9 Ekim 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BUyUk edib HALİD ZİYA UŞAKUGİLİN yeni eseri: îhtiyar Dost Kitabcılardan isteyiniz. oe İSTANBUL CAĞALOGLU . OnSltlliCI yil Sâyi '. 00 00 Telgraf ve mekfub adresl: Cumhurtyet, tstanbul Posta fcutnsn! fstanbuL No. 246 Telefon: Başmuharrtr ve evl: 22366 Tahrtr heyeti: 24298. Idare ve matbaa Kismı 24299 24290 u mh u riyet i Q DlnnullBŞnn I O Rinnnilacrm ^LMANCA Türkler için Oniversite ve Galatasaray Lisesi AU maoca öğretmenlerinden ikisi tarafından yazılan bu eserin mütemmim cümlelere aid ikinci kısmı da çıktı. 100 K u r u ş t u r . Her kitabcıda bulunur. Rusya ve Baltık devletleri Sovyetler, Finlandiya Hariciye Nazırının Moskovaya gelmesini ısrarla taleb ediyorlar Rus talebleri, Almanyada da endişe uyandırmağa başladı, Letonyada bulunan Alman ekalliyetleri memleketi terketmektedir Ablukada Napolyon devrinin ihyası Letonya Cumhnr Reısı, bir merasim esnasında™. bluka, esaseıı denizden karaya doğru latbik olunan bir harb usulü ıken îngiltere ile uzun bir harbe tutuşmus o'an Napolyon Bonapart. Ingilterenin kendısine karşı tatbik ettiğine mukabele olarok karadan denize doğru bir abluka usulu ihdas etmişti. Bu usulle İmparator Ingıhz tıcaretıni sıkıştırmak maksadını takıb edıyordu. Ancak icad orijinal olduğu halde icrası kolay değildi. Bunun içın Avnıpa kıt'asmın bütün topraklarına hâkım olmak ve o topraklarda deniz yollarile yapılan İngiliz alışverişinin kesılmesine herkes tarafından muvafakat olunmak lâzımdı. Napolyon Avrupanm mühım bir kısmına hâkim olduğu halde kara ablukasını her tarafta onun istedıği gıbi yürütmeğe imkân bulunmuyordu. Dünyanın akıllara hayret veren büyük kargasahkları içmde devletler hukukunun hâlâ cari olup olmadığı bilinmiyen eski kaidelerine gbıe abluka iki hasun memleketten bırınin diğerine aid deniz yollarını kesmesi ve oraya haricden eşya gitmesıne ve oradan dışarıya eşya çıkmasına mâni olması demektir. Ablukanın en mühım sartı onu ılân edenin ayni zamanda hakkile tatbik edecek kudrete de malık olmasıdır. Abluka tatbikatında hedef yalnız hasım tarafının ızran olmak lâzımdır. Abluka yüzünden bitaraflarm görecekleri zarar, abluka olunan memleketle hertürlü ticaret münasebetlerının muvakkaten kpsi'ımesi müddet ve derecesile mahdud olmak lâzımdır. Içinde bulunduğumuz yeni harbde îngiltere ve Fransa birleşik deniz kuvvetleri Almanyaya karşı abluka tatbik ediyorlar, ve bu ablukada bitaraflar üzerinden Almanyaya esya geçmemesi için de tedbirler ittıhaz etmiş bulunuyorlar. Bitaraf memleketlere ithal olunacak eşyanın hakikaten o mcmleket ihtiyacları için olması lâzımdır dıyerek bu esası kontrolları altında bulundurmak istıyorlar. Buna mukabıl Almanya denizalb gemilerıle hasımlannm harb ve ticaret gemilerine zararlar vcrmeğe çahştığı esuada bir nevi ablukanın kendisi tarafından ilân ve tatbıkını düsünmekte, hatta bunun için tedbirler alarak alâkadarlarm ıttılaına arzetmektedir. Almanyanın deniz ve