9 Ekim 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

t y aT aa eNALESARER M ST 0 Elâ Cözlü İnsanlar memleketinde Kütahya vE Tabiatin mistisizmi Dikk diyorum ahar lencelerinde, kir gezintilerin de, yaz banyolarında paganı bir mistiklik derha' göze çar. pryo Kütab Billa szuna girer girmez hemen Mevlâna- n torunu Arif Çeleb.yi büyük bir itina ve sevgi ile — karşıla- Ması şüphesiz ki sadece - bir şahara seyimli olmasın * .n ileri gelmemişti. Bilâkis bir şahsı sempatikleştirek kuvvet onun içinde yaşıyan ateşten başka larının habardar almasıdır. Yüzde yüz Pantelc- ve yüz. de yüz yanl Bfilâtı a olan Meyvlânanın hayat folsefesi bu Tada Paganlığa en y..<ın bir tefekkür ve akide olarak yer- leşmiştir. Tablati in eden kuru zühd, bütün tabtati kuru, mâ- nasız, heyecanarz bir halde ta. savvür eden Sami xihntyet; ta- biati tdealiz; eden; çiçek, bey: yan, dağ, dere iInsan karşısın- da veod duyan Orta Asya, Di. yon, Hellâd, Lütin tefekkürü- ne karşı ancak büyük aksülâ. meller — duyabilirdi. Mevlâna Sami zihniyete bir ok gibi so- Kulmuz Pantelzm'di. Mevlâna tefekkürümün mü- nevverleri kapladığını farze dörsek daha genis halk kütlesi içinde de buna benzer izlere tesadüf mümkündür. Moselâ — “Nevruz,, “günleri burada otların otlarla konuştu Bu gündür. Yeni mevsimin İlk gününde hangi derde deva ol duklarını birbirlerine süyler. ler, Tasanlar o gün otların üs: tünde yuyarlanırlar, Çamlıcada — yapılan — kiraz bayramı bir eski totem âyini- mnin devamı değli midir. Tabi- atin ilk idealice edilen Totemden başka nedir? Çidemlik gezintisi, kendisine Mahsus şarkıları, Takısları o. dlan bir âyinin son kalmış-şek- Hidir. *Haydi gidelim Çidemliğe Hep çidemler açılmış,, Diye başlayan türkli bu Pa- Ban merasimin âdela besme- lesidir. Kütahyanın Yukarı Kalesin. deki “Çağla badem,, günü yine © Pağan bayramlardan biridir. Bugün halk arasında dola- Şan şarkılarda Idoalize edilmiş Bayvan, nebat, insan tablatini | görmek mümklündür. “Girdim yartn bahçesine Hep çicekler selâm durmuş Mor menekşe boynun eğmiz Gül kırmızı güne karşı,, “Çiğdem dedi, ben de varım Her çiçekten er açarım, Duğlara Gül kırmızı güne karşı,, *“Sünbül dedi donum göktür Dalımda çiçeğim çoktur. Kokuda akranımı yoktur Gül kırmızı güne karşı,, Çiçeklere verilen şahalyet “mücerred., mofhumların ido- alize edildiği yerlerde göze çarpmaz. dilmiş olan Batartenin geyik boynuzlu tecı, suların periler. dla karıştırılması, dn£ tepeleri- hin, orman kuytuluklarının Mistik birer mâna ifade edilişi ftablatin Orta Asya siteplerin- Me, İyonyada, Hellandda, LA. tin yurdlarında (donlize edilişi, ne pek benzer. İntidel iİnsanın ben, ceddim, saea— eyef asevi Aemesi İn- —ii Şayereeğerarlmüe e) bellrersiRüla Bi d Yazan: SADRı ERTEm ilıcalarında banıo sanı inkâr eden, tabiati heye- cansız bir makine haline ko- yan sami tefekkürün yanında bir hamledir. İnsan, tablat, i. lâh burada ayni çamurdandir Banyoların muayyen türkü- ler, ve