4 Ekim 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

Aımın toprağına — girdiğini, ban derhal anlıyor... Alman, İ"İd'ğ’ Sürmüyor. Oyuyor; köl KI'şm'; yabani domuz sürüle Sibi, delik deşik ediyor... # İaaTUk İçinde kurt mu var; 80- ur Ivu Mi var?., Ona bakmıfor; '::l? ki, içinde, vücudunun ha ÇiNA temessü) edebilecek; a hayat ve enerji #erecek M j & maddeleri bulungun... y) nî:’lîlıvdııı geçerken gör. xialk ; Kireç demiş Oymuş; çi. nebğ, '0 demiş oymuş; kum de. APİRA Ç OYMuş; çakıl demiş oymuş. l)lı Mmemleket... Bir harp üdÜğüy " iİDİ, baştanbaşa delik de- Lbif !âıoıuk içinde... Bir şehre alifğay ! Büyük mikyasta köste. Yuvasına benziyor... ilmanya için, Polonyayı İş. > sibuna yetk diyorlar(1) Eğer intdoya kanaat eder ve bununla ti nm-r"' hiç düşünmeden göz. ağıTazı ıı'lhmuı; müukadderata müülesi, bi Fakat Alman mi- celkütrnyi! değirmen gibidir; &. ağkı e $0 iştihaya gelir; iştiha, mtla madikça öğütür. Bilezya. .:g::'e;i Ukraynada buğ. »» Rumanyada petro S 'll!ırı___ Kl?ıınllğrıu zengin anları,, Balkanların peyhir Cennet gibi Adriyatik ya y Pu birinci plân?., İkinci ve ım' $Ümullü olanı geride.. şif .',“’l her şeyin fevkinde., "İ'tuo,nuu için gaye ve hudüt ,fu’“k harpte onlarla silâh N 'd“l!dıl: içimize dost gi. Rirdiler; gonunda düşman 1 #g,, Srıldılar, Alman neferi, DÖĞ sed ak bilmezdi. O zaman Üncü ordu karargâlımda r azabiti olan Fethi Başaran, apı, © merak etmiş; hesabını playlk Bir Alman neferinin Yap çile, günde dokuz kilo ar. Kirefmişt., O söylerdi. arÜl Bunun yarısını paket yapıp *mleketine gönderdiğini ka- koflll edebiliriz. Fakat gene on. t doyurmak mümkün olma, UA ü Nihayet bize, Bakü üze, slöllüde ateş açtılar; Türk ordu- atğ,da şükran borcunu bu şekil, ler... Bk Sark cephesinde Alman bozi, Stini hazırlıyan, onların, doy âk bilmiyen nihayetsiz İhti. larr değil miydi?.. Bir ta- harp olüyor; Alman kı. aç Rus topraklarına savlet u:o’-' Alman neferi, gözü kân vitrinlerinde, harbi br. 1D çantasına çikolata Pa. h €rini istifle meşgul oluyor- ğ * O, bir harp değil, Rus üzye Telerine karşi bir nevi j *ıne idi. Büyük kuvvetlerle Gd Yaptılar; fakat gittikleri © Üç gün payidar olmadı. ergalman aleyhtarlığı, her um , Dü ihtirastan doğmuş, Ş Alman hırsi, Alman İşti. "lndıh“m siyasetine dokun. atih Hâziyet bugün de öyledir. ü he> Alman topraklarının, a :.'.'u"l kifayet etmediği i, p » iştihasımı yenemediği aşttatma galdırıyor. — Vor- Hat , #ktedilen muahedenin t tamam yirmi sene di manyada bir güt aç. aai şikâyet eden olmadı. hol"lk imar ve tahkimat n h“'“"-“lndın kırk bin < Betirildiğini işitiyoruz. Diğo maya bunları da - beslemi. gebur olacaktır. Ya fazla tee ihtiyacı lddiast uydur. i _“;:!ıhut Almanya, had. açtır. Böyle işe Hit. ö İçi bi k:.:h bir sergüzeşte atılır. İ e. *” halde çok düşünecek. 168| u.;muh bakıyorum, her Tütbiş bir faaliyet var. ı“ı :.":C. sürüleri gibi, Di gi sokulmuşlar; gece- w “lıd,uu katmışlar; durma. 