hava kuvvetlerile düsmanlarının harb ve ticaret işlerini ehnden gelebildıği kadar zoraltmağa çahşmasma kimsenin diyecği olamaz. Fakat bitarafların muhasım taraflar haricindeki tıcaret nakliyatının ıhlâl edılmesi orların haklı şikâyetlerini ve giderek büyük karışıklıklan mucib olacağmda da şüphe edılemez. Almanyanın daha ziyade denizaltı harbine istinad ederek tatbik etmek istedıği bu usul aynen değilse de ablukaya daha geniş bir ölçüde abluka ile mukabele bakımından Napolyon devrinin gene İngıltereye kaısı olan kontinan (kara) ablukasını hatırlatıyor. Şu farkla, ki Napolyon'un kara ablukası tahsisen Ingiliz esyasını veva İngiliz gemilerinin nakliyatını istihdaf ettiği halde Alman f ablukası bitara ları mutazarrır edecek veya çok sıkıntıya düsürecek bir şümul ve vüs'at manzarası göstermektedir. Rumen Macar hududu civannda Macar topçulan A Rumanya ve Macaristan, müşterek hududdaki asker mevcudunu ayni zamanda azaltmayı taahhüd ettiler Yugoslavyanın teklifi Belgrad ve Peştede neşrolunan tebliğler MUHAREBE VAZiYETi Finlandiya ihtiyat efradı hizmete davet etti Sovyetler, gelecek haftadan itibaren Letonyanm garb sahüinde 70 kilometrelik bir sahayı işgale başlıyacaklar Helinski 8 (a.a.) Sovyet hükume mesini Finlandiya hükumetinden istemisti, ekonomik müzakerelere devam etmek tir. Finlandiya hükumeti bu teklifi tetkik lArkast Sa. 5 sütun 3 te\ üzere bir heyetin Moskova'ya gönderil etmektedir. Bükreş, 8 (a.a.) Rador ajansı tebliğ ediyor 24 eylulde, Yugoslavya hükumeti, Rumen hükumeti nezdınde dostane bir teşebbüste bulunarak, Rumanya ve Macarıstanın müşterek hududlannda bulunan kuvvetlerini hep birlikte azaltmalannın Rumen hükumetince muvafık görülüp görülmediğini sormuştur. Ayni zamanda Belgrad hükumeti, Ma dahılinde askerlere mezuniyet vermeğe ha car hükumeti nezdinde de buna benzer bir zır olduğunu bıldirmiştir. teşebbüste bulunmuştur. Rumen hükumeti de, Macar hükumeRumen hükumeti kendisine yapılan tinin aldığı tedbirlere müşabih tedbirîer teklifi derhal ciddî bir surette nazan ilı almağa âmade bulunduğunu Belgrad ve bara almıştır. Budapeşte hükumetlerine bildirmistir. 30 eylulde Macar hükumeti, YugosMacar gazetelerinin tefsirleri lavya hükumetine yaptığı bir tebliğde MaBudapeşte, 8 (a.a.) Sabah gazecar askerî makamatımn, mühim bir [Arkast Sa. 6 sütun 4 tel Hazin bir yıldönümü Bugün merhum İsmail Müştağın hatırası taziz edilecek Garb cephesinde şiddetli topçu muharebesi oluyor Mozel mıntakasında Fransız kıtaatı altı kilometre ilerlediler, bu hal, Alman kumanda heyetini endişeye düşürdü Müttefiklerin muvafakati alınmadıkça ... Ruzvelt şimdilik bir sulh teklifinde bulunmıyacak Fransız gazeteleri: «Hitler'in nutku, verilen kararı hiçbir suretle değiştiremez» diyorlar Japon matbuatının neşriyatı Vaşington, 8 (a.a.) «Havas» Ha haberi tefsir etmekten içtinab ebniştir. riciye Nazın Hull, matbuata beyanalta Ruzvelt'in Avrupa ihtılâfında tavassutubulunarak Ruzvelt'in tavassutta