hareketleri istilzam et- mesi bunun bir devamıdır. Sa- rı kız esfanesi bunun bir misa. lidir, Anlattıklarına göre ılıcanın mevsimi muayyen merasimle başlar, yine muayyen mera- simle nihayot bulurmuş. Bundan 40 sene evveline ge- Tinceye kadar ılıca mevsiminin ması şehirden haşlayan ve gün süren merasimle olur- muş! Konak yerleri hazırlanırmış Çadırlar kurulurmuş, Kadın. lar öküz arabalariyle yola çı karlarmış. Erkekler çifteleri sırtların. da keklik avdaya avlaya Por- suk boyunu takip ederlermiş. Porsuk boyunda balık avlanır. mış. İkl gün böylece gündüz keklik avlanır, akşamı balık tutulurmuş'" Üçüneli gün banyo yerine varılidığı allâhlar atılarak İlân olunurmuş. Dönüşte gidenleri, kalanlar bakır sahan Hapaklarını birbi- rine vurmak - suretiyle uğur. larlar, Ve ayrılan havaya silüh ata ata yolana devam edermiş! Bugtn bunlar bir survivane halinde yaamaktadı.. İnsan ların tabint sevgisi, Layat aşkı buradan * — mlistik kaynaktan gelmektedir. KU Doğduğum evin yolu 'Tren ilerliyor. İstasyondaki büyük ağaçlar hâlâ ekzotik bir harikulâdelik tesirini biraki- yorlar. Geniş gövdeleri, sık ve heybetli dalları, gölge verdiği halde mütemadiyen aralarım- dan parılldar ve aydınlık &. zsan yaprakları ile bu ağaçlar uzayıp giden ovaya güzel hir dakor teşkil ediyor. Bu ağaçlar, günün her saa- tinde bir başka renk alarak ge- nişleyen düzlük zihnimi kur- ealıyor. Müphem bir intiba sa. Pi sarhoş yerine İzset karako ganağı hafızama hücum edi yor. Bir zamanlar kaydırak, çelik çomak oynadığım yerler burası mıydı? Dekor bana bir sürü mahal- le arkadaşının çehrelerini de müphem bir şekilde çiziyor. En iyi hatırladığım gözleri sür meli beyaz bir kuzudur. Bir gün galiba bu büyük â. #açların altında olacak, çocuk- lar toplanmıştık.Çocuk kafilesi ikiye bölündü: Esir almaca ay- nadık, Omuzlarından hizla ya- kaladığım — çocuğu — hatırlı yorum. Fakat omuzlarının ix leri Bâlâ avuçlarımın — içinde taptaze.... Ceviz — oynadıktan |sonra kaybettiğim günü de | hatırlıyorum. Oyunda kaybet. mek bana bir ayıp gibi gelmiş- ti. Canımın sıkıldığını hâlâ u. natmıyorum. Tren — ilerliyor, istasyonun büyük ağaçları kayboluyor. Burada geçen günlerimi, | bir. kuzunun pesinden ko. İgan, bir kaydırak tasın ardım- Porsuk vâdisinde idealize »- | dan fırlayan çük lhstik to. pun hayaline can veren, yahut büyük ağaçlardan birinin göl gesinde çömelerek masal dinli. yen, çayırda koyunlarını otla- tan genç çobanlardan hariku. ldeliklerin haberlerini hayret le işiten, hentiz yedi yaş dişleri çıkmamız bir çocuğun çehresi € bir kere daha gözümde can- lanıyorum. ! (Daka war) ! - yaptığı işler küiz 3ir makinistin Eve taarruz, memura sakaret, bıçak çekmek vesaire... . Şehremininde Melekhatun ma. | bile atlamış, fakat bu sırada Kad hallesinde oturan Kadriyenin kı- zt Mahinev, metres yaşadığı evli | ve beş çocuk sahibi bir fabrikada | makinistlik yapan Şükrü ile ev . velki gece rakı içmiş. sonra da | bir otomobile atlayarak