'B İlı—“"'m“doıı çalışıyorlar; 19 İher lıu.'"" hareket halinde, Blyor; hoıala yüzlerce insan İ. a T İstasyondan yüsler. de bir geç Yor. Herkesin elin- eĞit "ıl’;ı at çantası, evrden 1605 n._ ©P gibi seyahat edi. Z Üd: P h_o.uş:“ Yagonlar, hemen ş: haş Gol:.' Birinci istasyon, n “'Gı .,_"M_':' başladı, Bres. B P“’Vnnm Yer kalmamış- İ ŞN Sessizliği, (A Avrupa mektupları: J sanki bir hamlede 8 Alman hırsı, lman iştihası Yazan: Doktor Cemil Süleyman manyanın hayat uğultusu ara, sında boğulup gitmişti. Bütün Almanya, korkunç bir ağız gi- bi açılmış; o 1ssız. memleketi yutup bo. şaltmışlı. Bu iştihaya — toprak mı dayanırdı!.. Yüzlerce fabri, kanın uğultusu, dünyayı tutu. yordu. Elimdeki rehbere bakı- yorum, Tren, son süratle gider ken, fabrikaların isimlerini o, kumaya bile vakıt bulamıyo. rum, Bin isimdoe bin çeşit sana. yi mücssesesi... Bunların hepai birden çalışıyor; dakika içinde dünya masnustr vücuda geli- yor. Her gün, binlerce top ku. maş... Yüzlerce ton çivi.. Va. gon doluları cam.. binlerco bal ya kâğıt.. Çeşit çeşit oyuncak.. Vapurlarla manifatura eşyası ihraç ediliyor; dünyanın serve. ti Almanyaya giriyor; fakât Alman doymuyordu... Bütün — geçtiğim yollarda, yüzlerce kilometre arazi üs- tünde, avuç İçi kadar ekilme. miş yer yoktu. Binlerca ton patates, yüzlerce fabrikanın öğütüp büyük zahire piyasala. rına döktüğü toprak mahsulâ. tı, Almanyanın havasında uçan kuşlar, toprak Üzerinde gezen no kadar dört ayakir hayvan varsa, Almanya hepsini istih- Jâk ediyor; hepsini boğup bo. ğup yiyor; gene doymuyordu. Her gün sayısız deniz vasıtası, Hamburga meyva, kahvo, hu. bubat taşıyor; dünyanın yiye. ceği içeceği pazarlara dökülü. yöor; Bolçika ve Hollanda müs. temlekeleri, kredi ile anbarla. rının ağzını âçmış, dörtte üç mahsulünü, yok ıâpıhıımı AL man piyasasına döküyor; tüc- car, parasını kurtarmak için mal veriyor; itibar gösteriyor; fakat Almanya gene doymu. yor; gene hırsını yenemiyor; o ülke istiyor; sömürge istiyor!.. “Daha'dun, Wozü aldı; ' Avüs.| turyayı ilhak etti; Çekistana sormadan girdi, Polonyayı da işgal ettikten sonra, Romanya. yı çiğneyip Karadenize inmi, yecek mi7., Selâniğin — ve Triyestenin şimdidon lâkırdısı. geçmekte, dir. Onlara bu yolu açan, İtal. yanların bizzat kendileri olmuş tur, Po vâdisinde ikinci bir ko- ridor.. Triyestede ikinci bir Danzig... Bunu biz, çok yakında göre, ceğiz. Alman dostluğu, İtalyan siyasotinin, ayna içinde görü. len bir hayalinden başka bir şey değildir. Almanlar, büyük harpte İtalyanlardan gördük. leri ihaneti aslâ unutmamışlar, dır. Sırası gelince taşı gediğine koyacaklardır. Siyasi ittifak Almanlarla İ. talyanları, bir türlü kaynaştı- ramamıştır. Bir yerde tesa. düf ettikleri zaman dik dik bakmakta, biri diğerinden bah sederken, omuzlarını silkerek istihfaf göstermektedir, Irk farkı, lisan farkı, iklim ve karakter farkı, zaten bunla. rım hapsi bir araya gelince, ay- rılık kendini gösteriyor; 