bulun nu telkif etmiş olan Johnson, Almanlar ması için Almanyanın bir teklif yaptığını tarafından bu hususta verilen habere kar[Arkası Sa. 6 sütun 1 ue\ gazetelerde okuduğunu söylemiş ve bu ıııııııııııııııııı ııııııııııııııııııılııııııııııılıııııııllılıliMimıııııııııııııııııııııııııııııımıııııııııı ıııiHiııııııııııııııııı ııııııııınııııııııııııııı Bugün, kıymetli arkadaşımız mer hum İsmail Müştak Mayakonun vefatı yıldönümüne tesaduf etmektedir. Bu münasebetle merhumun ailesi, dostları ve meslektaşlan tarafından bır ihtifal tertib olunmuştur. Saat iki buçukta Zincirlıkuyuda Asri mezarbktaki kabri başmda bir toplantı yapılacak, İsmail Müştakın hatıraları taziz edilecektir. İsmail Müştak, memleketin matbuat ve ırfan hayatına hizmet etmiş münevver bir arkadaştı. Ölüm, onu genc denilebılecek bir yaşta aramızdan almakla hızmetinden memleketi mahrum etmıştır. Haber aldığımıza göre, refikası Bayan Sadıye Mayakon, ismail Müştakm muhtelif yazılarını ve bu arada Yakında garb cenhesinde vazife alacakları tahmin edilen bazı Alman fl yazdığı Yıldız hatıralannı toplayıp neşgeneralleri. Soldan sağa doğru: von Reichenau, List, von Kluge, Blaskowist rettirecektır. Bayan Sadiye Mayakon Paris 8 (a.a.) Rhen cephesinde taarruz tehdidi ve yahud âcil bir tehdid bu suretle zevci için manevî bir abide dikmiş olacağı için, bu hareketi takdir müteaddid noktalar üzerinde Alman fa mevzuu bahsolmadığı anlaşılmaktadır. ve teşçie lâj'jktır. [Arkası Sa 6 sütun 3 W\ aliyetinin artmasına rağmen, henüz bir ııııııiıııııı ırıııııııı itnıı ıııifiııiMrııııııııııııııııı IMI l l l l l llllllllll II ••llllllllllllllirill Mllll IMIMIM llllllllll llll IIIIUIIIIIIIII IIMII lllllllllllllll III DENİZLERDE FAAÜYET Almanlar bitaraf bir gemi daha batırdılar İngiliz mayin tarama gemilerine Manş denizinde mühim bir tayyare hücumu yapıldı Lîk maçlarının 2 nci haftası Dünkü müsabakalarda Beşiktas Istanbulsporu 3 2 , Beykoz d a Altıntuğu 4 1 yendiler, Galatasaray Hilâle karşı hükmen galib ilân edildi 10 cu Balkan oyunları Dün son müsabakalar yapıldı, takımımız umumî tasnifte 34 puanla üçüncülüğü kazandı Hukukan Alman denizaltı gemileri muhariblere mahsus harb esyasını hâmıl olduklan kat'î surette tespıt olunmamış bitaraf ticaret gemilerine taarruz edememek lâzım gelir. Yalnız denizaltı gemilerıle veya hava kuvvetlerile tatbik edilecek bir ablukanın htiklkî ve hukukî manasile bir abluka sayılamavacağı muhakkaktır. YUNUS NAD1 lArkası Sa. 3 sütun 6 da} Atina, 8 (Hususî muhabirimizden) 10 uncu Balkan oyunlarının son müsabakası bugün Kral, Veliahd, Başvekil huzurile yapıldı. 50,000 kişi müsabakaları takib etti. Neticeler şunlardır : 110 manialı Mandikas: 15.6, Sekıados 15.9, Halkepoviç (Yugoslav) 16,4, Erlih (Yugoslav) 16,5, Faik (Türk) 6 ncı oldu. VVagosta gemisini batıran Alman denizaltı gemisi lArkası Sa. 6 sütun 4 tel (Yazısı 3 üncü sahifemizde) Dünkü Beşiktas • İstanbulspor maçından bir enstantane (Yazısı 6 ncı sahifemizde)