annesi . | nin evine gitmişlerdir. Saat 12 de reddettiği kızının, dostu ile | beraber sarhoş olarak eve geldi . ğini gören Kadriye, içeri almak istememiş, fakat kızımın otomobil basamağında baygım bir halde | yattığını görünce kaldırmak ü - zere aşağı İnmiştir. Bu sırada Şükrü kendini kavramış. tekme | yumruk kâle duvarı dibine gö - | türerek dövmüş, bayılt'.'ttan son ra Mahmevi almak üzere dön . müştür. Şükrü yolda bir otomo . riyenin dayak yerken: — Yangın var, yetişin! Fer- yadına yetişen bekçi Şaban oto. mobilin önüne gererek durdurt . muş, Şükrüyü yakalamak iste . miştir. Kendini bilmiyecek de - recede sarhoş olan Şükrü bıçağı. | raya naklolunacaktır. nr çekerek aşağı atlamış, bekçi . nin hücum etmiştir. Bek çi Şaban kaçmış, Şükrü kovala . mış ve nihayet devriye geren jJarldarmalar — yetişerek sarhoşu yakalamışlar. karakola götürmüş lerdir. Karakolda da tandarma - lara hakaret eden Şöükrü, dün, eve taarruz, sarhoşluk, biçak gekmek, memura hakaret, metre. si Mahinev de sarhoşluktan ye. dinci asliye ceza mahkemesine verilmişlerdir. Yeni Stadyom hazırlıkları Dolmabahçe stadyomunun plânını hazırlayan mimar, plâna' ait keşifname ve şartnameleri hâ. milen yakımda şehrimize gelecek ti "A Stadyomun inşası için hazır . lıklar ilerlemektedir. İnşa mahal. | Hinde bulunan hayvan hastanes nin yakında tahliyesine başlana. caktır. Bu arada Dolmabahçe sa. rayının ahir ki#mınin tamiri mü. zayedeye konmuştur, İnşaat bit - | tikten sonra kırtasiye deposu bu | Zabıta memurunun va- zifesine müdahale eden mahküm oldu Şişli polislerinden Mehmet, ev velki gece iki kadının peşine ta. kılan bir sarhoş hakkırnda — rabıt tutarken, şoför İzzet adında biri. si müdahale etmiş, polise çıkışma Ba başlamıştır. Bu sırada yoldan geçen Abdülmecid de İzzete, po- lisin — vazifesine — karışmamasını söylemiş, İzzet buna kırarak ken disini dövmüştür. Bunun üzerine polis tarafın . la götürülmüş, dün de birinci sulh mahkemesine verilmiştir. İzzet 25 lira para cerasına 2 li. ra da mahkeme masrafı ödemeğe mahküm edilmiştir. ——— Seyrisefer işlerinin tan- zimine doğru İstanbulda seyrüseler işlerine yeni bir vecih vermek yolundaki faaliyet artmıştır. Bu maksatla bir heyet teşekkül etmiştir. He . yete Emniyet Direktörü Muzaf. fer bizzat riyaset etmekte ve be. lediye reisi muavini Lütfi Aksoy iştirak eylemektedir. Heyet, şehir dahilinde seyrise- fer işlerini tamamiyle halledecek bir şekil tesbiti ile meşguldür. İlk toplantr yapılmıştır. Kayınbirader yakalanmış, Mus Bir korucu kaçırdığı i kızın babasını vurdu Yaptığına pişman olan Mustala emniye!, hatırlatlığı roilaf müdürüğüne gelin teslim o.du Dün Mevlânekapısında bir kız kaçırma vakası yüzünden cinayet | işlenmiş, birisi ağır surette yara. lanmıştır. Vaka şöyle olmuştur Mevlânekapıda Ayazma deni- Jen mevkide bahçıvanlık yapan Alinin 14 yaşındaki kızı Mah . müdiye, © elvarda koruculuk va, pan Mustafa ile sevişmiş ve Mus gün kızr kaçırarak