'nasıl yaklaştılar ve nasıl sözleştiler? Buna kendileri de şaşıyor. Fa, kat ortada, paylaşılacak ülke. ler, hakkı gaspedilecek küçük milleter var. Bunların elinden ekmeğini almak, alın teriyle kazanılmış Milli sermayeyo tasarruf etmek, İnsanlığın ve faziletkârlığın Ocağıma incir dikmök için kan dökmek |â- sım, Bu bahiste ırkta, lisanm, dinin ve vicdanın 1âft mr ölur? Bugünkü medeniyet, kuvve, te istinat ediyor; hayatını na. musiyle kazanamıyanlar, in- sanlığı, fazileti bir tarafa bıra. kıyor; bir hırsız, bir şâki gibi, beşer kafilesinin önüne çıkı. yor; yolunu kesiyor. Bütün bir tarih böyle gec. miştir. Yer yüzünde kendin- den başka milletler, refah ve sandet içinde yaşarken onun hırayna ve iştihasına had ve payan yoktur. Pr. Cemil SÜLEYMAN — 8 Ağustos 039 — “KİL,, (1) Bu makalenin Alman — Polonya harbinden hemen ev. vel yazıldığını hatırlatırız. — VAKIT — 3 — VAKIT 4 RBİRİNCİYEŞRİN 1938 Panama konferansında özümüç Emniyet mıntakasının hudutlarını gösteren bir beyanname kabul edildi Bu mıntakada muhariplerin gerek denizde ve gerek havada muhasematta bulunmaları yasaktır Panama, 3 (A.A.) — Köonfe- rans, heyeti umumiye celsesin- de muharip tayyarelerin Ame- rika kıtası üzerinde uçmalarını meneden karar suretini kabul etmiştir. Bu karar sureti, konferansa dahil memleketleri tahtelba - hirlerin ne gibi şerait altında karasularıma — girebileceklerini tayin hususunda serbest bırak- müaktadır. Konferans, bir de “Panama beyannamesi,, kabul etmiştir. Bu beyanname, bir emniyot mmtakasının hudutlarını tahdit etmektedir. Bu mmtaka, bazı yerlerde Amerika sahillerinden 600 mile kadar uzanmaktadır. Bu mmtakada muhariplerin ge- rek denizde b'guu-ck havada mu- Japon ablukası Kugateu limanında teşmil edildi At nn Bu karar - idaki ; & liğ r. Abluka 6 taşri - nievvelde başiryacaktır. J: lar yabancı gemilere bu tarihe dirmişlerdir. * a Çinliler taarruz geçtiler Çunking, 3 (AA.) — Çin a- jansının bir tebliğine göre, Hu- nan'ın gimal — cephesindo ve Kanton . Hankov demiryolunun , Japonlara Piyasada azalan mad- deler bollaşıyor Okullarda pasif korunma Ortaokul ve lise müdür- leri bugün maarifte bir toplantı yapacaklar Zehirli gazlardan korunma ve pasif teşkilât talimatnamesi hak kında görüşmek, okullarda bu * nun tatbik şekillerini kararlaştır- mak üzere lise ve orta okul di - rektörleri bugün Maarif Müdürü Bay Tevfik Kutun başkanlığı ab tında bir toplantı yapacaktır. Bu toplantıda aynı zamanda teşkilât- ta öğretmenlere ne şekilde vazife werileceği da tayin edilecektir. melerini âmir bulunmaktadır. | Arjantin, Falakland gibi a - dalar hakkında bir takım ihü-i razi kayıtlar ileri sürmüştür. Arjantin, bu adalarda her tür - lü hukukunu ve meşru salâhi - yetlerin muhafaza etmek az - indedir. mi ? Guatmala'da İngilizlere ait Honduras hakkında bir takım ihtirazi kayıtlar ileri sürmüş - tür. Kabul edilen diğer bir takım karar suretleri, Amerika millet- lerinin