsmı kahve ve dükkündr. Bu arıda ların her biri veni” verter teda. rik ederek taştnmaktadır bir de bar bulunmaktavdı. Bon. İ yantığı tetkikten | ramında açılacak Köy okullarındaki tedrisâti kontrol etmek Üzere İstal | maarif müdürü Tevfik Kut ve tedrisat müfettişlerinden bir BE yet şehrimizin mülhakat köylü ni teftişe gitmişlerdir. Köy okullarında okuyan talf belerin vaziyeti normaldir. Fazli â olan köylerin talebelefi imkân nisbetinde yakım bulunaf köylere gönderilmiştir. Bir mında da sınıf teşkilâtları genif” Tetilmiştir. Bundan başka heyet âynı Ze manda, yeni köy okulu tipine re inşasına başlanacak okul! inşaat işlerini gözden geçirmiştir Önümtüzdeki Cumhuriyet bayrif mında 83 köy okulunun açılma © reni yapılacaktır. Bu hususta geniş bir prograf' hazırlanmaktadır. Bu okullara lö> zım olan muhtelif eşya da yakifir da temin edilecektir. —— , Menşe şahadetnameler! bulunmıyan mallar Aramızda klering ve takas 3if Taşmaları bulunan memleketlerdet gelecek menşe şahadetnamesi lunmıyan mallar hakkında günk rüklere bir tamim gelmiştir. Bt gibi malların tenzilâ ü tarifesinden istifadesi ı şahadetnamesinin getirilmesi i” cap etmektedir. Şahadı getirilinceye kadar malların gü rüköerde kalmaması için il rine müsaade edilecek, yalnız TE sim farkları alınarak şahadetni” me geldikten sonra iade edilecek” tir. İstanbul - Berlin hava seferleri Tekrar açılması için hazırlıklar yapılryor Almanyanım son zamanlardi bir çok merkezleric yeniden hüe va seferlerine başladığı malüli” dur. Bu arada, harbin başla * masmdan bir müddet evvel K silmiş olan Barlin — İstanbul hava yolunun da tekrar açıl * ması için hazırlıklar yapılmak tadır. Hükümetimizin — tayyareleft yakter mayi olarak hmnı*; 'yağ verilmesine müsaade Bİ fizerine İstanbul — Berlit hava seferi ağlebi ihtimal pt& zartesi günü açılacak ve kışlf dahi devam edecektir. Hükümetimiz, hava seferleri ne yakteı mayi olarak veri benzin ve yağlar'a deniz vatfe talarma verilecek yağ ve tular hakkındaki memnuf kaldırmış, bunları sadece lisgie sa tabi tutmuş bulunmaktadı!. Ramanya hava yolları idar&» &İ tarafından yapılmakta olal Bükreş — İstanbul seferleri kif dolayısile evvelki itk baren tali! etmiştir. Bu sefefe ler ilkbaharda yeniden başlaytı caktır. Yüksek Mühendis Mektebi Bu sene yüksek mühendif mektebi duhul imtihanma girel lerin imtihan kâğıtları & dilmiş, netice jilân olunmuştur: Yüksek mühendis mektebi, bif seneden tekrar altı seneye çI * karılmıştır. Harb vaziyeti dolayısile Av * nm.d._n dönen '.lmlv bir kısmı da mühendis mekte - binde tahsillerine devam el mecburiyetinde oldukları cihet le, bu sene mektebe almanla * rın savısı nisbeten az olmuştur" Fakat müracaat edenlerin 8- dedi her zamankinden çoktu. , Cuma 13 1.Teş. YU Şabat bizir 181 Perşemb.! 12 (, Teş. 28 Sahan hizir. *0 akitler) n — —— Cöne —| » Ökle Z) İkindi MW Aksan '7 Yarsı | msat I.M Bil liği Lit Btz, tce d Tind d M B B Na hak tn a Ve &n .T E DÜ ZD AE S TEKELA —4 w00 D vv SADi d AA Bi