müştür. Gece kızımın eve — gelretdiğini gören bahçıvan Ali, Mustafanın kaçırdığını öğrenmiş, doğruca Mustafanın evine giderek Mah - mudiyeyi istemiştir. Fakat Mahmudiye babası ile Bir kadın delirdi Çocuğunu pencereden bahçeye fırlattı Mahmutağa yokuşunda Çat . mamesçit sokağında oturan De - nizbank muhasebe memurların - dan Cemalin karıt; Müyesser birdenbire çıldırmış ve dört yaş. larında Altan iemindeki çocuğu . nu evin penceresinden bahceye fırlatmıştır. Zavallı yavru ölüm derecesinde yaralanarak hastane- ye kaldırılmıştır. Akli muvazene. $i borulan kadıncağız tıbbı adlide müşahede &ltına alınmıştır. eeei Yeniden kapanacak oteller var Kapanan Peranalas otelinin > ziyeti hakxında Otelciler Cemi - yeti reisi Sevket Aka, gazeteti . lere şu izahatı vermiştir: — Beynelmilel bir dert olarak bütün dünyada müsterisizlik yü. zünden bir otel buhranı — vardır. Bundan İstanbul otelleri de mü. teessir olmaktadır. Perapalasın ardından birkaç diğer — ötelin de kapanması ihtimalini tabil gör - mek lâzımdır. 'Tokatlıyan oteli açık kalmakta devam edecektir. —— Bayan Nasidin paraları bulundu Birkaç gün evvel sanatkâr Na. şidin katısı Emel'in Bahçekapıda yankesicilik suretile, 35 lirası Çalınmış, polis bu işi yapanın sa. Bıikah yankesicilerden Süleyman olduğunu anlıyarak kendisini ya. kalamış ve Süleymanın üzerinde bulunan 35 lirayı Naşide teslim etmiştir. —- Vapurda öpüşenler Geçenlerde Büyükadadan İs . tanbula son akşam seferini yapan bir vapurda halkın hissiyatına do kunan bir öpüşme vakasr olmuş ve alâkadarları mahkemeye veril miştir. İhsan ile Neclâ ve Andon ile Vaso adlarını Şosıyan iki çift va- purün alt kat salonunda lerken yakalandıkları sabit gör dir. ÜL müş, on beşer gün hapse ve on beşer lira da para cezasına mah . küm edilmizlerdir. Bu karâar üzer'»e dört genç de tevkif edilmişlerdir. ——— ——— Bir Yaşar öteki Yaşarı S |Parzartesil San yaraladı Ş | Beyoğlunda otutan Mustafa ğ 9 1. Teş. 10 1. Teş. oğlu Yaşarla Gglatada oturan A Bıhtiyı.:“oğlu Yaşar, bir mesele. < 36 Şaban 28 Saban den dölayı kavga etmişler, Mus- v kızir 5T | mizir 158 tafa oğlu Yaşar, diğer Yaşarı İ ——— — kolundan yaralamıştır. İjVakitterlessen | -an aai Tezem Eniştesini yaraladı n A Haa Yenişehirde oturan Ahmet oğ. | Güne nt a)- Osı2 17 lu Mustafa, bir evde yasadığı | öne izel el iz l 6 2: kayınbiraderi Nazımla geçimsiz. || Ikisa 6 6| sa ÇAtf n aS lik yüzünden kavga etmiş, Nazım || Atsan | 17 « 17 arjı2 v0 enisştesini dövmüs. tahta ile de (| Yare — ej)re * $0 basından yaralamıstır. |Pmsan e| &| açi se İ tefa tedavi altına alınmıştır. | | | Tebilecek olan (Bi hesabr deni gelmek istememiş, Mustafa da A. liye: — Görüyorsun ya işte! Biri. birimizi seviyoruz. Evleneceğiz. Haydi çek arabanı! demiştir. AH bu gözlere sinirlenmiş, küfretmiş, bunun üzerine Musta. fa kamasını cekerek Alinin üze - rine atılmış, birçok yerlerinden Ağır surette — yaralamıştır. —Ali, kanlar içinde yere serildikten sonra, Mustafa vaptığına pişmat olmuş ve atına binerek doğruca | Emniyet Direktörlüğüne gitmiş, | teslim olmuştur. | Vakava müddeiumumilik vazi. yet etmis, bahervan Ali Cerrah . paşa hastanesine — kaldırılmıştır. varaları tehlikelidir. Fransa ile yap- tığımız anaşma — Ne gibi esasları ihtiva ediyor? Fransa ile aramızda aktedi . len yeni ticaret ve ıcyn.