tesanüdünü teyit etmek- teve harbi “insanileştirmek,, ve kaçakçılığı tarif eylemek lü- zaumunda ısrar eylemektedir. Nihayet son bir karar sureti daha kabul edilmiştir. Bu ka - rar sureti, Amerika Cumhuri - yetlerinin iaşe maddeleri ile si- villerin giyecekleri — elbiselerin ine mahsus mensucatı harp dir, Panama, 3 (A.A.) — Ameri- kalılar konferansmda kabul edi. Nizami ordudan başk; len projelerden gurası göze çar- piyor ki, Amerika devletleri bir tarafirk azimlerini teyit etmiş- lerdi. Bunu, müsellüh bir toca- vüze karşı olsun, ekonamik sa- hada olsun müdafaa odecek va> sıtaları da derpiş etmişlerdir. Ticaret. gemilerinin deniyaltı- ları tarafımdan tecavüze uğra - maması için Amerika suların- rikan konferansının sulhün ida: mesi işlerine bakan tali komis- yonu, emniyet mıntakası hak - Panama & u - nu ittifakla tasvip etmiştir. Konferans, gizli umumi top- lantısında da bitaraflık deklâ - rasyonunu ve tali kamisyonun tasvip ettiği Panama deklâras- yonunu kabul etmiştir. Bu vaziyette aleni bir umu - mi celae aktedilerek bu anlaş - malarm resmen kaydolunma - sından başka bir şey kalma - ingilterede 32 fırk alık bir muvazzaf ordu vücude getirilecek Londra, 3 (A.A.) — İngilte. Te hükümetinin ilkbaharda ih- tiyat ordusu mevcudunu iki misline çıkararak nizam! ordu ile beraber 32 fırkalık bir mu. vazzaf ordu vücuda getirmeğo karar verdiği hatırlatılmakta, dır. — Salâhiyettar bir menba. dan bildirildiğince göre şimdiki ahval ve şerait dahilinde har. gençlerden başka yeni sınıfla, ri gilâh altına çağırması kuv. vetle muhtemeldir. Hükümot, dün dayot edilen. leri gurup halinde birbiri ar. kasında silâh altına alacaktır. 22 ve 23 yaşındaki gençler, ge. Tecek senenin - başında askere alınacaklardır. Tâlim Mmüddeti 1 ny ve bazı ahvalde da” > uzün sürecektir. Her gurup, takriben 38$8.000 kişidon mürokkep olacaktır. Fakat bunların arasından askerliğe elverişli olmıyanlar. la vazifeleri başından ayrılma- ları icabedenleri de çıkarmak lâzım gelmektodir. 20 yaşında olen gençleri hükümet derhal askere alacaktır. Bulgar istiklâlinin yıldönümü kutlandı Kral Boris Bulgarista- Bugün başlayacak hava hava seferleri Belgrat, 3 (Hususi) — Ya - rından (bugünden) itibaren Ber — Viyana, Berlin — Buda- peste, Berlin — Sofya, Berlin — Stokholm ve Kopenhag hava posta seferleri başlıyacaktır. E Leh elçisi Taksim protestosunu hükmetimize de verdi Ankara, 3 (A.A.) — Haber| tu. hakkımda protestoyu tiva eden ve diğer memleket- hükümetlerine de tevdi edil- olan beyenname Lehistan elçisi tarafından harici - eee Sovyetler Birliğinin garp hududuna sev- kiyat yapılıyor Moskova, 3 ÇAA.) — Havas: H İ uştur. Za- yi&t yoktur, Dikilide de iki zeh zele olmuş ve eskiden yıkıl- mak üzere kalan dört duvar da- ha çökmüştür. Tiftik, tütün ve fındık ihracatımız Dün fagiltereye tiftik, Dani- Almanya ve Mısıra tü- tün, İsveçe de fındık — gönderil- mek üzere yeniden mezşe şaha- detnameleri