ıcfamı mukavelenamesine ek anlaşma. niın Vekiller Heyetince tasdik edildiğini yazmıştık. Yeni anlaşmanın bilhassa te. diyeyi alâkadar eden en mühim maddeleri şunlardır: İ Madde 1 — Türkiye ve Fran. sa arasında ticari mübadeleler, | isbu anlaşmanın mevkli meri- yete girdiği tarihten itibaren ve | 7 ve 8 inci maddelerin hüküm. leri mahfuz kalmak - şartile, , münhasıran hususi takas yolu | ile icra edilecektir. Türkiye menşeli mahsullerin Fransız frangı olarak — bedelle. rinin yalnız ©© 94 Ü bu hususi takas muamelelerinde kullanı. lacaktır. Bakive kalan ©» 6 sı, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası namma acılıp onun ta. rafrmndan serbestee tasarruf edi len hususi bir. Fransız fra hesabına tahsis edilecektir. — | Madde 2 — Birinci maddede. ki gartlar dahilinde ithal olu. nan bileümle emtia bedelleri, ilhalâtçılar tarafından Fransa. da, Fransız frangı olarak, bun. | dan sonra sadece ofis dive teş. | ret odası ofisine ve Türkivede | | | miye edilecek olan Paris tica- | Türk lirasr olarak, bundan san, ra sadece banka diye tesmiye edilecek olan Türkive Cumhu, riyet Merkez Bankasıma yatırı. Tacaktır. İhracatçılar lehine ya. pılacak tediyat bu iki mücssese tarafmdan İcra — olunacaktır. Bunlar yukarıda vazılı hüküm- lerin tarzı tatlssi hususunda aralarında mutabık kalacaklar. irr. Madde 3 — İthalâtçıların o. fise ve bankaya vaki teslimatı asağıdaki şartlar dahilinde ya, pılacaktır: D Türk lirasmın Fransız frangmma, — Fransız frangmım Türk lirasma tahvili Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının, ti atta —bulunduğu günkü kuru Üzerinden icra edilecek . tir. 2) Fransız frangından veya Türk lirasmdan başka narala- rm tahvili, ithalâtemm ofis ve. ya bankava tediyede bulunduğu günde iki memlekette cari kur Üzerinden icra edilecektir. Borçlu. aralarmdaki alacak tesbit edildiği vechile, alacaklı alacağımı tamamen ahzü kabr ettifi zaman ancak borcundan kurtulur, Madde & — Banka — ve ofis kendilerine yapılan — teslimatı aynı günde müteakiben vekdi. ğerine bildirecektir. Tahsil ih. barnamesi, alâkadarlara tedive. yi mümkün kılmak İçin icav eden tarih ve mense kayıtları. ni muhtevi olacaktır. Mâadde 5 — Hususi takas mu- amelelerinde, Fransa menaeli emtianm Türkiveye ithali, Türk mengseli mukabil emtianın Fran saya ithalinden evvel veva son. ra olabilecektir. Bu muamele. lerin mütevazin bulunacakları ve en kısa müddet zarfında in. — Ci N . LANLK I & Bir. tenkidin — b, di a) Yazan: Hıkmet Münif © ünkü ajana haberlerind birinin bildirdiğine Berlinde çıkan siyasi ve nomik “Sudescho,. gazetesi, günkü harp