alınmıştır. İhracatı- mız Çittikçe artmaktadır. A ah üsüküela blkükki * Hani kitap saraylarımız ? Her şehirde bir tiyatro binası yapmak, belediye vazifoleri arasır na girmiş bir meseledir. Her yer, | bunu bir medeni barç biliyor. Tü- I yatro, halkın tuhunu eğlendire- rek yükselten bir müessese oldu- | &u için, hiç kimte bu fikrin aley- | hinde bulunamaz, ı Evet, tiyatro da bir mekteptir. İ Sınıf farkı gözetmeyen, kitap kaydı taşımayan, içinde hoca kor- kusu — bulunmayan bir Yalnız büyük şehirlerde — değil, küçük kasabalarda da varsın ya- pılsın. Yüz binlerce büyük yığınla. er barındıran merkezlerde tiyat- ro gibi konservatuvar da bir ih- tiyaç oluyor. Bunu da görüp işit> Hastahbane, dispanser, — yol, stadyom projeleri. hazırlanırken, zevk ve ibret vasıtalarına da yer ayrılması hoş bir şeydiğg Lâkin neye saklayayım, derin bir iç sınsiyle düşünüyorum, ki bu hazarlıklar, bu programlar, plânlar, falanlar, filânlar arasın” tap sarayının ndı yeralmadı. Yok- sa bir şehre kütüphane lâzım mı değildir? Belediyeler böyle bir ihtiyacı şimdiye kadar duymadı lar mı? Küçücük halkevlerindeki bir kaç dolaplık kitabın memleket çocukları, yurt gençleri tarafın- dan nasıl kapışıldığını da mı gör- müyorlar? O halde neden tiyat- ro, sinema, stadyom, park, ye- sil saha, çiçekli meydan akla ge- Kiyor da bir şebrin ruh ve fikrini besleyecek olan “Kütüphane” ha- tırlanmayor. Atalarımız, hani şu cehaletle ıkı;çlıı bulduğumuz “| tikçe seviniyoruz. cömertliği hattâ Gebze gibi kuy« tu vae'ücra yerlere kadar yayıl mauştır. Anadoluyu baştanbaşa dolaşır şönız her büyücok kasabada mut- İstanbul belediyosi, son —gün: lerde çok zengin gelir kaynakla- rıma kavuştu. Bütçesine aydınlık, ferah, geniş ve muasır ilimle- le fen yolunda yazılmış yer ni eserlerden büyük bir kütüphar mne kuracak para koyabilir. Eski vali Muhittin beyin böyle mutlu bir teşi hatırlayo- rum, Eğer yanılmayorsam, o xa- manlar bu işe başlanır gibi olmuş- Hadi artık zamanıdır; asırlar- ca irfan merkezliğini elinde tu- tan İstanbul bu yolda öteki vilâ- yetlere örneklik ctsin. HAKKI SÜHA GEZGİN Takas limitet şirketi İzmirde bir şube açma- ya karar verdi Bir haftadanberi İzmirde bu- Tunan takas limited şi mü- dürlerinden Kâmil dün şehrimize dönmüştür. Müdür İzmir tüccarlariyle temaslar yap- mış, ndticede İzmirde takas li- -| mited şirketinin bir şubesi açıl* ması kararlaşmıştır. Aynı zaman- da takas primlerinin derhal ö - denmesi için tedbirler — alınmak- tadır. 'Tüccarlar bu yokla bir müd - dettenberi gikfiyette bulunuyor - Tardı. Vekâlet bu müşkülâtın önlenmesini kat't olarak bildir - miştir. Aynı zamanda şirket Mersinde de bir şube açmak için hazırlıd- İar yapmaktadır. ——— Erzurum ve Karadeniz vapurlar: Erzurum — vapemru — Karadeniz havalisinden yalnız hayvan yük- lemek üzere cuma günü Kenenı- mızdan hareket edecektir. — Bir- Ş k_u_ gün sonra da yine avnı İs b gin Cumbhuriyet weparu Karade- nize gidecektir, AŞ