halinde, tutmakl oldukları yol dolayısile Türk mamdarlarmı “giddetle tenki etmekteymiş... ! Şurası malüm olmalıdır & Türk zimamdarları, bütün TÜ milletinin tam İtimadma N ve takip ettiği herhansi hf ve harekette Türk milletiti can ve gönülden muvafakati haiz bulunmaktadır. Bu iti ve muvafâkat, Türk zimi darlarının — hariçte ve dehild memleket idaresine olan kuslil suz vukufları dolayısile besi mekte ve verilmektedir. Onl Türkiyenin menafiini lâyı takdir ediyor. Ezcümle kimi hin malma güz koymamak, lerini erkekçe muhafaza mek. dünyaya daim! sulh ve dalet girmek Üüzere Barfed gayretlere clinden - geleni ilâ! etmek hususunda en basi yolu seçmek ve gütmek işini zim arzumuz derecesinde kiyf| Betle takip etmektedir. Bu itij " barla bizi idare edenlere yaff) lan bir tenkit. kendisinde, BÜğüü tün bir milletin müşterek id m a lini toplavan bir timsale taki ha h yar S Bi leyinı . Bi 4 mağa yeltenmek demek oluy! ki. bunun akisleri bittabi niş olmaktadır, İlet bıçaklarında ihtikâr var Dünyasını geçirmekte siyasi buhrandan istilade maksadile şehrimizde bazı itha Jât maddeleri üzerinde — tafil ihtikâr jilet bıçakları ile traş (N varzımatına da sirayet etmiştir. Eskiden 12,5 - 15 kuruşa lan jilet paketleri 25 . 30 ku fırlamıştır. — Vaziyet, — ihtil mücadele komisyonuna ihbar €© dilmistir. Harn levazımı cümrük resminden muüal tutu:ad Ecnebi devletlerden temin eĞft len ve edilecek olan kredilel mahsuben eelbolunan harp t hizat ve levazımınım gzümrü resmile sair vergi ve resimli don istisnası hakkındak! kanl lâyihası Meclis Ruznamesine lınmıştır. Lâyiha esaslarına re ecnebi devletlerden temf edilen ve edilecek olan lerden Milli Müdafaa Vekâ ne tahsis edilen kısımlara suben mezkür Vekâletçe do dan doğruya celbolunan - kaffi deniz ve hava harp teçhizat levazımı ile orduda — kulla cak hayvanları gümrüs resmil den ve gümrükte alınan di vergi ve resimlerden ve rah! resmile ardiye ücretinden it ekiller Heyeti bulunacaktır. — Bunli Milllt Müdafaa Vekâletinin i TI üzerine başkaca gümrük Ti amelelerine tabi tutulmak$il ithal olunacaktır. taç edilecekleri mukarrerdir. Madde 6 — Hususi takas mi ımfl::erin(n icrasında mı;hdt: mel olarak kalacak baki rin, yeni hususi takas muam'| b lâtında kullanılması lâzımdiır. Bununla beraber, eğer bu b Kkiye vüz Türk Jirasmdan ve$ muadilinden az olur ve muati le esmanının ©* 5 ini g ı=iklıılu banka veya ofis VW Bi iyle bu meblâğı “Hususi tf kaslar bakiveleri., denilen her iki milessesede frangı olarak tutulan — fal3f” diğer hususi bir hesaba d :ıimık hakkma malik olacak * Banka ve ofis “Hususi takaf lar bakiyeleri,.. hesabmın matf cudu ;:ddi dahilinde ve tarih Sirasiyle tediyat yanmak tiyle hususi takas bıkîyıld'” tedivesini temin edeceklerdir. “Hususf takaslar - bakiyeli, ri.. hesahma gecirilmiş alacek İarm sahinleri. bu alarabtarti emtia satın almak suretiyle "“Debloke” etmek hakkma M Hik olacaktır. olduğd| Ak Bür Je © - ELPLAEŞİESER « PEEZLESR